Δικταίο Άντρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:


Το '''Δικταίο άντρο''' είναι το [[σπήλαιο]] στο οποίο κατέφυγε η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] για να γεννήσει τον μελλοντικό πατέρα των Θεών [[Δίας (μυθολογία)|Δία]], από φόβο μήπως και ο [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]] καταβροχθίσει και αυτόν τον γιο που θα γεννούσε. Υπήρχε ένας [[χρησμός]] που έλεγε ότι ο Κρόνος θα σκοτωθεί από τον γιό του. Με αυτό τον τρόπο προστάτευε τον εαυτό του. Η Ρέα όμως τον ξεγέλασε και αντί για το βρέφος, του έδωσε ένα βράχο τυλιγμένο στα σπάργανα του μωρού.
<br />
Το σπήλαιο του Διός (ή Δικταίο ή Ιδαίο Άντρο) βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του όρους η Δίκτη και συγκεκριμένα άνωθεν του σημερινού χωριού με το όνομα Ψυχρό στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης, 1020μ. υψόμετρο. Στο σπήλαιο αυτό, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές:<br />


'''1)''' Η θεά Ρέα γέννησε το Δία, κάτι όπως η Παναγία γέννησε το Χριστό στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, και στη συνέχεια τον άφησε εκεί να τον αναθρέψουν οι Δικταίοι Κουρήτες κρυφά από τον πατέρα του τον Κρόνο. <br />


'''2)''' Η νύμφη Αγχιάλη γέννησε τους Ιδαίους Δάκτυλους. <br />
Το '''Δικταίο Άντρο''' βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του βουνού [[Δίκτη]] στην [[Κρήτη]]. και θεωρείται από τα σημαντικότερα διεθνώς γνωστά σπήλαια με τεράστιο μυθολογικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.


'''3)''' Ο Μίνωας έρχονταν κάθε εννιά ή κατ’ άλλους κάθε χρόνο και συναντούσε τον πατέ-ρα του το Δία προκειμένου να του υπαγορεύει τις σοφές εντολές του και κείνος για να τις κάνει νόμους στους ανθρώπους, κάτι όπως ο Μωυσής στο όρος Σινά.<br />
Εκεί η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]], κρυμμένη από την μανία του [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνου]] γέννησε τον [[Δίας (μυθολογία)|Δία]]. Το σπήλαιο συγκέντρωσε το ενδιαφέρον πλήθους Ελλήνων και ξένων αρχαιολόγων που έχουν κατά καιρούς ανασκάψει το εσωτερικό του.


'''4)''' Ο Δίας κοιμήθηκε ερωτικά με την Ευρώπη, την οποία είχε απαγάγει από τη Φοινίκη, <br />
Ευρήματα νεολιθικά, μινωικά, υστερομινωϊκά, γεωμετρικά, αρχαϊκά, κλασικά, ελληνιστικά και ρωμαϊκά αποδεικνύουν τη συνεχή χρήση του από τον άνθρωπο κυρίως για λατρευτικούς σκοπούς.


'''5)''' Κατοικούσαν οι Αρπυιες. <br />
Το σπήλαιο έχει έκταση 2.200 τ.μ. και το συνολικό μήκος της τουριστικής διαδρομής είναι 250 μ. Στο εσωτερικό του υπάρχει πλούσιος διάκοσμος σταλακτιτών, σταλαγμιτών και μία γραφική λίμνη που μαγνητίζουν το ενδιαφέρον του επισκέπτη.


'''6)''' Αποκοιμήθηκε για πάρα πολλά έτη (κάπου 57) ο σοφός ή προφήτης και μάντης Επιμενίδης.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
*[http://www.showcaves.gr/default.asp?V_DOC_ID=2065 ShowCaves.gr:Δικταίο Άντρο]


