Γρενάδα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 12°07′00″N 61°40′00″W / 12.1167°N 61.6667°W / 12.1167; -61.6667

Γρενάδα
Grenada

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Ever Conscious of God We Aspire, Build and Advance as One People
Πάντα πιστοί στο Θεό, ελπίζουμε χτίζουμε και Προχωρούμε ως Ένας Λαός
Εθνικός ύμνος: Hail Grenada
(Χαίρε,Γρενάδα)1
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΣαιντ Τζόρτζις
12°03′N 61°45′W / 12.050°N 61.750°W / 12.050; -61.750 (Σαιντ Τζόρτζις)
Αγγλικά, Πατουά
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Κάρολος Γ΄
Σεσίλ Λα Γκρενάντ
Ντίκον Μίτσελ
Ανεξαρτησία
από Ην. Βασίλειο
Ισχύον Σύνταγμα

7 Φεβρουαρίου 1974
19 Δεκεμβρίου 1973
 • Σύνολο
 • % Νερό
Ακτογραμμή

344 km2 (204η)
1,6
121 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2019 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 

112.579[1] (197η) 
103.328[2]  
327,3 κατ./km2 (42η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2019)
 • Κατά κεφαλή 

1,801 δισ. $[3]  
16.604 $[3]  
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2019)
 • Κατά κεφαλή 

1,249 δισ. $[3]  
11.518 $[3]  
ΔΑΑ (2021)Αύξηση 0,795[4] (68η) – υψηλός
ΝόμισμαΔολάριο Ανατολικής Καραϊβικής (XCD)
(UTC -4)
Internet TLD.gd
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+1-473
1Βασιλικός ύμνος είναι το God Save the Queen

Η Γρενάδα είναι χώρα στην Καραϊβική θάλασσα με έκταση 344 τ.χλμ. και πληθυσμό 112.579[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2019 και κατατάσσεται 197η στον κόσμο. Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Σαιντ Τζόρτζις (Saint George's).

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η προέλευση του ονόματος «Γρενάδα» είναι ασαφής, αλλά είναι πιθανό ότι οι Ισπανοί ναυτικοί ονόμασαν το νησί προς τιμήν της πόλης Γρανάδα της Ανδαλουσίας.[5][6] Ωστόσο, το νησί είχε δύο άλλα ονόματα κατά την Εποχή των Ανακαλύψεων.

Στο τρίτο ταξίδι του στην περιοχή το 1498, ο Χριστόφορος Κολόμβος είδε τη Γρενάδα και την ονόμασε «La Concepción» (Η σύλληψη) προς τιμήν της Παναγίας. Λέγεται ότι μπορεί να την ονόμασε «Assumpción», αλλά αυτό είναι αβέβαιο, καθώς λέγεται ότι είχε δει τα νησιά Γρενάδα και Τομπάγκο από απόσταση και τα ονόμασε και τα δύο ταυτόχρονα. Ωστόσο, έγινε αποδεκτό ότι ονόμασε το Τομπάγκο «Assumpción» και τη Γρενάδα «La Concepción».[6]

Το 1499, ο Ιταλός εξερευνητής Αμέριγκο Βεσπούτσι ταξίδεψε στην περιοχή με τον Ισπανό εξερευνητή Αλόνσο ντε Οχέντα και τον χαρτογράφο Χουάν ντε λα Κόσα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Βεσπούτσι μετονόμασε το νησί «Mayo», αν και αυτός είναι ο μόνος χάρτης όπου εμφανίζεται αυτό το όνομα.[7]

Ωστόσο, από το 1520, οι ισπανικοί χάρτες χρησιμοποιούσαν το όνομα «Γρανάδα» και τα νησιά στα βόρεια τα ονόμασαν Los Granadillos («Μικρές Γρανάδες»).[8] Αν και θεωρήθηκε ιδιοκτησία του Βασιλιά της Ισπανίας, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι οι Ισπανοί προσπάθησαν ποτέ να εγκατασταθούν στο νησί.[7]

