Αντρέα ντι Μπάρτολο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντρέα ντι Μπάρτολο
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Andrea di Bartolo (Ιταλικά)
Γέννηση1360[1]
Σιένα
Θάνατος1428[2][1][3]
Σιένα
Ιδιότηταζωγράφος
ΚίνημαΣχολή της Σιένα
Καλλιτεχνικά ρεύματαΣχολή της Σιένα
Σημαντικά έργαThe Lamentation
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αντρέα ντι Μπάρτολο (ιταλ. Andrea di Bartolo, αναφερόμενος επίσης και ως Andrea di Bartolo Cini, 1360/70 – 1428) ήταν Ιταλός ζωγράφος και μικρογράφος, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε σε αρκετές πόλεις της κεντρικής και βόρειας Ιταλίας. Ανήκε στη Σχολή της Σιένα και έγινε γνωστός κατά κύριο λόγο για τις δημιουργίες του με θρησκευτικά θέματα. Δραστηριοποιήθηκε σε περιοχές γύρω από τη Σιένα κατά την περίοδο 1389 ως 1428.[4][5]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αντρέα γεννήθηκε το 1360, γιος του επίσης γνωστού ζωγράφου Μπάρτολο ντι Φρέντι (Bartolo di Fredi). Η καλλιτεχνική του σταδιοδρομία ξεκίνησε, χωρίς αμφιβολία, στο εργαστήριο του πατέρα του, καθώς το "χέρι" του εντοπίζεται σε αρκετές σημαντικές παραγγελίες που εξετέλεσε ο Μπάρτολο κατά τη δεκαετία του 1380, ιδιαίτερα στο "πολύπτυχο του Montalcino" και στις τοιχογραφίες της Αυγουστινιανής εκκλησίας της ίδιας πόλης.[6] Ο ζωγράφος αναφέρεται για πρώτη φορά το 1389 στο "Breve dell’Arte de’pittori senesi".[7]

Συνεργάστηκε, εκτός από τον πατέρα του, και με τον Λούκα ντι Τομμέ (Luca di Tommè) σε εικόνα για την Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού ναού της Σιένα, την οποίαν είχε παραγγείλει η Συντεχνία των υποδηματοποιών της πόλης το 1394 (η εικόνα σήμερα έχει χαθεί).[6] Αυτή είναι και η πρώτη του τεκμηριωμένη εργασία.[8]

Πιθανότατα δημιούργησε το δικό του εργαστήριο περί το 1390. Ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένος στη Σιένα και έλαβε πολυάριθμες παραγγελίες, από τους ίδιους μοναστικούς κύκλους όπως ο πατέρας του, όπως οι Φραγκισκανοί του Μονταλτσίνο και οι Δομινικανοί της Σιένα.[5] Το 1394 ο Αντρέα ξεκίνησε δραστηριότητες στο Βένετο, όπως μαρτυράται από την εικόνα για την Αγία Τράπεζα με τις πέντε ευλογημένες μοναχές του Δομινικανού Τάγματος (σήμερα στο Museo Vetrario του Μουράνο), την εικόνα ενός Εσταυρωμένου στο Ζαντάρ της σημερινής Κροατίας και μερικές τοιχογραφίες στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου στο Τρεβίζο.[6] [9]

Θεωρείται πιθανόν να ήταν ο πατέρας του ζωγράφου Τζόρτζο ντι Αντρέα ντι Μπάρτολο (Giorgio di Andrea di Bartolo), ο οποίος δραστηριοποιήθηκε ααπό το 1409 ως το 1428.[10]

Ο Αντρέα ντι Μπάρτολο απεβίωσε στη Σιένα στις 3 Ιουνίου 1428.[7]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εργαζόμενος στο εργαστήριο του πατέρα του, διακρίθηκε για την ικανότητά του στην απεικόνιση ζωγραφικών έργων μικρών διαστάσεων. Παράδειγμα αυτής του της ικανότητας αποτελεί Η σφαγή των Αθώων που απεικονίζεται στη δημιουργία για Αγία Τράπεζα Τα Εισόδια της Θεοτόκου, για τον ναό του Αγίου Αυγουστίνου στο Σαν Τζιμινιανο. (σήμερα στην Πινακοθήκη Τέχνης Γουόλτερς της Βαλτιμόρης)[7] Όπως προαναφέρθηκε, ο καλλιτέχνης αυτονομήθηκε περί το 1390 και σε αυτή την περίοδο ανήκει το τρίπτυχο Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (σήμερα στο "Museo d’Arte Sacra"). Όντας πλέον αυτόνομος, αναγνωρίστηκε ως επιτυχημένος καλλιτέχνης στη Σιένα, όπου ζωγράφισε και τοιχογραφίες στο παρεκκλήσιο του Σαν Βιττόρε του Καθεδρικού ναού της πόλης (σήμερα θεωρούνται απολεσθείσες). Ασχολήθηκε, επίσης, με ξυλόγλυπτα καθώς και με υαλογραφία. Από τα έργα του, τα μόνα χρονολογημένα είναι τα τέσσερα πάνελς του 1413, με τους Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, τον Άγιο Φραγκίσκο, τον Άγιο Πέτρο και τον Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή, τα οποία ζωγράφισε για το πολύπτυχο Santa Petronilla (στον ναό "Osservanza" της Σιένα).[7]