Ο Στράβωνας, το αρχαίο Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό, ο Άρατος, ο Διόδωρος κ.α. αναφέρουν ότι με την ονομασία «Ιδαίον όρος» ονομάζεται το πιο ψηλό από τα βουνά της Κρήτης (άρα το βουνό που σήμερα λέγεται Ψηλορείτης) και με το όνομα «η Δίκτη» το όρος που βρίσκεται κοντά (σχεδόν «Ιδαίοο») στο «Ιδαίο όρος» και όπου γεννήθηκε ο Δίας. Ο Στράβωνας (Γεωγραφικά Ι’, C 471, ΙΙΙ 20 και Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22) αναφέρει επίσης ότι με την ονομασία «Ίδη» παλιά ονομάζονταν οι κορφές (άρα με την ονομασία «Ίδη» εννοείται αυτό που σήμερα λέμε οροσειρά) στην Κρήτη και στην Μ. Ασία που είχαν αφιερωθεί στη θεά Ρέα, καθώς και ότι στην Ίδη της Κρήτης συμπεριλαμβάνεται η Δίκτη και ο λόφος Πύτνα, όπου η πόλη Ιεράπυτνα (= η σημερινή Ιεράπετρα, πόλη κείμενη στις ανατολικές πρόποδες της Δίκτης), πρβ:<br />
[[Κατηγορία:Σπήλαια της Ελλάδας]]
Ίδη όρος υπάρχει στην Τρωάδα και στην Κρήτη. Δίκτη είναι τόπος στη Σκηψία και όρος στην Κρήτη. Λόφος της Ίδης είναι η Πύτνα, απ’ όπου και η Ιεραπυτνα η πόλη (Στράβων, Γεω-γραφικά Ι’, C 471, ΙΙΙ 20)<br />
Λένε πως ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι οι πρώτοι κάτοικοι στους πρόποδες της Ίδης. Πόδες λέγονται οι πρόποδες και κορυφές, οι μύτες των βουνών. Οι διάφορες κορυφές της Ίδης, που ήταν όλες αφιερωμένες στη μητέρα των θεών (τη Ρέα), λέγονταν Δάκτυλοι…….. Υπονοούν μάλιστα πως απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων είναι οι Κουρήτες και οι Κορυβάντες. Οι πρώτοι εκατό που γεννήθηκαν στην Κρήτη ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι. Απόγονοί τους αναφέρονται εννέα Κουρήτες. Ο καθένας τους έκανε δέκα παιδιά, τους Ιδαίους Δακτύλους…» (Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22)<br />
«Η Κρήτη είναι ορεινή και δασωμένη, με εύφορες κοιλάδες. Τα δυτικά βουνά της λέγονται Λευκά. Είναι σχεδόν όσο ο Ταΰγετος υψηλά, ενώ στο μήκος εκτείνονται όσο τριακόσια στά-δια και διαμορφώνουν ράχη που σταματάει στα στενά. Στο μέσον είναι το πιο φαρδύ από τα βουνά, το Ιδαίον όρος, το πιο ψηλό απ όλα, με περίμετρο εξακοσίων σταδίων. Γύρω του βρίσκονται οι πιο καλές πόλεις. Υπάρχουν και άλλα βουνά, ισουψή με τα Λευκά, άλλα προς νότο και άλλα προς ανατολή. (Γεωγραφικά Ι’, c 475, ΙV 4 )<br />
έμπαλιν εις όμους τετραμμέναι’ ει ετεόν γε
Κρήτηθεν κείναι γε Διός μεγάλου ιότητι
ουρανόν εισανέβησαν, ο μιν τότε κουρίζοντα
Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο
άντρω εγκατέθεντο και έτρεφον εις ενιααυτόν,
Δικταίοι Κούρητες ότε κρόνον εψεύσαντο ( Άρατος, Φαινόμενα 30 - 50)<br />
Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο, από το Δίκτον. Είρηται παρά το τέκω τίκτω τις ού-σα, από εκεί τεχθήναι τον Δία ( Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό)<br />
oργισθείσα δε επί τούτοις Ρέα παραγίνεται μεν εις Κρήτη, οπηνίκα τον Δία εγκυμονούσα ε-τύγχανε, γεννά δε εν τω άντρω της Δίκτης Δία. (Απολλόδωρος Βιβλιοθήκη Α, 1, 7)
Μυθεύουσιν εν Κρήτη γενέσθαι την Διός τέκνωσιν επί της Δίκτης, εν η και απόρρητος γίνε-ται θυσία(Αγαθοκλής)
Ομιλητής έφη γενέσθαι του Διός και φοιτών (ο Μίνως) εις το Δικταίο Όρος, εν ω τραφήναι τον Δία μυθολογούσιν οι Κρήτες υπό των Κουρήτων. (Διονύσιος Αλικαρνασεύς)
ανδρωθέντα δ´ αυτόν φασι πρώτον πόλιν κτίσαι περί την Δίκταν, όπου και την γένεσιν αυτου γενέσθαι μυθολογούσιν• ης εκλειφθείσης εν τοις ύστερον χρόνοις διαμένειν έτι και νυν έρματα των θεμελίων (Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5, 70)<br />