Οι Γάλλοι διατήρησαν το όνομα («La Grenade» στα γαλλικά) μετά τον αποικισμό το 1649.[9] Στις 10 Φεβρουαρίου του 1763, το νησί της Γρενάδας παραχωρήθηκε στους Βρετανούς σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων (1763). Οι Βρετανοί το μετονόμασαν σε «Γρενάδα», μία από τις πολλές αγγλοποιήσεις ονομασιών που πραγματοποίησαν στο νησί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.[10]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προ-αποικιακή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γρενάδα κατοικήθηκε για πρώτη φορά από λαούς από τη Νότια Αμερική, πιθανώς κατά την Αρχαϊκή εποχή της Καραϊβικής, αν και δεν υπάρχουν σίγουρες αποδείξεις. Η πρώτη πιθανή ανθρώπινη παρουσία προέρχεται από κατ' εκτίμηση στοιχεία που βρέθηκαν στις λίμνες και που ξεκινούν από το ~ 3600 π.Χ.[11] Η εμφάνιση μόνιμων χωριών ξεκίνησε γύρω στο 300 μ.Χ.[12] Ο πληθυσμός κορυφώθηκε μεταξύ 750-1250 μ.Χ., με σημαντικές μεταβολές στον πληθυσμό αργότερα, ενδεχομένως το αποτέλεσμα περιόδων ξηρασίας ή / και της εισβολής Καραΐβων,[13] αν και το τελευταίο στηρίζεται σε εξαιρετικά περιστασιακά στοιχεία.[14]

Ευρωπαϊκή άφιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιστεύεται ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε τη Γρενάδα το 1498 κατά τη διάρκεια του τρίτου ταξιδιού του, και την ονόμασε «Concepción».[15] Οι Ισπανοί δεν εγκαταστάθηκαν στο νησί και οι Άγγλοι ήταν οι πρώτοι που προσπάθησαν να αποικίσουν το νησί το 1609. Ωστόσο, αποκρούστηκαν από τους γηγενείς Καραΐβους.[15][16][16][17]

Γαλλική αποικία (1649-1763)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1649 μια γαλλική αποστολή 203 ανδρών από τη Μαρτινίκα με επικεφαλής τον Ζακ Ντυέλ ντι Παρκέ ίδρυσε έναν μόνιμο οικισμό στη Γρενάδα.[15][16][17] Οι Γάλλοι υπέγραψαν μια συνθήκη ειρήνης με τον αρχηγό των Καραΐβων, Καϊρουάν, αλλά μέσα σε μήνες ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων.[18][19] Αυτές διήρκεσαν μέχρι το 1654 όταν το νησί υποτάχθηκε τελείως από τους Γάλλους.[20] Οι αυτόχθονες που επέζησαν είτε έφυγαν στα γειτονικά νησιά είτε υποχώρησαν σε απομακρυσμένα μέρη της Γρενάδας, όπου τελικά εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του 1700.[εκκρεμεί παραπομπή] Ο πόλεμος συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα μεταξύ των Γάλλων στη Γρενάδα και των Καραΐβων της σημερινής Δομινίκας και του Αγίου Βικεντίου και Γρεναδίνες.

Οι Γάλλοι ονόμασαν τη νέα τους αποικία «La Grenade» και η οικονομία βασίστηκε αρχικά στο ζαχαροκάλαμο και στο λουλακί, τα οποία καλλιεργούσαν Αφρικανοί σκλάβοι.[21] Οι Γάλλοι ίδρυσαν το Φορτ Ρουαγιάλ (Fort Royal, σημερινό Σαιντ Τζόρτζις) ως πρωτεύουσα. Το γαλλικό ναυτικό συχνά κατάφευγε στο φυσικό λιμάνι της πρωτεύουσας, για να γλιτώσει από τους τυφώνες, καθώς κανένα κοντινό γαλλικό νησί δεν είχε φυσικό λιμάνι που να μπορεί να συγκριθεί με αυτό του Φορτ Ρουαγιάλ. Οι Βρετανοί κατέλαβαν τη Γρενάδα κατά τη διάρκεια του Επταετούς πολέμου το 1762.[15]

Βρετανική αποικιακή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το νησί της Γρενάδας και το λιμάνι Σαιντ Τζόρτζις το 1776.

Η Γρενάδα παραχωρήθηκε επίσημα στη Βρετανία με τη Συνθήκη των Παρισίων (1763).[15] Οι Γάλλοι ανακατέλαβαν το νησί κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης, με επικεφαλής τον κόμη ντ'Εσταίν, με την αιματηρή μάχη της Γρενάδας τον Ιούλιο του 1779.[15] Ωστόσο, το νησί δόθηκε στη Βρετανία με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών το 1783.[15] Μια δεκαετία αργότερα η δυσαρέσκεια με τη βρετανική κυριαρχία οδήγησε σε μια εξέγερση, υπέρ των Γάλλων, το 1795–96 με επικεφαλής τον Ζυλιέν Φεντόν, η οποία ηττήθηκε με επιτυχία από τους Βρετανούς.[22][23]

