Macintosh

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το «Mac» ανακατευθύνει εδώ. Για το υποεπίπεδο Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου στο μοντέλο αναφοράς OSI, δείτε: υποεπίπεδο MAC. Για τις διευθύνσεις κόμβων του υποεπιπέδου MAC, δείτε: διεύθυνση MAC.
Δεξιόστροφα από κορυφή: MacBook Air (2015), iMac G5 20" (2004), Macintosh II (1987), Power Mac G4 Cube (2000), iBook G3 Blueberry (1999) και ο γνήσιος Macintosh 128K (1984).

Mac, παλαιότερα γνωστό ως Macintosh, είναι το εμπορικό όνομα σειράς προσωπικών υπολογιστών που σχεδιάζονται, αναπτύσσονται και προωθούνται από την εταιρεία Apple Inc. Οι πρώτοι υπολογιστές, που ονομάζονταν Macintosh, κυκλοφόρησαν στην αγορά στις 24 Ιανουαρίου του 1984 μέσα σε κλίμα εορτασμού. Χρησιμοποιούσαν ένα γραφικό περιβάλλον εργασίας (GUI) με ποντίκι, σε αντίθεση με το τότε τυπικό περιβάλλον γραμμής εντολών (command line interface). Η σημερινή γραμμή προϊόντων Mac κυμαίνεται από το βασικό επιτραπέζιο Mac mini ως τους διακομιστές Xserve. Τα συστήματα Mac στοχεύουν κυρίως στις αγορές οικιακής χρήσης, εκπαίδευσης και των επαγγελματιών του δημιουργικού τομέα. Η παραγωγή των Mac βασίζεται στο κάθετο οικονομικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η κατασκευάστρια Apple αναλαμβάνει όλο το υλικό και δημιουργεί το δικό της λειτουργικό σύστημα που είναι προεγκατεστημένο σε κάθε νέο Mac. Αυτό βρίσκεται σε αντίθεση με τους συμβατούς με την IBM υπολογιστές ή απλά PC, όπου άλλοι κατασκευαστές παρέχουν τα λειτουργικά συστήματα και άλλοι κατασκευάζουν το υλικό. Οι σύγχρονοι Mac, όπως και τα υπόλοιπα PC, μπορούν να τρέχουν διάφορα λειτουργικά συστήματα όπως Linux, FreeBSD, Windows κτλ.

Οι αρχικοί Macintosh χρησιμοποιούσαν επεξεργαστές της οικογένειας Motorola όπως 68000 και 68020, και το 1994 PowerPC επεξεργαστές της Motorola και της IBM. Η Apple ξεκίνησε την μετάβαση σε χρήση της αρχιτεκτονικής x86 της Intel το 2006, που επέτρεψε για πρώτη φορά στους Mac να τρέχουν εφαρμογές γραμμένες για την αρχιτεκτονική x86 χωρίς προσομοίωση. Οι σημερινοί Mac χρησιμοποιούν επεξεργαστές intel Core 2 και intel Xeon 5100. Κυκλοφοορύν με την τελευταία έκδοση του Mac OS X προεγκατεστημένη.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1979–1984: Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σχεδιασμός του Macintosh ξεκίνησε στα τέλη του 1970 από τον Τζεφ Ράσκιν, έναν υπάλληλο της Apple που οραματίστηκε έναν εύχρηστο, χαμηλού κόστους υπολογιστή για τον μέσο καταναλωτή. Τον Σεπτέμβριο του 1979, ο Ράσκιν εξουσιοδοτήθηκε να κάνει προσλήψεις για αυτό το σχέδιο και άρχισε να ψάχνει μηχανικό που να ήταν ικανός να οργανώσει ένα τέτοιο σχέδιο. Ο Μπιλ Άτκινσον, μέλος της ομάδας ανάπτυξης του Apple Lisa (ο οποίος ανάπτυσσε ένα παρόμοιο αλλά ακριβότερο σχέδιο), τον σύστησε στον Μπάρελ Σμιθ), έναν τεχνικό υποστήριξης που είχε προσληφθεί νωρίτερα εκείνο τον χρόνο στην Apple ως υπάλληλος #282. Με την πάροδο των χρόνων, ο Ράσκιν οργάνωσε μια μεγάλη ομάδα ανάπτυξης που σχεδίασε και έχτισε το υλικό και λογισμικό του αρχικού Macintosh. Εκτός από τους Ράσκιν, Άτκινσον και Σμιθ, η ομάδα συμπεριελάμβανε τους Κρις Εσπινόζα, Τζοάννα Χόφμαν, Τζορτζ Κρόου, Τζέρι Μάνοκ, Άντι Χερτζφελντ και Ντάνιελ Κοτ.

