Αδράνεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vanakaris (συζήτηση | συνεισφορές)
γενική επιμέλεια
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{Message_box|
Με τον όρο '''Αδράνεια''', στη [[Φυσική]], ονομάζεται η χαρακτηριστική ιδιότητα των σωμάτων ν΄ αντιστέκονται στην οποιαδήποτε μεταβολή της κινητικής τους κατάστασης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί ή να ηρεμούν ή να συνεχίζουν να εκτελούν ευθύγραμμη ομαλή κίνηση, όταν η [[συνισταμένη]] των [[δύναμη|δυνάμεων]] που ασκούνται σε αυτά είναι ίση με μηδέν.
id =sources|
*Αριθμητικά μέτρα της αδράνειας ενός σώματος αποτελούν η φυσική ποσότητα που ονομάζεται μάζα του σώματος η [[μάζα|αδρανειακή μάζα]], καθώς και η [[ροπή αδράνειας]]. Ή όπως διατυπώνεται σε συντομία "η μάζα ενός σώματος είναι το μέτρο της αδράνειάς του".
backgroundcolor =#FFFAF0 |
image = Tango-nosources.svg|
heading =Αυτό το άρθρο ή η ενότητα δεν αναφέρει τις [[Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα|'''πηγές''']] του ή δεν περιέχει επαρκείς [[Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών|'''παραπομπές''']].|
message = Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια προσθέτοντας κατάλληλες πηγές και παραπομπές που να υποστηρίζουν το άρθρο.<br />
{{#if: 2009| Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 31/12/2009.| Η σωστή σήμανση για αποτύπωση της ημερομηνίας σήμανσης είναι: <code><nowiki>{{πηγές|</nowiki>12<nowiki>|</nowiki>31<nowiki>|</nowiki>2009<nowiki>}}</nowiki></code>}}}}


Με τον όρο '''Αδράνεια''', στη [[Φυσική]], ονομάζεται η χαρακτηριστική ιδιότητα των σωμάτων να αντιστέκονται στην οποιαδήποτε μεταβολή της κινητικής τους κατάστασης. Αυτό συνεπάγεται δύο πράγματα:
Σε ένα ακίνητο σώμα όταν δεν ασκείται καμία δύναμη, ή όταν η συνισταμένη όλων των δυνάμεων που ασκούνται σε αυτό είναι μηδέν, τότε αυτό συνεχίζει να παραμένει ακίνητο. Αν ένα σώμα κινείται και δεν ασκείται σε αυτό καμία δύναμη, ή η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται σε αυτό είναι ίση με μηδέν, τότε συνεχίζει να κινείται ευθύγραμμα και με την ίδια ταχύτητα. Η παραπάνω "αρχή της αδράνειας" διατυπώθηκε αρχικά από τον [[Γαλιλαίος|Γαλιλαίο]] και κατόπιν από τον [[Ισαάκ Νεύτων|Νεύτωνα]], στον πρώτο από τους τρεις [[νόμοι κίνησης του Νεύτωνα|νόμους]] που διατύπωσε και φέρουν το όνομά του.


*Όταν οι δυνάμεις που ασκούνται σε ένα σώμα αλληλοαναιρούνται, τότε το σώμα θα εξακολουθεί να κινείται με την ταχύτητα την οποία έχει αποκτήσει ή αν δεν έχει ταχύτητα θα παραμείνει ακίνητο. Η παραπάνω ''αρχή της αδράνειας'' διατυπώθηκε αρχικά από τον [[Γαλιλαίος|Γαλιλαίο]].
Παίρνοντας τον πρώτο νόμο του Νεύτωνα που ορίζει '''F = m a''' όπου '''F''' η δύναμη, '''m''' η μάζα του σώματος και '''a''' η επιτάχυνση, λύνοντας ως προς την επιτάχυνση βρίσκουμε ότι '''a = F/m''', που μηδενίζεται όταν F=0. Συνεπώς μηδενική δύναμη προκαλεί μηδενική επιτάχυνση άρα το σώμα συνεχίζει να κινείται με σταθερή ταχύτητα ή να ηρεμεί.
*Αν οι ίδιες δυνάμεις ασκηθούν σε διαφορετικά σώματα, τότε ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητάς τους είναι αντιστρόφως ανάλογος της αδράνειάς τους.

