Πύλη:Πεντέλη

π • ε Καλωσήλθατε στη Βικιπύλη Πεντέλη, τμήμα των ελληνικών σειρών

π • ε Εισαγωγή

Η Πεντέλη στην αρχαιότητα αποτελούσε δήμο της Αττικής. Κατά το μεσαίωνα αποτέλεσε καταφύγειο για τους μοναχούς ασκητές μετά την ίδρυση της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης, ενώ ο αγροτοκτηνοτροφικός οικισμός που αναπτύχθηκε στην περιοχή ήταν γνωστός ως "Κουφός", με αυτόχθονο το στοιχείο των Σαρακατσαναίων βοσκών.

Στα νεότερα χρόνια, η ευρύτερη περιοχή προσέλκυσε λατόμους που ήρθαν από όλη την Ελλάδα για να εκμεταλλευθούν το μάρμαρο του βουνού, ξακουστό ήδη από την αρχαιότητα.

Σήμερα, η Πεντέλη αποτελεί κηπούπολη, 18 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Αθηνών, που περιβάλλεται από τους ορεινούς όγκους και τα πευκοδάση του Πεντελικού Όρους. Η πόλη των 29.498 χιλιομέτρων εκτείνεται γύρω από τους νοτιοδυτικούς, προσβάσιμους λοφίσκους του βουνού, γνωστούς ως λόφους πατήματος, κουφού και δέσης. Ο πληθυσμός της περιοχής σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανερχόταν σε 4.829 άτομα, με μια πυκνότητα δόμησης 164 κάτοικοων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τοπικής αρχής έχουν πλέον ξεπεράσει τους 5.000 κατοίκους και η Πεντέλη προάγεται σε δήμο. Η περιοχή καταλαμβάνει 3.000 στρέμματα θεσμοθετημένης οικιστικής έκτασης, ενώ ασκούνται παράλληλα συνεχείς πιέσεις για πολεοδόμηση αρκετών ζωνών που βρίσκονται στα διοικητικά της όρια. Στην Πεντέλη υπάγονται εκτός από τις δασικές εκτάσεις και αρκετά λατομεία επιφανειακής εξόρυξης.

π • ε Επιλεγμένη εικόνα

Μονή Πεντέλης

Το 1578 ιδρύθηκε η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τον επίσκοπο Ευρίπου Τιμόθεο. Η θέση της μονής επελέγη σύμφωνα με ενδείξεις για τη θέση όπου βρισκόταν το ιερό της Αθηνάς, στην ευρύτερη περιοχή του αρχαίου δήμου Πεντέλης. Η σφαίρα επιρροής της μονής επεκτάθηκε σε ολόκληρο το Πεντελικό Όρος και τις γύρω εκτάσεις. Επιπλέον, ταυτίστηκε σημειολογικά με την ελληνική επανάσταση και σήμερα διαθέτει πληθώρα εκθεμάτων της περιόδου εκείνης για τους επισκέπτες.

π • ε Επιλεγμένο λήμμα

Ο Σύλλογος Προστασίας και Ανάπλασης του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός δήμων και κοινοτήτων της Αττικής που αποσκοπεί στην πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών και λοιπών καταστροφών, καθώς και στην αναγέννηση των κατεστραμμένων τμημάτων του Πεντελικού Όρους.

Ο σύνδεσμος ιδρύθηκε το 1999 και απαρτίζεται από 23 μέλη-διοικητικές οντότητες που περιβάλλουν το βουνό. Εδρεύει στη Νέα Πεντέλη και πρόεδρος είναι ο δήμαρχος Πεντέλης, κ. Δημήτρης Στεργίου Καψάλης.

Το Πεντελικό όρος, από τη δεκαετία του '70 μέχρι και τα τέλη του '90 απειλήθηκε πολλές φορές από καταστροφικές πυρκαγιές. Το 1998 δέχθηκε και το μεγαλύτερο πλήγμα, όταν φωτιά που ξέσπασε βόρεια από τη Σταμάτα κατέβηκε μέσα από τις βουνοκορφές έως τη διασταύρωση της Αγίας Τριάδας (όπου υπολογίζεται το κέντρο της αρχαίας Πεντέλης) και πέρασε μέσα από τον οικισμό. Το 1999 ανέλαβε καθήκοντα προέδρου ο δήμαρχος της Πεντέλης στο ΣΠΑΠ, ένα σύνδεσμο που έθεσε ως στόχο την πρόληψη και την άμεση αντιμετώπιση των πυρκαγιών στα πρώτα 10 λεπτά από την εκδήλωσή τους.

π • ε Γνωρίζετε ότι

• ότι το Πεντελικό όρος δέχθηκε εργάτες από τα ελληνικά νησιά στα λατομεία που άνθισαν λόγω του ξακουστού πεντελικού μαρμάρου;

• ότι το κεντρικό νταμάρι που χρησιμοποιείτο για τη ρίψη μπάζων στο λόφο Πάτημα μετατράπηκε στο τοπικό δημοτικό θέατρο των Βριλησσίων που τίμησε με το όνομά του τη διάσημη ηθοποιό Αλίκη Βουγιουκλάκη που γεννήθηκε στο γειτονικό Μαρούσι;

• ότι η περιοχή συνδέθηκε στα μέσα του 2000 με όλα τα σιδηροδρομικά και συγκοινωνιακά μέσα της Αττικής, επιτρέποντας την πρόσβαση από τα προάστια στα μεσόγεια και την Αθήνα σε λιγότερο από 25 λεπτά;

• ότι η κωμόπολη του Πικερμίου είναι διεθνώς γνωστή ως η "Ακρόπολις της Παλαιοντολογίας" λόγω των πολυάριθμων απολιθωμάτων που βρέθηκαν στους νότιους λοφίσκους του Πεντελικού, τα οποία εντάσσονται χρονικά στην περίοδο του Ανώτερου Μυόκαινου;

• μετά την εξόρυξή του, το πεντελικό μάρμαρο κατερχόταν από στις οδούς καταγωγής και λιθαγωγίας για τη μεταφόρτωση του μαρμάρου σε άμαξες προς στους «οδικούς» άξονες που οδηγούσαν στην Αθήνα.

π • ε Άλλες Βικιπύλες