'''Σημειώνεται επίσης ότι:<br />'''
'''1)''' Ο Στράβωνας, σχετικά με τη Δίκτη, αναφέρει και τα εξής: «Και η Δίκτη βρίσκεται κοντά, όχι βέβαια, καθώς λέει ο Άρατος, κοντά στο Ιδαίο όρος. Η Δίκτη από την Ίδη απέχει 1000 στάδια. Βρίσκεται στα ανατολικά της, κι απέχει και χίλια επίσης εκατό στάδια από το Σαμώνιο. Ανάμεσα σε Σαμώνιο και Χερσόνησο ήταν χτισμένη η Πράσος, πάνω από τη θάλασσα, στα εξήντα στάδια. Την κατέστρεψαν οι Ιεραπύτνιοι. Λένε επίσης ότι δεν έχει δίκιο o Καλλίμαχος, όταν ιστορεί ότι η Βρι-τόμαρτις καταφεύγοντας τη βία του Μίνωα από τη Δίκτη, πιάστηκε στα δίχτυα των ψαράδων κι έτσι οι Κυδωνιάτες την είπαν Δίκτυννα και το βουνό Δίκτη. Η Κυδωνία δεν έχει καμιά σχέση γειτονίας με τους τόπους τούτους, αφού βρίσκεται στα δυτικά του νησιού. Βουνό της Κυδωνίας είναι ο Τίτυρος. Όπου υπάρχει ιερό, όχι το Δικταίον, αλλά το Δικτύνναιο ». (Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 479, ΙV, 12)<br />
Η ως άνω περιγραφή του Στράβωνα, σχετικάμε τη Δίκτη, είναι λάθος ως προς τις ακρι-βείς αποστάσεις, αφού από τη μια αναφέρει ότι στην Ίδη περιλαμβάνεται και ο λόφος Πύτνα όπου η πόλη Ιεράπυτνα και από την άλλη ότι η Δίκτη απέχει 1000 στάδια από την Ίδη και μόνο 100 στάδια από το ακρωτήριο Σαμώνιο. Σωστά όμως λέει ότι η Δίκτη δεν βρίσκεται στην Κυδωνία, όπως λέει ο Καλλίμαχος, αλλά στην ανατολική Κρήτη. Ο Καλλίμαχος λέει ότι η Δίκτη βρίσκεται στην Κυδωνία, επειδή έχει παραλλάξει το μύθο της Θεάς Βριτόμαρτης, για τους λόγους που θα δούμε σε άλλο μέρος. <br />

'''2)''' Στα αρχαία κείμενα με την ονομασία «η Ιδαία » λέγεται η Κρήτη και μια από τις κό-ρες ενός από τους Κουρήτες, του Κουρήτη Κρήτα, η οποία ήταν και γυναίκα του Δία. Επίσης με την ονομασία Ίδη λέγεται μια από τις κόρες του Κουρήτη Μελισσέα (η άλλη λέγονταν Αδράστεια) και η οροσειρά της Κρήτης, η Ίδη ή Ιδαία όρη.

Έκδοση από την 13:32, 25 Οκτωβρίου 2009

Το Δικταίο άντρο είναι το σπήλαιο στο οποίο κατέφυγε η Ρέα για να γεννήσει τον μελλοντικό πατέρα των Θεών Δία, από φόβο μήπως και ο Κρόνος καταβροχθίσει και αυτόν τον γιο που θα γεννούσε. Υπήρχε ένας χρησμός που έλεγε ότι ο Κρόνος θα σκοτωθεί από τον γιό του. Με αυτό τον τρόπο προστάτευε τον εαυτό του. Η Ρέα όμως τον ξεγέλασε και αντί για το βρέφος, του έδωσε ένα βράχο τυλιγμένο στα σπάργανα του μωρού.
Το σπήλαιο του Διός (ή Δικταίο ή Ιδαίο Άντρο) βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του όρους η Δίκτη και συγκεκριμένα άνωθεν του σημερινού χωριού με το όνομα Ψυχρό στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης, 1020μ. υψόμετρο. Στο σπήλαιο αυτό, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές:

1) Η θεά Ρέα γέννησε το Δία, κάτι όπως η Παναγία γέννησε το Χριστό στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, και στη συνέχεια τον άφησε εκεί να τον αναθρέψουν οι Δικταίοι Κουρήτες κρυφά από τον πατέρα του τον Κρόνο.