Αν ασκηθούν δυνάμεις σε κάποιο σώμα και αυτό δεν ματαβάλει την κινητική του κατάσταση (παραμείνει ακίνητο ή διατηρεί την πορεία του), τότε σημαίνει ότι υπάρχουν άλλες εξωτερικές δυνάμεις που αντιστέκονται στη μεταβολή, συνήθως είναι στατικές [[τριβή|τριβές]].

Η αδράνεια είναι γενικά μία πιο ελεύθερη έννοια στη φυσική (σε σχέση με τη [[μάζα]], την [[ταχύτητα]] και άλλα μεγέθη) και δεν υπάρχει κοινός αποδεκτός μαθηματικός φορμαλισμός για αυτήν. Υπάρχουν δύο είδη κινήσεων ([[μεταφορική κίνηση|μεταφορική]] και [[περιστροφική κίνηση|περιστροφική]]), άρα και δύο έννοιες της αδράνειας αδράνειας:

*Αδράνεια στη μεταφορική κίνηση: Η αδράνεια ισούται με <math>\frac{m_0}{\sqrt{1-\frac{\upsilon^{2}}{c^{2}}}}</math>, ενώ για μικρές ταχύτητες η αδράνεια ισούται με τη μάζα (m) και είναι σταθερή. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα τόσο μεγαλύτερη είναι η αδράνεια. Ένα σώμα με μικρή μάζα μεταβάλλει εύκολα την κίνησή του, ενώ ένα σώμα με μεγάλη μάζα μεταβάλλει την κίνησή του δυσκολότερα. Η ισότητα μάζας και αδράνειας διατυπώθηκε από τον [[Νεύτωνας|Νεύτωνα]] ''η μάζα ενός σώματος είναι το μέτρο της αδράνειάς του'', που είναι ο πρώτος νόμος του.

Για μικρές σε ταχύτητες σε σχέση με την [[ταχύτητα του φωτός]] ισχύει F= (δεύτερος νόμος του Νεύτωνα), όπου F η συνισταμένη των δυνάμεων, m η μάζα του σώματος, που εκφράζει την αδράνειά του και α η επιτάχυνση, δηλαδή ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητας. Λύνοντας ως προς την επιτάχυνση βρίσκουμε ότι '''α = F/m''', που μηδενίζεται όταν F=0. Συνεπώς μηδενική δύναμη προκαλεί μηδενική επιτάχυνση άρα το σώμα συνεχίζει να κινείται με σταθερή ταχύτητα ή να ηρεμεί.


*Αδράνεια στην περιστροφική κίνηση ή [[ροπή αδράνειας]], συμβολίζεται με Ι. Η ροπή αδράνειας εξαρτάται από την κατανομή της μάζας, δηλαδή της ύλης, στο σώμα και από την ποσότητα της μάζας. Στην κλασσική μηχανική ισχύει ότι Ι=cm, όπου m η μάζα του σώματος και c μια σταθερά που εξαρτάται από την κατανομή της μάζας και μετριέται σε [[μέτρο|m]]<sup>2</sup>. Στη σχετιστική μηχανική η περιστροφική κίνηση είναι αρκετά πιο πολύπλοκο φαινόμενο, γιατί συνοδεύεται από [[συστολή του μήκους]], καμπύλωση του [[χωροχρόνου]], μεταβολή της (αδρανειακής) μάζας κατά τόπους του σώματος με διαφορετικό τρόπο σε κάθε περιοχή.


