Κάβειροι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Sarandioti (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{σε χρήση}}
[[Image:Relief Samothrace Louvre Ma697.jpg|thumb|right|Ανάγλυφο από τη Σαμοθράκη που εικονίζει τον [[Αγαμέμνων|Αγαμέμνονα]] να μυείται στα μυστήρια των Καβείρων. Περ. 560 Π.Κ.Ε., [[Λούβρο]], αρ. εκθέματος Ma 697.]]
[[Image:Relief Samothrace Louvre Ma697.jpg|thumb|right|Ανάγλυφο από τη Σαμοθράκη που εικονίζει τον [[Αγαμέμνων|Αγαμέμνονα]] να μυείται στα μυστήρια των Καβείρων. Περ. 560 Π.Κ.Ε., [[Λούβρο]], αρ. εκθέματος Ma 697.]]
Οι '''Κάβειροι''' (ή '''Κάβιροι''' στη [[Βοιωτία]]) ήταν θεότητες αρχαίας Ελληνικής μυστηριακής λατρείας η οποία πρωτοεμφανίζεται στη [[Λήμνος|Λήμνο]] και τη [[Θήβα]] (ή πιο συγκεκριμένα, αρχικά τουλάχιστον, σε περιοχή της Βοιωτίας λίγο δυτικά της Θήβας) αλλά αργότερα επεκτείνεται και αλλού ([[Μικρά Ασία]], [[Μακεδονία]], [[Θεσσαλία]], υπόλοιπο [[Αιγαίο]]). Οι Κάβειροι συχνά, ήδη από την αρχαιότητα,<ref>Οι "Θεοί Μεγάλοι" ή "Θεοί" δεν αναφέρονται ποτέ στην ίδια τη Σαμοθράκη ως Κάβειροι, ωστόσο ο Στησίμβροτος ο Θάσιος (FGrHist 107 F 20) και ο Ηρόδοτος (ο οποίος έμμεσα αναφέρει ότι ήταν μύστης ο ίδιος, βλ. Hdt. 2.51.2) τους ταυτίζουν. Ο περιηγητής Μνασέας δίνει τα ονόματά τους ως [[Αξίερος]], [[Αξιόκερσα]] και [[Αξιόκερσος]] τους οποίους ταυτίζει αντίστοιχα με τους [[Δήμητρα]], [[Περσεφόνη]] και [[Άδης|Άδη]] ενώ ο σχολιαστής του Μνασέα προσθέτει ένα τέταρτο, το Κασμίλο τον οποίο ταυτίζει με τον [[Ερμής|Ερμή]]. Βλ. Scholia to Ap. Rhod., Argon. Ι.917</ref> ταυτίζονται και με τους "Μεγάλους Θεούς" των Μυστηρίων της [[Σαμοθράκη]]ς. Η προέλευση τους είναι άγνωστη, πιθανώς μη ελληνική και συχνά έχουν διατυπωθεί θεωρίες "προελληνικής"<ref>Βλ. και τη γνώμη του Ηρόδοτου, Hdt. 2.51.2-3</ref> ή "[[Εγγύς Ανατολή|ανατολικής]]"<ref>Βλ. και τη γνώμη του Στησίμβροτου περί [[Φρυγία|φρυγικής]] προέλευσης</ref> προέλευσης: το όνομα Κάβειροι έχει συχνά συσχετιστεί με τη σημιτική ρίζα kbr "μεγάλος, δυνατός".
Οι '''Κάβειροι''' ήταν θεότητες της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]] προερχόμενοι από προελληνική [[πελασγοί|πελασγική]] θρησκεία. Λέγονταν επίσης και «Μεγάλοι θεοί». Οι θεοί αυτοί ήταν τέσσερις ή κατ΄ άλλους τρεις και ταυτίσθηκαν άλλοτε με τον [[Δίας (μυθολογία)|Δία]], την [[Αθηνά]], την [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] και άλλοτε με τον [[Ήφαιστος|Ήφαιστο]] ως «[[Αξιόκερσος]]», την Δήμητρα ως «[[Αξίερος]]» την [[Περσεφόνη]] ως «[[Αξιόκερσα]]» και τον [[Ερμής (μυθολογία)| Ερμή]] ως «[[Καδμίλος]]» ή «Κασμίλος».Άλλοτε παρουσιάζονταν ως γιοι και κόρες του Δία, άλλοτε του Ηφαίστου εκ της [[Καβειρώ|Καβείρας]] κλπ.


