Αχερνάρ

Αχερνάρ (α Ηριδανού)
Αστερισμός	Ηριδανός
Συντεταγμένες; (εποχή 2000.0):	α = 1h:37m:43s , δ = −57°.14΄.12΄΄
Φαινόμενο μέγεθος	0,45 (μέσο)
Φασματικός τύπος	B5 Vpe
Απόσταση από τη Γη	144 έτη φωτός
	π; σ; ε;

Ο Αχερνάρ είναι ο αστέρας α (άλφα) του αστερισμού Ηριδανού, ο alpha Eridani (α Eri). Είναι ο φωτεινότερος αστέρας (δηλαδή με το μικρότερο φαινόμενο μέγεθος) στον αστερισμό αυτό και ο δέκατος σε φωτεινότητα απλανής αστέρας ολόκληρου του νυκτερινού ουρανού. Βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του Ηριδανού, και για τον λόγο αυτό είναι αόρατος από την Ελλάδα, όπως και από το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου της Γης. Από το νότιο ημισφαίριο, ωστόσο, ξεχωρίζει ιδιαίτερα, καθώς είναι ψηλά στον νυκτερινό ουρανό τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, όταν οι άλλοι λαμπροί νότιοι αστέρες βρίσκονται χαμηλά στον ορίζοντα.

Ονομασίες και Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα αυτό (Achernar), όπως και οι παραλλαγές του Achenar, Acharnar, Acharnahar και Acharnarim, προέρχεται από την αραβική φράση Al Akhir al Nahr (آخر النهر), που σημαίνει «το Τέλος του Ποταμού», από τη θέση του στον αστερισμό. Το όνομα αυτό δόθηκε αρχικώς από τους Άραβες στον σημερινό θ Ηριδανού, που τον θεωρούσαν τον ακραίο. Παρόμοια, ο Bayer τον αποκαλεί και Enar, ο Καίσιος Acarnar, ο Riccioli Acarnaharim και Acharnaar, ο Scaliger Acharnarin και ο Schickard Achironnahri.

Ο Πτολεμαίος δεν αναφέρει τον Αχερνάρ, καθώς, παρότι σήμερα είναι ορατός από την Αλεξάνδρεια, στην εποχή του δεν ήταν. Οι Κινέζοι αστρονόμοι ονόμαζαν τον Αχερνάρ Shuǐwěiyī, δηλαδή «Πρώτο του Στριφτού Ρυακιού».

Αστρονομικά και αστροφυσικά δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μολονότι ο Αχερνάρ είναι νάνος αστέρας που ανήκει στην Κύρια Ακολουθία, εξαιτίας της υψηλής του επιφανειακής θερμοκρασίας (14.500 K) έχει βολομετρική λαμπρότητα 3.300 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή, δηλαδή ακτινοβολεί 3.310 φορές περισσότερη ενέργεια στη μονάδα του χρόνου από τον Ήλιο, κυρίως στο υπεριώδες ως κυανός αστέρας που είναι. Η μάζα του εκτιμάται ότι είναι εξαπλάσια έως οκταπλάσια της μάζας του Ήλιου και η διάμετρός του δέκα φορές μεγαλύτερη, επομένως ο όγκος του είναι χίλιες περίπου φορές μεγαλύτερος από τον όγκο του Ήλιου (στο όριο μεταξύ νάνου και υπογίγαντα). Το απόλυτο μέγεθος του Αχερνάρ είναι −2,77.

Η ταχύτατη περιστροφή δίνει πολύ μεγάλη πλάτυνση στο σχήμα του Αχερνάρ.

Ο Αχερνάρ είναι ελαφρώς μεταβλητός αστέρας, του τύπου του «λ Ηριδανού». Σημαντικότερο χαρακτηριστικό του ωστόσο είναι η ταχύτατη περιστροφή του περί τον άξονά του, που τον καθιστά το λιγότερο σφαιρικό άστρο του Γαλαξία που έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα: Περιστρέφεται με γραμμική ταχύτητα 225 ως 300 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο στον ισημερινό του, και η ισημερινή του ακτίνα είναι πάνω από μιάμιση φορά μεγαλύτερη από την πολική του ακτίνα. Το φάσμα του Αχερνάρ είναι ιδιόμορφο με έντονες γραμμές εκπομπής.

Η ηλικία του Αχερνάρ εκτιμάται σε 100 ως 500 εκατομμύρια χρόνια (το 1/50 ως το 1/10 της ηλιακής). Ο αστέρας απομακρύνεται από το Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητα 16 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (58.000 χιλιόμετρα την ώρα) και εμφανίζει ιδία κίνηση 0,101 δευτερόλεπτο της μοίρας ανά έτος.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος αστέρων του Ηριδανού

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]