Γόρτυνα Αρκαδίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για την πόλη της Μακεδονίας, δείτε: Γόρτυνα Βοττιαίας.
Η Αρχαία Γόρτυνα

Η Γόρτυνα ή Γόρτυς ήταν αρχαία πόλη των Αρκάδων στην δεξιά όχθη του Λούσιου ποταμού. Ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται σήμερα κοντά στο χωριό Ατσίχολος Αρκαδίας στο μέσο της διαδρομής από Καρύταινα προς Δημητσάνα[1]. Το 1941 έγιναν πρώτη φορά ανασκαφές από τη γαλλική αρχαιολογική σχολή των Αθηνών[1]. Οι έρευνες έδειξαν ότι ήταν πανάρχαια Αρκαδική πόλη που μετά την δημιουργία και εποικισμό της Μεγαλόπολης μειώθηκε αισθητά σε πληθυσμό αλλά συνέχισε να υπάρχει μέχρι τους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους[1].

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η πόλη οικίστηκε και πήρε το όνομα της από τον Γόρτυνο, γιο του Στύμφηλου που την έκτισε δίπλα σε ποταμό που σε εκείνο το σημείο λέγεται Γορτύνιος[2]. Ο ποταμός ήταν Λούσιος που στην Γόρτυνα δεχόταν τα νερά των πηγών της περιοχής και τα νερά του ήταν παγωμένα πολύ[3][1]. Ο Παυσανίας την αναφέρει στις πόλεις που εποίκισαν την νέα πόλη, την Μεγαλόπολη [4]. Την εποχή που πέρασε από εκεί ο Παυσανίας την αναφέρει κώμη που σημαίνει ότι δεν εγκαταλείφθηκε εντελώς όπως οι περισσότερες πόλεις που εποίκησαν την Μεγαλόπολη αλλά συνέχισε να κατοικήται[5]. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι στην πόλη είχε εγκατασταθεί μακεδονική φρουρά και τείχη κτισμένα από τους Μακεδόνες[1].

Η πόλη συνδεόταν με την Μεγαλόπολη με δημόσιο δρόμο[6]. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η Γόρτυνα ίδρυσε και εποίκησε την Γόρτυνα στην Κρήτη[1][7]. Η Γόρτυνα είχε ναό του Ασκληπιού ε αγάλματα του Ασκληπιού και της Υγείας, επίσης είχε και ιαματικά λουτρά[1]. Ερείπια του Ασκληπιείου διασώζονται και σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο[8].

Από το όνομα της πόλης η περιοχή σήμερα ονομάζεται Γορτυνία, Δήμος Γόρτυνος κτλ.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Αρχαίες Αρκαδικές πόλεις, Γόρτυνα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2013. 
  2. [...][4.8] μετὰ δὲ Αἴπυτον ἔσχεν Ἄλεος τὴν ἀρχήν: Ἀγαμήδης μὲν γὰρ καὶ Γόρτυς οἱ Στυμφήλου τέταρτον γένος ἦσαν ἀπὸ Ἀρκάδος, Ἄλεος δὲ τρίτον ὁ Ἀφείδαντος. Ἄλεος δὲ τῇ τε Ἀθηνᾷ τῇ Ἀλέᾳ τὸ ἱερὸν ᾠκοδόμησεν ἐν Τεγέᾳ τὸ ἀρχαῖον καὶ αὐτῷ κατεσκεύαστο αὐτόθι ἡ βασιλεία: Γόρτυς δὲ ὁ Στυμφήλου πόλιν Γόρτυνα ᾤκισεν ἐπὶ ποταμῷ: καλεῖται δὲ Γορτύνιος καὶ ὁ ποταμός.[...], Παυσανίου, Αρκαδικά
  3. [...][28.2] τὴν δὲ Γόρτυνα ποταμὸς διέξεισιν ὑπὸ μὲν τῶν περὶ τὰς πηγὰς ὀνομαζόμενος Λούσιος, ἐπὶ λουτροῖς δὴ τοῖς Διὸς τεχθέντος: οἱ δὲ ἀπωτέρω τῶν πηγῶν καλοῦσιν ἀπὸ τῆς κώμης Γορτύνιον. οὗτος ὁ Γορτύνιος ὕδωρ ψυχρότατον παρέχεται ποταμῶν.[...], Παυσανίου, Αρκαδικά
  4. [...]ἐκ δὲ Κυνουραίων τῶν ἐν Ἀρκαδίᾳ Γόρτυς καὶ Θεισόα[...]κατήγοντο ἐς τὴν Μεγάλην πόλιν[...], Παυσανίου, Αρκαδικά
  5. [...] δὲ ἔχουσιν οἱ Μεγαλοπολῖται κώμας, Γόρτυνα[...], Παυσανίου, Αρκαδικά
  6. [...]ταῦτα μὲν δὴ ἐνταῦθά ἐστι: κατὰ δὲ τὴν ὁδὸν τὴν ἐκ Γόρτυνος ἐς Μεγάλην πόλιν πεποίηται[...], Παυσανίου, Αρκαδικά
  7. [...]ἐκ Γόρτυνος γὰρ τυγχάνει ἀπῳκηκὸς ταύτης τῆς Πελοποννησιακῆς. [...] Πλάτωνος νόμοι Δ΄, Κλεινίας: 708a-708b
  8. «Φωτογραφίες από την αρχαία Γόρτυνα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2013. 
  9. Αρκάδες Εσμέν, Αρχαία Γότρυς