{{φυσικ}}
{{φυσικ}}

Έκδοση από την 12:18, 31 Δεκεμβρίου 2009

Με τον όρο Αδράνεια, στη Φυσική, ονομάζεται η χαρακτηριστική ιδιότητα των σωμάτων να αντιστέκονται στην οποιαδήποτε μεταβολή της κινητικής τους κατάστασης. Αυτό συνεπάγεται δύο πράγματα:

  • Όταν οι δυνάμεις που ασκούνται σε ένα σώμα αλληλοαναιρούνται, τότε το σώμα θα εξακολουθεί να κινείται με την ταχύτητα την οποία έχει αποκτήσει ή αν δεν έχει ταχύτητα θα παραμείνει ακίνητο. Η παραπάνω αρχή της αδράνειας διατυπώθηκε αρχικά από τον Γαλιλαίο.
  • Αν οι ίδιες δυνάμεις ασκηθούν σε διαφορετικά σώματα, τότε ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητάς τους είναι αντιστρόφως ανάλογος της αδράνειάς τους.

Αν ασκηθούν δυνάμεις σε κάποιο σώμα και αυτό δεν ματαβάλει την κινητική του κατάσταση (παραμείνει ακίνητο ή διατηρεί την πορεία του), τότε σημαίνει ότι υπάρχουν άλλες εξωτερικές δυνάμεις που αντιστέκονται στη μεταβολή, συνήθως είναι στατικές τριβές.

Η αδράνεια είναι γενικά μία πιο ελεύθερη έννοια στη φυσική (σε σχέση με τη μάζα, την ταχύτητα και άλλα μεγέθη) και δεν υπάρχει κοινός αποδεκτός μαθηματικός φορμαλισμός για αυτήν. Υπάρχουν δύο είδη κινήσεων (μεταφορική και περιστροφική), άρα και δύο έννοιες της αδράνειας αδράνειας:

  • Αδράνεια στη μεταφορική κίνηση: Η αδράνεια ισούται με , ενώ για μικρές ταχύτητες η αδράνεια ισούται με τη μάζα (m) και είναι σταθερή. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα τόσο μεγαλύτερη είναι η αδράνεια. Ένα σώμα με μικρή μάζα μεταβάλλει εύκολα την κίνησή του, ενώ ένα σώμα με μεγάλη μάζα μεταβάλλει την κίνησή του δυσκολότερα. Η ισότητα μάζας και αδράνειας διατυπώθηκε από τον Νεύτωνα η μάζα ενός σώματος είναι το μέτρο της αδράνειάς του, που είναι ο πρώτος νόμος του.

Για μικρές σε ταχύτητες σε σχέση με την ταχύτητα του φωτός ισχύει F=mα (δεύτερος νόμος του Νεύτωνα), όπου F η συνισταμένη των δυνάμεων, m η μάζα του σώματος, που εκφράζει την αδράνειά του και α η επιτάχυνση, δηλαδή ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητας. Λύνοντας ως προς την επιτάχυνση βρίσκουμε ότι α = F/m, που μηδενίζεται όταν F=0. Συνεπώς μηδενική δύναμη προκαλεί μηδενική επιτάχυνση άρα το σώμα συνεχίζει να κινείται με σταθερή ταχύτητα ή να ηρεμεί.


  • Αδράνεια στην περιστροφική κίνηση ή ροπή αδράνειας, συμβολίζεται με Ι. Η ροπή αδράνειας εξαρτάται από την κατανομή της μάζας, δηλαδή της ύλης, στο σώμα και από την ποσότητα της μάζας. Στην κλασσική μηχανική ισχύει ότι Ι=cm, όπου m η μάζα του σώματος και c μια σταθερά που εξαρτάται από την κατανομή της μάζας και μετριέται σε m2. Στη σχετιστική μηχανική η περιστροφική κίνηση είναι αρκετά πιο πολύπλοκο φαινόμενο, γιατί συνοδεύεται από συστολή του μήκους, καμπύλωση του χωροχρόνου, μεταβολή της (αδρανειακής) μάζας κατά τόπους του σώματος με διαφορετικό τρόπο σε κάθε περιοχή.