Βερεγγάρια της Καστίλης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Βερεγγαρία της Καστίλης)
Βερεγγάρια της Καστίλης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1  Ιουνίου 1180
Αλκάθαρ της Σεγόβια[1]
Θάνατος8  Νοεμβρίου 1246
Abbey of Santa María la Real de Las Huelgas
Τόπος ταφήςAbbey of Santa María la Real de Las Huelgas
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Καστίλλης
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηγεμόνας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑλφόνσος Θ΄ του Λεόν (1198–1204)[2]
Κορράδος Β´ της Σουαβίας (1188–1196)[2]
ΤέκναΒερεγγάρια του Λεόν
Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης
Αλφόνσος της Μολίνα
Κονστάνθα δε Λεόν[3]
Λεονόρ δε Λεόν[3]
ΓονείςΑλφόνσος Η΄ της Καστίλης και Ελεονώρα της Αγγλίας
ΑδέλφιαΕρρίκος Α΄ της Καστίλης
Ουρράκα της Καστίλης
Λευκή της Καστίλης
Ελεονώρα της Καστίλης
Constanza de Castilla
Σάντσο της Καστίλης
Μαφάλδα της Καστίλης
Σάντσα της Καστίλης
Φερδινάνδος της Καστίλης
ΟικογένειαΚαστιλιανός Οίκος της Ιβρέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΜονάρχης του Βασιλείου της Καστίλης (Ιουνίου 1217 – Ιουλίου 1217)
Royal consort of Leon (1197–1204)
Αντιβασιλέας (1214–1217)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Βερεγγαρία (1179 ή το 1180 - 8 Νοεμβρίου 1246) από τον Καστιλιανό Οίκο της Ιβρέα ήταν Βασίλισσα της Καστίλης και της Λεόν. Η Βερεγγαρία ήταν κόρη του Αλφόνσου Η΄ της Καστίλης και της Ελεονόρας της Αγγλίας. Ως μεγαλύτερη κόρη του Αλφόνσου Η΄ και κληρονόμος του θρόνου, ήταν περιζήτητη νύφη. Αρχικά αρραβωνιάστηκε τον Κορράδο Β΄, δούκα της Σουαβίας, γιο του Φρειδερίκου Α΄ Βαρβαρόσσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μετά τον θάνατό του, παντρεύτηκε τον ξάδερφό της, Αλφόνσο Θ΄ του Λεόν.

Παιδική ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βερεγγαρία γεννήθηκε είτε το 1179[4] [5] είτε το 1180[6] στο Μπούργο. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη του βασιλιά Αλφόνσου Η΄ της Καστίλλης και Ελεονόρας της Αγγλίας. Όσοι νοιαζόντουσαν για τη νεαρή Ινφάντα ανταμείφθηκαν γενναιόδωρα.[7] Η γκουβερνάντα της, Εστεφανία, έλαβε στρέμματα γης από τον Αλφόνσο και την Ελεονόρα όταν συνταξιοδοτήθηκε τον Μάιο του 1181. [8] Μια άλλη γκουβερνάντα, η Ελβίρα, έχει λάβει παρόμοια δώρα συνταξιοδότησης στο 1189 μετά από αίτημα της Βερεγγαρίας.[9]

O πρώτος αρραβώνας της Βερεγγαρίας συμφωνήθηκε το 1187 όταν το χέρι της ζητήθηκε από τον Κορράδο, δούκα του Ρόθενμπαργκ και πέμπτο παιδί του Φρειδερίκου Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[10] Ο Κορράδος έφτασε στην Καστίλη, όπου γιορτάστηκε ο αρραβώνας και ο Κορράδος έγινε ιππότης [11]. Στον Κορράδο επιτράπηκε να συγκατοικεί με τη Βερεγγαρία ως σύζυγός της και η Καστίλη δεν θα γινόταν μέρος της αυτοκρατορίας. [12].