Καθώς η οικονομία της Γρενάδας αυξήθηκε, όλο και περισσότεροι Αφρικανοί σκλάβοι μεταφέρονταν βίαια στο νησί. Η Βρετανία τελικά απαγόρευσε το εμπόριο σκλάβων εντός της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1807, και η δουλεία απαγορεύτηκε πλήρως το 1834.[15][24] Σε μια προσπάθεια βελτίωσης της επακόλουθης έλλειψης εργατών, μετανάστες από την Ινδία μεταφέρθηκαν στη Γρενάδα το 1857.[16][17][25]

Το μοσχοκάρυδο εισήχθη στη Γρενάδα το 1843 όταν ένα εμπορικό πλοίο πήγε στο νησί στο δρόμο του προς την Αγγλία από τις Ανατολικές Ινδίες.[16][17] Στο πλοίο υπήρχαν δέντρα μοσχοκάρυδου τα οποία τα άφησαν στη Γρενάδα, και αυτή ήταν η αρχή της βιομηχανίας μοσχοκάρυδου στη Γρενάδα που τώρα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% της παγκόσμιας ετήσιας καλλιέργειας μοσχοκάρυδου.[26]

Το 1877 η Γρενάδα έγινε αποικία του Στέμματος. Ο Θεόφιλος Α. Μάρισοου ίδρυσε την Αντιπροσωπευτική Κυβερνητική Ένωση (RGA) το 1917 για να αγωνιστεί για μια νέα και συμμετοχική συνταγματική διανομή για τους κατοίκους της Γρενάδας.[εκκρεμεί παραπομπή] Εν μέρει ως αποτέλεσμα της πίεσης του Μάρισοου, η Επιτροπή Ξυλείας του 1921–22 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γρενάδα ήταν έτοιμη για μια συνταγματική μεταρρύθμιση με τη μορφή μιας τροποποιημένης κυβέρνησης στην αποικία του Στέμματος. Αυτή η τροποποίηση παραχώρησε στους κατοίκους της Γρενάδας το δικαίωμα να εκλέγουν πέντε από τα 15 μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου, με το προνόμιο αυτό να το έχουν οι κάτοχοι ιδιοκτησίας, γεγονός που επέτρεπε στο πλουσιότερο 4% των ενήλικων κατοίκων της Γρενάδας να ψηφίσουν.[27] Ο Μάρισοου διορίστηκε Διοικητής του πιο εξαιρέτου τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (CBE) το 1943.[εκκρεμεί παραπομπή]

Το 1950 ο Έρικ Γκέρι ίδρυσε το Ενωμένο Εργατικό Κόμμα της Γρενάδας (GULP), αρχικά ως συνδικάτο, το οποίο οδήγησε τη γενική απεργία του 1951 για καλύτερες συνθήκες εργασίας.[16][17][28] Αυτό προκάλεσε μεγάλη αναταραχή, τόσα πολλά κτίρια πυρπολήθηκαν που οι αναταραχές έγιναν γνωστές ως ημέρες του «κόκκινου ουρανού», και οι βρετανικές αρχές αποφάσισαν να καλέσουν στρατιωτικές ενισχύσεις για να ανακτήσουν τον ελέγχο της κατάστασης.[εκκρεμεί παραπομπή] Στις 10 Οκτωβρίου του 1951, στη Γρενάδα πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες γενικές εκλογές με καθολική ψηφοφορία,[29] με το κόμμα του Γκέρι να κερδίζει έξι από τις οκτώ έδρες που διεκδικήθηκαν.[29]

Από το 1958 έως το 1962 η Γρενάδα ήταν μέλος της Ομοσπονδίας Δυτικών Ινδιών.[15][16][17] Μετά την κατάρρευση της ομοσπονδίας, η Γρενάδα έλαβε πλήρη αυτονομία επί των εσωτερικών της υποθέσεων ως συνδεδεμένου κράτους στις 3 Μαρτίου του 1967.[15] Ο Χέρμπερτ Μπλέιζ του Εθνικού Κόμματος της Γρενάδας (ΑΕΠ) ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός της συνδεδεμένης πολιτείας της Γρενάδας από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο του 1967. Ο Έρικ Γκέρι υπηρέτησε ως πρωθυπουργός από τον Αύγουστο του 1967 έως τον Φεβρουάριο του 1974.[15]

