Ανταρκτική

Η θέση της Ανταρκτικής (με το χρώμα του πρασίνου) στον Πλανήτη Γή

Συνθετική δορυφορική φωτογραφία της

Ο Παγετώνας Χουρόν (Huron Glacier)

Η Ανταρκτική είναι μια από τις ηπείρους της Γης, που βρίσκεται στο Νότιο Πόλο της Γης. Είναι μονίμως καλυμμένη από μεγάλα κομμάτια πάγου και Χιόνι που ονομάζεται πολικό παγοκάλυμμα, σε αντιδιαστολή με το παγετωνικό κάλυμμα της Αρκτικής. Εδώ υπάρχουν πολύ λίγα φυτά. Κατοικείται κυρίως, στις ακτές της, από πιγκουίνους και φώκιες. Η πιο κοντινή ήπειρος στην Ανταρκτική είναι η Νότια Αμερική.

Η Ανταρκτική ή Ανταρκτίδα είναι η έκτη ήπειρος της Γης και είναι η περιοχή γύρω από το Νότιο Πόλο. Η έκτασή της είναι 14 εκατ. τετρ. χλμ. Για τη διαμόρφωσή της και ειδικά των ακτών της, λίγα πράγματα είναι γνωστά. Πιστεύεται ότι η ήπειρος ήταν, στο μακρινό παρελθόν, προέκταση της αμερικανικής ηπείρου. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει κυρίως από τα νησιά της. Περιτριγυρίζεται από το Νότιο Παγωμένο Ωκεανό και λίγα νησιά. Ο Νότιος Πόλος βρίσκεται στο κέντρο ενός οροπεδίου ύψους 2.000 μ. που περιβάλλεται από πολύ ψηλά και απότομα βουνά. Η θερμοκρασία της Ανταρκτικής (- 91° Κελσίου το 1957) είναι χαμηλότερη από τη θερμοκρασία της Αρκτικής. Σκεπάζεται από πάγους και έχει 6 μήνες ημέρα και 6 μήνες νύκτα.

Μια ομάδα από τα νησιά που την περιτριγυρίζουν χωρίζονται από την κυρίως ήπειρο με τον πορθμό Μπάνσφιλντ. Άλλα νησιά είναι τα ηφαιστειογενή Μπάλλενυ, τελείως ακατοίκητα, που κυρίως είναι ορεινοί όγκοι, οι νησίδες Μάκερι κ.ά. Υπάρχουν άλλα δυο νησιά στη θάλασσα Ρος, που έχουν τα ονόματα των δύο εξερευνητών Ρος και Σκοτ. Στο Ρος υπάρχει το ενεργό ηφαίστειο Έρεβος, ύψους 4.000 μ. Έχει διαπιστωθεί ότι σχεδόν όλη η ήπειρος βρίσκεται σ' ένα απέραντο υψίπεδο ύψους 2.000 μ. Η μεγαλύτερη γνωστή οροσειρά εκτείνεται από το βόρειο ακρωτήριο, περνά τη Γη της Βικτωρίας και χάνεται στα Ν.Α. Έχει μήκος 1.800 χλμ. και οι ψηλότερες κορυφές της στα 4.500 μ. είναι τα όρη Ντισκόβερι και Μέλμπουρν. Μια δεύτερη οροσειρά είναι της Βασίλισσας Μωντ.

Το 1947 ανακαλύφτηκε στην Ανατολική Ανταρκτική από αεροπλάνο μια απέραντη περιοχή χωρίς πάγους, η όαση Μπώνγκερ. Αυτή περιβάλλεται από βράχους και έχει τρεις μεγάλες λίμνες και είκοσι μικρότερες με γλυκό νερό. Σοβιετική αποστολή με τον καθηγητή Λιάλωφ εξερεύνησε το 1957 την όαση και βρήκε ότι έχει μήκος 60 χλμ. και πλάτος 20 χλμ.

Για το κλίμα της Ανταρκτικής είναι γνωστό ότι η θερμοκρασία στις ακτές κατεβαίνει στους - 60° Κελσίου. Η χειμερινή περίοδος είναι από Απρίλιο έως Νοέμβριο. Η βροχή είναι σχεδόν άγνωστη, αλλά οι χιονοθύελλες και οι ισχυροί άνεμοι πολύ συχνοί. Οι άνεμοι αυτοί ευεργετούν από την άποψη του σχηματισμού σταθερού πάγου στις ακτές και απομακρύνουν τα παγόβουνα. Λόγω της πολύ μικρής βροχόπτωσης που επικρατεί θεωρείται η μεγαλύτερη έρημος της Γης.

Για το φυτικό και ζωικό της βασίλειο ακόμη και για την εκεί ανθρώπινη παρουσία λίγα πράγματα υπάρχουν. Τα φυτά είναι μόνο βρύα και λειχήνες. Φυτικά απολιθώματα δείχνουν, όμως ότι στο παρελθόν υπήρχε εκεί τροπική βλάστηση. Τα μόνα ζώα που υπάρχουν είναι μερικά άπτερα έντομα. Όσο για τους ανθρώπους υπάρχουν μόνο μερικοί φαλαινοθηρικοί σταθμοί, αν και πιστεύεται ότι η ήπειρος μπορεί να γίνει κατοικήσιμη.

Όσον αφορά όμως τον πλούτο των θαλασσών της και τον ορυκτό της πλούτο, αυτοί είναι τεράστιοι. Υπάρχει μεγάλος αριθμός από πιγκουίνους, φώκιες, φάλαινες και θαλάσσια πουλιά. Όσο για μέταλλα έχει πλούσια κοιτάσματα από γαιάνθρακες, σίδηρο νικέλιο, χαλκό κ.ά.

Η εξερεύνηση της Ανταρκτικής ήταν δυσκολότερη από αυτήν της Αρκτικής ζώνης, γιατί εκεί το κρύο είναι πάρα πολύ δυνατό και το έδαφος ανώμαλο. Πρώτος εξερευνητής της υπήρξε ο Γάλλος Υβ Ζοζέφ Καργκελόν (1771) και μετά ο Άγγλος Τζέιμς Κουκ (1773). Ακολούθησαν ο Ρώσος Μπελλινγκχάουζεν (1820) και ο Άγγλος Μπίσκοτ, το 1832, ο οποίος και την ονόμασε Γη Έντερμπυ. Ακολούθησαν ο Γάλλος Ντ' Υβρίλ (1840), ο Αμερικανός Ουίλκες (1838), ο Άγγλος Ρος (1840), οι Ουέντελ Μπίσκε και Μπάλεν (1892), οι Φ.Α. Κουκ και Αμούνδσεν (1895), ο Άγγλος Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ το 1910 και πάρα πολλοί άλλοι.

Πρώτος στο νότιο πόλο της Γης έφτασε ο Ρόαλντ Αμούνδσεν το 1911. Από τότε η εξερεύνηση συνεχίζεται, διάφορες χώρες έχουν χωρίσει την Ανταρκτική σε περιοχές και αποστέλλουν εκεί ερευνητές επιστήμονες.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Antarctic Treaty Secretariat
• ANetStation
• The Antarctic Digital Database - a source of digital topographic map data for Antarctica
• Argentine Antarctic history
• Australian Antarctic Division
• British Antarctic Survey
• Council Of Managers Of National Antarctic Programs (COMNAP), official homepage.

Εκπαιδευτικοί δικτυακοί τόποι

• Biodiversity at Ardley Island, South Shetland archipelago, Antarctica