Cardiophorus gramineus
| Cardiophorus gramineus | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Cardiophorus gramineus
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Cardiophorus gramineus Scopoli, 1763 |
Ο Cardiophorus gramineus (καρδιοφόρους γραμινέους) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Elateridae. Το γένος Cardiophorus εκπροσωπείται στην Ευρώπη με δύο υπογένη και περίπου 75 είδη, από τα οποία στην Ελλάδα συναντούμε σχεδόν τριάντα είδη. Πολλά από αυτά είναι ενδημικά στη Στερεά Ελλάδα, την Κρήτη ή σε μια ομάδα νησιών.[1]
Το όνομα «Cardiophorus» προέρχεται από τις λέξεις «καρδία» και «φορός» και κάνει αναφορά στο γεγονός πως το θυρεός δείχνει σαφή εικόνα καρδιάς ( Εικ. 1). Το λατινικό επίθετο «gramineus» δίνεται σε έντομα, που συναντούμε σε είδη αγρωστωδών.[2]
Χαρακτηριστικά του ακμαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
δεξιά κάτω μειωμένο αντίγραφο κατά μέρος χρωματισμένο
πράσινο:οπίσθια γωνία κόκκινο:καρίνα μπλε:πλευρική ακμή
Το σώμα είναι επίμηκες με παράλληλες πλευρές, το μήκος του, περίπου το τριπλάσιο του πλάτους και η διατομή αρκετά κυρτή. Καλύπτεται από λεπτό πλαγιασμένο τρίχωμα με κλίση προς τα μπροστά στο πρόνωτο. Αποκτά μήκος οκτώ έως σχεδόν δέκα χιλιοστόμετρων. Το μεγάλο μέρος του προνώτου είναι κόκκινο, το υπόλοιπο σώμα ομοιόμορφα μαύρο.
Το κεφάλι και τα στοματικά μόρια κλείνονται προς τα κάτω. Το μέτωπο επεκτείνεται προς τα μπροστά, η στρογγυλή επέκταση προβάλλει την ακόλουθη πρώτη πλάκα της κεφαλικής κάψας, τον κλυπέο (Clypeus). Και οι κεραίες εκφύονται κάτω από την άκρη της επέκτασης του μετώπου. Οι κεραίες συνίστανται από ένδεκα άρθρα και είναι ελάχιστα πριονισμένες.
Το πρόνωτο είναι θολωτό και έχει λεπτότατη στιγμάτωση. Με εξαίρεση την οπίσθια άκρη και καμιά φορά στενή λωρίδα στην μπροστινή άκρη ολόκληρο το πρόνωτο είναι κόκκινο. Στις έξω άκρες της βάσης του (Εικ. 2 κάτω πράσινο) ξεκινά από μια κοντή καρίνα (Εικ. 2 κάτω κόκκινο). Κάτω από αυτήν την καρίνα αρχίζει η πλευρική άκρη του προνώτου (Εικ. 2 κάτω μπλε). Αυτή προς τα μπροστά πέφτει στην κάτω πλευρά του προνώτου και διαλύεται πριν φτάσει στην μπροστινή άκρη του προνώτου. Από πάνω δεν φαίνεται καθόλου εξ αιτίας της χονδρής καρίνας. Ο προθώρακας από κάτω επεκτείνεται προς τα μπροστά και επίσης προς τα πίσω. Η στρογγυλή επέκταση προς τα μπροστά καλύπτει τα στοματικά μόρια, εάν το έντομο τραβάει το κεφάλι του πίσω. Η μακρόστενη προέκταση προς τα πίσω είναι μέρος του μηχανισμού εκτίναξης ,χαρακτηριστικό για όλη την οικογένεια. Η προέκταση αυτή χωράει σε αυλάκωση του μεταθώρακα. Στο γένος Cardiophorus σε πλευρική όψη τελειώνει απότομα σαν κομμένη (δεν φαίνεται στην Εικ. 2) .
Στα έλυτρα έχουν πολύ τακτικές παράλληλες σειρές στιγμάτων. Τα μεσοδιαστήματα είναι λίγο κυρτά. Τα πόδια έχουν λεπτούς πενταμερείς ταρσούς. Στα νύχια δεν έχει δόντια .
Βιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συναντούμε το είδος σε ζεστές δασικές περιοχές, ιδιαίτερα κοντά σε βελανιδιές με παρουσία του μυρμηγκιού Lasius brunneus. Οι προνύμφες ανήκουν στα λεγόμενα σιδηροσκούληκα , συρματοσκούληκα ή σιδηροσκώληκες. Ορύσσουν στο χώμα κοντά σε παλιά δέντρα κυνηγώντας άλλα μικρά αρθρόποδα. Συναντούμε και προνύμφες μέσα σε δέντρα, αλλά μόνο εάν έχει αποσυντεθεί σε χούμος, για παράδειγμα στο βάθος κουφάλων ή σε στοές φτιαγμένες από άλλα έντομα του ξύλου.
Ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται σε δύο ή περισσότερα χρόνια. Η νύμφωση πραγματοποιείται το φθινόπωρο. Η νυμφική θήκη κατασκευάζεται στο χώμα σε βάθος 20 έως 30 χιλιοστόμετρων ή σε σάπιο ξύλο. Τα νέα ακμαία διαχειμάζουν στη νυμφική θήκη. Εμφανίζονται την επόμενη άνοιξη σε χαμηλά φυτά και θάμνους κοντά στα δέντρα όπου διαμορφώθηκαν και τρέφονται από γύρη. [3]
Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι είδος της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Λείπει όμως στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Προς τα βόρεια ο χώρος διαμονής επεκτείνεται μέχρι το Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία, Νότια Σουηδία, Πολωνία, Ουκρανία, Κεντρική και Ανατολική Ρωσία. Υπάρχουν και αναφορές από τον Καύκασο[3][1]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Lohse: Die Käfer Mitteleuropas. Band 6 Diversicornia, Goecke&Evers, Krefeld 1979, ISBN 3-87263-027-x.
- Gustav Jäger (Hrsg.): C. G. Calwer’s Käferbuch. K. Thienemanns, Stuttgart 1876, 3. Auflage
- Edm.Reitter: Fauna Germanica, die Käfer des Deutschen Reiches III. Band, K.G.Lutz' Verlag, Stuttgart 1911