Ο Macintosh 128K, ο πρώτος Mac, που κυκλοφόρησε το 1984

Η πρώτη μητρική Macintosh από τον Smith χτίστηκε βασισμένη πάνω στις σχεδιαστικές οδηγίες του Ράσκιν, είχε RAM 64 ΚΒ, χρησιμοποιούσε επεξεργαστή Motorola 6809E, και υποστήριζε ασπρόμαυρη οθόνη 256*256 εικονοστοιχείων - το τελικό προϊόν είχε ασπρόμαυρη οθόνη 9 ιντσών με 512*342 εικονοστοιχείων. Ο Μπαντ Τριμπλ, ένας προγραμματιστής του Macintosh ενδιαφερόταν να τρέξει τις γραφικές εφαρμογές της Lisa πάνω στον Macintosh, και ρώτησε τον Smith κατά πόσο θα μπορούσε να ενσωματώσει τον Motorola 68000 επεξεργαστή του Lisa στον Mac κρατώντας το κόστος χαμηλό. Ως τον Δεκέμβριο του 1980 ο Σμιθ είχε καταφέρει να σχεδιάσει μια μητρική που όχι μόνο χρησιμοποιούσε επεξεργαστή 68000, αλλά ανέβαζε την ταχύτητά του 5 με 8 MHz. Αυτή η μητρική υποστήριζε κιόλας οθόνη 384*256. Το σχέδιο του Σμιθ χρησιμοποιούσε λιγότερα τσιπ RAM από τον Lisa, το οποίο έκανε την κατασκευή της μητρικής αρκετά πιο φτηνή. Το τελικό σχέδιο του Mac περιείχε πολύ περισσότερο προγραμματιστικό κώδικα στη μνήμη ROM του από τους υπόλοιπους υπολογιστές, είχε RAM 128 kB στη μορφή 16 τσιπ RAM των 64 kB απαχαλκωμένα πάνω στη μητρική. Αν και δεν υπήρχαν θύρες μνήμης, η RAM του ήταν επεκτάσιμη στα 512 kB απαχαλκώνοντας τσιπ RAM των 256 kB στη θέση των εργοστασιακών τσιπ.

Αυτό το πρωτοποριακό σχέδιο κέντρισε το ενδιαφέρον του Στιβ Τζομπς, συνιδρυτή της Apple. Αντιλαμβανόμενος ότι ο Macintosh ήταν πιο προωθήσιμος από τον Lisa άρχισε να εστιάζει σε αυτό το σχέδιο. Ο Ράσκιν εγκατέλειψε τελικά το σχέδιο Macintosh το 1981 μετά από προσωπικές διαμάχες με τον Τζομπς και ο τελικός σχεδιασμός του Mac λέγεται ότι είναι πιο κοντά στις ιδέες του Τζομπς παρά του Ράσκιν. Ακούγοντας για την πρωτοποριακή τεχνολογία GUI (περιβάλλον εργασίας) που αναπτυσσόταν στην Xerox PARC, ο Τζομπς κανόνισε να δει τον υπολογιστή Xerox Alto και τα εργαλεία ανάπτυξης λογισμικού Smalltalk, με αντάλλαγμα μετοχές της Apple. Το περιβάλλον του Macintosh και του Lisa είναι σε έναν βαθμό επηρεάστηκαν από την τεχνολογία που παρατήρησαν στην Xerox PARC σε συνδυασμό με τις ιδέες της Macintosh ομάδας. Ο Τζομπς στρατολόγησε επίσης τον Χάρμουτ Έσλινγκερ για να δουλέψει πάνω στο Mac, με αποτέλεσμα την υποδοχή του σχεδίου Snow White. Αν και εισήχθη αρκετά καθυστερημένα για τους πρώτους Mac, ενσωματώθηκε στους περισσότερους υπολογιστές της Apple στα μέσα με τέλη του 1980. Παρ' όλα αυτά η ηγεσία του Τζομπς στο Macintosh πλάνο ήταν σύντομη. Μετά από έναν εσωτερικό ανταγωνισμό για εξουσία με τον νέο διευθύνοντα σύμβουλο Τζον Σκάλεϊ, ο Τζομπς απολύθηκε από την Apple το 1985, και ίδρυσε τη NeXT, μια άλλη εταιρία υπολογιστών, και δεν ξαναγύρισε μέχρι το 1997. Ο Τζον Σκάλεϊ ανέβασε την τιμή του Macintosh από US$1,995 (αμερικάνικα δολάρια) σε US$2,495 για να πληρώσει την τεράστια διαφημιστική καμπάνια.

1984: Εισαγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ίδιος ο Mac άρχισε να πωλείται US$2,495 (αποπληθωρίζοντας την τιμή αυτή αντιστοιχεί με περίπου US$5,000 σημερινά), δύο μέρες μετά την εκπομπή της διαφήμισης. Συνοδευόταν από δύο προγράμματα σχεδιασμένα για να επιδεικνύουν το γραφικό του περιβάλλον, το MacWrite και το MacPaint. Αν και ο Mac έτυχε άμεσης αναγνώρισης, ήταν υπερβολικά επαναστατικός για πολλούς. Επειδή όλο το σύστημα ήταν σχεδιασμένο γύρω από τις γραφικές του ικανότητες, οι προϋπάρχουσες κειμενοστραφείς εφαρμογές έπρεπε να ξαναγραφτούν. Αυτό ήταν μια πρόκληση που πολλοί προγραμματιστές αποφεύγανε, προκαλώντας αρχικά έλλειψη εφαρμογών για τη νέα πλατφόρμα. Πολλοί χρήστες συνηθισμένοι στον κόσμο των γραμμών εντολών, υποβάθμισαν τον Mac ως παιχνίδι.

