Gamemaster

Gamemaster ή Game Master (συχνή συντομογραφία GM) είναι ένας παίκτης σε ένα παιχνίδι για πολλούς παίκτες ο οποίος δρα ως οργανωτής, διαιτητής και συντονιστής στις καταστάσεις των κανόνων. Στα Ελληνικά η λέξη Game Master μεταφράζεται ως ο Αφέντης (ή Κύριος) του Παιχνιδιού αλλά ο όρος δεν είναι δόκιμος. Στις μέρες μας, ο όρος gamemaster ταυτίζεται συνήθως με τα παιχνίδια ρόλων. Άλλωστε, ο όρος αυτός επινοήθηκε το 1975 από την εταιρεία παιχνιδιών Flying Buffalo και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο δικό της παιχνίδι ρόλων φαντασίας, το Tunnels & Trolls.

Σε ένα παιχνίδι ρόλων ο σκοπός του gamemaster είναι να συνθέσει τις ιστορίες, να ελέγξει τους χαρακτήρες του παιχνιδιού που δεν χειρίζονται οι παίκτες (οι non-player characters στα Αγγλικά) και να δημιουργήσει περιβάλλοντα στα οποία μπορούν να αλληλεπιδράσουν οι παίκτες. Ο όρος αυτός είναι γενικός και μπορεί να δηλώσει τον οργανωτή, διαιτητή και συντονιστή οποιουδήποτε παιχνιδιού ρόλων. Παιχνίδια ρόλων, παλιά ή καινούργια, δημοφιλή ή άσημα, στα οποία ο οργανωτής και συντονιστής του παιχνιδιού αναφέρεται ως gamemaster είναι, μεταξύ άλλων, (εντός παρενθέσεων η επωνυμία της εταιρείας που παράγει ή παρήγε το παιχνίδι ρόλων) το Alternity (TSR, Inc.), το Babylon 5 (Mongoose Publishing), το Burning Empires (Burning Wheel), το Earthdawn (FASA), το Etherscope (Goodman Games), το James Bond 007 (Victory Games Inc.), το Lone Wolf (Mongoose Publishing), τα Nightbane και Rifts (Palladium Books), τα Rolemaster και Space Master (Iron Crown Enterprises, I.C.E.), το Shadowrun (FASA, FanPro), το Starship Troopers (Mongoose Publishing), το Talislanta (Wizards of the Coast, Morrigan Press), το Warhammer Fantasy Roleplay (Games Workshop, Green Ronin Publishing), The Whispering Vault (Ronin Arts) και πολλά άλλα.

Ωστόσο, σε πολλά παιχνίδια ρόλων χρησιμοποιείται κατά προτίμηση άλλη λέξη, συνήθως ειδοποιός, για να δηλωθεί ο οργανωτής και συντονιστής. Για παράδειγμα, στο Dungeons & Dragons χρησιμοποιείται η πολύ διαδεδομένη λέξη Dungeon Master (DM), ενώ στο Call of Cthulhu και στο Timemaster χρησιμοποιούνται τα Keeper και Continuum Master (CM) αντίστοιχα. Στο Deadlands της Pinnacle Entertainment Group ο όρος απαντά ως Marshal, ενώ στο σύστημα κανόνων της White Wolf, το World of Darkness, ο gamemaster αποκαλείται Storyteller (αφηγητής), όρος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε κάθε παιχνίδι ρόλων, ανεξαρτήτως του είδους στο οποίο ανήκουν. Ενδεικτικό παράδειγμα σκόπιμης χρήσης άλλου όρου είναι το Zombie Master (Αφέντης των Ζόμπι), το οποίο απαντά στο παιχνίδι ρόλων φρίκης και νεκροζώντανων All Flesh Must Be Eaten και πολύ συγκεκριμένα υποδηλώνει το ρόλο του gamemaster και το είδος αυτού του παιχνιδιού ρόλων. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στο Over the Edge της Atlas Games ασκείται κριτική στην χρήση του όρου Gamemaster, ο οποίος θεωρείται σεξιστικός και ιεραρχικός, και για το λόγο αυτό εφαρμόζεται ο όρος Game Moderator (συντονιστής του παιχνιδιού).

Το να είναι κανείς GM απαιτεί περισσότερη αφοσίωση και ευθύνη απ’ό,τι όταν παίζει απλά το παιχνίδι. Παρόλο που ο βασικός ρόλος των Game Masters – επεξήγηση των κανόνων, συντονισμός και αφήγηση – είναι ο ίδιος σε σχεδόν όλα τα παιχνίδια ρόλων, διαφορετικά συστήματα κανόνων κάνουν τα καθήκοντα τους μοναδικά για το εκάστοτε σύστημα.

Καθήκοντα

Ο gamemaster προετοιμάζει την περιπέτεια για τους παίχτες και τους χαρακτήρες που χειρίζονται (γνωστοί ως χαρακτήρες των παιχτών, player characters στα Αγγλικά). Ο GM περιγράφει τα γεγονότα και αποφασίζει για την έκβαση των αποφάσεων των παικτών. Ο gamemaster καταγράφει επίσης τους χαρακτήρες που δεν χειρίζονται οι παίκτες και τις τυχαίες συναντήσεις, καθώς και τη γενική κατάσταση του κόσμου του παιχνιδιού.

Η συνάντηση των παικτών (ή η περιπέτεια) μπορεί να περιγραφεί μεταφορικά σαν ένα θεατρικό έργο, στο οποίο οι παίχτες είναι οι πρωταγωνιστές, και ο GM παρέχει τη σκηνή, το σκηνικό, τη βασική πλοκή στην οποία στηρίζεται το αυτοσχέδιο σενάριο, καθώς και τους κομπάρσους και τους δευτερεύοντες χαρακτήρες.

