Φανεροζωικός μεγααιώνας

Αρχείο:Βιοποικιλότητα κατά τον Φανεροζωικό 10.png

Κατά τη διάρκεια του Φανεροζωικού η βιοποικιλότητα δείχνει, μέσω των απολιθωμάτων, σταθερή αλλά όχι μονότονη αύξηση από το μηδέν έως αρκετές χιλιάδες γένη.

Ο Φανεροζωικός είναι ο τρέχοντας μεγααιώνας, ο οποίος, θεωρητικά, ξεκινάει πριν από περίπου 542 εκατομμύρια χρόνια (542 ε.χ.π.). Είναι όρος της βιοστρωματογραφίας, ακολουθεί χρονολογικά το Προκάμβριο (συγκεκριμένα τον Προτεροζωικό μεγααιώνα) και η χαρακτηριστική διαφορά σε σχέση με τον προηγούμενο είναι η κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των απολιθωμάτων - ουσιαστικά η πρωτοεμφάνισή τους.

Αρχείο:TectonicReconstructionGlobal2.gif

Η μετατόπιση των ηπείρων κατά τον Φανεροζωικό μεγααιώνα

Ο Φανεροζωικός περιλαμβάνει τρεις αιώνες:

• τον Παλαιοζωικό (542–251 ε.χ.π.),
• τον Μεσοζωικό (251–65,5 ε.χ.π.) και
• τον Καινοζωικό (65,5 ε.χ.π. μέχρι σήμερα).

Όταν ονομάστηκε «αιώνας όπου φανερώνεται η ζωή», όλα τα γνωστά απολιθώματα προέρχονταν από τα στρώματα του. Βέβαια σήμερα γνωρίζουμε πολύ παλαιότερα απολιθώματα, τα περισσότερα από τα οποία όμως είναι ορατά μόνο με μικροσκοπικές μεθόδους. Κατά την διάρκειά του Φανεροζωικού παρατηρείται η εμφάνιση και ραγδαία εξάπλωση πολλών συνομοταξιών του ζωικού βασιλείου, με αρχή την λεγόμενη Κάμβριο έκρηξη, και η ανάδυση των χερσαίων φυτών και ζώων. Επίσης έλαβαν χώρα πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις. Με τη σειρά που συνέβησαν είναι οι εξής:

• στο τέλος του Ορδοβικίου, πριν από 450 με 440 εκατομμύρια χρόνια, υπολογίζεται πως εξαλήφθηκε το 50% των ειδών
• στο τέλος του Δεβονίου 375 με 360 ε.χ.π., εξαλήφθηκε πάλι περίπου το 50% των ειδών
• πριν από 251 ε.χ. στο τέλος του Περμίου. Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση. Εξαλήφθηκε το 95% των υδρόβιων και το 70% των χερσαίων ειδών.
• στο τέλος του Τριαδικού 205 ε.χ.π., εξαλήφθηκε το 50% των ειδών και
• στο τέλος του Κρητιδικού πριν από 65 ε.χ. εξαλήφθηκε το 70% όλων των ειδών, μαζί και οι δεινόσαυροι.

Η μετατόπιση των ηπείρων είχε ως αποτέλεσμα την διαμόρφωση της τελευταίας υπερηπείρου της Γης, της Παγγαίας, και κατόπιν τον επαναδιαχωρισμό της στις σημερινές ηπειρωτικές μάζες γης. Επίσης προκάλεσε τέσσερεις ορογενετικές φάσεις. Η Αλπική φάση, η οποία άρχισε στο τέλος του Τριαδικού και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, σχημάτισε τις οροσειρές των Άλπεων, τα Πυρηναίων, τα Καρπαθίων, των Απεννίνων και των Ιμαλαΐων. Οι άλλες τρεις φάσεις είναι η Καληδόνιος από το Ορδοβικίου, η Βαρίσκιος από το Δεβονίου και η Καδόμιος η οποία ξεκίνησε στο Νεοπροτεροζωικό.

Δείτε επίσης

• Γεωλογική χρονολογική κλίμακα

Φανεροζωικός
Παλαιοζωικός						Μεσοζωικός			Καινοζωικός