1985–1989: Η εποχή της επιτραπέζιας δημοσίευσης (desktop publishing)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1985, ο συνδυασμός Mac, LaserWriter εκτυπωτή της Apple, Mac-μόνο εφαρμογές όπως MacPublisher της Boston Software και PageMaker της Aldus, βοήθησε τους χρήστες να σχεδιάζουν, να προεπισκοπούν και να εκτυπώνουν ολόκληρες σελίδες με κείμενο και γραφικά, μια δραστηριότητα γνωστή ως επιτραπέζια δημοσίευση (desktop publishing). Η επιτραπέζια δημοσίευση ήταν μοναδική στον Macintosh, αλλά τελικά έγινε διαθέσιμη και για τους χρήστες PC. Αργότερα, εφαρμογές όπως το FreeHand της Macromedia, το QuarkXPress, το Photoshop και το Illustrator της Adobe, δυνάμωσαν τη θέση του Mac ως γραφιστικού υπολογιστή και βοήθησαν τη εξάπλωση της ανερχόμενης αγοράς επιτραπέζιας δημοσίευσης.

Οι περιορισμοί του πρώτου Mac έγιναν σύντομα σαφείς. Είχε πολύ λίγη μνήμη, ακόμα και σε σχέση με τους άλλους υπολογιστές του 1984, και δεν μπορούσε να αναβαθμιστεί εύκολα, και του έλειπε ένας σκληρός δίσκος ή κάποιος εύκολος τρόπος σύνδεσης σκληρού δίσκου. Αν και το 1985 η βασική μνήμη του Mac αυξήθηκε σε 512 ΚΒ, και ήταν δυνατόν αν και δύσκολο να αναβαθμίσεις τη μνήμη ενός Mac με 128 kB, η Apple συνειδητοποίησε ότι ο Mac χρειαζόταν βελτίωση σε αυτούς τους τομείς. Το αποτέλεσμα ήταν ο Macintosh Plus, που κυκλοφόρησε στις 10 Ιανουαρίου 1986 για US$2,600. Πρόσφερε ένα μεγκαμπάιτ RAM και το τότε επαναστατικό SCSI parallel interface, επιτρέποντας να ενωθούν με τον Mac ως επτά συσκευές όπως σκληροί δίσκοι και σαρωτές. Οι δισκέτες του αυξήθηκαν στα 800 kB. Ο Mac Plus ήταν άμεση επιτυχία και παρέμεινε στη παραγωγή μέχρι τις 15 Οκτωβρίου 1990. Πωλούνταν για πάνω από τέσσερα χρόνια και τέσσερις μήνες, ήταν ο μακροβιότερος Mac στην ιστορία της Apple.

Αλλά τα προβλήματα παρέμειναν, ειδικά ο χαμηλά χρονισμένος επεξεργαστής και οι περιορισμένες δυνατότητες γραφικών, που παρεμπόδιζαν τη δυνατότητα του Mac να εισχωρήσει στην επαγγελματική αγορά. Οι καινούριοι επεξεργαστές της Motorola ήταν γρηγορότεροι, και το 1987 η Apple εκμεταλλεύτηκε το προβάδισμα της τεχνολογίας της Motorola και έτσι εισήγαγε τον Macintosh II που χρησιμοποιούσε επεξεργαστή Motorola 68020 στα 16 MHz. Η κίνηση αυτή σήμανε την απαρχή μιας νέας κατεύθυνσης για τον Macintosh, που για πρώτη φορά είχε μια ανοιχτή αρχιτεκτονική με πολλές θύρες επέκτασης, υποστήριξη για έγχρωμα γραφικά, και ένα κομματιασμένο σχέδιο παρόμοιο με αυτό των IBM PC, εμπνευσμένο από την άλλη σειρά της Apple, την αναβαθμίσιμη Apple II. Μαζί με τον Macintosh II, βγήκε και ο Macintosh SE, ο πρώτος συμπυκνωμένος Mac με μια εσωτερική θύρα επέκτασης για τον επεξεργαστή του συγκεκριμένου μοντέλου. Ο Macintosh SE μοιραζόταν το "Snow White" σχέδιο με τον Macintosh II όπως και το νέο "Apple Desktop Bus" ποντίκι και πληκτρολόγιο που είχαν πρωτοεμφανιστεί στο Apple IIGS μήνες νωρίτερα.