Μετά την ανεξαρτησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γρενάδα κέρδισε την ανεξαρτησία της στις 7 Φεβρουαρίου του 1974, υπό την ηγεσία του Έρικ Γκέρι, ο οποίος έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της Γρενάδας.[15][16][17] Η Γρενάδα επέλεξε να παραμείνει στη Βρετανική Κοινοπολιτεία, διατηρώντας τη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ ως αρχηγός του κράτους, που εκπροσωπείται τοπικά από έναν Γενικό Κυβερνήτη. Σταδιακά εμφανίστηκε μια πολιτική σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης του Έρικ Γκέρι και ορισμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του μαρξιστικού Κινήματος Νέο Κόσμημα (New Jewel Movement (NJM)).[15] Ο Γκέρι και το GULP κέρδισαν τις γενικές εκλογές της Γρενάδας το 1976, αν και με μειωμένη πλειοψηφία,[15] ωστόσο, η αντιπολίτευση έκρινε τα αποτελέσματα άκυρα λόγω απάτης και του βίαιου εκφοβισμού που έκανε η λεγόμενη «συμμορία Mongoose», μια ιδιωτική πολιτοφυλακή Γκέρι.[30][31][32]

Στις 13 Μαρτίου του 1979, ενώ ο Γκέρι ήταν εκτός χώρας, το NJM ξεκίνησε ένα αναίμακτο πραξικόπημα το οποίο καθαίρεσε τον Γκέρι, ανέστειλε το σύνταγμα και ίδρυσε μια Λαϊκή Επαναστατική Κυβέρνηση (PRG), με επικεφαλής τον Μορίς Μπίσοπ που ανακηρύχθηκε πρωθυπουργός.[15] Η μαρξιστική-λενινιστική κυβέρνησή του καθιέρωσε στενούς δεσμούς με την Κούβα, τη Νικαράγουα και άλλες κομμουνιστικές χώρες.[15] Όλα τα πολιτικά κόμματα εκτός από το Κίνημα Νέου Κοσμήματος απαγορεύτηκαν και δεν διεξήχθησαν εκλογές κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών διακυβέρνησης του PRG.

Εισβολή από τις Ηνωμένες Πολιτείες (1983)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 19 Οκτωβρίου του 1983 δολοφονείτε ο Μπίσοπ από στρατιώτες του Λαϊκού Επαναστατικού στρατού της Γρενάδας και σχηματίστηκε μια στρατιωτική-μαρξιστική κυβέρνηση με πρόεδρο τον στρατηγό Χάντσον Όστιν. Στις 25 Οκτωβρίου του 1983, συνδυασμένες στρατιωτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτείων και από το Σύστημα Περιφερειακής Ασφάλειας (RSS) που εδρεύει στο Μπαρμπάντος εισέβαλαν στη Γρενάδα. Η πρόοδος ήταν γρήγορη και εντός τεσσάρων ημερών οι Αμερικανοί είχαν απομακρύνει τη στρατιωτική κυβέρνηση του Χάντσον Όστιν. Όταν τα αμερικανικά στρατεύματα αποχώρησαν από τη Γρενάδα τον Δεκέμβριο του 1983, ο Νίκολας Μπρέθγουεϊτ του Εθνικού Δημοκρατικού Κογκρέσου (NDC) διορίστηκε πρωθυπουργός μιας προσωρινής διοίκησης από τον Γενικό Κυβερνήτη Σκουν μέχρι να διοργανωθούν εκλογές.[15] Οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές από το 1976 πραγματοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 1984, και κέρδισε το Εθνικό Κόμμα της Γρενάδας υπό τον Χέρμπερτ Μπλέιζ, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός μέχρι το θάνατό του τον Δεκέμβριο του 1989.[33][34] Ο Μπεν Τζόουνς διαδέχθηκε για μικρό χρονικό διάστημα τον Μπλέιζ ως πρωθυπουργός μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου του 1990,[35][36] τις οποίες κέρδισε το Εθνικό Δημοκρατικό Κογκρέσο υπό τον Νίκολα Μπρέθγουεϊτ, ο οποίος επέστρεψε για δεύτερη φορά ως πρωθυπουργός έως ότου παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1995.[37] Τον διαδέχθηκε ο Τζορτζ Μπριζάν, ο οποίος υπηρέτησε για μια σύντομη περίοδο [38] έως τις εκλογές του Ιουνίου του 1995, τις οποίες κέρδισε το Νέο Εθνικό Κόμμα (NNP) υπό τον Κιθ Μίτσελ, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές του 1999 και του 2003, υπηρετώντας για 13 χρόνια μέχρι το 2008.[15] Ο Μίτσελ επανέφερε τις σχέσεις με την Κούβα και επίσης μεταρρύθμισε το τραπεζικό σύστημα της χώρας, το οποίο είχε επικριθεί για πιθανή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.[15][16][17] Ο Μίτσελ ηττήθηκε στις εκλογές του 2008 από το NDC υπό τον Τίλμαν Τόμας,[39][40] ωστόσο κέρδισε τις γενικές εκλογές του 2013 και το NNP επέστρεψε στην εξουσία,[41] κερδίζοντας ξανά το 2018.[42]