Οι GameMasters μπορούν να επιλέξουν να διευθύνουν παιχνίδι που βασίζεται σε ένα δημοσιευμένο κόσμο παιχνιδιού με τους χάρτες και την ιστορία ήδη στην κατοχή τους. Τέτοιοι κόσμοι παιχνιδιών έχουν συχνά έτοιμες περιπέτειες. Οι GameMasters μπορούν εναλλακτικά να πλάσουν το δικό τους κόσμο και να συγγράψουν τις δικές τους περιπέτειες. Οι GameMasters μπορούν να διευθύνουν το παιχνίδι τους όσο συχνά ή όσο σπάνια θέλουν˙ ορισμένοι παίκτες συγκεντρώνονται μια φορά την εβδομάδα ή μια φορά το μήνα, άλλοι δυο ή τρεις φορές το χρόνο.

Ένας καλός gamemaster βυθίζει τους παίκτες στην περιπέτεια, καθιστώντας την ευχάριστη για όλους. Οι καλοί gamemasters επιδεικνύουν ευστροφία, εξυπνάδα και πλούσια φαντασία.

Ένας GM μπορεί άνετα να διευθύνει σύντομες, ασύνδετες περιπέτειες κάθε φορά που συγκεντρώνονται οι παίκτες. Στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει αλληλένδετη πλοκή, και οι παίκτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν να παίξουν διαφορετικούς χαρακτήρες κάθε φορά που συναντιούνται. Ωστόσο, ένας αφοσιωμένος gamemaster μπορεί να μετατρέψει σύνολο πολλών τέτοιων περιπετειών σε campaign (εκστρατεία), στο οποίο οι ίδιοι ήρωες πολεμούν πολλά διαφορετικά τέρατα και αρκετούς επανεμφανιζόμενους κακούς, κερδίζοντας θησαυρούς, αναγνώριση και δύναμη καθώς εξελίσσονται.

Βιβλιογραφία

Η παρακάτω βιβλιογραφία παρουσιάζει γενικά βιβλία για gamemasters, κυρίως βιβλία που απευθύνονται σε gamemasters οποιουδήποτε συστήματος κανόνων ή ενός συγκεκριμένου συστήματος κανόνων που εφαρμόζεται σε πολλά παιχνίδια ρόλων. Εάν κανείς επιθυμεί να λάβει περισσότερες πληροφορίες για τα καθήκοντα ενός gamemaster ενός συγκεκριμένου παιχνιδιού, τότε είναι προφανώς σοφότερο να συμβουλευτεί το βιβλίο κανόνων του παιχνιδιού.

Alternity Gamemaster Guide (TSR, Inc.). Για λίγα χρόνια αποτέλεσε τον τόμο αναφοράς του gamemaster μέσα στο πλαίσιο των παιχνιδιών ρόλων επιστημονικής φαντασίας. Εμφανίστηκε το 1998 και ήταν ακόμη μια προσπάθεια της TSR, Inc. για να μεταφέρει την role-playing εμπειρία στο διάστημα, στο μέλλον, σε κόσμους επιστημονικής φαντασίας. Το Alternity όμως έζησε μια σύντομη ζωή και εδώ και αρκετά χρόνια έχει μπει στο χρονοντούλαπο της role-playing ιστορίας.

Dungeon Master for Dummies. Slavicsek, Bill και Baker Richard, USA: Wiley Publishing, 2006. Οδηγός για τους αρχάριους, το οποίο σε 386 σελίδες περιγράφει και αναλύει εκτενώς το ρόλο και τα καθήκοντα του Dungeon Master και μάλιστα παρέχει στον Dungeon Master πολλές συμβουλές και ιδέες για σχεδιασμό περιπετειών.

Dungeon Master’s Guide (TSR, Inc., Wizards of the Coast). Το βιβλίο αυτό, αν και δεν φέρει τον τίτλο του gamemaster, αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια τον κατ’εξοχήν τόμο αναφοράς του gamemaster μέσα στο πλαίσιο των παιχνιδιών ρόλων επικής φαντασίας. Πρόκειται για ένα από τα βασικά βιβλία του Dungeons & Dragons και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1979 από την TSR, Inc. Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει πολλές επανεκδόσεις του Dungeon Master’s Guide, εκ των οποίων η τελευταία (2000, 2004), δηλαδή η τρίτη έκδοση του, αποτελεί έναν από τους βασικούς τόμους όχι μόνο του Dungeons & Dragons αλλά και των υπόλοιπων παιχνιδιών ρόλων φαντασίας που χρησιμοποιούν το σύστημα κανόνων της Wizards of the Coast, το d20 system.

Αρχείο:Dungeon Masters Guide 1st Edition (1979).JPG

Robin's Laws of Good Game Mastering. Laws D., Robin, USA: Steve Jackson Games Inc., 2002. Το εγχειρίδιο αυτό προσφέρει συμβουλές και προτείνει τεχνικές στους gamemasters για να εκτελέσουν το δύσκολο έργο τους πιο ευχάριστα και αποδοτικότερα.

Role-Playing Mastery. Gygax, Gary, New York: Perigee Books, 1987. Ένα βιβλίο γραμμένο από έναν από τους δημιουργούς των παιχνιδιών ρόλων.

Οδηγός του Dungeon Master (Εκδόσεις Κάισσα). Πρόκειται για την ελληνική έκδοση της τρίτης έκδοσης του Dungeon’s Master Guide. Κυκλοφόρησε το 2004 από τις εκδόσεις Κάισσα.