Αριστομένης Προβελέγγιος (αρχιτέκτονας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αριστομένης Προβελέγγιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αριστομένης Προβελέγγιος (Ελληνικά)
Γέννηση1914
Αθήνα
Θάνατος1999[1]
Ελλάδα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
αρχιτέκτονας
Οικογένεια
ΟικογένειαΟικογένεια Προβελέγγιου

Ο Αριστομένης Προβελέγγιος (1914-1999), ήταν Έλληνας αρχιτέκτονας και πολεοδόμος.

Βιογραφικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Προβελέγγιου, γόνου παλαιάς οικογένειας με καταγωγή από τον Μάρκο Μπότσαρη, και της Μπέμπης Βυζάντιου. Από την πλευρά της μητέρας του καταγόταν από οικογένεια στρατιωτικών και ήταν εγγονός του Αριστομένη Βυζάντιου, εμπόρου, και δισέγγονος του στρατιωτικού Χρήστου Βυζάντιου.

Πέρασε τα παιδικά του χρόνια μεταξύ Αθήνας και Σίφνου, μέσα σε ένα οικογενειακό κλίμα που θα τον γαλουχήσει με ιστορικά και πολιτιστικά βιώματα και εμπειρίες και θα τον "εντάξει" στο κίνημα των ιδεών της αριστεράς, ενώ παράλληλα θα τον σημαδέψει, τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά, με το θάνατο του μεγάλου του αδελφού και τον τραυματισμό του ιδίου κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών.

Κατά το 1931-1936 σπουδάζει και φοιτά στη σχολή Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών Ε.Μ.Π. έχοντας ως καθηγητές, αρχιτέκτονες όπως ο Δημήτρης Πικιώνης και ο Αναστάσιος Ορλάνδος και συμφοιτητές, προσωπικότητες όπως ο Γιώργος Κανδύλης και ο Νικόλαος Τριάντης.

Έως το 1941 εργάζεται ως αρχιτέκτονας στο Υπουργείο Πρόνοιας μέχρι την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε και προσχωρεί στο ΕΑΜ.

Το 1945 με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης μετακομίζει στο Παρίσι για να σπουδάσει πολεοδομία στη Σορβόννη. Εκεί του δίνεται από το 1946, η ευκαιρία να εργαστεί στο γραφείο του Le Corbusier στο Atelier Sevres, όπως και άλλοι Έλληνες Αρχιτέκτονες όπως οι Ιάννης Ξενάκης, Γιώργος Κανδύλης, Ορέστης Μάλτος, Πολύβιος Μιχαηλίδης.

Από τότε και μέχρι την οριστική επιστροφή του στην Ελλάδα το 1979, ζει μεταξύ Αθήνας και Παρισιού εξαιτίας των συγκυριών (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και Δικτατορία) και κάθε φορά που επιστρέφει στην πατρίδα του βλέπει με απογοήτευση την καταστροφική πολεοδομική της εξέλιξη.

Εργάζεται ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Παρισιού κατά τη χρονική περίοδο 1968-1979. Διετελεί Γενικός Γραμματέας και Πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ(Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών). Συμμετέχει ενεργά στα Αρχιτεκτονικά Συνέδρια και προσπαθεί να αφυπνίσει τους αρχιτέκτονες για την επικείμενη κατάντια της Ελλάδος. Κινείται σε πλαίσια κοινωνικά όχι μόνο ως άνθρωπος αλλά και ως αρχιτέκτονας, το συμβατικό ρόλο του οποίου εγκαταλείπει και επικεντρώνεται στην ιδέα πως το έργο εκείνου που ασκεί την αρχιτεκτονική πρέπει να "διαβάζει" τις κοινωνικές συνθήκες και να συμβάλλει στην οικονομικοπολιτική οργάνωση της χώρας. Ο ρόλος του αρχιτέκτονα με λίγα λόγια δε θεωρείται μονοδιάστατος από τον Προβελέγγιο.

Αν και αρχιτέκτονας διεθνούς κύρους, η προσφορά του δεν εκτιμήθηκε όπως άρμοζε και μόλις το Δεκέμβριο του 1998, έναν χρόνο δηλαδή πριν το θάνατό του, αναγνωρίζεται ως επίτιμος διδάκτορας του Ε.Μ.Π.

Λίστα κτηρίων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Comité d’ Acceuil-Κτήριο υποδοχής σπουδαστών, Λεωφόρος Ρασπάιγ, 1952-Περιλαμβάνεται στο κατάλογο των 120 έργων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Παρισιού το 1973
  • Πολυκατοικία στο Ιβρί
  • Green Coast Hotel, Σούνιο
  • Τυπογραφείο Πάπυρος Λαρούς, Μαρούσι
  • Πολυκατοικία της οδού Γ. Χατζιδάκη 11, [1]
  • Κτήριο Γραφείων, Ερμού 8, [2]
  • Κλινική Παντοκράτωρ-Κλινική Ορφανού «Άγιος Παντελεήμων», Γ’ Σεπτεμβρίου και Μακεδονίας 9
  • Οικεία γλύπτριας Ι. Σπιτέρη στην Κυψέλη, Κυκλάδων 6,[3]
  • Οικία Ορφανού στο Καλαμάκι, Μαλτέζου 7
  • Οικία Οικονόμου στην Γλυφάδα, Γαληνού 8

Λίστα χειρόγραφων έργων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • “Υπόμνημα προς την Ακαδημία Αθηνών”, Αθήνα, 1974
  • “Το πνεύμα της πόλης: Δοκίμια πολεοδομικής σκέψης 1956-1967”, Αθήνα, 1974
  • “Είκοσι ποιήματα”, Αθήνα 1985
  • “Οδοιπόρος προς την πηγή”, Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1990

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλία και περιοδικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Δημήτρης Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 1984
  • Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Δοκίμια για τη νέα ελληνική αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001
  • Θανάσης Λάλας, Αριστομένης Προβελέγγιος: Η τελευταία συνέντευξή του στον Θανάση Λάλα, Εφημ. Το Βήμα, 07/11/1999 [4]
  • Αναστασία Πεπέ (2001),Αναμνήσεις από το έργο του και το Αττικό τοπίο, Εφημ. Η Αυγή, 18/10/200
  • Αναστασία Πεπέ (2001),Τρία χρόνια χωρίς τον Αριστομένη Προβελέγγιο, 85 χρόνια δημιουργείας, Αναμνήσεις από το έργο του και το Αττικό τοπίο, Ενημερωτικό δελτίο ΤΕΕ τ.2220, 29 Οκτωβρίου 2002 σελ 16-19 1
  • Αναστασία Πεπέ, Δύο κτήρια σύγχρονης αρχιτεκτονικής «υπό διωγμό», Περ. Αρχιτέκτονες, τ. 44, Περίοδος Β’, 2004, σελ 28-29 2
  • Αναστασία Πεπέ, 10 χρόνια από το θάνατό του (27 Οκτώβρη 1999), Ενημερωτικό δελτίο ΤΕΕ τ.2558, 2 Νοεμβρίου 2009 σελ 22-23 3
  • Πέτρος Μπερτζουάνης, Εις Μνήμην: Για τον Αριστομένη Προβελέγγιο, Περ. Αρχιτέκτονες, τ. 18, 2009, σελ 20-22 [5]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βίντεο ρεπορτάζ. Ένα μικρό κτήριο στην Κυψέλη (παραγωγή GRATV.gr 2010)[6]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]