Με το νέο επεξεργαστή Motorola 68030 ήρθε το Macintosh IIx το 1988, το οποίο ενισχύθηκε με εσωτερικές βελτιώσεις. Ακολούθησε το 1989 μια πιο συμπυκνωμένη έκδοσή του με λιγότερες θύρες, ο Macintosh IIcx, και μια έκδοση του Mac SE που λειτουργούσε με τον 68030 στα 16 MHz ονομαζόμενος Macintosh SE/30, σπάζοντας την τυπική ονομασία για να αποφευχθεί το όνομα "SEx". Αργότερα τον ίδιο χρόνο, ο Macintosh IIci τρέχοντας στα 25 MHz ήταν ο πρώτος Mac "καθαρά-32μπιτος", επιτρέποντάς του να υποστηρίζει πάνω από 8 MB RAM, σε αντίθεση με τους προηγούμενούς του που είχαν "ψευδο-32μπιτα" ROM (8 από τα 32 bit ελεύθερα για πρόσβαση, χρησίμευαν για σηματοδότηση στο επίπεδο του λειτουργικού). Το Mac OS System 7 ήταν το πρώτο λειτουργικό σύστημα Mac που υποστήριζε σηματοδότηση 32-bit. Η Apple εισήγαγε επίσης το Macintosh Portable, ένα μηχάνημα με 16 MHz 68000 επεξεργαστή με επίπεδη οθόνη ενεργής μήτρας. Την επόμενη χρονιά αποκαλύφθηκε ο 40 MHz Macintosh IIfx', στη τιμή των US$9,900. Εκτός από το γρηγορότερο επεξεργαστή, είχε σημαντικές αρχιτεκτονικές βελτιώσεις, όπως γρηγορότερη μνήμη και ένα ζεύγος αφοσιωμένων επεξεργαστών 6502 για επεξεργασία I/O.

1990–1998: Η άνοδος και η κάθοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα μηχανήματα με Microsoft Windows 3.0 που άρχιζαν να πλησιάζουν τους Mac τόσο σε επιδόσεις όσο και σε ικανότητες ξεκινώντας τον Μάιο του 1990 ήταν πιο χρηστικά πλέον και φτηνότερα από την πλατφόρμα του Macintosh. Η αντίδραση της Apple ήταν να βγάλει μια σειρά φτηνότερων Mac τον Οκτώβριο του 1990. Ο Macintosh Classic ουσιαστικά αποτελούσε μια λιγότερη ακριβή έκδοση του Macintosh SE, κόστιζε US$999 κάνοντάς τον, τον λιγότερο ακριβό Mac μέχρι και την επανέκδοση του iMac στα 400 MHz τον Φεβρουάριο του 2001. Ο Macintosh LC, βασισμένος στον επεξεργαστή 68020 με το ιδιαίτερο "κουτί πίτσας", κυκλοφόρησε για US$1800. Προσέφερε έγχρωμα γραφικά, και συνοδευόταν από μια νέα οθόνη 512*384 εικονοστοιχείων. Ο Macintosh IIsi, ουσιαστικά ένας Macintosh IIci στα 20MHz είχε μόνο μια θύρα επέκτασης και κόστιζε US$2500. Και τα τρία μηχανήματα πούλησαν αρκετά, αν και το περιθώριο κέρδους της Apple ήταν σημαντικά μικρότερο από τα παλιότερα μηχανήματα.

Το 1991 βγήκε το πολυαναμενόμενο Mac OS System 7, το ξαναγραμμένο λειτουργικό σύστημα του Macintosh που βελτίωνε το χειρισμό έγχρωμων γραφικών, σηματοδότησης της μνήμης, δικτύωσης, της πολυδιανυσματικής επεξεργασίας και εισήγαγε τη χρήση εικονικής μνήμης. Αργότερα τον ίδιο χρόνο η Apple εισήγαγε τους Macintosh Quadra 700 και 900, τους πρώτους Mac με το γρηγορότερο επεξεργαστή Motorola 68040. Συνοδεύτηκαν από βελτιωμένες εκδόσεις των επιτυχιών του προηγούμενο χρόνου, τον Macintosh Classic II και τον Macintosh LC II. Ο τελευταίος χρησιμοποιούσε επεξεργαστή 68030 στα 16MHz.

Την ίδια στιγμή εισήχθηκαν τα πρώτα τρία μοντέλα PowerBook, το PowerBook 100, μια συμπυκνωμένη έκδοση του Macintosh Portable, το PowerBook 140 με 16MHz 68030, και το PowerBook 170 με 25MHz 68030. Ήταν οι πρώτοι φορητοί με πληκτρολόγιο πίσω από μια επιφάνεια για την παλάμη, και με ενσωματωμένη συσκευή κατάδειξης, μια σφαίρα κατάδειξης, (trackball) μπροστά από το πληκτρολόγιο.

Το 1992 η Apple άρχισε να πουλά ένα κατώτερο Mac, το Performa μέσω μη παραδοσιακών μεταπωλητών. Στους μεταπωλητές της Apple προσφέρθηκε μια μεσαία έκδοση της σειράς Quadra ονομαζόμενη Macintosh Centris που σύντομα μετονομάστηκε σε Quadra όταν πλέον οι πελάτες περιήλθαν σε σύγχυση από τις διάφορες σειρές των Classic, LC, II, Quadra, Performa, και Centris. Η Apple έβγαλε επίσης μια σειρά σμικρυμένων PowerBook Duo. Ήταν φτιαγμένα για να μπορούν να αγκιστρωθούν σε μια βάση για χρήση ως επιτραπέζιοι. Τα PowerBook Duo απορρίφθηκαν από τη σειρά προϊόντων της Apple στις αρχές του 1997.

Το επόμενο εξελικτικό βήμα των επεξεργαστών του Macintosh ήταν η μετάβαση στη RISC PowerPC αρχιτεκτονική της λεγόμενης "AIM συμμαχίας" των Apple, IBM και Motorola. Από την έναρξή της, η σειρά Power Macintosh αποδείχθηκε πολύ επιτυχής με πωλήσεις πάνω από ένα εκατομμύριο τεμάχια μέχρι τα τέλη του 1994, τρεις μήνες πριν από τον ετήσιο στόχο της Apple. Τον ίδιο χρόνο, η Apple εισήγαγε το δεύτερης γενιάς PowerBook, το PowerBook 500, που εισήγαγε την καινοτομική κατάδειξη αφής (trackpad ή touchpad).

