Αταλαντονήσι
Συντεταγμένες: 38°40′26″N 23°05′50″E / 38.67389°N 23.09722°E
| Αταλαντονήσι ή Ταλαντονήσι | |
|---|---|
| Γεωγραφία | |
| Αρχιπέλαγος | Αιγαίο Πέλαγος |
| Αριθμός νήσων | 1 |
| Υψόμετρο | 157 μ |
| Υψηλότερη κορυφή | Ανώνυμη |
| Χώρα | |
| Περιφέρεια | Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας |
| Νομός | Φθιώτιδας |
| Πληθυσμός | (απογραφής 2001) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Αταλαντονήσι ή Ταλαντονήσι[1] ή "τρίκορφη νήσος Αταλάντη" ή Αταλάντη (νησίδα)[2] βρίσκεται στον Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο[3] (και πιο συγκεκριμένα στον κόλπο της Αταλάντης). Έχει μήκος 1.850 μέτρα περίπου με κατεύθυνση από ΝΑ προς ΒΔ, πλάτος 500 μέτρα και ύψος 127 μέτρα[4]. Η έκτασή του είναι 1.615 στρέμματα. Απέχει 1.200 μέτρα από το λιμάνι του οικισμού της Σκάλας Αταλάντης. Πολύ κοντά στο νησί βρίσκεται η νησίδα Αγίου Νικολάου και άλλη μία, επίσης μικρή, νησίδα το Πρασονήσι.
Η ιστορία του νησιού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα του νησιού οφείλεται στη μυθολογική ηρωίδα Αταλάντη, και αυτό το όνομα φέρει από τον 5ο π.Χ. αιώνα τουλάχιστον. Είναι πολύ πιο πιθανό και η παρακείμενη πόλη της Αταλάντης να πήρε το όνομα της από το νησί, παρά να συνέβη το αντίθετο.
Πιθανώς το νησί αρχικά να αποτελούσε κομμάτι της στεριάς, που από κάποια φυσική αιτία (σεισμό) να αποκόπηκε. Η πρώτη ιστορική αναφορά για το Αταλαντονήσι, απαντάται στο Θουκυδίδη, που αναφέρει ότι το 431 π.Χ. οι Αθηναίοι, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, οχύρωσαν το νησί και κατασκεύασαν φρούριο, ώστε να προστατευτούν οι ακτές της Εύβοιας από τους Λοκρούς πειρατές.
Το 426 π.Χ. όμως τα οχυρωματικά αυτά έργα γκρεμίστηκαν από σεισμό, που πιθανώς προκλήθηκε με επίκεντρο το ρήγμα της Αταλάντης.
Με την Νικίειο ειρήνη το 421 π.Χ. το Αταλαντονήσι παραχωρήθηκε από τους Αθηναίους στους Λακεδαιμονίους.
Το 279 π.Χ. το Αταλαντονήσι έστειλε 700 πεζούς στρατιώτες, με αρχηγό το Μειδία, στις Θερμοπύλες για να αποκρούσουν, από κοινού με άλλους Έλληνες, την εισβολή των Γαλατών υπό το Βρέννο. Η έκβαση της εκστρατείας ήταν νικηφόρα. Οι Γαλάτες ηττήθηκαν και ανακόπηκαν οι επεκτατικές βλέψεις τους στον ελλαδικό χώρο.
Κατά την Πρωτοχριστιανική περίοδο λέγεται ότι υπήρχε εκκλησία στην μία άκρη του νησιού, η οποία βυθίστηκε πιθανόν λόγω του μεγάλου σεισμού του 1894 στην περιοχή.
Αναφορές για το Αταλαντονήσι δεν υπάρχουν μέχρι το 1821. Το νησί αποτέλεσε καταφύγιο των κατοίκων της Αταλάντης και ορμητήριο των επαναστατών κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Τον χειμώνα του 1821 ο τουρκικός στρατός υπό τους Ομέρ Βρυώνη και Κιοσέ Μεχμέτ περνώντας από την Αταλάντη, αιχμαλωτίζει τους κατοίκους της και καίει όλα τα σπίτια. Όσοι κατάφεραν να σωθούν, κατάφυγαν για ασφάλεια στο Αταλαντονήσι και διέμεναν σε σκηνές και καλύβες. Το επόμενο έτος πανώλη θα πέσει στο Αταλαντονήσι.
Το 1824 ο Τουρκικός στόλος καταλαμβάνει το Αταλαντονήσι, καταστρέφει τις εγκαταστάσεις του, σφάζει και αιχμαλωτίζει όσους είχαν καταφύγει εκεί. Το 1826, πριν τη μάχη της Αταλάντης, εκεί συγκεντρώνονται οι ελληνικές δυνάμεις (1500 Θεσσαλομακεδόνες) με τους Μακεδόνες αρχηγούς Αγγελή Γάτσο και Τάσο Καρατάσο και το Γάλλο Φιλέλληνα Ολιβιέ Βουτιέ (με άλλους 80 στρατολογημένους άνδρες).
