Δημήτριος Χαλκοκονδύλης

Δημήτριος Χαλκοκονδύλης.

Ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης ήταν ένας από τους σημαντικότερους Βυζαντινούς λόγιους που συνέβαλε με το έργο του στην αναβίωση των ελληνικών γραμμάτων στη δυτική Ευρώπη.

Η ζωή του

Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1423. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της πόλης και ήταν εξάδερφος του ιστορικού της Άλωσης, Λαόνικου Χαλκοκονδύλη. Εξαιτίας προστριβών με τους Ατσαγιόλι, τους φλωρεντινούς δούκες της Αθήνας, η οικογένειά του κατέφυγε το 1453 στον Μυστρά. Για εκείνη την περίοδο της ζωής του δεν υπάρχουν πληροφορίες.

Το 1449 ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης πήγε στην Ρώμη, αφού είχε προηγουμένως σπουδάσει φιλοσοφία, πιθανόν κοντά στον Γεώργιο Γεμιστό. Εκεί συμπλήρωσε τις σπουδές του δίπλα στον Θεόδωρο Γαζή, από τον οποίο διδάχτηκε τα λατινικά. Με τον Γαζή συνδέθηκε με στενή φιλία η οποία επισφραγίστηκε με τη διαθήκη του τελευταίου που κληροδότησε στον Χαλκοκονδύλη την προσωπική του βιβλιοθήκη. Από το 1452 και για τρία χρόνια ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης βρέθηκε στην Περούτζια, όπου παρέδιδε μαθήματα ελληνικής. Το 1455 επέστρεψε στην Ρώμη, όπου παρέμεινε μέχρι το 1463.

Από το 1463 μέχρι το 1472 έζησε στην Πάντοβα όπου ανέλαβε την έδρα των ελληνικών στο εκεί πανεπιστήμιο. Εκεί εισήγαγε τους ακροατές του στις φιλοσοφικές θεωρίες του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και δίδαξε τα ελληνικά. Στην Πάντοβα μεταξύ των επιφανέστερων μαθητών του ήταν και ο Ιανός Λάσκαρις.

Το 1472 έφυγε για τη Φλωρεντία, που τότε ήταν το σπουδαιότερο κέντρο ανθρωπιστικών σπουδών, και τρία χρόνια αργότερα προτάθηκε για και έλαβε την καθέδρα των ελληνικών γραμμάτων. Μεταξύ των μαθητών του ήταν: ο Τζοβάνι Πίκο ντε Μιράντολα, ο Τζιοβάνι Μέντιτσι, ο Πέτρος των Μεδίκων, γιός του Λαυρέντιου και ο Γιόχαν Ρόιχλιν, ο σημαντικότερος από τους Γερμανούς ανθρωπιστές. Στη συνέχεια έζησε στο Μιλάνο, όπου το 1488 εξέδωσε έργα του Ομήρου με τίτλο "Ομήρου τα σωζώμενα". Εκεί εξέδωσε το 1493 και τον "Ισοκράτη", τα γραμματικά "Ερωτήματα" και το σημαντικό εγκυκλοπαιδικό λεξικό "Σουϊδα" ή "Σούδα". Πέθανε το 1511 στο Μιλάνο.

Έργα του

Έγραψε πολλούς κώδικες, μεταξύ των οποίων:

• τον τον υπ' αριθμόν 2783 κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων που περιέχει τους Πυθιονίκες του Πινδάρου.
• τους υπ' αριθμόν 2023 και 2808 κώδικες της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων που περιέχουν συγγραφές του Αριστοτέλη, και τις τραγωδίες Εκάβη και Ορέστη του Ευριπίδη.

Πηγές

• Σπυρίδων Π. Λάμπρος (1902). Αθηναίοι Βιβλιογράφοι και Κτήτορες Κωδίκων κατά τους Μέσους Αιώνας και επί Τουρκοκρατίας. Αθήνα: Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης, Τυπογραφείον "Εστία". Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010. 

Πρότυπο:Ελληνίδες και Έλληνες λόγιοι (1453 - 1821)