Ο γάμος δεν τελείωσε, λόγω της νεαρής ηλικίας της Βερεγγαρίας, η οποία ήταν νεότερη από 10 χρονών. [13] Ο Κορράδος και η Βερεγγαρία δεν είδαν ποτέ ξανά ο ένας τον άλλον[14]. Από το 1191, η Βερεγγαρία ζήτησε την ακύρωση του αρραβώνα από τον Πάπα, επηρεασμένη, χωρίς αμφιβολία, από τρίτους όπως η γιαγιά της Ελεονώρα της Ακουιτανίας, η οποία δεν ενδιαφερόταν να έχει έναν Χοενστάουφεν ως γείτονα στα γαλλικά φέουδα[15]. Αυτοί οι φόβοι εξουδετερώθηκαν όταν ο δούκας δολοφονήθηκε το 1196.[16].

Γάμος με τον Αλφόνσο Θ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για να εξασφαλίσει την ειρήνη μεταξύ της Καστίλης και της Λεόν, η Βερεγγαρία παντρεύτηκε τον Αλφόνσο Θ΄ του Λεόν, πρώτο της εξάδελφο, στο Βαγιαδολίδ το 1197. [17] Ως μέρος του γάμου και σύμφωνα με τα ισπανικά έθιμα της εποχής, έλαβε άμεσο έλεγχο επί κάποιων κάστρων και εκτάσεων εντός της Λεόν. [18] Η Βερεγγαρία και ο Αλφόνσος Θ΄ είχαν πέντε παιδιά:

  • Ελεονώρα 1198/1199-1202, απεβ. νέα.
  • Κωνσταντία 1200-1242, έγινε μοναχή στην Αβαείο του Λας Ουέλγας.
  • Φερδινάνδος Γ΄ 1201-1252, βασιλιάς της Καστίλης και του Λεόν.
  • Αλφόνσος 1203-1272, κύριος της Μολίνα και της Μέσα.
  • Βερεγγάρια 1204-1237, παντρεύτηκε τον Ιωάννη κόμη του Μπριέν, επίτροπο της Λατινικής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης.

Ξεκινώντας από το 1198, ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ διαμαρτύρεται για το γάμο λόγω της συγγένειας, αν και το ζευγάρι παρέμεινε μαζί μέχρι το 1204. [19] Ζήτησαν σθεναρά άδεια για να παραμείνουν μαζί, συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς μεγάλων ποσών χρημάτων.[20] Ωστόσο, ο πάπας αρνήθηκε το αίτημά τους, παρόλο που κατάφεραν να θεωρήσουν τα παιδιά τους νόμιμα. [21] Ο γάμος της διαλύθηκε, η Βερεγγαρία επέστρεψε στην Καστίλη και στους γονείς της τον Μάιο του 1204, όπου αφιέρωσε τη φροντίδα των παιδιών της. [22]

Μεταξύ των βασιλείων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γυάλινο παράθυρο που απεικονίζει τη Βερεγγαρία και τον πατέρα της

Αν και είχε αφήσει το ρόλο της ως βασίλισσα της Λεόν, που διατήρησε εξουσία και είχε τα δικαιώματα της φορολόγησης σε πολλά από τα εδάφη που είχε λάβει εκεί, συμπεριλαμβανομένης της Σαλαμάνκα και του Καστροβέρντ[23] που έδωσε στο γιο της Φερδινάνδο το 1206. [24]Μερικοί από τους ευγενείς που την υπηρέτησαν ως βασίλισσα την ακολούθησαν πίσω στο βασίλειο της Καστίλης. [25] Η ειρήνη που επικρατούσε από τότε που χάθηκε ο γάμος της σταμάτησε και υπήρξε και πάλι πόλεμος μεταξύ της Λεόν και της Καστίλλης, εν μέρει για τον έλεγχο των χωρών αυτών[26]. Στις συνθήκες του 1207 και 1209, στη Βερεγγαρία και στον γιο της δόθηκαν και πάλι σημαντικές ιδιότητες κατά μήκος των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων πολλών βασικών κάστρα, όπως το Villalpando. [27]

Το 1214, μετά τον θάνατο του πατέρα της, Αλφόνσου Η΄ της Καστίλης, το στέμμα πέρασε στον μόνο επιζών γιο του, ο δεκάχρονος αδερφός της Βερεγγαρίας, Ερρίκος Α΄.[28] Η μητέρα τους Ελεονόρα ανέλαβε την αντιβασιλεία, αλλά πέθανε 24 ημέρες μετά από το σύζυγό της. [29] Η Βερεγγαρία, που τώρα είναι υποτιθέμενη κληρονόμος, την αντικατέστησε ως αντιβασίλισσα. [30] Αργότερα, η Βερεγγαρία αναγκάστηκε να παραχωρήσει την αντιβασιλεία και την κηδεμονία του αδελφού της στον Αλβάρο ντε Λάρα[31].