Σύμφωνα με πηγές[5] στο Αταλαντονήσι υπήρχαν, έως και το 1910, τέσσερις εκκλησίες, εκ των οποίων όμως καμία δεν σώζεται μέχρι σήμερα. Αντιθέτως, εκκλησία είναι χτισμένη στην παρακείμενη νησίδα του Αγίου Νικολάου.
Το Αταλαντονήσι ως Ελεγχόμενη Κυνηγητική Περιοχή (Ε.Κ.Π)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1977 (απόφαση 235228/582/1977 του Υπουργείου Γεωργίας) το νησί λειτουργεί ως Ελεγχόμενη Κυνηγητική Περιοχή (Ε.Κ.Π.). Η διαχείριση του υπάγεται στην αρμοδιότητα του Δασαρχείου Αταλάντης. Σκοπός ήταν «η αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας, στο δυνατό βαθμό, ενός ήδη υποβαθμισμένου οικοσυστήματος, την εισαγωγή, την προστασία και διατήρηση ορισμένων ειδών θηραμάτων και φυσικά την προσφορά κυνηγιού ποιότητας…».[6]
Χλωρίδα και πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα το Αταλαντονήσι αποτελεί έναν αξιόλογο βιότοπο, με πλούσια πανίδα –θηρεύσιμη και μη- και χλωρίδα. Η βλάστηση του νησιού αποτελείται από αγριελιές και σχίνα.
Τα θηράματα που συναντώνται στην Ε.Κ.Π. Αταλαντονησίου είναι: ο γνήσιος Κρητικός αίγαγρος (κρι-κρι, λατ: Capra aegagrus creticus), φασιανός, πέρδικα (τσούκαρ), αγριοκούνελο, ορτύκι (γραμμωτό), μπεκάτσα, τσίχλα και κότσυφας (Turdus merula).
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αβραάμ Δημήτριος Π. 2001. «Λοκρικά – Περιβοάγρια-Επικνυμίδια ». Λαμία 2001.
- Δακορώνια Φ., Κωτούλας Δ., Μπαλτά Ε. Συθιακάκη Β. Τόλιας Β. «Λοκρίδα – Ιστορία & Πολιτισμός». Εκδόσεις: Κτήμα Χατζημιχάλη.
- Δασαρχείο Αταλάντης (επιμέλεια: Παπαδημητρίου Γ.). 2010. «Ε.Κ.Π. Αταλαντονησίου – Πρόγραμμα κυνηγιού κυνηγητικής περιόδου 2010». Αταλάντη 2010.
- Κακλαμάνος Ευστάθιος Ελ. 1980. «Αταλάντη 1800-1828». Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Διόσκουροι.
- Περιοδικό «Απόπλους». Τεύχος 28. 11/2005. Έκδοση: Μουσικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Χορωδία Αταλάντης». Αταλάντη 2005.
- Πρωτόπαπας Ζήσης. 1952. «Λοκρίδα». Αθήνα 1952.
- Χριστοφόρου Μάνθος Κ. 1991. «Η Οπουντία Λοκρίδα και η Αταλάντη – Μνήμες και μαρτυρίες». Μέρος 1ο. Αθήνα: Εταιρεία Ιστορικών και Λαογραφικών Ερευνών Αταλάντης (Ε.Ι.Λ.Ε.Α.).
- Χριστοφόρου Μάνθος Κ. 2001. «Χρονολόγιο Οπούντος και Αταλάντης 4000 χρόνια – εν τάχει». Έκδοση Δήμου Αταλάντης.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 5. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 299.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Νέζης, Νίκος (2010). Τα ελληνικά βουνά - Γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια. Αθήνα: Ε.Ο.Ο.Α. & Κληροδότημα «Αθ. Λευκαδίτη». σελ. 196. ISBN 978-960-86676-5-5.
- ↑ «ATALANTI (Island) FTHIOTIDA - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Κακλαμάνος Ευστάθιος Ελ. 1980. «Αταλάντη 1800-1828». Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Διόσκουροι. σελ. 45-47.
- ↑ Δασαρχείο Αταλάντης (επιμέλεια: Παπαδημητρίου Γ.). 2010. «Ε.Κ.Π. Αταλαντονησίου – Πρόγραμμα κυνηγιού κυνηγητικής περιόδου 2010». Αταλάντη 2010. σελ.2.
| ||||||||