Άγιοι Δέκα Ηρακλείου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
| Γραμμή 22: | Γραμμή 22: | ||
}} |
}} |
||
Οι '''Άγιοι Δέκα''' είναι χωριό της [[επαρχία Καινούργιου|επαρχίας Καινούργιου]] του [[Νομός Ηρακλείου|Νομού Ηρακλείου]] [[Κρήτη|Κρήτης]], με 796 κατοίκους το 2001. Βρίσκεται στο 48ο χιλιόμετρο του οδικού άξονα Ηρακλείου-Μοιρών και αποτελεί την έδρα του [[Δήμος Γόρτυνας|Δήμου Γόρτυνας]].<br /> |
Οι '''Άγιοι Δέκα''' είναι χωριό της [[επαρχία Καινούργιου|επαρχίας Καινούργιου]] του [[Νομός Ηρακλείου|Νομού Ηρακλείου]] [[Κρήτη|Κρήτης]], με 796 κατοίκους το 2001. Βρίσκεται στο 48ο χιλιόμετρο του οδικού άξονα Ηρακλείου-Μοιρών και αποτελεί την έδρα του [[Δήμος Γόρτυνας|Δήμου Γόρτυνας]].<br /> |
||
Το χωριό είναι χτισμένο σε κατάφυτο ύψωμα με θαυμάσια θέα ανάμεσα σε ελαιώνες, στη βόρεια πλευρά της πεδιάδας της [[Μεσαρά|Μεσσαράς]], πάνω σε ερείπια της αρχαίας Γόρτυνας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 170 μέτρων. Πιθανολογείται μάλιστα ότι εκεί βρισκόταν το νεκροταφείο της Γόρτυνας. Άλλωστε πολλά από τα σπίτια του χωριού έχουν χτιστεί με οικοδομικό υλικό από τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Στο Μικρό Μουσείο της Γόρτυνας εκθέτονται ευρήματα της περιοχής.<ref>[http://www.creta-info.gr/location.php?locid=37]</ref> <br /> |
Το χωριό είναι χτισμένο σε κατάφυτο ύψωμα με θαυμάσια θέα ανάμεσα σε ελαιώνες, στη βόρεια πλευρά της πεδιάδας της [[Μεσαρά|Μεσσαράς]], πάνω σε ερείπια της [[Γόρτυνα|αρχαίας Γόρτυνας]]. Βρίσκεται σε υψόμετρο 170 μέτρων. Πιθανολογείται μάλιστα ότι εκεί βρισκόταν το νεκροταφείο της Γόρτυνας. Άλλωστε πολλά από τα σπίτια του χωριού έχουν χτιστεί με οικοδομικό υλικό από τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Στο Μικρό Μουσείο της Γόρτυνας εκθέτονται ευρήματα της περιοχής.<ref>[http://www.creta-info.gr/location.php?locid=37]</ref> <br /> |
||
Στον οικισμό βρίσκονται οι ναοί των Αγίων Δέκα και του Αγίου Νεκταρίου. |
Στον οικισμό βρίσκονται οι ναοί των Αγίων Δέκα και του Αγίου Νεκταρίου. |
||
Έκδοση από την 16:01, 18 Δεκεμβρίου 2008
Συντεταγμένες: 35°4′0″N 24°58′0″E / 35.06667°N 24.96667°E
Πρότυπο:Πόλη 1
Οι Άγιοι Δέκα είναι χωριό της επαρχίας Καινούργιου του Νομού Ηρακλείου Κρήτης, με 796 κατοίκους το 2001. Βρίσκεται στο 48ο χιλιόμετρο του οδικού άξονα Ηρακλείου-Μοιρών και αποτελεί την έδρα του Δήμου Γόρτυνας.