Το 1216, μια έκτακτη κοινοβουλευτική συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Valladolid, στην οποία συμμετείχαν μεγιστάνες της Καστίλης οι οποίοι συμφώνησαν, με την υποστήριξη της Βερεγγαρίας, να κάνουν κοινό αγώνα εναντίον του Αλβάρο ντε Λάρα. [32] Στα τέλη του Μαΐου, η κατάσταση στην Καστίλη είχε γίνει επικίνδυνη για τη Βερεγγαρία, έτσι αποφάσισε να καταφύγει στο κάστρο της Autillo de Campos και έστειλε τον γιο της Φερδινάνδο στο βασίλειο του πατέρα του[33].

Βασίλισσα της Καστίλης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πράγματα άλλαξαν ξαφνικά όταν ο Ερρίκος πέθανε στις 6 Ιουνίου του 1217, αφού έλαβε μία πληγή από ένα κεραμίδι που ήταν τοποθετημένο χαλαρά, ενώ έπαιζε με άλλα παιδιά στο παλάτι του επισκόπου της Παλένσια. Ο Αλβάρο ντε Λάρα προσπάθησε να κρύψει το γεγονός, τοποθετώντας το σώμα του βασιλιά στο κάστρο του Ταριέγο, αν και ήταν αυτονόητο ότι θα το μάθαινε η Βερεγγαρία[34].

Η νέα ηγέτιδα γνώριζε καλά τον κίνδυνο που έθετε ο πρώην σύζυγός της στη βασιλεία της. Ήταν ο στενότερος συγγενής του αδελφού της και φοβόταν ότι θα ζητούσε το στέμμα για τον εαυτό του.[35] Αποφάσισε να κρύψει τον θάνατο του αδερφού της και τη δική της βασιλεία από τον Αλφόνσο.[36]. Έγραψε στον Αλφόνσο ζητώντας του να την επισκεφθεί ο Φερδινάνδος και στη συνέχεια παραιτήθηκε υπέρ του γιου τους στις 31 Αυγούστου. Εν μέρει, παραιτήθηκε καθώς δεν θα ήταν σε θέση να είναι η στρατιωτική ηγέτιδα της Καστίλης που χρειαζόταν να είναι εκείνη την εποχή. [37]

Βασιλική σύμβουλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόλο που δεν βασίλευσε για πολύ, η Βερεγγάρια συνέχισε να είναι η στενότερη σύμβουλος τού γιου της, παρεμβαίνοντας στην κρατική πολιτική, έστω και έμμεσα. [38] Ένα παράδειγμα ήταν το πώς κανόνισε το γάμο του γιου της με την πριγκίπισσα Ελισάβετ Χοενστάουφεν (γνωστή ως Βεατρίκη της Καστίλης), κόρη του δούκα Φιλίππου δούκα της Σουαβίας και εγγονή δύο αυτοκρατόρων: του Φρειδερίκου Α΄ Βαρβαρόσσα και του Ισαάκιου Β΄ Άγγελου, Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Ο γάμος πραγματοποιήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1219 στο Μπούργο.[39] Μία άλλη περίπτωση στην οποία διαμεσολάβησε η Βερεγγαρία ήταν το 1218, όταν η οικογένεια Λάρα, η οποία εξακολουθούσε να διευθύνεται από τον πρώην αντιβασιλιά Αλβάρο ντε Λάρα, συνωμότησε υπέρ του Αλφόνσου Θ΄ βασιλιά του Λεόν και πατέρα του βασιλιά Φερδινάνδου, για να εισβάλλει στην Καστίλη και να καταλάβει τον θρόνο τού γιου του. [40]Ωστόσο, η σύλληψη του κόμη Λάρα διευκόλυνε την παρέμβαση της Βερεγγάριας, που έβαλε τον πρώην σύζυγό της και τον γιο της να υπογράψουν το Σύμφωνο του Τόρο στις 26 Αυγούστου του 1218, θέτοντας τέλος στις αντιπαραθέσεις μεταξύ Καστίλης και Λεόν[41].

