Γλώσσα Σαντάλι
| Σαντάλι | |
|---|---|
| Santali, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ και সাঁওতালি | |
| Φυσικοί ομιλητές | 6.27 εκατομμύρια, 92% του εθνοτικού πληθυσμού (απογραφή 2001 - 2011) |
| Ταξινόμηση | Αυστροασιατικές
|
| Σύστημα γραφής | Αλφάβητο Ολ Τσίκι, λατινική γραφή, Ανατολικό Ναγκάρι, δεβαναγαρικό αλφάβητο, Αλφάβητο Όντια και Βεγγαλικό αλφάβητο |
| Κατάσταση | |
| Επίσημη γλώσσα |  Ινδία |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | sat |
| ISO 639-3 | sat |
| SIL | sat |
Τα Σαντάλι (Ολ Τσίκι: ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ, ανατολικό Ναγκάρι: সাঁওতালি) είναι μια γλώσσα στην υποοικογένεια Μούντα των Αυστροασιατικών γλωσσών, που σχετίζεται με την Χο και τη Μουντάρι, ομιλούμενη κυρίως στις Ινδικές πολιτείες Τζαρκάντ και Τσατίσγκαρ. Είναι αναγνωρισμένη περιφερειακή γλώσσα της Ινδίας ανά το Όγδοο Πρόγραμμα του Συντάγματος της Ινδίας. Ομιλείται από περίπου 6.2 εκατομμύρια άτομα στην Ινδία, το Μπανγκλαντές, το Μπουτάν και το Νεπάλ.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι το δέκατο ένατο αιώνα, τα Σαντάλι δεν είχαν γραπτή μορφή και όλες οι κοινές γνώσεις μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα από γενιά σε γενιά. Το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για τη μελέτη των γλωσσών της Ινδίας οδήγησε στην πρώτη προσπάθεια τεκμηρίωσης των Σαντάλι. Το Βεγγαλικό και το Λατινικό αλφάβητο χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά για την γραφή των Σαντάλι πριν από τη δεκαετία του 1860 από Ευρωπαίους ανθρωπολόγους, λαογράφους και ιεραπόστολους συμπεριλαμβανομένων των Α. Ρ. Κάμπελ, Λαρς Σκρέφσρουντ και Πολ Μπόντινγκ. Οι προσπάθειές τους οδήγησαν σε έκδοση λεξικών στα Σαντάλι, λαϊκών παραμυθιών, και τη μελέτη της μορφολογίας, της σύνταξης και της φωνητικής δομής της γλώσσας.
Το αλφάβητο Ολ Τσίκι δημιουργήθηκε για τα Σαντάλι από το ποιητή του Μαγιουρμπάντζ Ραγκουνάθ Μούρμου το 1925 και το πρωτοδημοσιεύθηκε το 1939.[1][2]
Το Ολ Τσίκι ως αλφάβητο των Σαντάλι είναι ευρέως αποδεκτό μεταξύ των κοινοτήτων των Σαντάλι, ωστόσο προς το παρόν στη Δυτική Βεγγάλη, την Οντίσα και το Τζαρκάντ, το Ολ Τσίκι είναι το επίσημο σενάριο για την λογοτεχνία και γλώσσα Σαντάλι.[3][4] Ωστόσο, οι χρήστες από το Μπαγκλαντές χρησιμοποιούν το Ανατολικό Ναγκάρι.
Γεωγραφική κατανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Σαντάλι ομιλείται από πάνω 6 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ινδία, το Μπανγκλαντές, το Μπουτάν και το Νεπάλ. Οι περισσότεροι από τους ομιλητές ζουν στην Ινδία, καθώς η απογραφή του 2001 κατέγραψε 6.469.600 ομιλητές στις πολιτείες Τζαρκάντ (2.8 εκατ.), Δυτική Βεγγάλη (2.2 εκατ.), Ορίσα (0.70 εκατ.), Μπιχάρ (0.39 εκατ.), Ασσάμ (0.24 εκατ.), καθώς και μερικές χιλιάδες ομιλητές στις πολιτείες Μιζόραμ, Αρουνάτσαλ Πραντές και Τρίπουρα.
Επίσημο καθεστώς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι είναι μία από τις 22 προγραμματισμένες γλώσσες της Ινδίας.[5]
Διαλέκτους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι διάλεκτοι της Σαντάλι περιλαμβάνουν τις Καμάρι-Σαντάλι, Καρμάλι (Χόλε), Λοχάρι-Σαντάλι, Μαχάλι, Μάντζι και Παχάρια.[6][7]
Γραμματική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το παρακάτω σκίτσο της γραμματικής της γλώσσας βασίζεται στον Γκος (2008). Δεν επιθυμεί να δώσει μια πλήρη ιδέα για τη γραμματική της γλώσσας, αλλά μάλλον μια εικόνα για τη δομή της γλώσσας.
Φωνολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι έχει 21 σύμφωνα, χωρίς να υπολογιστούν τα 10 σταματήματα αναρρόφησης που συμβαίνουν σχεδόν μόνο σε δανεικές λέξεις από τις Ινδοάριες γλώσσες και δίνονται σε παρένθεση στον παρακάτω πίνακα.
| Διχειλικά | Φατνιακά | Ανακεκομμένο | Ουρανικά | Υπερωικά | Γλωττιδικά | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ρινικά | [m] | [n] | [ɲ] | [ŋ] | |||
| Κλειστά | άηχα | [p (pʰ)] | [t (tʰ)] | [ʈ (ʈʰ)] | [c (cʰ)] | [k] | |
| ηχούμενα | [b (bʱ)] | [d (dʱ)] | [ɖ (ɖʱ)] | [ɟ (ɟʱ)]⟨j jh⟩ | [ɡ (ɡʱ)] | ||
| Τριβόμενα | [s] | [h] | |||||
| Λαρυγγικά | [r] | ||||||
| Πτερυγικά | [ɽ] | ||||||
| Πλευρικά | [l] | ||||||
| Ημιφωνήεντα | [w] | [j] ⟨y⟩ | |||||
Σε μητρικές λέξεις, η αντίθεση μεταξύ άφωνων και ηχούμενων σταματημάτων να εξουδετερώνεται στη θέση τελικής λέξης. Ένα τυπικό χαρακτηριστικό των Μούντα είναι ότι οι θέσεις τελικής λέξεις "ελέγχονται", π.χ. γλωττιδικοποιούνται και δεν απελευθερώνονται
Φωνήεντα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι έχουν οκτώ μη ρινικά και έξι ρινικά φωνήεντα.
| Πρόσθια | Κεντρικά | Οπίσθια | |
|---|---|---|---|
| Υψηλά | [i ĩ] | [u ũ] | |
| Μέσα-υψηλά | [e] | [ə ə̃] | [o] |
| Μέσα-χαμηλά | [ɛ ɛ̃] | [ɔ ɔ̃] | |
| Χαμηλά | [a ã] |
Υπάρχουν πολλοί δίφθογγοι.
Μορφολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι, όπως όλες οι γλώσσες Μούντα, είναι καταληκτική συγκολλητική γλώσσα.
Ουσιαστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αριθμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διακρίνονται τρεις αριθμοί: ο ενικός, ο δυϊκός και ο πληθυντικός.
| Ενικός | seta. | 'σκύλος' |
|---|---|---|
| Δυϊκός | seta-kin | 'δύο σκύλοι' |
| Πληθυντικός | seta-ko | 'σκύλοι' |
Πτώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κατάληξη πτώσης ακολουθεί την κατάληξη αριθμού. Διακρίνονται οι ακόλουθες πτώσεις διακρίνονται:
| Υπόθεση | Δείκτης | Λειτουργία |
|---|---|---|
| Ονομαστική | -Ø | Υποκείμενο και αντικείμενο |
| Γενική | -rɛn (κινούμενα) -ak', - rɛak' (ακίνητα) |
Κάτοχος |
| Κομιτατική | -ʈhɛn/-ʈhɛc' | στόχος, θέση |
| Οργανική-Τοπική | -tɛ | Μέσο, αιτία, κίνηση |
| Συνεταιριστική | -são | Σύνδεση |
| Αλλατική | -sɛn/-sɛc' | Κατεύθυνση |
| Αφαιρετική | -khɔn/-khɔc' | Πηγή, προέλευση |
| Τοπική | -rɛ | Χωρο-χρονική θέση |
Κατοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι έχουν κτητικές καταλήξεις που χρησιμοποιούνται μόνο με όρους συγγένειας: η πρωτοπρόσωπη είναι η -ɲ, η δευτεροπρόσωπη είναι η -m και η τριτοπρόσωπη είναι η -t. Τα επιθήματα δεν έχουν αριθμό διάκρισης κατόχου.
Αντωνυμίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι προσωπικές αντωνυμίες στα Σαντάλι διακρίνονται σε αποκλεισιτικό και μη αποκλειστικό πρώτο πρόσωπο και αναφορικό και εκδηλωτικό τρίτο πρόσωπο.
| Ενικός | Δυϊκός | Πληθυντικός | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Πρώτο πρόσωπο | Αποκλειστική | in | ɘliɲ | alɛ | ||
| Μη αποκλειστική | alaṅ | abo | ||||
| Δεύτερο πρόσωπο | am | aben | apɛ | |||
| Τρίτο πρόσωπο | Αναφορική | ac' | ɘkin | ako | ||
| Εκδηλωτική | uni | unkin | oṅko | |||
Οι ερωτηματικές αντωνυμίες έχουν διαφορετικές μορφές για τα κινούμενα ("ποιος είναι;") και μη κινούμενα ("τι;"), και τα αναφορικά ("που είναι;") έναντι των μη-αναφορικών.
| Κινούμενα | Μη κινούμενα | |
|---|---|---|
| Αναφορικές | ɔkɔe | oka |
| Μη αναφορικές | cele | cet |
Οι αόριστες αντωνυμίες είναι οι:
| Κινούμενα | Μη κινούμενα | |
|---|---|---|
| 'οποιοδήποτε' | jãheã | jãhã |
| 'κάτι' | adɔm | adɔmak |
| 'άλλο' | ɛʈak'ic' | ɛʈak'ak' |
Το δεικτικά διακρίνουν τρεις βαθμούς της δεικτικής αναφοράς (εγγύτατο, σε απόσταση, απομακρυσμένο) τη απλή μορφή ("το παρόν", "ότι", κλπ.) και την ιδιαίτερη μορφή ("απλά αυτό", "απλά εκείνο").
| Απλό | Κινούμενα | Μη κινούμενα |
|---|---|---|
| Εγγύτατο | nui | noa |
| Σε απόσταση | uni | ona |
| Απομακρυσμένο | həni | hana |
| Ιδιαίτερο | Κινούμενα | Μη κινούμενα |
|---|---|---|
| Εγγύτατο | nii | niə |
| Σε απόσταση | ini | inə |
| Απομακρυσμένο | enko | inəko |
Αριθμούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι βασικοί αριθμοί (μεταγραφή με βάση το λατινικό ΔΦΑ)[8] είναι:
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 20 | 100 |
| ᱢᱤᱫ mit' | ᱵᱟᱨ bar | ᱯᱮ pɛ | ᱯᱩᱱ pon | ᱢᱚᱬᱮ mɔ̃ɽɛ̃ | ᱛᱩᱨᱩᱭ turui | ᱮᱭᱟᱭ eae | ᱤᱨᱟᱹᱞ irəl | ᱟᱨᱮ arɛ | ᱜᱮᱞ gɛl | ᱤᱥᱤ isi | ᱥᱟᱭ sae |
Οι αριθμοί χρησιμοποιούνται με αριθμητικούς ταξινομητές. Οι διανομητικοί αριθμοί σχηματίζονται από τον επαναδιπλοτυπισμό του πρώτου σύμφωνου και φωνήεντος, π. χ. babar "κάθε δύο".
Ρήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα ρήματα στα Σαντάλι κλίνονται στον χρόνο, όψη και διάθεση, τη φωνή και το πρόσωπο και τον αριθμό του υποκειμένου.
Δείκτες υποκειμένου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Ενικός | Δυικός | Πληθυντικός | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Πρώτο πρόσωπο | Αποκλειστική | -ɲ(iɲ)- | -liɲ | -lɛ | ||
| Μη αποκλειστική | -laŋ | -bon | ||||
| Δεύτερο πρόσωπο | -m | -ben | -pɛ | |||
| Τρίτο πρόσωπο | -e | -kin | -ko | |||
Αντικείμενο δείκτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα μεταβατικά ρήματα με αντωνυμιακά αντικείμενα παίρνουν δείκτες αντικειμένου.
| Ενικός | Δυικός | Πληθυντικός | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Πρώτο πρόσωπο | Αποκλειστική | -iɲ- | -liɲ- | -lɛ- | ||
| Μη αποκλειστική | -laŋ- | -bon- | ||||
| Δεύτερο πρόσωπο | -me- | -ben- | -pɛ- | |||
| Τρίτο πρόσωπο | -e- | -kin- | -ko- | |||
Σύνταξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σαντάλι είναι γλώσσα υποκείμενο-αντικείμενο-ρήμα, αν και η θέση των θεμάτων δύναται να αλλαχθεί.
Επιρροή σε άλλες γλώσσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι, που ανήκουν στην Αυστροασιατική οικογένεια και έχοντας μια παράδοση που μπορεί να επισημανθεί πίσω στην προάριες ημέρες, διατήρησαν την ιδιαίτερη ταυτότητά της και συνυπήρχαν με γλώσσες που ανήκουν στην Ινδοάρια οικογένεια στη Βεγγάλη, την Οντίσα, το Τζαρκάντ και άλλες πολιτείες. Αυτή η σχέση είναι γενικά αποδεκτή, αλλά υπάρχουν πολλές διαερωτήσεις και γρίφοι.
Ο δανεισμός μεταξύ των Σαντάλι και άλλων Ινδικών γλωσσών δεν έχει ακόμη μελετηθεί πλήρως. Στις σύγχρονες Ινδικές γλώσσες όπως η Δυτική Χίντι τα βήματα της εξέλιξης από το Κεντρικό Πρακρίτ Σαουρασένι θα μπορούσαν να εντοπιστεί με σαφήνεια. Στην περίπτωση των βεγγαλικών τέτοια βήματα εξέλιξης δεν είναι πάντα σαφή και διακριτά, και θα πρέπει να εξεταστούν και άλλες επιρροές που σχημάτισαν βασικά χαρακτηριστικά της βεγγαλικής.
Ένα αξιόλογο έργο στον τομέα αυτό ξεκίνησε από τον γλωσσολόγο Μπιόμκες Τσακραμπάρτι στη δεκαετία του 1960. Ο Σρι Τσακραμπάρτι διερεύνησε τη σύνθετη διαδικασία της αφομοίωσης των μη-Άριων στοιχείων, ιδιαίτερα των στοιχείων των Σαντάλι στα βεγγαλικά. Έδειξε τη συντριπτική επιρροή των βεγγαλικών στα Σαντάλι. Τα σκευάσματα που βασίζονται στη λεπτομερή μελέτη δύο τρόπων επηρράζει όλες τις πτυχές και των δύο γλωσσών και προσπάθησε να αναδείξει τα μοναδικά χαρακτηριστικά των γλωσσών. Αναμένεται περισσότερη έρευνα σε αυτά τα σημεία.
Ο αξιοσημείωτος γλωσσολόγος Χουντιράμ Ντας έγραψε το Σαντάλι Μπάνγκλα Σαμασάμπντα Αμπιντάν (βεγγαλικά: সাঁওতালি বাংলা সমশব্দ অভিধান), ένα βιβλίο με επίκεντρο την επίδραση της γλώσσας Σαντάλι προς τα Βεγγαλικά και παρέχει μια βάση για περαιτέρω έρευνα στο θέμα αυτό. Το Μπάνγκλα Σαντάλι Μπάσα Σαμπάρκα (βεγγαλικά: বাংলা সাঁওতালী ভাষা-সম্পর্ক) είναι μια συλλογή από δοκίμια σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου συντάχθηκε από τον ίδιο και αφιερώθηκε στον γλωσσολόγο Σουνίτι Κουμάρ Τσατερτζί σχετικά με τη σχέση μεταξύ των Βεγγαλικών και της γλώσσας Σαντάλι.
Αυξανόμενη σημασία των Σαντάλι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σαντάλι τιμήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2013, όταν το η Επιτροπής Επιχορηγήσεων Πανεπιστημίων της Ινδίας αποφάσισε να καθιερώσει τη γλώσσα στην Εξέταση Εθνικής Επιλεξιμότητας για να επιτρέψει στους καθηγητές να χρησιμοποιούν τη γλώσσα σε κολέγια και πανεπιστήμια.[9]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γλώσσες της Ινδίας
- Γλώσσες με επίσημη κατάσταση στην Ινδία
- Κατάλογος γλωσσών ανά αριθμό μητρικών ομιλητών στην Ινδία
- Εθνική Μεταφραστική Αποστολή
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hembram, Phatik Chandra (2002). Santhali, a Natural Language (στα Αγγλικά). U. Hembram. σελ. 165.
- ↑ Kundu, Manmatha (1994). Tribal Education, New Perspectives (στα Αγγλικά). Gyan Publishing House. σελ. 37. ISBN 9788121204477.
- ↑ «Ol Chiki (Ol Cemet', Ol, Santali)». Scriptsource.org. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2015.
- ↑ «Santali Localization». Andovar.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2015.
- ↑ «Distribution of the 22 Scheduled Languages». censusindia.gov.in. Census of India. 20 Μαΐου 2013.
- ↑ «Glottolog 3.2 - Santali». glottolog.org (στα Αγγλικά).
