Αγιάζ Ισχάκι

Αγιάζ Ισχάκι
Φωτογραφία του Ισχάκι το 1911, ως ιδιοκτήτης του εκδοτικού οίκου Γκασίρ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	23  Φεβρουαρίου 1878 Γιαουσίρμα
Θάνατος	22  Ιουλίου 1954 Άγκυρα
Τόπος ταφής	στρατιωτικό νεκροταφείο του Εντιρνέ Καπού (41°1′50″ s. š., 28°55′55″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία Τουρκία
Θρησκεία	Ισλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ταταρική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής δραματουργός δημοσιογράφος πολιτικός
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γκαγιάζ Ισχάκι επίσης γνωστό ως Αγιάζ Ισχάκι (ταταρικά: κυριλικό Гаяз Исхакый, λατινικό Ğayaz İsxaqí, ρωσικά: Гаяз Исхаки‎‎, Gajaz Ishaki, 10 Φεβρουαρίου 1878 — 22 Ιουλίου 1954) ήταν ηγετικό πρόσωπο του ταταρικού εθνικού κινήματος, συγγραφέας, δημοσιογράφος, εκδότης και πολιτικός.

Βιογραφία

Ο Γκαγιάζ Ισχάκι γεννήθηκε το 1878 στο χωριό Γιαουσίρμα κοντά στο Καζάν σε μια οικογένεια Τατάρων Μισάρ. Σε εκείνη την ηλικία έλαβε εκπαίδευση στο σπίτι από τον πατέρα του και μετά εστάλη να σπουδάσει σε μια θρησκευτική σχολή (μεντρεσέ). Συνέχισε την εκπαίδευσή του στο Ρωσοταταρικό σχολείο δασκάλων (1898-1902).

Ο Γκαγιάζ Ισχάκι μετακόμισε στο Καζάν το 1904, όπου γνωρίστηκε με τους σοσιαλιστές και υιοθέτησε μερικές από τις απόψεις τους. Συμμετείχε σε επαναστατικές δραστηριότητες και, στη συνέχεια, συνελήφθη και απεστάλη σε φυλακή κοντά στην πόλη Αρχάγγελσκ στη βόρεια Ρωσία το 1907.

Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917 ασχολήθηκε με δραστηριότητες που στόχευαν στην επίτευξη πολιτιστικής αυτονομίας για τους Τατάρους του Βόλγα και άλλους τουρκικούς λαούς της Ρωσίας. Ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων του, οι σοβιετικές αρχές ξεκίνησαν μια εκστρατεία παρενόχλησης και δίωξης εναντίον του και των συνεργατών του. Αναγκάστηκε να μεταναστεύσει το 1920. Μετά την εγκατάστασή του στη Γερμανία, ο Γκαγιάζ Ισχάκι άρχισε να δημοσιεύει το ταταρόγλωσσο περιοδικό "Milli Yul" ("Ο Τρόπος του Έθνους") το 1928.

Το 1939 το περιοδικό έκλεισε και ο Ισχάκι αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Τουρκία. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συμμετείχε σε πολιτικές δραστηριότητες. Σ΄αυτό το στάδιο ο κύριος στόχος του ήταν η αποκατάσταση της Ταταρικής εθνικότητας που χάθηκε το 1552 όταν το Χανάτο του Καζάν ηττήθηκε και προσαρτήθηκε από το Πριγκηπάτο της Μόσχας.

Καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Γκαγιάζ Ισχάκι ταξίδεψε στην Πολωνία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, την Κίνα και την Τουρκία, όπου προσπάθησε να ιδρύσει ταταρικό τύπο και να ενώσει της διάσπαρτες ταταρικές κοινότητες.

Ο Γκαγιάζ Ισχάκι πέθανε το 1954 και τάφηκε στο νεκροταφείο Εντιρνεκαπί της Κωνσταντινούπολης.

Βιβλιογραφία

• İsxaqıy, Ğayaz. Äsärlär unbiş tomda. Edited by M. Kh. (Mansur Khasanovich) Khasanov. Kazan: Tatarstan kitap näşriäte, 1998.
• Kamaliyeva, Alsu. Romantik Milliyetçi Ayaz İshakî. Ankara: Yayınları, 2009.
• Muhammed Ayaz İshaki: Hayatı Ve Faaliyeti, 100. Doğum Yılı Dolayısıyla. Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1979.
• Säxapov, Äxmät. Ğayaz İsxaqıy : načalny etap tvorčestva : monografija. Kazań: Master Line, 2003.
• İshaki i tatarskaja literatura XX veka. Kazań: PIK Dom Piečati, 2003.
• Ахунов, Азат М. “Гаяз Исхаки «Кто он? Кто он, кто нашу нацию взрастил?».” Татарский мир, 2004, №3. https://web.archive.org/web/20180322003928/http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=489&section=0&heading=0.
• Сахапов, Минахмет Ж. Золотая эпоха татарского ренессанса. Казань: Таткнигиздат, 2004.