Παρά τις τεχνικές και εμπορικές επιτυχίες, η Microsoft και η Intel άρχισαν να περιορίζουν γρήγορα το κομμάτι της αγοράς της Apple τα Windows 95 και τους Pentium επεξεργαστές αντιστοίχως. Αυτά βελτίωσαν σημαντικά τις δυνατότητες πολυμέσων και τις επιδόσεις των IBM-συμβατών PC, και έφεραν τα Windows ακόμα πιο κοντά στο γραφικό περιβάλλον του Mac. Η Apple τότε ξεκίνησε το πρόγραμμα παραγωγής κλώνων από άλλους κατασκευαστές για να εισχωρήσει περισσότερο στην αγορά υπολογιστών. Αυτή η κίνηση κατάφερε να αυξήσει το μερίδιο της αγοράς του Macintosh κάπως, αλλά υποσκάπτοντας τις κατώτερες σειρές προϊόντων της ίδιας. Η εταιρία δέχτηκε σταθερές απώλειες κερδών κατά τη περίοδο που κατασκευάζονταν κλώνοι, με αποτέλεσμα όταν ο Στιβ Τζομπς επέστρεψε στην Apple το 1997, να διακόψει τη λειτουργία τους, δικαιολογώντας ότι παρόλο που αυτά τα μηχανήματα πρόσφεραν περισσότερη αξία στον καταναλωτή, η Apple έχανε υπερβολικά πολλά κέρδη στην αγορά των κλώνων. Αυτή η κίνηση προκάλεσε σοβαρές οικονομικές απώλειες σε εταιρίες όπως η Motorola που είχαν επενδύσει αρκετά στην δημιουργία Mac-συμβατών μηχανημάτων.

1998–2007[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

iMac G5 του 2005

Το 1998, έναν χρόνο μετά την επιστροφή του Στιβ Τζομπς στην εταιρεία, η Apple εισήγαγε τον iMac, έναν όλα-σε-ένα Macintosh, παρόμοιο με τον αρχικό Macintosh 128K, με νέο σχεδιασμό, αποχωρώντας από τις τυπικές συνδέσεις της Apple μέχρι τότε, όπως το SCSI και το ADB, και χρησιμοποιώντας δύο θύρες USB. Το χαρακτήριζε η νέα του όψη, το ημιδιάφανο πλαστικό κάλυμμα, αρχικά σε χρώμα "Bondi μπλε", και θεωρείται ιστορικό βιομηχανικό σχέδιο των τέλη '90. Το iMac αποδείχτηκε φοβερά επιτυχές πουλώντας 800.000 τεμάχια μέσα στο 1998, προσφέροντας στην εταιρία ετήσιο κέρδος 309 εκατομμύρια δολάρια, το πρώτο κερδοφόρο έτος της Apple από το 1995 που ήταν διευθυντής ο Μάικλ Σπίντλερ. Στο MacWorld του 1999 στο Σαν Φρανσίσκο, ο Στιβ Τζομπς ανακοίνωσε ότι είχαν πουληθεί πάνω από 1,35 εκατομμύρια iMac το προηγούμενο τρίμηνο. Ο Power Macintosh σχεδιάστηκε ξανά με παρόμοια "μπλε και άσπρη" αισθητική.

Το 1999 η Apple εισήγαγε ένα νέο λειτουργικό σύστημα, το Mac OS X Server 1.0 (ή αλλιώς Rhapsody) με νέο γραφικό περιβάλλον και δυνατές UNIX βάσεις. Το γραφικό του περιβάλλον που έμοιαζε με αυτό της NeXT, άφησε αρκετούς χρήστες Mac απογοητευμένους, αναρωτώμενοι πως θα είναι το γραφικό περιβάλλον της επόμενης γενιάς του Mac OS. Το Mac OS X ήταν βασισμένο στο OPENSTEP, το λειτουργικό σύστημα που αναπτύχθηκε από την επόμενη εταιρεία του Στιβ Τζομπς, NeXT. Το Mac OS X δεν διατέθηκε στο κοινό μέχρι το Σεπτέμβριο του 2000, ως Mac OS X Public Beta, με το Aqua περιβάλλον, και το πολύ διαφορετικό περιβάλλον σε σχέση με το Mac OS X Server 1.0. Κόστιζε US$29.99 και επέτρεπε στους περιπετειώδεις χρήστες Mac να δοκιμάσουν το νέο λειτουργικό σύστημα της Apple και να παράσχουν σχόλια στην εταιρία για το τι θέλανε να δουν στην κανονική έκδοση. Η αρχική έκδοση του Mac OS X, 10.0 (ονομαζόμενο Cheetah), βγήκε στις 24 Μαρτίου 2001. Οι επόμενες εκδόσεις του ήταν το 10.1 Puma στις 25 Σεπτεμβρίου, το 10.2 Jaguar στις 24 Αυγούστου 2002, το 10.3 Panther στις 24 Οκτωβρίου 2003, το 10.4 Tiger στις 29 Απριλίου 2005, και το 10,6 Leopard στις 26 Οκτωβρίου 2007.