Ίσως η πιο αποφασιστική παρέμβασή της για το όνομα του Φερδινάνδου πραγματοποιήθηκε το 1230, όταν πέθανε ο Αλφόνσος και ορίστηκαν ως κληρονόμοι στον θρόνο οι κόρες του Σάντσα και Ντούλσε από τον πρώτο γάμο του με την Θηρεσία της Πορτογαλίας, αντικαθιστώντας τα δικαιώματα του Φερδινάνδου Γ΄.[42] Η Βερεγγάρια συναντήθηκε με τη μητέρα των πριγκιπισσών και επέτυχε την επικύρωση της Συνθήκης της Λας Τερσερίας, με την οποία παραιτήθηκαν από τον θρόνο υπέρ του αδελφού τους, με αντάλλαγμα ένα σημαντικό χρηματικό ποσό και άλλα οφέλη.[43] [44] Παρενέβη ξανά με την οργάνωση τού δεύτερου γάμου τού Φερδινάνδου, μετά το τέλος της συζύγου του Ελισάβετ.[45] Παρόλο που είχε ήδη πολλά παιδιά, η Βερεγγάρια ανησυχούσε για τις παράνομες σχέσεις του βασιλιά.[46] Αυτή τη φορά, επέλεξε μία Γαλλίδα ευγενή, την Ιωάννα του Ντανμαρτέν, υποψήφια που έθεσε η θεία του βασιλιά, και την αδελφή τής Βερεγγάριας, τη Λευκή, χήρα του Λουδοβίκου Η΄ της Γαλλίας .[47] Η Βερεγγάρια υπηρέτησε και πάλι ως αντιβασίλισσα, κυβερνώντας ενόσω ο γιος της Φερδινάνδος βρισκόταν στον νότο στις μακρές εκστρατείες της Ανάκτησης (Reconquista).[48]

Στην παράδοση και στους θρύλους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τάφος της Βερεγγαρίας

Συναντήθηκε με τον γιο της τελευταία φορά στο Pozuelo de Calatrava το 1245, ενώ επέστρεφε στο Τολέδο[49]. Πέθανε στις 8 Νοεμβρίου του 1246,[50] και θάφτηκε στο Las Huelgas κοντά στο Μπούργο.[51]

Όπως και η μητέρα της, ήταν ισχυρή προστάτιδα των θρησκευτικών ιδρυμάτων.[52] Εργάστηκε με τη μητέρα της για να υποστηρίξει το Αββαείο της Santa María la Real de Las Huelgas.[53]

Έχει απεικονιστεί ως σοφή και ενάρετη γυναίκα από τους χρονικογράφους της εποχής.[54] [55] [56] Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνία και την ιστορία, λέγοντας στον Lucas de Tuy για να γράψει ένα χρονικό για τους βασιλιάδες της Καστίλης και της Λεόν για να βοηθήσει και να καθοδηγήσει μελλοντικούς ηγέτες του κοινού πια βασιλείου[57].

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Burke, Ulick Ralph (1895). A History of Spain from the Earliest Times to the Death of Ferdinand the Catholic. Vol. 1. London: Longmans, Green, and Co. 
  • de la Cruz, Valentín (2006). Berenguela la Grande, Enrique I el Chico (1179–1246). Gijón: Ediciones Trea. ISBN 978-84-9704-208-6. 
  • Flórez, Enrique (1761). Memorias de las reynas catholicas, historia genealogica de la casa real de Castilla, y de Leon... Vol. 1. Madrid: Marin. 
  • González, Julio (1960). El reino de Castilla en la época de Alfonso VIII. 3 vol. Madrid: CSIC. 
  • Howden, Roger (1964). Stubbs, William, επιμ. Chronica Magistri Rogeri de Houedene. Wiesbaden: Kraus Reprint. 
  • Martínez Diez, Gonzalo (2007). Alfonso VIII, rey de Castilla y Toledo (1158-1214). Gijón: Ediciones Trea. ISBN 978-84-9704-327-4. 
  • Osma, Juan (1997). «Chronica latina regum Castellae». Στο: Brea, Luis Charlo, επιμ. Chronica Hispana Saeculi XIII. Turnhout: Brepols. 
  • Reilly, Bernard F. (1993). The Medieval Spains. Cambridge University Press. 
  • Shadis, Miriam (1999), «Berenguela of Castile's Political Motherhood», στο: Parsons, John Carmi; Wheeler, Bonnie, επιμ., Medieval Mothering, New York: Taylor & Francis, ISBN 978-0-8153-3665-5 
  • Shadis, Miriam (2010). Berenguela of Castile (1180–1246) and Political Women in the High Middle Ages. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-312-23473-7. 
  • Túy, Lucas (2003). Rey, Emma Falque, επιμ. Chronicon mundi. Turnhout: Brepols. 
  • Wright, Roger (2000). El tratado de Cabreros (1206): estudio sociofilológico de una reforma ortográfica. London: Queen Mary and Westfield College. 

