Εστρεμαδουρική γλώσσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από ISO 639:ext)
Εστρεμαδουρικά
Lengua estremeña, Barranquênhu και Ehtremeñu
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές γλώσσες
Σύστημα γραφήςλατινική γραφή
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαδεν είναι επίσημη στην Εστρεμαδούρα
ΡυθμιστήςΔεν υπάρχει
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3ext
SILEXT
Χάρτης του ισπανόφωνου κόσμου.

Η Εστραμαδουρική γλώσσα (estremeñuhthɾeˈmẽɲu] στη γλώσσα τους) είναι μια Ρωμανική γλώσσα που ομιλείται στην Εστρεμαδούρα και την επαρχία της Σαλαμάγκας, στην Ισπανία. Αυτή η γλώσσα έχει συγγένεια με άλλες γλώσσες της Ισπανίας, όπως η Αστουριανή γλώσσα, η Κανταβρική γλώσσα ή φάλα.

Σήμερα αυτή η γλώσσα δεν είναι εκτός κινδύνου επειδή οι νέοι προτιμούν να μιλούν στα Ισπανικά ή στα καστουτικά (τις ισπανικές διαλέκτους της Εστρεμαδούρας) και όχι στα Εστρεμαδουρικά, όπως οι πρόγονοι τους.

Το αλφάβητο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Εστρεμαδουρική γλώσσα χρησιμοποιείται το Λατινικό αλφάβητο. Τα γράμματα είναι: a, b, c, ch, d, e, f, g, h, i, j, l, ll, m, n, ñ, o, p, qu, r, s, t, u, v, y, z. Πρόσθετα γράμματα είναι τα τονισμένα φωνήεντα a, e, i, ο και u.

Υπάρχουν τρία διπλά γράμματα: ch, ll και qu.

Κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε ένα φώνημα, εκτός από τα c, g, r και s, που αντιστοιχούν σε δύο:

a = /a/, b = /b/, c = /k/ και /θ/, ch = /ʧ/, d = /d/, e = /e/, f = /f/, g = /g/ και /h/, h = /h/, i = /i/, j = /h/, l = /l/, m = /m/, n = /n/, ñ = /ɲ/, o = /o/, p = /p/, qu = /k/, r = /ɾ/ και /r/, s = /s/ και /z/, t = /t/, u = /u/, v = /b/, y = /ʑ/, z = /ð/.

Γραμματική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μορφολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άρθρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα άρθρα στα εστρεμαδουρικά μπορούν να είναι οριστικά ή αόριστα.

OΡΙΣΤΙΚΟ αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
ενικός el ~ l’ la ~ l’ lo
πληθυντικός los las -


ΑΟΡΙΣΤΟ αρσενικό θηλυκό
ενικός unu ~ un una
πληθυντικός unus unas

Ουσιαστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γένη για τα ουσιαστικά είναι δύο, αρσενικό και θηλυκό. Οι λέξεις θηλυκού γένους λήγουν σε -a, για παράδειγμα: cincha, enzina, facatua. Αντίθετα, στις αρσενικού γένους λέξεις, δεν υπάρχει πάντα η ίδια κατάληξη, αλλά μπορεί να λήγουν σε: -u, -i, -ø, -a: furacu, galri, pan, artista.

Τα ουσιαστικά μπορούν να είναι σε ενικό, πληθυντικό και δυϊκό αριθμό. Ο ενικός δεν έχει κάποια ιδιαίτερη κατάληξη, αλλά ο πληθυντικός έχει το -s: gambullu (εν.)/ gambullus (πλ). Ο δυϊκός έχει ένα πρόθεμα, το es-, και μία κατάληξη, το –s, π. χ.: pinça (εν.) / pinças (πλ.) / espinças (δ.).

Επίθετα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γένος των επίθετων μπορεί να είναι αρσενικό ή θηλυκό, όπως τα ουσιαστικά. Οι καταλήξεις είναι -u για το αρσενικό και -a για το θηλυκό, π. χ.: artu/arta, guapu/guapa, chicu/chica.

Τα επίθετα με -i έχουν την ίδια μορφή και για τους δύο αριθμούς: grandi, probi, felizi.

Στα εξτρεμαδουρικά είναι πολύ χρησιμοποιημένο το υποκοριστικό στα επίθετα με το μόρφημα -in-, όπως στην Αστουριανή γλώσσα: artinu, guapinu, chiquinu. Υπάρχουν επίσης οι κατάληξεις –ininu, -irrinu και –irrininu: chiquininu/chiquirrinu/chiquirrininu.

Ρήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ρήματα στα εξτρεμαδουρικά μπορούν να είναι ομαλά ή ανώμαλα (πολυρίζα). Ανώμαλα είναι μόνο το ρήμα sel και το ρήμα dil. Τα ομαλά ρήματα μπορούν να έχουν μια ή δυο ρίζες.

  • Μονορίζα: έχουν την ίδια ρίζα στην κλίση του ρημάτος, π.χ.: amas, amabas, amasti, amarás, amarias, amis, amassis~amaras, ama.
  • Με δύο ρίζες: έχουν δύο ρίζες, μια σ’ενεστώτα και άλλη σ’αόριστο, π. χ.: ponis, ponias, pongas, pon/pusisti, pusiessi~pusiera.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]