- ↑ «Santali: Paharia language». Global recordings network (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «Santali». The Department of Linguistics, Max Planck Institute (Leipzig, Germany). 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «Syllabus for UGC NET Santali, Dec 2013» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Byomkes Chakrabarti (1992). A comparative study of Santali and Bengali. Calcutta: K.P. Bagchi & Co. (ISBN 81-7074-128-9)
- Ghosh, A. (2008). Santali. In: Anderson, G. The Munda Languages. London: Routledge.
- Hembram, P. C. (2002). Santali, a natural language. New Delhi: U. Hembram.
- Newberry, J. (2000). North Munda dialects: Mundari, Santali, Bhumia. Victoria, B.C.: J. Newberry. (ISBN 0-921599-68-4)
- Mitra, P. C. (1988). Santali, the base of world languages. Calcutta: Firma KLM.
- Зограф Г. А. (1960/1990). Языки Южной Азии. М.: Наука (1-е изд., 1960).
- Лекомцев, Ю. K. (1968). Некоторые характерные черты сантальского предложения // Языки Индии, Пакистана, Непала и Цейлона: материалы научной конференции. М: Наука, 311—321.
- Πρότυπο:Linguistic Survey of India
- Maspero, Henri. (1952). Les langues mounda. Meillet A., Cohen M. (dir.), Les langues du monde, P.: CNRS.
- Neukom, Lukas. (2001). Santali. München: LINCOM Europa.
- Pinnow, Heinz-Jürgen. (1966). A comparative study of the verb in the Munda languages. Zide, Norman H. (ed.) Studies in comparative Austroasiatic linguistics. London—The Hague—Paris: Mouton, 96–193.
- Sakuntala De. (2011). Santali : a linguistic study. Memoir (Anthropological Survey of India). Kolkata: Anthropological Survey of India, Govt. of India,.
- Vermeer, Hans J. (1969). Untersuchungen zum Bau zentral-süd-asiatischer Sprachen (ein Beitrag zur Sprachbundfrage). Heidelberg: J. Groos.
Λεξικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bodding, Paul O. (1929). A Santal dictionary. Oslo: J. Dybwad.
- A. R. Campbell (1899). A Santali-English dictionary. Santal Mission Press.
- English-Santali/Santali-English dictionaries
- Macphail, R. M. (1964). An Introduction to Santali, Parts I & II. Benagaria: The Santali Literature Board, Santali Christian Council.
- Minegishi, M., & Murmu, G. (2001). Santali basic lexicon with grammatical notes. Tōkyō: Institute for the Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo University of Foreign Studies. (ISBN 4-87297-791-2)
Γραμματικές και εγχειρίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bodding, Paul O. 1929/1952. A Santal Grammar for the Beginners, Benagaria: Santal Mission of the Northern Churches (1st edition, 1929).
- Cole, F. T. (1896). Santạli primer. Manbhum: Santal Mission Press.
- Macphail, R. M. (1953) An Introduction to Santali. Firma KLM Private Ltd.
- Muscat, George. (1989) Santali: A New Approach. Sahibganj, Bihar : Santali Book Depot.
- Skrefsrud, Lars Olsen (1873). A Grammar of the Santhal Language. Benares: Medical Hall Press.
- Saren, Jagneswar "Ranakap Santali Ronor" (Progressive Santali Grammar), 1st edition, 2012.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Pandit Raghunath Murmu (1925) ronor : Mayurbhanj, Odisha Publisher ASECA, Mayurbhanj
- Bodding, Paul O., (ed.) (1923—1929) Santali Folk Tales. Oslo: Institutet for sammenlingenden kulturforskning, Publikationen. Vol. I—III.
- Campbell, A. (1891). Santal folk tales. Pokhuria, India: Santal Mission Press.
- Murmu, G., & Das, A. K. (1998). Bibliography, Santali literature. Calcutta: Biswajnan. (ISBN 81-7525-080-1)
- Santali Genesis Translation.
- The Dishom Beura, India's First Santali Daily News Paper. Publisher, Managobinda Beshra, National Correspondent: Mr. Somenath Patnaik
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- "We Santhals" web types language keyboard download
- National Translation Mission's (NTM) Santali Pages[νεκρός σύνδεσμος]
- OLAC resources in and about the Santali language Αρχειοθετήθηκε 2022-06-30 στο Wayback Machine.
- OLAC resources in and about the Mahali language
- http://projekt.ht.lu.se/rwaai RWAAI (Repository and Workspace for Austroasiatic Intangible Heritage)
- http://hdl.handle.net/10050/00-0000-0000-0003-A6AF-2@view[νεκρός σύνδεσμος] Santali language in RWAAI Digital Archive