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Αλκάθαρ της Σεγόβια.
  2. 2,0 2,1 p10239.htm#i102389. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. de la Cruz 2006, p. 9.
  5. Martínez Diez 2007, p. 46.
  6. González 1960, pp. 196–200.
  7. Shadis 2010, pp. 33–34.
  8. Shadis 2010, pp. 33–34.
  9. Shadis 2010, pp. 33–34.
  10. Shadis 2010, pp. 55–56.
  11. Flórez 1761, p. 340.
  12. Flórez 1761, p. 340.
  13. Shadis 2010, p. 54.
  14. Shadis 2010, pp. 58–59.
  15. Shadis 2010, pp. 58–59.
  16. Shadis 2010, pp. 58–59.
  17. Shadis 2010, pp. 61–66.
  18. Shadis 2010, pp. 61–66.
  19. Reilly 1993, p. 133.
  20. Howden 1964, p. 79, vol. 4.
  21. Shadis 2010, p. 70.
  22. Shadis 2010, p. 70.
  23. Shadis 2010, pp. 78–80.
  24. Shadis 2010, pp. 80,83–84.
  25. Shadis 2010, p. 80.
  26. Shadis 2010, pp. 83–84.
  27. Túy 2003, p. 324, 4.84.
  28. de la Cruz 2006, p. 112.
  29. de la Cruz 2006, p. 112.
  30. de la Cruz 2006, p. 112.
  31. Shadis 2010, pp. 86–91.
  32. Shadis 2010, pp. 93–95.
  33. Shadis 2010, pp. 93–95.
  34. Shadis 2010, p. 95.
  35. Burke 1895, p. 236.
  36. Burke 1895, p. 236.
  37. Shadis 2010, pp. 11,15.
  38. Shadis 2010, pp. 15–19.
  39. Burke 1895, p. 237.
  40. • Burke 1895, p. 237.
  41. Burke 1895, p. 237.
  42. Burke 1895, p. 238.
  43. Burke 1895, p. 238.
  44. Shadis 1999, p. 348.
  45. Shadis 2010, p. 108.
  46. Shadis 2010, p. 108.
  47. Shadis 2010, p. 108.
  48. Shadis 2010, p. 125.
  49. Shadis 2010, p. 165.
  50. Burke 1895, p. 239.
  51. Shadis 2010, p. 164.
  52. Shadis 2010, pp. 63,74–76.
  53. Shadis 2010, pp. 63,74–76.
  54. Túy 2003.
  55. Osma1997
  56. Shadis 2010, pp. 7–16.
  57. Osma 1997.
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Berengaria of Castile της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Παραιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Shadis, Miriam (2010). Berenguela of Castile (1180–1246) and Political Women in the High Middle Ages. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-312-23473-7.  Explores Berenguela's use of authority as both queen and regent, at varied times, for the Spanish thrones of Castile and León.
  • Martin, Georges (2005), «Berenguela de Castilla (1214–1246): en el espejo de la historiografía de su época», στο: Morant Deusa, Isabel, επιμ., Historia de las mujeres en España y América Latina, 1, Grupo Anaya Comercial, ISBN 978-84-376-2259-0 
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Berengaria of Castile της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Βερεγγάρια της Καστίλης
Γέννηση: 1 Ιουνίου 1180 Θάνατος: 8 Νοεμβρίου 1246
Προκάτοχος
Ερρίκος Α΄ της Καστίλης
Βασίλισσα της Καστίλης

1217
Διάδοχος
Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης