Σοβιέτ

Το Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης συνεδριάζει, φωτογραφία του 1917.

Η ρωσική λέξη Σοβιέτ (ρωσ. cове́т, προφέρεται σαβέτ και σημαίνει συμβούλιο) έγινε διεθνής πολιτικός όρος με τη σημασία των συμβουλίων αντιπροσώπων που αποτελούσαν άλλοτε τη βάση του κομμουνιστικού πολιτεύματος της Σοβιετικής Ένωσης, (ρωσικά Σαβέτσκη Σαγιού).

Ως Σοβιέτ ονομάζονταν τα συμβούλια αντιπροσώπων της κάθε διοικητικής μονάδας - περιφέρειας που εκλέγονταν είτε απ΄ ευθείας από τον λαό, είτε από αντιπροσώπους Σοβιέτ μικρότερων μονάδων - περιοχών. Τα πρώτα Σοβιέτ ήταν συμβούλια εργατών που είχαν εκλεγεί το 1905 κατά τη μεγάλη απεργία που είχε σημειωθεί στη Ρωσία μετά την οποία και ακολούθησε η Ρωσική επανάσταση του 1905.

Κατά μίμηση των πρώτων εκείνων σοβιέτ, στην επανάσταση του 1917 σχηματίσθηκαν σοβιέτ εργατών και στρατιωτών τα οποία ουσιαστικά ανέλαβαν την εξουσία. Όταν τον Απρίλιο του 1917 ο Λένιν επέστρεψε από την εξορία στη Ρωσία, προκειμένου ν΄ αναλάβει την αρχηγία της Κομμουνιστικής Επανάστασης, τότε συνήλθε στο Μινσκ η πρώτη πανρωσική διάσκεψη των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών. Ένα από τα βασικότερα τότε συνθήματα του Λένιν ήταν: "Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ".

Η δεύτερη όμοια διάσκεψη των Σοβιέτ αγροτών εργατών και στρατιωτών συνήλθε στις 25 μέχρι 27 Οκτωβρίου του 1917 και έθεσε τις βάσεις του νέου πολιτεύματος του κράτους, ενώ παράλληλα εξέλεξε τη πρώτη υπό την προεδρία του Λένιν κομμουνιστική κυβέρνηση. Άπό τότε τα Σοβιέτ παρέμειναν ο κύριος φορέας της εξουσίας στη Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, και βέβαια υπό την εποπτεία και καθοδήγηση του κομμουνιστικού κόμματος, μέχρι τη κατάρρευσή της.

Πηγές

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.17ος σ.63