Στα μέσα του 1999, η Apple εισήγαγε το iBook, ένα καταναλωτικού επιπέδου, φορητό Mac, σχεδιασμένο να έχει παρόμοια εμφάνιση με το iMac που είχε εισαχθεί νωρίτερα το ίδιο χρόνο. Έξι μήνες αφότου βγήκε το iBook, πάνω από 140.000 παραγγελίες είχαν δεχτεί, και μέχρι τον Οκτώβριο ο υπολογιστής είχε όσες πωλήσεις όσες ο iMac. Η Apple συνέχισε να προσθέτει νέα προϊόντα όπως το eMac και το PowerBook G4, και δυο μεγάλες αναβαθμίσεις στους iMac. Στις 11 Ιανουαρίου 2005, η Apple ανακοίνωσε την έκδοση του Mac mini στη τιμή των US$499, τον λιγότερο ακριβό Mac μέχρι τότε. Το 2006 η Apple μετέβη από τους επεξεργαστές αρχιτεκτονικής PowerPC σε αρχιτεκτονικής IA32 της εταιρείας Intel.

Τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις των Macintosh έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Πολλοί λένε ότι αυτό οφείλεται κατά ένα μέρος στην επιτυχία του iPod και εν συνεχεία στην ακόμα μεγαλύτερη του iPhone, ένα δευτερογενές σύμπτωμα όπου οι ευχαριστημένοι χρήστες του αγοράζουν κι άλλα Apple προϊόντα. Το Mac έχει κερδίσει τόση αναγνωρισιμότητα από το iPod που έχει να σημειωθεί από την αρχική του εισαγωγή το 1984. Από το 2001 μέχρι το 2007 οι ετήσιες πωλήσεις των Mac αυξάνονται συνεχώς πάνω από το μέσο όρο της αγοράς. Στις 22 Οκτωβρίου 2007 η Apple ανακοίνωσε τα τριμηνιαία στατιστικά της, σημειώνοντας πωλήσεις 2,164,000 συστημάτων Mac, μια αύξηση της τάξης του 34% σε ετήσια βάση.

Σειρά προϊόντων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τρέχοντες φορητοί και σταθεροί υπολογιστές Mac π  σ  ε
MacBook Air
Φορητός υπολογιστής, πιο προσιτός από τα Macbook Pro
MacBook Pro
Φορητός υπολογιστής υψηλών επιδόσεων
Στην εικόνα: M2, 13.6", 2022 Στην εικόνα: M1 Pro ή M1 Max, 14.2", 2021
iMac
All-in-one desktop
Mac Mini
Μικρού μεγέθους υπολογιστής, χαμηλού κόστους, διαθέσιμος χωρίς πληκτρολόγιο, ποντίκι ή οθόνη
Mac Studio
Υπερφορητός υπολογιστής επαγγελματικής χρήσης
Mac Pro
Επιτραπέζιος υπολογιστής υψηλών προδιαγραφών με επιλογές παραμετροποίησης
Στην εικόνα: M1, 24", 2021 Στην εικόνα: M2 ή M2 Pro, 2023 Στην εικόνα: M1 Max ή M1 Ultra, 2022 Στην εικόνα: Intel Xeon W, 2019
Μοντέλα Mac σε παραγωγή[1][2]
Ημερομηνία κυκλοφορίας Μοντέλο Επεξεργαστής
10 Νοεμβρίου 2020 MacBook Air (M1, 2020) Apple M1
30 Απριλίου 2021 iMac (24-inch, M1, 2021)
24 Ιουνίου 2022 MacBook Pro (13-inch, M2, 2022) Apple M2
15 Ιουλίου 2022 MacBook Air (13-inch, M2, 2022)
24 Ιανουαρίου 2023 Mac Mini (2023) Apple M2 or M2 Pro
MacBook Pro (14-inch, 2023) Apple M2 Pro or M2 Max
MacBook Pro (16-inch, 2023)
13 Ιουνίου 2023 MacBook Air (15-inch, M2, 2023) Apple M2
Mac Studio (2023) Apple M2 Max or M2 Ultra
Mac Pro (2023) Apple M2 Ultra

Υλικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σημερινή οικογένεια προϊόντων Mac χρησιμοποιεί επεξεργαστές από την Apple με αρχιτεκτονική ARM. Μπορούν να εκτελούν εφαρμογές Intel μέσω του Rosetta 2, καθώς και εφαρμογές iOS και iPadOS που διανέμονται μέσω του App Store.[3] Αυτά τα μοντέλα Mac είναι εξοπλισμένα με συνδεσιμότητα Thunderbolt 4 ή USB 4 υψηλής ταχύτητας, με ταχύτητες έως 40 Gbit/s.[4] Τα Apple silicon Mac διαθέτουν προσαρμοσμένα ενσωματωμένα γραφικά αντί για κάρτες γραφικών.[5] Τα MacBook επαναφορτίζονται με υποδοχές USB-C ή MagSafe, ανάλογα με το μοντέλο.[6]

