Υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ

Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ήταν πολιτικοστρατιωτικό σκάνδαλο που ξέσπασε στην Ελλάδα στα μέσα Μαΐου του 1965 και ήταν η αφορμή για την αποστασία του 1965. Ο ΑΣΠΙΔΑ («Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατίαν, Αξιοκρατίαν») ήταν υποτίθεται μυστική οργάνωση αξιωματικών εντός του στρατεύματος υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου, γιου του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Ουδέποτε προέκυψαν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στοιχεία για την υποτιθέμενη ομάδα αυτήν, η αποκάλυψη όμως αυτή τροφοδότησε τις εφημερίδες και τους εχθρούς του Γ. Παπανδρέου και οδήγησε τελικά σε πολιτειακή κρίση,

Στις 12 Μαΐου του 1965 ο στρατιωτικός διοικητής των ελληνικών δυνάμεων Κύπρου στρατηγός Γρίβας έστειλε έκθεση στον Έλληνα υπουργό άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά αναφέροντάς του ότι έγινε κίνηση ίδρυσης οργάνωσης με την επωνυμία «ΑΣΠΙΔΑ» από ομάδα αξιωματικών και ότι υπήρχε κίνδυνος ανατροπής του τότε καθεστώτος. Είχε μάλιστα αναφερθεί τότε, ότι αρχηγός και υποκινητής την κίνησης αυτής ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Το υπουργείο ανέθεσε στον αντιστράτηγο Σίμο να μεταβεί στην Κύπρο και να διεξαγάγει ανακρίσεις για το ζήτημα. Ο αντιστράτηγος ερευνά τα στοιχεία, εξετάζει 93 μάρτυρες και αποφαίνεται:

«Απεδείχθη πράγματι ότι εγένετο κίνησις ιδρύσεως οργανώσεως υπό την επωνυμίαν «ΑΣΠΙΔΑ» υπό ομάδος αξιωματικών με τον ιδιοτελή σκοπόν την εξυπηρέτησιν ατομικών συμφερόντων αυτών και των μελών της οργανώσεως δια της προωθήσεως μεμυημένων αξιωματικών εις επικαίρους και σημαινούσας θέσεις ή και τινα άλλον απώτερον, όστις ούτε απεδείχθη εκ της εξετάσεως ούτε διεφάνη... Δεν απεδείχθη ότι η κίνησις αύτη είχε πολιτικάς επιδιώξεις ή σύνδεσμον τινά με πολιτικά πρόσωπα».

Προτείνει την απόταξη τεσσάρων λοχαγών και τον πειθαρχικό έλεγχο άλλων έξι λοχαγών και υπολοχαγών.

Ο βασιλιάς μη αποδεχόμενος το πόρισμα Σίμου και μετά από παρέμβαση του τότε υπουργού Εθνικής άμυνας Γαρουφαλιά, ζητά από τον πρωθυπουργό της χώρας Γ. Παπανδρέου να παραπέμψει την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» στο στρατοδικείο. Υπακούει στη βασιλική εντολή και για λόγους ισορροπίας παραπέμπει και την υπόθεση «Περικλής» που αφορούσε την ανάμειξη του στρατού στις εκλογές του 1961. Ταυτοχρόνως σχεδόν, προτείνει τον Ανδρέα Παπανδρέου ως υπουργό άμυνας, και προκαλεί σύγκρουση με το βασιλιά που οδηγεί στα Ιουλιανά. Δεν προέκυψαν ποτέ στοιχεία εναντίον πολιτικών προσώπων από την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» και ο αριθμός των αξιωματικών που φέρεται να συμμετείχαν ήταν περιορισμένος. Φαίνεται ότι όντως υπήρξε η οργάνωση αυτή, αποτελούνταν όμως μάλλον από χαμηλόβαθμους αξιωματικούς και δεν ήταν επικίνδυνη ούτε για το στράτευμα ούτε για το πολίτευμα. Ενδέχεται να ήταν απάντηση στις οργανώσεις ακροδεξιών που υπήρχαν τότε και δρούσαν ανενόχλητες και οι οποίες αποδείχτηκαν πολύ πιο επικίνδυνες για τη δημοκρατία. Η συγκεκριμένη οργάνωση θα πραγματοποιούσε στρατιωτικό πραξικόπημα υπό την ηγεσία του Ανδρέα Παπανδρέου, στα τέλη του 1967.

Η δίκη της υποθέσεως «ΑΣΠΙΔΑ» ξεκίνησε το 1966 και από τις 30 Ιανουαρίου 1967 διεξαγόταν κεκλεισμένων των θυρών. Συνήγορος υπεράσπισης στη δίκη ήταν ο Νικηφόρος Μανδηλαράς.