2) Η νύμφη Αγχιάλη γέννησε τους Ιδαίους Δάκτυλους.

3) Ο Μίνωας έρχονταν κάθε εννιά ή κατ’ άλλους κάθε χρόνο και συναντούσε τον πατέ-ρα του το Δία προκειμένου να του υπαγορεύει τις σοφές εντολές του και κείνος για να τις κάνει νόμους στους ανθρώπους, κάτι όπως ο Μωυσής στο όρος Σινά.

4) Ο Δίας κοιμήθηκε ερωτικά με την Ευρώπη, την οποία είχε απαγάγει από τη Φοινίκη,

5) Κατοικούσαν οι Αρπυιες.

6) Αποκοιμήθηκε για πάρα πολλά έτη (κάπου 57) ο σοφός ή προφήτης και μάντης Επιμενίδης.

Ο Στράβωνας, το αρχαίο Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό, ο Άρατος, ο Διόδωρος κ.α. αναφέρουν ότι με την ονομασία «Ιδαίον όρος» ονομάζεται το πιο ψηλό από τα βουνά της Κρήτης (άρα το βουνό που σήμερα λέγεται Ψηλορείτης) και με το όνομα «η Δίκτη» το όρος που βρίσκεται κοντά (σχεδόν «Ιδαίοο») στο «Ιδαίο όρος» και όπου γεννήθηκε ο Δίας. Ο Στράβωνας (Γεωγραφικά Ι’, C 471, ΙΙΙ 20 και Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22) αναφέρει επίσης ότι με την ονομασία «Ίδη» παλιά ονομάζονταν οι κορφές (άρα με την ονομασία «Ίδη» εννοείται αυτό που σήμερα λέμε οροσειρά) στην Κρήτη και στην Μ. Ασία που είχαν αφιερωθεί στη θεά Ρέα, καθώς και ότι στην Ίδη της Κρήτης συμπεριλαμβάνεται η Δίκτη και ο λόφος Πύτνα, όπου η πόλη Ιεράπυτνα (= η σημερινή Ιεράπετρα, πόλη κείμενη στις ανατολικές πρόποδες της Δίκτης), πρβ:
Ίδη όρος υπάρχει στην Τρωάδα και στην Κρήτη. Δίκτη είναι τόπος στη Σκηψία και όρος στην Κρήτη. Λόφος της Ίδης είναι η Πύτνα, απ’ όπου και η Ιεραπυτνα η πόλη (Στράβων, Γεω-γραφικά Ι’, C 471, ΙΙΙ 20)
Λένε πως ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι οι πρώτοι κάτοικοι στους πρόποδες της Ίδης. Πόδες λέγονται οι πρόποδες και κορυφές, οι μύτες των βουνών. Οι διάφορες κορυφές της Ίδης, που ήταν όλες αφιερωμένες στη μητέρα των θεών (τη Ρέα), λέγονταν Δάκτυλοι…….. Υπονοούν μάλιστα πως απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων είναι οι Κουρήτες και οι Κορυβάντες. Οι πρώτοι εκατό που γεννήθηκαν στην Κρήτη ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι. Απόγονοί τους αναφέρονται εννέα Κουρήτες. Ο καθένας τους έκανε δέκα παιδιά, τους Ιδαίους Δακτύλους…» (Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22)
«Η Κρήτη είναι ορεινή και δασωμένη, με εύφορες κοιλάδες. Τα δυτικά βουνά της λέγονται Λευκά. Είναι σχεδόν όσο ο Ταΰγετος υψηλά, ενώ στο μήκος εκτείνονται όσο τριακόσια στά-δια και διαμορφώνουν ράχη που σταματάει στα στενά. Στο μέσον είναι το πιο φαρδύ από τα βουνά, το Ιδαίον όρος, το πιο ψηλό απ όλα, με περίμετρο εξακοσίων σταδίων. Γύρω του βρίσκονται οι πιο καλές πόλεις. Υπάρχουν και άλλα βουνά, ισουψή με τα Λευκά, άλλα προς νότο και άλλα προς ανατολή. (Γεωγραφικά Ι’, c 475, ΙV 4 )
έμπαλιν εις όμους τετραμμέναι’ ει ετεόν γε Κρήτηθεν κείναι γε Διός μεγάλου ιότητι ουρανόν εισανέβησαν, ο μιν τότε κουρίζοντα Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο άντρω εγκατέθεντο και έτρεφον εις ενιααυτόν, Δικταίοι Κούρητες ότε κρόνον εψεύσαντο ( Άρατος, Φαινόμενα 30 - 50)
Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο, από το Δίκτον. Είρηται παρά το τέκω τίκτω τις ού-σα, από εκεί τεχθήναι τον Δία ( Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό)
oργισθείσα δε επί τούτοις Ρέα παραγίνεται μεν εις Κρήτη, οπηνίκα τον Δία εγκυμονούσα ε-τύγχανε, γεννά δε εν τω άντρω της Δίκτης Δία. (Απολλόδωρος Βιβλιοθήκη Α, 1, 7) Μυθεύουσιν εν Κρήτη γενέσθαι την Διός τέκνωσιν επί της Δίκτης, εν η και απόρρητος γίνε-ται θυσία(Αγαθοκλής) Ομιλητής έφη γενέσθαι του Διός και φοιτών (ο Μίνως) εις το Δικταίο Όρος, εν ω τραφήναι τον Δία μυθολογούσιν οι Κρήτες υπό των Κουρήτων. (Διονύσιος Αλικαρνασεύς) ανδρωθέντα δ´ αυτόν φασι πρώτον πόλιν κτίσαι περί την Δίκταν, όπου και την γένεσιν αυτου γενέσθαι μυθολογούσιν• ης εκλειφθείσης εν τοις ύστερον χρόνοις διαμένειν έτι και νυν έρματα των θεμελίων (Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5, 70)