Η πλειονότητα των Mac έρχονταν ιστορικά με ποντίκι με ένα κουμπί. Αυτό άλλαξε τον Αύγουστο του 2005 όταν η Apple έβγαλε το τεσσάρων κουμπιών ποντίκι με το όνομα Mighty Mouse που συνόδευε κάθε νέο επιτραπέζιο Mac. Στις 25 Ιουλίου 2006 βγήκε και η ασύρματη εκδοσή του. Ξεκινώντας με τον iMac G5 τον Οκτώβριο 2006, η Apple άρχισε να ενσωματώνει μια κάμερα iSight στα iMac, MacBook και MacBook Pro, και ένα περιβάλλον κέντρου πολυμέσων (media center) ονομαζόμενο Front Row μαζί με ένα τηλεκοντρόλ για την προσπέλαση πολυμέσων αποθηκευμένων στον υπολογιστή.

Το 2007 αναπτύχθηκε μια νέα φόρμα, που δεν υποστηριζόταν από την Apple, ένα Mac που μετατρέπεται σε tablet PC. Λεγόταν ModBook, από την Axiotron, και ήταν ένα ανακατασκευασμένο MacBook που έτρεχε Mac OS X.

Λογισμικό (software)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: MacOS

Η Apple αναπτύσσει το δικό της λειτουργικό σύστημα για να τρέχει στους Mac, το Mac OS, η τελευταία έκδοση του οποίου είναι το MacOS 14 Sonoma. Η Apple επίσης ανεξάρτητα αναπτύσσει τίτλους λογισμικού για το λειτουργικό της σύστημα. Αρκετό από το λογισμικό που αναπτύσσει η Apple είναι ενσωματωμένο στους υπολογιστές της. Ένα παράδειγμα είναι οι τίτλοι λογισμικού που απευθύνονται στους απλούς καταναλωτές, όπως είναι η σουίτα iLife η οποία ενσωματώνει τα προγράμματα iDvd, iMovie, iPhoto, iTunes, Garageband και iWeb. Για παρουσιάσεις, σελιδοποίηση, λογιστικά φύλλα και επεξεργασία κειμένου είναι διαθέσιμη η σουίτα iWork που περιλαμβάνει το Keynote, το Pages και το Numbers. Το iTunes, ο Quicktime player και ο Safari web browser είναι διαθέσιμα ως ελέυθερα για κατέβασμα και για Mac και για Windows.

Η Apple επίσης προσφέρει και μια σειρά τίτλων λογισμικού για επαγγελματική χρήση.Η σειρά λογισμικού για servers περιλαμβάνει το λειτουργικό σύστημα Mac OS X Server, το Apple Remote Desktop, WebObjects, Java Web application server και το Xsan, ένα σύστημα αρχείων αποθήκευσης δικτύου.

Επεξεργαστές και αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος Macintosh είχε επεξεργαστή Motorola 68000, έναν 16/32-bit (32-bit εσωτερικά) που έτρεχε στα 8 MHz. Ο Macintosh Portable και το PowerBook 100 έτρεχαν με την 16MHz έκδοσή του. Ο Macintosh II είχε ένα πλήρως 32 μπιτ Motorola 68020 επεξεργαστή, αλλά τα ROM των Mac εκείνη την εποχή περιείχαν λογισμικό που υποστήριζε μόνο 24-bit σηματοδότηση μνήμης, εκμεταλλευόμενα έτσι μόνο ένα κομμάτι των δυνατοτήτων σηματοδότησης του τσιπ, παρά μόνο με τη χρήση κάποιου ειδικού λογισμικού. Οι Mac με αυτό το περιορισμό αναφέρονταν ως μη "καθαρά 32μπιτοι". Ο διάδοχός του, ο Macintosh IIx εισήγαγε τον επεξεργαστή Motorola 68030, που περιείχε μηχανισμό χειρισμού της μνήμης. Ο 68030 όμως δεν περιείχε μονάδα κινητής υποδιαστολής (FPU, floating point unit), έτσι οι '030-βασισμένοι Macintosh είχαν μια ξεχωριστή μονάδα, 68881 ή 68882. Τα χαμηλότερου κόστους μοντέλα δεν είχαν καν, αλλά είχαν μια θέση για FPU, στην περίπτωση που ο χρήστης αποφάσιζε να προσθέσει μία. Ο πρώτος "καθαρά 32μπιτος" Macintosh που μπορούσε να χρησιμοποιήσει 32-bit σηματοδότηση μνήμης χωρίς ειδικό λογισμικό, ήταν ο Macintosh IIci. Το 1991 η Apple διέθεσε τους πρώτους υπολογιστές που περιείχαν επεξεργαστές Motorola 68040 οι οποίοι περιείχαν μονάδα κινητής υποδιαστολής μέσα στον κεντρικό επεξεργαστή. Και πάλι, τα χαμηλότερου κόστους μοντέλα δεν είχαν FPU, βασιζόμενα στον περιορισμένων δυνατοτήτων Motorola 68LC040.

