Διατροφή στο διάστημα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μια στελεχωμένη από ανθρώπους διαστημική αποστολή που μπορεί να διαρκέσει από κάποιους μήνες μέχρι και χρόνια θα πρέπει να έχει εφοδιαστεί με τις κατάλληλες προμήθειες φαγητού για τους αστροναύτες. Προκύπτουν έτσι πολλά ερευνητικά ερωτηματικά για τις τροφικές προμήθειες που θα δώσουν τη δυνατότητα στα μέλη της διαστημικής αποστολής να επιβιώσουν στις ιδιαίτερες συνθήκες του διαστήματος. Αξίζει λοιπόν να γίνει αναφορά στον τρόπο συσκευασίας των τροφίμων, στη σύσταση και περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά αλλά και στο βάρος που θα πρέπει να έχουν οι συσκευασίες τροφίμων όπως επίσης και στη διαδικασία συντήρησής τους στο διαστημόπλοιο. Οι αστροναύτες τρέφονται με τρία ημερήσια γεύματα, πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό.

Πρώιμη διαστημική τροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τροφή είναι μία από τις βασικότερες ανάγκες του ανθρώπου για επιβίωση είτε βρίσκεται στη Γη είτε στο διάστημα. Προσφέρει στους αστροναύτες τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και θερμίδες  που χρειάζονται για να λειτουργεί ο οργανισμός τους σωστά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και για να επιτελούν όλες τις καθημερινές τους εργασίες. Όμως η «διαστημική τροφή» διαφέρει κατά πολύ από την «γήινη».[1]

Το 1961, χρονιά την οποία έγιναν τα πρώτα ταξίδια στο διάστημα, η τροφή των αστροναυτών της αποτελούνταν από πολτοποιημένη τροφή που βρισκόταν μέσα σε μεταλλικά σωληνάρια. Λίγα χρόνια αργότερα στις αμερικανικές αποστολές η τροφή εκτός από υγρή ήταν και σε μορφή σκόνης ή κύβων. Όμως ήταν δύσκολο για τους πρώτους ανθρώπους στο διάστημα να την καταναλώσουν, καθώς δεν είχε γεύση κάνοντάς την κάτι πρωτόγνωρο και άγνωρο γι’ αυτούς που είχαν συνηθίσει το φαγητό στη Γη.[2] Όμως, λόγω της έλλειψης της βαρύτητας δεν πρέπει να δημιουργούνται ψίχουλα, κάτι το οποίο αποτρέπεται από την χρήση ειδικών δίσκων και σωληναρίων. Οι δίσκοι χωρίζονται ανάλογα με τη χώρα-ήπειρο από την οποία προέρχεται η τροφή: κόκκινοι-Ρωσία, μπλε-Αμερική/Ευρώπη. Επιπλέον θα πρέπει η τροφή να είναι αποτρεπτική ως προς την δημιουργία πολλών αποβλήτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση τροφών όπως οι ξηροί καρποί.

Σύγχρονη διαστημική τροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φαγητό όμως δεν συμβάλλει μόνο στην επιβίωση αλλά και στην ψυχική υγεία των κοσμοναυτών. Είναι ένα από τα λίγα πράγματα που απολαμβάνουν, διότι η απουσία αγαπημένων προσώπων τους προκαλεί ένα αίσθημα μοναξιάς. Αυτός λοιπόν είναι ένας τρόπος  να νιώσουν λίγο πιο κοντά στο σπίτι τους και σε όσα αγαπάνε στη Γη. Έτσι οι επιστήμονες με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας έχουν καταφέρει να διατηρούν τη γεύση κάποιων τροφών αναλλοίωτη. Έτσι οι σύγχρονοι αστροναύτες καταναλώνουν σχεδόν όλα τα είδη τροφών όπως δημητριακά, φρούτα, ψάρια και κρέας. Η συσκευασία της τροφής πρέπει να έχει όσο το δυνατότερο λιγότερο βάρος, να είναι ανακυκλώσιμη  και να έχει συγκεκριμένο μέγεθος ανάλογα με το τι εμπεριέχει. Επιπλέον η τροφή περνάει από ειδική επεξεργασία και ανάλογα χωρίζεται στις ακόλουθες κατηγορίες:[3]

  • Τροφές επανενυδάτωσης: Σε αυτές περιλαμβάνονται τα ροφήματα και τα δημητριακά. Το νερό αφαιρείται από την τροφή για να είναι πιο εύκολη η αποθήκευσή της. Αργότερα στο σταθμό, προστίθεται νερό στις τροφές πριν από την κατανάλωσή τους.
  • Τροφές που έχουν υποστεί θερμική σταθεροποίηση: Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται τα περισσότερα φρούτα και τα ψάρια. Οι τροφές αυτές αφού υποστούν θερμική επεξεργασία μπορούν να αποθηκευτούν σε θερμοκρασία δωματίου μέσα σε κονσέρβες.
  • Ακτινοβολημένες τροφές: Εδώ περιλαμβάνεται το βοδινό κρέας που μαγειρεύεται και συσκευάζεται σε εύκαμπτες αλουμινένιες θήκες και αποστειρώνεται με ιονίζουσα ακτινοβολία ώστε να μπορούν να διατηρηθεί σε θερμοκρασία δωματίου.[4]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «www.itrofi.gr». 
  2. «www.esa.int». 
  3. «www.newsbeast.gr». 
  4. National Aeronautics and Space Administration. «Eating in Space». National Aeronautics and Space Administration. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2021.