Αστρονομική μονάδα

Η Αστρονομική Μονάδα (α.μ.) είναι μονάδα μέτρησης αποστάσεων. Ορίζεται σαν η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο. Χρησιμοποιείται για τη μέτρηση αποστάσεων μέσα στο Ηλιακό Σύστημα (π.χ. της απόστασης κάποιου σώματος από τον Ήλιο). Η τιμή της είναι 149 597 870 691 ± 30 μέτρα (δηλαδή 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα ή 93 εκατομμύρια μίλια). Το διεθνές σύμβολό της είναι το AU (από το αγγλικό Astronomical Unit) και στην ελληνική α.μ.

Ορισμοί

Η απόσταση ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο δεν είναι σταθερή, καθώς η τροχιά της Γης δεν είναι κυκλική αλλά ελλειπτική. Για το λόγο αυτό σαν Αστρονομική Μονάδα θεωρείται η μέση απόσταση. Αρχικά είχε οριστεί σαν το μισό του μήκους του μεγάλου άξονα αυτής της έλλειψης. Ένας αυστηρότερος ορισμός, που καθιερώθηκε από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση το 1976, ορίζει την Αστρονομική Μονάδα σαν την απόσταση από τον Ήλιο όπου ένα σωματίδιο αμελητέας μάζας, σε κυκλική τροχιά γύρω από αυτόν και χωρίς να δέχεται επίδραση εξωτερικών δυνάμεων, θα είχε περίοδο 365,2568983 ημερών (Γκαουσιανό Έτος). Ακόμα πιο αυστηρά η AU ορίζεται σαν την απόσταση στην οποία η ηλιοκεντρική βαρυτική σταθερά είναι ίση με (0,017 202 098 95)² AU³/d².

Επειδή ο Ήλιος χάνει σιγά-σιγά μάζα καθώς ακτινοβολεί ενέργεια, η περίοδος ενός σώματος σε τροχιά γύρω από αυτόν μεγαλώνει ανεπαίσθητα. Έτσι η Αστρονομική Μονάδα (με βάση τον ορισμό της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης) μικραίνει κατά ένα εκατοστό το χρόνο.

Η απόσταση Γης-Ήλιου

Η πρώτη μέτρηση της απόστασης αυτής έγινε από τον Ερατοσθένη περίπου το 200 π.Χ. Μελετώντας τις εκλείψεις της Σελήνης εκτίμησε την απόσταση από τον Ήλιο στα 804 εκατομμύρια στάδια, δηλαδή περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα, τιμή πολύ κοντά στην πραγματική. Η πρώτη εκτίμηση της τιμής της στους νεότερους χρόνους έγινε από τον Ζαν Ρισέ και τον Τζιοβάνι-Ντομένικο Κασίνι το 1672, με βάση τη μελέτη της παράλλαξης του Άρη από δυο διαφορετικές τοποθεσίες πάνω στη Γη. Το δικό τους αποτέλεσμα ήταν γύρω στα 140 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Πιο ακριβείς μετρήσεις έγιναν από τον Έντμουντ Χάλλεϋ, που μελέτησε τις διελεύσεις της Αφροδίτης μπροστά από τον Ήλιο, και τον Σάιμον Νιούκομπ που βασίστηκε στην παράλλαξη του Ήλιου.

Μερικές χαρακτηριστικές αποστάσεις σε AU

Αποστάσεις πλανητών από τον Ήλιο:

• Ερμής: 0,39 AU
• Αφροδίτη: 0,72 AU
• Γη: 1,00 ± 0,02 AU
• Άρης: 1,52 AU
• Δίας: 5,20 AU
• Κρόνος: 9,54 AU
• Ουρανός: 19,18 AU
• Ποσειδώνας: 30,06 AU
• Πλούτωνας: 39,53 AU

Άλλες αποστάσεις:

• Η Σελήνη απέχει 0,0026 ± 0,0001 AU απ' τη Γη.
• Ο Βόγιατζερ 1 το Φλεβάρη του 2005 απείχε 94 AU από τον Ήλιο.
• Η διάμετρος του Ηλιακού Συστήματος, μαζί με το Νέφος του Oort, είναι περίπου 105 AU.
• Ο Εγγύτατος Κενταύρου (το κοντινότερο σε μας αστέρι) απέχει από τον Ήλιο περίπου 268 000 AU.
• Η απόσταση από τον Ήλιο ως το κέντρο του Γαλαξία μας είναι περίπου 1,7 δισεκατομμύρια AU.

Ισοδυναμίες

• 1 AU = 149 597 870,691 ± 0,030 χιλιόμετρα ≈ 92 955 807 μίλια ≈ 8,317 λεπτά φωτός ≈ 499 δευτερόλεπτα φωτός.
• 1 δευτερόλεπτο φωτός ≈ 0,002 AU.
• 1 λεπτό φωτός ≈ 0,120 AU.
• 1 ώρα φωτός ≈ 7,214 AU.
• 1 ημέρα φωτός ≈ 173 AU.
• 1 έτος φωτός ≈ 63 241 AU.
• 1 παρσέκ ≈ 206 265 AU.

Δείτε επίσης

• Κανόνας του Bode
• Έτος φωτός
• Παρσέκ
• Απόσταση (αστρονομία)