Μετά το 1994, η Apple χρησιμοποίησε τους PowerPC επεξεργαστές, ξεκινώντας με τον PowerPC 601, που αναβαθμίστηκε αργότερα στον 603, 603e, 604, 604e και 604ev. Το 1997 η Apple εισήγαγε τον πρώτο υπολογιστή βασισμένο στον σημαντικά αναβαθμισμένο επεξεργαστή PowerPC G3, και ακολούθησε το 1994 ο PowerPC G4. Ο τελευταίος PowerPC επεξεργαστής που χρησιμοποιήθηκε ήταν ο 64-μπιτος PowerPC 970FX "G5", το 2003. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης προς τους PowerPC, η ομάδα “Cognac” (Κονιάκ) της Apple έγραψε ένα 68030 σε PowerPC εξομοιωτή (emulator) που ξεκίναγε στα αρχικά στάδια της φόρτωσης του λειτουργικού. Αρχικά η ταχύτητα του εξομοιωτή δεν ήταν ικανοποιητική, αλλά επόμενες εκδόσεις του χρησιμοποιούσαν δυνητικής ανασύνταξης (dynamic recompilation) εξομοιωτή (emulator) ο οποίος ώθησε τις επιδόσεις του, με το να φυλάει τα συχνότερα χρησιμοποιημένα κομμάτια του μετατρέψιμου κώδικα. Η πρώτη έκδοση του λειτουργικού που βγήκε με τα πρώτα PowerPC συστήματα εκτιμάτε ότι έτρεχε κατά 95% εξομοιωμένο. Επόμενες εκδόσεις του λειτουργικού αύξησαν το ποσοστό του αυτόχθονα native PowerPC κώδικα, μέχρι που τελικά το Mac OS X τον έφερε στο 100% αυτόχθονο.

Ο επεξεργαστής PowerPC 604 εισήγαγε την συμμετρική πολυεπεξεργασία - ΣΠΕ (symmetric multiprocessing - SMP) στην πλατφόρμα του Macintosh, με τα εξοπλισμένα με διπλούς PowerPC 604e συστήματα, Macintosh 9500 και 9600. Ο επεξεργαστής G3 δεν ήταν ικανός για ΣΠΕ αλλά οι G4 και G5 ήταν, και η Apple εισήγαγε πολλούς διπλών-επεξεργαστών G4 και G5 Power Mac. Ο ανώτατος της σειράς, Power Macintosh G5, χρησιμοποιούσε δύο διπύρηνους G5 επεξεργαστές.

Ο επεξεργαστής G3 δεν ήταν ικανός για ΣΠΕ, αλλά οι G4 και G5 ήταν, και έτσι η Apple εισήγαγε πολλούς διπλών επεξεργαστών G4 και G5 Power Mac. Ο ανώτατος της κατηγορίας Power Macintosh G5 χρησιμοποιούσε δύο διπύρηνους επεξεργαστές, κάνοντάς τον συνολικά τεσσάρων πυρήνων.

Στις 6 Ιουνίου 2005, ο Steve Jobs ανακοίνωσε ότι η εταιρεία θα ξεκινούσε τη μετάβαση της σειράς Macintosh από τους PowerPC επεξεργαστές σε Intel κατασκευής (η μετάβαση ολοκληρώθηκε στις 7 Αυγούστου 2006) και παρουσίασε την ίδια στιγμή μία έκδοση του Mac OS X να τρέχει σε έναν υπολογιστή με επεξεργαστή Intel Pentium 4. Οι intel-βασισμένοι Mac μπορούν να τρέχουν Mac λογισμικό συνταγμένο (compiled) για PowerPC επεξεργαστές, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα δυνητικής μετάφρασης (dynamic translation) γνωστό ως “Rosetta”.

Οι πρώτοι Mac με Intel επεξεργαστές ήταν οι iMac και τα 15 ιντσών MacBook Pro που ανακοινώθηκαν μαζί τον Ιανουάριο του 2006 στο ετήσιο συνέδριο Macworld (Μακγουόρλντ) βασιζόμενοι σε επεξεργαστές Intel Core Duo. Κατά τη διάρκεια του χρόνου το Mac mini μετέβη στην Intel αρχιτεκτονική με επεξεργαστές Intel Core Solo και Core Duo. Το iBook αντικαταστάθηκε από το MacBook και στις 7 Αυγούστου 2006, ο Power Mac G5 αποσύρθηκε για να πάρει τη θέση του ο Mac Pro, βασιζόμενος στον νέο Intel Xeon "Woodcrest" και το ίδιο και ο Xserve. Το δεύτερο μισό του 2006 η Apple κυκλοφόρησε νέες σειρές iMac και MacBook, χρησιμοποιώντας Core 2 Duo επεξεργαστές.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Apple – Support – Technical Specifications». support.apple.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  2. «Apple – Support – Technical Specifications». support.apple.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  3. Axon, Samuel (19 Νοεμβρίου 2020). «Mac mini and Apple Silicon M1 review: Not so crazy after all». Ars Technica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2023. 
  4. «Apple brings USB 4 to its Mac line as it unveils computers with its own M1 chips». CNET (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2023. 
  5. Evans, Jonny (7 Ιουλίου 2020). «Apple has built its own Mac graphics processors». Computerworld (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2023. 
  6. Lawler, Richard (18 Οκτωβρίου 2021). «Apple brings MagSafe 3 to the new MacBook Pro». The Verge (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]