Η επιρροή του Ταντέο ντι Μπάρτολο είναι εμφανής στις μορφές του πολυπτύχου στο πολύπτυχο του Καθεδρικού της Τουσκανία (περιφέρεια του Βιτέρμπο) καθώς και στην εικόνα Αγίας Τράπεζας του Σαντ' Άντζελο στο Βάντο. Τα έργα αυτά χρονολογούνται μεταξύ 1420 και 1425. Παρά το γεγονός ότι ο Αντρέα ντι Μπάρτολο παρέμεινε "πιστός" στην παράδοση της Σχολής της Σιένα, στο έργο του αποκαλύπτεται σαφής εξέλιξη, η οποία αποσκοπούσε στο να κάνει τις εκφράσεις των μορφών που απεικόνιζε λιγότερο άκαμπτες. Η επιθυμία του να υιοθετήσει τα μεταφορικά ιδεώδη της ύστερης γοτθικής ζωγραφικής είναι σαφής στα έργα που δημιούργησε από τα πρώτα χρόνια του 15ου αιώνα και ύστερα: Επιμήκυνε τις αναλογίες των μορφών του και τους έδωσε περισσότερη ζωντάνια με πιο εκφραστικές "κινήσεις" και λιγότερο "ήπια" ένδυση. Επιπλέον, χάρη στην επίδραση του Ταντέο, απεικόνιζε πιο ρεαλιστικά το δέρμα, τα μαλλιά, τα ρούχα και εν γένει τις υφές του. Στα υπόλοιπα, όμως, παρέμεινε πιστός σε όσα είχε μάθει από τον πατέρα του.[6]

Τα πάνελς του (αποσυνδεδεμένου πλέον) πολυπτύχου, η πλειονότητα των οποίων παραμένει και σήμερα στην Τουσκάνια) και τα τέσσερα πλευρικά πάνελς του πολυπτύχου του 1413 του ναού της "Osservanza" της Σιένα, καταδεικνύουν αυτή τη φάση στην τέχνη του Αντρέα. Το πολύπτυχο στην Εθνική Πινακοθήκη της Σιένα (φέρει τον αριθμό 220), η Ανάληψη της Θεοτόκου (σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βιρτζίνια στο Ρίτσμοντ) και το πολύπτυχο που εν μέρει σήμερα βρίσκεται στην Πινακοθήκη Μπρέρα στο Μιλάνο και την Εθνική Πινακοθήκη του Ουρμπίνο πιστοποιούν την εξέλιξη της τέχνης του τα επόμενα έτη.[6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Athenaeum. 5829. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 123312663. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  3. Frick Art Reference Library Photoarchive. b252974.
  4. Federico Zeri, with the assistance of Elizabeth E. Gardner, Italian Paintings: Sienese and Central Italian Schools, A Catalogue of the Collection of The Metropolitan Museum of Art, The Metropolitan Museum of Art, 1980, p. 1-2
  5. 5,0 5,1 Colum Hourihane, The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture, Volume 2, Oxford University Press USA, 6 Dec 2012, p. 96-98
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Miklós Boskovits (1935–2011), “Andrea di Bartolo,” NGA Online Editions, https://purl.org/nga/collection/constituent/91 (accessed March 28, 2020).
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Μουσείο Thyssen - Bornemisza
  8. Joseph Archer Crowe, Giovanni Battista Cavalcaselle, A history of painting in Italy, Umbria, Florence and Siena, from the second to the sixteenth century, Volume 3, J. Murray, London, 1903, 2001 (ISBN 0-543-97422-7), p. 134-137
  9. Gaudenz Freuler, Andrea di Bartolo, Fra Tommaso d'Antonio Caffarini, and Sienese Dominicans in Venice, in: The Art Bulletin Vol. 69, No. 4 (Dec., 1987), pp. 570-586
  10. Andrea di Bartolo, in: Benezit Dictionary of Artists