Τον Ιούνιο του 2022 το κόμμα του Κιθ Μίτσελ ηττήθηκε στις πρόωρες εκλογές από το Εθνικό Δημοκρατικό Κογκρέσο και νέος πρωθυπουργός ανέλαβε ο Ντίκον Μίτσελ.

Φυσική γεωγραφία και κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με 311 χιλιόμετρα έκταση, το νησί είναι το μικρότερο από την ομάδα των Προσήνεμων Νήσων. Έχει ωοειδές σχήμα και είναι κατά κύριο λόγο ορεινό. Το ψηλότερο σημείο της χώρας είναι το παλαιό ανενεργό ηφαίστειο της Αγίας Αικατερίνης (838 μ.).

Η χώρα έχει λίμνες, όπως η Γκραντ Ετάνγκ (σημαίνει μεγάλη λίμνη), ωραίες παραλίες και θερμοπηγές (όπως η Ριβιέρ Σαλέ). Τα σημαντικότερα από τα νησιά είναι η ηφαιστειογενής Μικρή Μαρτινίκα (περίπου 2 τ.χλμ.) και η Καρριακού (περίπου 30 τ.χλμ.), τα οποία αποτελούν την ομώνυμη εξαρτημένη περιοχή της Γρενάδας. Πρωτεύουσα της Καριακού είναι το Χίλσμπορο, που είναι κτισμένο στο φερώνυμο κόλπο.

Οι αληγείς άνεμοι συντελούν στο να μετριαστούν οι επιδράσεις του τροπικού κλίματος. Έτσι από το Δεκέμβριο ως τον Απρίλιο το κλίμα γίνεται πιο ήπιο. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 28 βαθμοί Κελσίου. Οι βροχοπτώσεις είναι ανάλογες με το υψόμετρο. Στις υψηλότερες περιοχές της χώρας φτάνουν και τα 3.000 χιλιοστά. Η υγρή εποχή είναι από τον Ιούνιο μέχρι το Δεκέμβριο.

Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού είναι Αφροαμερικανοί, ενώ το 13% είναι απόγονοι των άλλοτε αποικιοκρατών Ευρωπαίων, καθώς επίσης και Αφρικανοί μιγάδες. Υπάρχουν επίσης Ευρωπαίοι, Ασιάτες και αυτόχθονες Καραΐβοι. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 72,9 χρόνια (70,6 χρόνια οι άνδρες και 75,3 οι γυναίκες).[43] Ένα από τα κυριότερα προβλήματα στη Γρενάδα είναι η υπογεννητικότητα. Το 2014 ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού ήταν της τάξης του 0,5%. Άλλο σημαντικό ζήτημα είναι και η έντονη μετανάστευση.

Το δόγμα που επικρατεί είναι το χριστιανικό (περισσότερο από το 50% των Χριστιανών είναι Ρωμαιοκαθολικοί και οι υπόλοιποι είναι Προτεστάντες και Αγγλικανοί). Επίσης, υπάρχουν 583 Μάρτυρες του Ιεχωβά[44] και 336 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών[45].

Η επίσημη γλώσσα της Γρενάδας είναι τα αγγλικά. Ομιλούνται ακόμα και η πατουά, όπως και άλλες γαλλικές διάλεκτοι. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει στις πόλεις (40%). Εκτός από την πρωτεύουσα αξιόλογες πόλεις είναι και η Γκρενβίλ, χτισμένη στον ομώνυμο κόλπο ως λιμάνι, και η Γκουγιάβ.

Πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πολίτευμα της χώρας είναι Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία στα πλαίσια της Κοινοπολιτείας των Εθνών. Αρχηγός Κράτους είναι ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, που εκπροσωπείται από το Γενικό Κυβερνήτη. Από τις 27 Νοεμβρίου του 2008, Κυβερνήτης είναι η Σεσίλ Λα Γκρενάντ. Πρωθυπουργός από το 2022 είναι ο Ντίκον Μίτσελ. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν στις 23 Ιουνίου 2022. Σε αντίθεση με τις εκλογές του 2018, το Νέο Εθνικό Κόμμα του Κιθ Μίτσελ ηττήθηκε και νέος πρωθυπουργός έγινε ο Ντίκον Μίτσελ.[46][47]

Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενορίες της Γρενάδας

Η χώρα χωρίζεται σε 6 ενορίες (Parishes):

  1. Άγιος Ανδρέας
  2. Άγιος Γεώργιος
  3. Άγιος Δαβίδ
  4. Άγιος Ιωάννης
  5. Άγιος Μάρκος
  6. Άγιος Πατρίκιος

Τα νησιά Καριακού και Μικρή Μαρτινίκα, δύο από τις Γρεναδίνες, έχουν καθεστώς εξαρτημένου εδάφους.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αναπτυσσόμενος τουρισμός στηρίζεται κυρίως σε επισκέπτες από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Τα τελευταία χρόνια όμως, τη Γρενάδα επισκέπτονται και περιηγητές από άλλα κράτη. Η χώρα εξασφάλισε τα τελευταία χρόνια τη συνδρομή της Κούβας σε τομείς όπως η γεωργία και η εκπαίδευση. Το 2002 η κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη κατά μέσο όρο ήταν της τάξης των 5.000 δολαρίων ΗΠΑ.

Η γεωργία αποτελεί την κορωνίδα της οικονομίας. Το σημαντικότερο προϊόν στη χώρα είναι το μοσχοκάρυδο, το οποίο κοσμεί και τη σημαία της χώρας. Λόγω της μεγάλης παραγωγής, το νησί λέγεται και «Νησί των Μπαχαρικών». Ανάμεσα στα άλλα παράγεται και λάδι από το εν λόγω προϊόν. Ωστόσο, το γεγονός ότι μονοπωλεί τις εξαγωγές στη χώρα, όπως και η πρόσφατη πολιτική αστάθεια, έχουν προκαλέσει οικονομικά προβλήματα. Η κατάσταση επιδεινώθηκε έπειτα από την άρνηση της Ινδονησίας να δημιουργηθεί καρτέλ στην εξαγωγή μοσχοκάρυδου. Η χώρα παράγει, εκτός από το μοσχοκάρυδο και μπανάνες, καρύδες, βαμβάκι, κανέλα και κίτρα, ενώ αναπτύσσονται η αλιεία και η υλοτομία. Το πετρέλαιο εισάγεται.

Στον τομέα της βιομηχανίας, υπάρχουν εργοστάσια επεξεργασίας τροφίμων και ποτοποιίας (μπίρα, ρούμι). Η ανεργία πλήττει περισσότερο από το 12% του ενεργού πληθυσμού, σύμφωνα με στοιχεία του 2000.

Στο νησί Καριακού οι κάτοικοι ασχολούνται με την αλιεία και τη ναυπηγική. Με το εμπόριο και τον τουρισμό ασχολούνται και οι λιγοστοί κάτοικοι της Μικρής Μαρτινίκας.

Νόμισμα της χώρας είναι το Δολάριο Ανατολικής Καραϊβικής.

Επικοινωνίες και μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τρία αεροδρόμια λειτουργούν σήμερα στη χώρα και εξυπηρετούν τις εναέριες συγκοινωνίες. Το διεθνές αεροδρόμιο του Πουέντ Σαλίν είναι το σημαντικότερο.

Εκτός από το λιμάνι της πρωτεύουσας, αξιόλογη εμπορική κίνηση παρουσιάζει και η Γκρενβίλ. Δεν υπάρχουν σιδηρόδρομοι. Το οδικό δίκτυο έχει μήκος 1.127 χλμ. (στοιχεία του 2000). Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.

Πολιτισμός, Τουρισμός και Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρωτεύουσα αποζημιώνει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη, καθώς είναι μία γραφική πόλη με στενά δρομάκια και με μνημεία από την εποχή της αποικιοκρατίας (όπως το οχυρό Φορτ Τζορτζ του 18ου αιώνα, τον αγγλικανικό ναό του 1825 και άλλα σημαντικά αξιοθέατα και αξιόλογα κτίρια). Εκεί εδρεύουν το Ανώτατο Δικαστήριο και το Κοινοβούλιο.

Πολύ σημαντικά είναι τα δάση της χώρας, τα οποία μάλιστα προστατεύονται ως οικολογική ζώνη. Τέτοιο είναι το Εθνικό Πάρκο Λεβέρα και το τροπικό δάσος (εθνικός δρυμός) στη λίμνη Γκραντ Ετάνγκ, που είναι πλούσιο σε ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας.

Στο Χίλσμπορο, το μοναδικό αξιόλογο οικισμό του νησιού Καριακού, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει καταδύσεις, όπως επίσης και τις λευκές και αμμώδεις παραλίες της.

Ο Κήπος Λόρα Σπάις παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς εκεί καλλιεργούνται κορυφαίας ποιότητας μπαχαρικά με τον παραδοσιακό τρόπο. Επίσης, το αποστακτήριο ρούμι στο Γουέστερχολ και το αποστακτήριο του Ρίβερ Αντουάν που παράγει λευκό ρούμι αποτελούν στοιχεία της παραδοσιακής κουλτούρας.

Η μουσική της χώρας απηχεί το αποικιακό παρελθόν και έχει επίσης επιρροές από την αφροαμερικανική παράδοση. Οι κάτοικοι της Γρενάδας χορεύουν στους ρυθμούς της ρέγκε και της καλίψο, όπως και της γαλλόφωνης εκδοχής του τελευταίου, που ονομάζεται ζουκ. Στον οικισμό Τίβολι και στο νησί Καριακού τα κυριότερα μουσικά όργανα είναι τα κρουστά, τα οποία συνδέονται με τις παραδόσεις της Αφρικής. Η τοπική τους εκδοχή είναι το μεγάλο τύμπανο, το οποίο έχει την τιμητική του κάθε χρόνο στο μουσικοχορευτικό φεστιβάλ.

