4-υδροξυβενζαλδεΰδη
Η 4-υδροξυβενζαλδεΰδη[1] (αγγλικά 4-hydroxybenzaldehyde) είναι αρωματική οργανική χημική ένωση, που περιέχει άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο, με μοριακό τύπο C7H6O2, αλλά συμβολίζεται συχνότερα με τον ημισυντακτικό της τύπο (C6H4)(4-ΟΗ)CHO. Ο τύπος αυτός δείχνει ότι η βενζαλδεΰδη αποτελείται δομικά από μια βενζοομάδα (-C6H4-), μια υδροξυλομάδα (-ΟΗ) συνδεμένη με το #4 άτομο άνθρακα του βενζολικού δακτυλίου και μια φορμυλομάδα (-CHO). Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί μια από τις τρεις (3) ισομερείς υδροξυβενζαλδεΰδες. Οι άλλες δύο (2) υδροξυβενζαλδεΰδες είναι η σαλικυλαλδεΰδη [(C6H4)(2-ΟΗ)CHO] και η 3-υδροξυβενζαλδεΰδη [(C6H4)(3-ΟΗ)CHO]. Η χημικά καθαρή 4-υδροξυβενζαλδεΰδη, στις «κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος», δηλαδή σε θερμοκρασία 25°C και υπό πίεση 1 atm, είναι ανοικτοκίτρινο κρυσταλλικό στερεό. Εκτός από τις τρεις (3) «μητρικές» υδροξυλαλδεΰδες, ο όρος επεκτείνεται και σε σειρά «θυγατρικών» παραγώγων της, που ενίοτε αναφέρονται συλλύβδην (μαζί με τις «μητρικές» ενώσεις) «υδροξυβενζαλδεΰδες». Συχνά συμπεριλαμβάνονται σε αυτές και ενώσεις με περισσότερες από μία (1) υδροξυλομάδες (-OH).
4-υδροξυβενζαλδεΰδη | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
Γενικά | |||
Όνομα IUPAC | 4-υδροξυβενζαλδεΰδη | ||
Άλλες ονομασίες | 4-υδροξυβενζαλδεΰδη 4-υδροξυφαινυλομεθανάλη | ||
Χημικά αναγνωριστικά | |||
Χημικός τύπος | C7H6O | ||
Μοριακή μάζα | 106,12 amu | ||
Σύντομος συντακτικός τύπος |
(C6H4)(4-OH)CHO | ||
Αριθμός CAS | 123-08-0 | ||
SMILES | O=Cc1ccc(O)cc1 | ||
InChI | 1S/C7H6O2/c8-5-6-1-3-7(9)4-2-6/h1-5,9H | ||
PubChem CID | 126 | ||
ChemSpider ID | 123 | ||
Δομή | |||
Ισομέρεια | |||
Φυσικές ιδιότητες | |||
Σημείο τήξης | 112-116°C | ||
Σημείο βρασμού | 310-311°C | ||
Πυκνότητα | 1.226±60 kg/m³ | ||
Χημικές ιδιότητες | |||
Επικινδυνότητα | |||
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
Φυσική παρουσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχει βρεθεί στις ορχιδέες Gastrodia elata[2] και Galeola faberi.[3], όπως επίσης και στη βανίλια.
Χημικά παράγωγα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η οξείδωση Ντάκιν (Dakin oxidation) είναι οργανική οξειδοαναγωγική αντίδραση σύμφωνα με την οποία οι ορθο- και παρα- υδροξυβενζαλδεΰδες ή υδροξυφαινυλοκετόνες αντιδρούν με υπεροξείδιο του υδρογόνου (H2O2) και μια βάση δίνοντας τις αντίστοιχες βενζο(λο)διόλες και αντίστοιχα καρβοξυλικά οξέα (με τη μορφή του αντίστοιχου προς τη βάση άλατος). Για την 4-υδροξυβενζαλδεΰδη, η αντίστοιχη βενζο(λο)διόλη είναι η υδροκινόνη και το αντίστοιχο καρβοξυλικό οξύ είναι το μεθανικό οξύ. οπότε η οξείδωση Ντάκιν της 4-υδροξυβενζαλδεΰδης διαμορφώνεται ως εξής:
Μεταβολισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η δεϋδρογονάση της 4-υδροξυβενζαλδεΰδης είναι ένζυμο που βρίσκεται στα καρότα (Daucus carota)[4] και ανάγει την 4-υδροξυβενζαλδεΰδη σε 4-υδροξυβενζυλική αλκοόλη [(C6H4)(4-ΟΗ)CH2OH]:
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γ. Βάρβογλη, Ν. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, Αθήνα 1972
- Α. Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
- SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
- Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982
- Δημήτριου Ν. Νικολαΐδη: Ειδικά μαθήματα Οργανικής Χημείας, Θεσσαλονίκη 1983.
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Δείτε τις εναλλακτικές ονομασίες στον παρακείμενο πίνακα πληροφοριών χημικής ένωσης.
- ↑ Ha, J. H.; Lee, D. U.; Lee, J. T.; Kim, J. S.; Yong, C. S.; Kim, J. A.; Ha, J. S.; Huh, K. (2000). «4-Hydroxybenzaldehyde from Gastrodia elata B1. Is active in the antioxidation and GABAergic neuromodulation of the rat brain». Journal of Ethnopharmacology 73 (1–2): 329–333. doi: . PMID 11025174.
- ↑ Li, Y. M.; Zhou, Z. L.; Hong, Y. F. (1993). «(title in Chinese) [Studies on the phenolic derivatives from Galeola faberi Rolfe]» (στα Chinese). Yao xue xue bao = Acta pharmaceutica Sinica 28 (10): 766–771. PMID 8009989.
- ↑ Sircar, D.; Mitra, A. (2008). «Evidence for p-hydroxybenzoate formation involving enzymatic phenylpropanoid side-chain cleavage in hairy roots of Daucus carota». Journal of Plant Physiology 165 (4): 407–414. doi: . PMID 17658659.