Οι Κάβειροι της Θήβας αναφέρονται σε αφιερωματικές επιγραφές ως "Κάβιρος" και "Παις" (γιος του Κάβιρου). Σύμφωνα με τον [[Παυσανίας|Παυσανία]], η Καβείρια [[Δήμητρα]] ξεκίνησε τις τελετές των Καβείρων της Θήβας ως δώρο προς τον [[Προμηθέας|Προμηθέα]], ο οποίος ήταν ένας από τους Κάβειρους, και το γιο του, τον Αιτναίο.<ref>Paus. 9.25.5-10</ref> Ο ίδιος αναφέρει αλλού πως ο Αθηναίος Μέθαπος αφού επανοργάνωσε τα μυστήρια στην Ανδανία της Μεσσηνίας, ίδρυσε τα μυστήρια των Καβείρων της Θήβας.<ref>Paus. 4.1.7</ref>
Κύριο χαρακτηριστικό όμως των Θεοτήτων αυτών ήταν ότι λατρεύονταν δια μυστηρίων, δηλαδή κατόπιν μύησης, στις οποίες δεν έλειπε ποτέ η [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] και ότι δεν τους προσφωνούσαν με τα ονόματά τους αλλά απλώς ως θεούς (μεγάλους, δυνατούς και ισχυρούς). Δεν θα πρέπει να φανεί παράδοξο ότι η χριστιανική προσφώνηση του Θεού ως «Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος ..κλπ» πολύ πιθανόν να προέρχεται από τη προσφώνηση των Καβείρων.


Για τους Κάβειρους της Λήμνου, ο [[Ακουσίλαος]] αναφέρει ότι ο [[Ήφαιστος]] και η θεά Καβειρώ (ή Κάβειρα) γέννησαν τον [[Καδμίλος|Καδμίλο]] (ή Κασμίλο) ο οποίος γέννησε τους τρεις Κάβειρους, υπηρέτες της "Μεγάλης Θεάς", που με τη σειρά τους γέννησαν τρεις Καβειρίδες νύμφες. Το σύμβολο των τριών Λήμνιων Καβείρων ήταν η λαβίδα και το σφυρί του μεταλλουργού.
Εστία της λατρείας αυτών ήταν κυρίως η [[Σαμοθράκη]], νησιά του βορείου [[Αιγαίο]]υ ([[Ίμβρος]], [[Λήμνος]] και [[Θάσος]]) και οι Θρακικές και Μακεδονικές ακτές. Αργότερα ιερά των Καβείρων βρίσκονται και στη κυρίως Ελλάδα όπως στη [[Βοιωτία]] παρότι από τους Έλληνες ποιητές πρώτος τους αναφέρει ο [[Πίνδαρος]] που «μυημένοι» στα μυστήριά τους φέρονται οι περισσότεροι ήρωες του Τρωικού Πολέμου αλλά και αργότερα στους ιστορικούς χρόνους οι Βασιλικές οικογένειες της [[Μακεδονία|Μακεδονίας]]. Σύμφωνα με την παράδοση πατέρας τους ήταν ο [[Ήφαιστος]] και μητέρα τους η Κάβειρα. Εκτός από θεότητες της φωτιάς θεωρούνταν και υπόγειοι δαίμονες, επειδή ενεργούσαν απο τα βάθη της γής ως "Μεσίτες" θεοί. Ονόματα των Καβείρων που σώθηκαν: [[Αξιόκερσος]], [[Αξίερος]], [[Αξιόκερσα]] και [[Καδμίλος]] ή Κάδμιλος ή Κασμίλος.


{{ελληνική μυθολογία}}


[[Κατηγορία:Μακεδονία]]
[[Κατηγορία:Θράκη]]
[[Κατηγορία:Αρχαία ιερά]]



[[Κατηγορία:Κάβειροι|*]]













==Σημειώσεις και Βιβλιογραφία==
{{reflist}}
*Walter Burkert, Greek Margins: Mysteries of Samothrace
*Walter Burkert, Greek Religion
*Susan Guettel Cole, Theoi Megaloi: The Cult of the Great Gods at Samothrace
*Michal B. Cosmopoulos, Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults
*Robin Hagg, Nanno Marinatos, Greek Sanctuaries: New Approaches
*Jennifer Larson, Ancient Greek Cults: A Guide

{{ελληνική μυθολογία}}



[[bg:Кабири]]
[[bg:Кабири]]

Έκδοση από την 02:34, 11 Ιουλίου 2009

Ανάγλυφο από τη Σαμοθράκη που εικονίζει τον Αγαμέμνονα να μυείται στα μυστήρια των Καβείρων. Περ. 560 Π.Κ.Ε., Λούβρο, αρ. εκθέματος Ma 697.

