Χαλάζι

Χαλαζόκοκκοι στο έδαφος.

Προειδοποιητικό σημάδι για πιθανή χαλαζόπτωση είναι συχνά ένα αλλόκοτο και χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα που παίρνουν τα σύννεφα.

Το χαλάζι (hail) είναι μία μορφή υετού, που αποτελείται από κομμάτια πάγου, μορφής σφαιριδίων ή άλλων σχημάτων, που ονομάζονται χαλαζόκοκκοι και πέφτουν κατά τη διάρκεια καταιγίδων από μεγάλα καταιγιδοφόρα σύννεφα (σωρειτομελανίες). Όταν κατά την χαλαζόπτωση πέφτουν τεράστιες ποσότητες χαλαζόκοκκων μεγάλου μεγέθους και βάρους επί αρκετά λεπτά, τότε το φαινόμενο αναφέρεται ως χαλαζοθύελλα (hailstorm).

Σχηματισμός

Το χαλάζι εμφανίζεται όταν η υγρασία της ατμόσφαιρας συμπυκνώνεται πάνω σε σκόνη ή άλλα κέντρα συμπύκνωσης, τα οποία μπορεί να είναι μικρά έντομα ή κρύσταλλοι πάγου, ενώ η θερμοκρασία είναι κάτω από τους 0° Κελσίου. Οι μικροί πυρήνες των κόκκων που σχηματίζονται κατ' αυτό τον τρόπο μεγαλώνουν γρήγορα, καθώς η τάση των κορεσμένων ατμών πάνω από τον πάγο είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη πάνω από νερό. Οι κόκκοι μπορούν να μεγαλώσουν κι άλλο, καθώς η λανθάνουσα θερμότητα που απελευθερώνεται από τη στερεοποίηση του νερού λιώνει το εξωτερικό περίβλημα, κάτι που επιτρέπει τη συνένωση κόκκων μεταξύ τους. Όταν ο χαλαζόκοκκος γίνει αρκετά βαρύς ώστε να μην παρασύρεται απ' τον άνεμο και να μην μπορεί να συγκρατηθεί από τα ανοδικά ρεύματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των καταιγίδων, πέφτει προς το έδαφος.

Διαστάσεις και σχήματα

Χαλαζόκοκκος-τέρας με αγκαθωτές προεξοχές, διαμέτρου 13,5 εκατοστών, που έπεσε στο Harper του Κάνσας, στις 14 Mαΐου 2004.

Οι κόκκοι του χαλαζιού μπορεί να έχουν μέγεθος από μερικά χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά, αλλά σπανιότατα μπορεί να φτάσουν και στο μέγεθος μπάλας του τένις ή και ακόμα μεγαλύτερα μεγέθη και τότε μερικές φορές χρησιμοποιείται ο όρος χαλαζόκοκκος-τέρας. Το σχήμα τους εξαρτάται από τον τρόπο που στριφογυρίζουν μέσα στα σύννεφα πριν πέσουν. Συνήθως είναι σχεδόν σφαιρικό ή ελλειπτικό σαν μικρού αυγού ή μερικές φορές σαν μικρού αχλαδιού. Κατά καιρούς πάντως έχουν πέσει και χαλαζόκοκκοι με αγκαθωτές προεξοχές.

Κίνδυνοι

Το χαλάζι προκαλεί εκτεταμένες καταστροφές σε καλλιέργειες, αυτοκίνητα, αεροσκάφη και γυάλινες κατασκευές, ιδιαίτερα όσες έχουν γυάλινες οροφές. Σπανιότερα έχουν αναφερθεί ακόμα και θάνατοι ανθρώπων που εκτέθηκαν σε πολύ έντονη χαλαζόπτωση, λόγω θανατηφόρων κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων. Μία ιδιαίτερα καταστροφική χαλαζόπτωση έπληξε το Μόναχο της Γερμανίας στις 12 Ιουλίου 1984, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι ανίχνευσης των καταιγίδων που μπορούν να προκαλέσουν χαλαζόπτωση, με χρήση ραντάρ και μετεωρολογικών δορυφόρων, όμως το άσχημο είναι ότι πρακτικά είναι δύσκολο να υπάρξει εκ των προτέρων εκτίμηση πόσο βαρύ θα είναι το χαλάζι.

Δείτε επίσης

• Καταιγίδα
• Φυσικός κίνδυνος

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το οικονομικό κόστος από τις χαλαζοθύελλες (στα αγγλικά) NOAA Economics
• Hail Research Information Center