Σημειώνεται επίσης ότι:
1) Ο Στράβωνας, σχετικά με τη Δίκτη, αναφέρει και τα εξής: «Και η Δίκτη βρίσκεται κοντά, όχι βέβαια, καθώς λέει ο Άρατος, κοντά στο Ιδαίο όρος. Η Δίκτη από την Ίδη απέχει 1000 στάδια. Βρίσκεται στα ανατολικά της, κι απέχει και χίλια επίσης εκατό στάδια από το Σαμώνιο. Ανάμεσα σε Σαμώνιο και Χερσόνησο ήταν χτισμένη η Πράσος, πάνω από τη θάλασσα, στα εξήντα στάδια. Την κατέστρεψαν οι Ιεραπύτνιοι. Λένε επίσης ότι δεν έχει δίκιο o Καλλίμαχος, όταν ιστορεί ότι η Βρι-τόμαρτις καταφεύγοντας τη βία του Μίνωα από τη Δίκτη, πιάστηκε στα δίχτυα των ψαράδων κι έτσι οι Κυδωνιάτες την είπαν Δίκτυννα και το βουνό Δίκτη. Η Κυδωνία δεν έχει καμιά σχέση γειτονίας με τους τόπους τούτους, αφού βρίσκεται στα δυτικά του νησιού. Βουνό της Κυδωνίας είναι ο Τίτυρος. Όπου υπάρχει ιερό, όχι το Δικταίον, αλλά το Δικτύνναιο ». (Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 479, ΙV, 12)
Η ως άνω περιγραφή του Στράβωνα, σχετικάμε τη Δίκτη, είναι λάθος ως προς τις ακρι-βείς αποστάσεις, αφού από τη μια αναφέρει ότι στην Ίδη περιλαμβάνεται και ο λόφος Πύτνα όπου η πόλη Ιεράπυτνα και από την άλλη ότι η Δίκτη απέχει 1000 στάδια από την Ίδη και μόνο 100 στάδια από το ακρωτήριο Σαμώνιο. Σωστά όμως λέει ότι η Δίκτη δεν βρίσκεται στην Κυδωνία, όπως λέει ο Καλλίμαχος, αλλά στην ανατολική Κρήτη. Ο Καλλίμαχος λέει ότι η Δίκτη βρίσκεται στην Κυδωνία, επειδή έχει παραλλάξει το μύθο της Θεάς Βριτόμαρτης, για τους λόγους που θα δούμε σε άλλο μέρος.

2) Στα αρχαία κείμενα με την ονομασία «η Ιδαία » λέγεται η Κρήτη και μια από τις κό-ρες ενός από τους Κουρήτες, του Κουρήτη Κρήτα, η οποία ήταν και γυναίκα του Δία. Επίσης με την ονομασία Ίδη λέγεται μια από τις κόρες του Κουρήτη Μελισσέα (η άλλη λέγονταν Αδράστεια) και η οροσειρά της Κρήτης, η Ίδη ή Ιδαία όρη.