Η εθνική εορτή της χώρας είναι στις 7 Φεβρουαρίου και οι σημαντικότερες γιορτές είναι αυτές των αντίστοιχων αγίων, που έδωσαν τα ονόματά τους στις ενορίες της Γρενάδας (βλέπε ενότητα Διοικητική Διαίρεση). Την πρώτη Δευτέρα του Αυγούστου εορτάζεται η αποτίναξη της δουλείας και τον ίδιο μήνα γίνονται το καρναβάλι και το Φεστιβάλ του Ουράνιου Τόξου.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλαντας, τόμος 6, εκδόσεις ΔΟΜΗ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Επίσημη εκτίμηση
  2. «Απογραφή 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2015. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Γρενάδα». International Monetary Fund. 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2018. 
  4. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. «CIA World Factbook – Grenada». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2019. 
  6. 6,0 6,1 Crask, Paul (1 Ιανουαρίου 2009). Grenada, Carriacou and Petite MartiniqueΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή (στα Αγγλικά). Bradt Travel Guides. σελ. 5. ISBN 9781841622743. grenada name. 
  7. 7,0 7,1 Crask, Paul (1 Ιανουαρίου 2009). Grenada, Carriacou and Petite MartiniqueΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή (στα Αγγλικά). Bradt Travel Guides. σελ. 6. ISBN 9781841622743. grenada name. 
  8. Martin, John Angus (2013). Island Caribs and French Settlers in Grenada: 1498-1763. St George’s, Grenada: Grenada National Museum Press. ISBN 9781490472003. 
  9. Martin, John Angus (2013). Island Caribs and French Settlers in Grenada: 1498-1763. St George’s, Grenada: Grenada National Museum Press. ISBN 9781490472003. 
  10. Crask, Paul (1 Ιανουαρίου 2009). Grenada, Carriacou and Petite MartiniqueΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή (στα Αγγλικά). Bradt Travel Guides. σελ. 7. ISBN 9781841622743. grenada name. 
  11. Siegel, Peter E.; Jones, John G.; Pearsall, Deborah M.; Dunning, Nicholas P.; Farrell, Pat; Duncan, Neil A.; Curtis, Jason H.; Singh, Sushant K. (2015). «Paleoenvironmental Evidence for First Human Colonization of the Eastern Caribbean». Quaternary Science Reviews 129: 275–295. doi:10.1016/j.quascirev.2015.10.014. Bibcode2015QSRv..129..275S. 
  12. Hanna, Jonathan A. (2019). «Camáhogne's Chronology: The Radiocarbon Settlement Sequence on Grenada». The Journal of Anthropological Archaeology 55: 101075. doi:10.1016/j.jaa.2019.101075. 
  13. Hanna, Jonathan A. (2018). «Grenada and the Guianas: Demography, Resilience, and Terra Firme during the Caribbean Late Ceramic Age». World Archaeology 50 (4): 651–675. doi:10.1080/00438243.2019.1607544. 
  14. Whitehead, Neil (1995). Wolves from the Sea: Readings in the Anthropology of the Native Caribbean. Leiden: KITLV Press. 
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 15,12 15,13 15,14 15,15 15,16 15,17 15,18 «Encyclopedia Britannica – Grenada». Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2019. 
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 16,8 Steele, pp. 35–36
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 17,7 «About Grenada: Historical Events». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2019. 
  18. Crouse, Nellis Maynard (1940). French pioneers in the West Indies, 1624–1664. New York: Columbia university press. σελ. 196. 
  19. Steele, Beverley A. (2003). Grenada: A History of Its People. Macmillan Caribbean. σελίδες 39–48. ISBN 0333930533. 
  20. Grenada. A History of its People. Steele, Beverley A. 2003. Macmillan Publishers Limited. (ISBN 0-333-93053-3), pp. 35–44.
  21. Steele, p. 59
  22. Jacobs, Curtis. The Fédons of Grenada, 1763–1814 Αρχειοθετήθηκε 2008-08-31 στο Wayback Machine.. University of the West Indies. Retrieved 10 Μαρτίου 2013.
  23. Cox, Edward L. (1 January 1982). «Fedon's Rebellion 1795–96: Causes and Consequences». The Journal of Negro History 67 (1): 7–19. doi:10.2307/2717757. 
  24. «Encyclopedia Britannica – Anguilla». Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2019. 
  25. «About Grenada: Historical Events». GOV.gd. 7 Μαΐου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015. 
  26. «Grenada Nutmeg – GCNA – Organic Nutmeg Producers, Nutmeg Oil – Nutmeg trees – Nutmeg farming in Grenada». Travelgrenada.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2012. 
  27. «From Old Representative System to Crown Colony». Bigdrumnation.org. 1 Ιουλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2012. 
  28. «Eric Gairy - Caribbean Hall of Fame». caribbean.halloffame.tripod.com. 
  29. 29,0 29,1 «1951 and Coming of General Elections». BigDrumNation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2012. 
  30. Nohlen, D (2005) Elections in the Americas: A data handbook, Volume I, p301-302 (ISBN 978-0-19-928357-6)
  31. «Grenada : History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2013. 
  32. «The end of Eric Gairy». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2016. 
  33. Political Parties of the World (6th edition, 2005), ed. Bogdan Szajkowski, page 265.
  34. "Jan 1985 – General election and resumption of Parliament – Formation of Blaize government – Foreign relations Opening of airport – Start of murder trial", Keesing's Record of World Events, volume 31, January 1985, Grenada, page 33,327.
  35. «Grenada profile». 12 Μαρτίου 2018 – μέσω www.bbc.co.uk. 
  36. «Biography: Ben Jones | GOV.gd». www.gov.gd. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2020. 
  37. «Former Grenadian PM Nicholas Brathwaite dies». Jamaica Observer. 29 October 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-09. https://web.archive.org/web/20210109213107/http://www.jamaicaobserver.com/news/Former-Grenadian-PM-Nicholas-Brathwaite-dies. Ανακτήθηκε στις 5 November 2016. 
  38. "Feb 1995 – New Prime Minister – Government changes", Keesing's Record of World Events, Volume 41, February 1995 Grenada, Page 40402.
  39. «New Grenada prime minister vows to boost economy, lower cost of living». Associated Press via International Herald Tribune. 9 Ιουλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2011. 
  40. George Worme, "Thomas wins by a landslide in Grenada" Αρχειοθετήθηκε 14 July 2008 στο Wayback Machine., The Nation (Barbados), 10 Ιουλίου 2008.
  41. "Clean sweep" Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Jamaica Observer, 21 Φεβρουαρίου 2013.
  42. «Clean sweep! Grenada PM predicts repeat victory». WIC News. 2017-11-09. http://wicnews.com/caribbean/clean-sweep-grenada-pm-predicts-repeat-victory-21217552/. Ανακτήθηκε στις 2017-11-09. 
  43. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  44. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 180
  45. "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  46. Grenada Election Landslide Αρχειοθετήθηκε 2013-03-07 at Archive.is Carib Arena, 20-2-2013
  47. Clean sweep for Mitchell in Grenada's general election Αρχειοθετήθηκε 2018-05-11 στο Wayback Machine., LOOP NEWS, 14-3-2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]