Το χωριό είναι χτισμένο σε κατάφυτο ύψωμα με θαυμάσια θέα ανάμεσα σε ελαιώνες, στη βόρεια πλευρά της πεδιάδας της Μεσσαράς, πάνω σε ερείπια της αρχαίας Γόρτυνας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 170 μέτρων. Πιθανολογείται μάλιστα ότι εκεί βρισκόταν το νεκροταφείο της Γόρτυνας. Άλλωστε πολλά από τα σπίτια του χωριού έχουν χτιστεί με οικοδομικό υλικό από τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Στο Μικρό Μουσείο της Γόρτυνας εκθέτονται ευρήματα της περιοχής.[1]
Στον οικισμό βρίσκονται οι ναοί των Αγίων Δέκα και του Αγίου Νεκταρίου.
Ονομασία
Το χωριό οφείλει το όνομά του στους δέκα κρητικούς χριστιανούς, που μαρτύρησαν εκεί στη διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Δεκίου το 250 μ.Χ. Στο σημείο όπου μαρτύρησαν, υπάρχουν σήμερα οι τάφοι των Αγίων Δέκα και ο ναός της Αγίας Λίμνης.Οι Άγιοι Δέκα ήταν αλφαβητικά οι: Αγαθόπους, Βασιλείδης, Γελάσιος, Ευάρεστος, Ευνικιανός, Εύπορος, Ζωτικός, Θεόδουλος, Πόμπιος και Σατουρνίνος. Το μάρμαρο που γονάτισαν οι Άγιοι Δέκα για να αποκεφαλιστούν, φυλάσσεται σε ειδική προθήκη στο Μητροπολιτικό Ναό του χωριού. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω στο μάρμαρο είναι αποτυπωμένες οι γονατιές όλων των Αγίων.
Υποδομή
Εξαιτίας της θέσης τους, η συγκοινωνία με το Ηράκλειο είναι πολύ πυκνή. Οι Άγιοι Δέκα έχουν αστυνομικό σταθμό, νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, περιφερειακό ιατρείο, ταχυδρομείο και τηλεπικοινωνιακό κέντρο, Σύλλογο Κυριών και το αθλητικό σωματείο, με το όνομα "Γόρτυς",καθώς και γήπεδο.Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο αρχαίος ναός των Αγίων Δέκα και στη θέση Αγιά Λίμνη το παρεκκλήσι των Αγίων Δέκα, όπου μέσα στις στοές βρίσκονται οι τάφοι τους.
Στα νοτιοδυτικά του χωριού βρίσκεται το Φυλακείον, όπου φυλάσσονται αγάλματα, επιγραφές και γλυπτά ευρήματα από την αρχαία Γόρτυνα.
Δ.δ. Αγίων Δέκα
Το Δημοτικό διαμέρισμα των Αγίων Δέκα έχει συνολικά 902 κατοίκους και 2 οικισμούς. Είναι:
- οι Άγιοι Δέκα, έδρα του Δημοτικού διαμερίσματος και
- ο Βουρβουλίτης με 106 κατοίκους. Στον οικισμό βρίσκεται Δημοτικό Σχολείο και ο ναός του Αγίου Ιωάννη.
Ιστορικά στοιχεία
Σε χάρτες και έγγραφα του 1583 ο οικισμός αναφέρεται με την ονομασία Agius Dheca και με 308 κατοίκους.
Από το χωριό καταγόταν η οικογένεια επαναστατών του Μαλικούτη. Σημαντικοί οπλαρχηγοί ήταν ο Νικόλαος (ο οποίος εκτέλεσε το γενίτσαρο της Μεσαράς Αγριολίδη και αργότερα σκοτώθηκε ο ίδιος και διασύρθηκε από τους Τούρκους), ο Μιχαήλ και ο Μανούσος.
Κατά την περίοδο που ήταν επίσκοπος ο Βασίλειος Μαρκάκης και μέχρι το 1945, οπότε και έγινε Μητροπολίτης Κρήτης, το χωριό υπήρξε έδρα της επισκοπής Αρκαδίας. Ο ίδιος δώρισε το ιδιόκτητο μέγαρο της επισκοπής στον ΕΟΤ και έκτοτε χρησιμοποιείται ως τουριστικός ξενώνας, με την ονομασία "Βασιλείου Μέλαθρον".
Βιβλιογραφία
- To Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
Βλέπε επίσης
| |||||