Ρήμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: stq:Tiedwoud
μ r2.5.2) (Ρομπότ: Προσθήκη: hif:Verb
Γραμμή 70: Γραμμή 70:
[[gv:Breear]]
[[gv:Breear]]
[[he:פועל]]
[[he:פועל]]
[[hif:Verb]]
[[hr:Glagoli]]
[[hr:Glagoli]]
[[hu:Ige]]
[[hu:Ige]]

Έκδοση από την 17:01, 23 Δεκεμβρίου 2010

Ρήμα είναι ένα από τα μέρη του λόγου που δηλώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.[1] Είναι το βασικότερο στοιχείο της πρότασης, για κάθε πρόταση αντιστοιχεί και ένα ρήμα.

Χαρακτηριστικά του ρήματος

Το ρήμα ως μέρος του λόγου στα ελληνικά έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

  • Διάθεση: Η οποία δηλώνει τη σχέση της ενέργειας με το υποκείμενο και το κατηγόρημα. Υπάρχουν τέσσερις διαθέσεις:
    • Ενεργητική: Αυτή η διάθεση δηλώνει μία ενέργεια που ξεκινάει από το υποκείμενο και μεταβαίνει στο κατηγόρημα. Το κατηγόρημα ονομάζεται αντικείμενο, ενώ υπάρχει περίπτωση και δεύτερου αντικειμένου. Αυτά τα ρήματα χωρίζονται σε τρεις υποκατηγορίες:
      • Αμετάβατα: Η ενέργεια δε μεταβαίνει κάπου.
      • Μεταβατικά μονόπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει στο αντικείμενο.
      • Μεταβατικά δίπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει σε δύο αντικείμενα, ένα άμεσο και ένα έμμεσο.
    • Μέση: Η ενέργεια ξεκινά από το υποκείμενο και καταλήγει στο ίδιο το υποκείμενο.
    • Παθητική: Το υποκείμενο δέχεται μία ενέργεια. Συνήθως στην πρόταση υπάρχει και ποιητικό αίτιο.
    • Ουδέτερη: Το υποκείμενο βρίσκεται σε μία κατάσταση.
  • Φωνή: Υπάρχουν δύο φωνές η ενεργητική και η παθητική. Γενικά, ρήματα σε ενεργητική φωνή είναι ενεργητικής διάθεσης, ενώ ρήματα σε παθητική φωνή είναι παθητικής διάθεσης. Η διάκριση γίνεται με βάση τον τρόπο κλίσης, τα ρήματα παθητικής διάθεσης λήγουν σε -μαι.
  • Έγκλιση: Δηλώνει αν αναφέρεται σε αλήθεια, πραγματικότητα ή επιθυμία ή προσταγή του ομιλητή.
  • Χρόνος: Δηλώνει αν το ρήμα αναφέρεται στο παρελθόν, το παρών ή το μέλλον και επίσης χρονική διάρκεια και χρονική διαδοχή.
  • Αριθμός: Δηλώνει το πλήθος των υποκειμένων.
  • Πρόσωπο: Δηλώνει τη σχέση του ομιλητή με το υποκείμενο.

Βοηθητικά ρήματα

Βοηθητικά ρήματα είναι τα ρήματα που χρησιμοποιούνται ως βοηθητικά για το σχηματισμό χρόνων. Σχεδόν σε κάθε γλώσσα βοηθητικό ρήμα είναι το ρήμα είμαι, το οποίο έχει πολλές έννοιες. Στην ελληνική γλώσσα βοηθητικά ρήματα είναι τα ρήματα είμαι και έχω που χρησιμοποιούνται για τον περιφραστικό σχηματισμό των συντελεσμένων χρόνων. Σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες σημαντικό βοηθητικό ρήμα είναι και το ρήμα κάνω. Τα ρήματα έχω και είμαι δεν σχηματίζουν ορισμένους χρόνους.

Σημειώσεις, Παραπομπές

  1. Μ. Τριανταφυλλίδης, Μικρή Νεοελληνική Γραμματική, ΟΕΔΒ, 1993