Οι ΚάβειροιΚάβιροι στη Βοιωτία) ήταν θεότητες αρχαίας Ελληνικής μυστηριακής λατρείας η οποία πρωτοεμφανίζεται στη Λήμνο και τη Θήβα (ή πιο συγκεκριμένα, αρχικά τουλάχιστον, σε περιοχή της Βοιωτίας λίγο δυτικά της Θήβας) αλλά αργότερα επεκτείνεται και αλλού (Μικρά Ασία, Μακεδονία, Θεσσαλία, υπόλοιπο Αιγαίο). Οι Κάβειροι συχνά, ήδη από την αρχαιότητα,[1] ταυτίζονται και με τους "Μεγάλους Θεούς" των Μυστηρίων της Σαμοθράκης. Η προέλευση τους είναι άγνωστη, πιθανώς μη ελληνική και συχνά έχουν διατυπωθεί θεωρίες "προελληνικής"[2] ή "ανατολικής"[3] προέλευσης: το όνομα Κάβειροι έχει συχνά συσχετιστεί με τη σημιτική ρίζα kbr "μεγάλος, δυνατός".

Οι Κάβειροι της Θήβας αναφέρονται σε αφιερωματικές επιγραφές ως "Κάβιρος" και "Παις" (γιος του Κάβιρου). Σύμφωνα με τον Παυσανία, η Καβείρια Δήμητρα ξεκίνησε τις τελετές των Καβείρων της Θήβας ως δώρο προς τον Προμηθέα, ο οποίος ήταν ένας από τους Κάβειρους, και το γιο του, τον Αιτναίο.[4] Ο ίδιος αναφέρει αλλού πως ο Αθηναίος Μέθαπος αφού επανοργάνωσε τα μυστήρια στην Ανδανία της Μεσσηνίας, ίδρυσε τα μυστήρια των Καβείρων της Θήβας.[5]

Για τους Κάβειρους της Λήμνου, ο Ακουσίλαος αναφέρει ότι ο Ήφαιστος και η θεά Καβειρώ (ή Κάβειρα) γέννησαν τον Καδμίλο (ή Κασμίλο) ο οποίος γέννησε τους τρεις Κάβειρους, υπηρέτες της "Μεγάλης Θεάς", που με τη σειρά τους γέννησαν τρεις Καβειρίδες νύμφες. Το σύμβολο των τριών Λήμνιων Καβείρων ήταν η λαβίδα και το σφυρί του μεταλλουργού.









Σημειώσεις και Βιβλιογραφία

  1. Οι "Θεοί Μεγάλοι" ή "Θεοί" δεν αναφέρονται ποτέ στην ίδια τη Σαμοθράκη ως Κάβειροι, ωστόσο ο Στησίμβροτος ο Θάσιος (FGrHist 107 F 20) και ο Ηρόδοτος (ο οποίος έμμεσα αναφέρει ότι ήταν μύστης ο ίδιος, βλ. Hdt. 2.51.2) τους ταυτίζουν. Ο περιηγητής Μνασέας δίνει τα ονόματά τους ως Αξίερος, Αξιόκερσα και Αξιόκερσος τους οποίους ταυτίζει αντίστοιχα με τους Δήμητρα, Περσεφόνη και Άδη ενώ ο σχολιαστής του Μνασέα προσθέτει ένα τέταρτο, το Κασμίλο τον οποίο ταυτίζει με τον Ερμή. Βλ. Scholia to Ap. Rhod., Argon. Ι.917
  2. Βλ. και τη γνώμη του Ηρόδοτου, Hdt. 2.51.2-3
  3. Βλ. και τη γνώμη του Στησίμβροτου περί φρυγικής προέλευσης
  4. Paus. 9.25.5-10
  5. Paus. 4.1.7
  • Walter Burkert, Greek Margins: Mysteries of Samothrace
  • Walter Burkert, Greek Religion
  • Susan Guettel Cole, Theoi Megaloi: The Cult of the Great Gods at Samothrace
  • Michal B. Cosmopoulos, Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults
  • Robin Hagg, Nanno Marinatos, Greek Sanctuaries: New Approaches
  • Jennifer Larson, Ancient Greek Cults: A Guide