Νεορεαλισμός (φιλοσοφία)

Νεορεαλισμός (ή νεορρεαλισμός ή νέος ρασιοναλισμός) είναι η φιλοσοφική κίνηση που εμφανίστηκε στις αγγλοσαξονικές χώρες κατά τον 20ό αιώνα ως αντίδραση κατά της εξάπλωσης του νεοεγελιανισμού, δηλαδή της ιδεοκρατικής μεταφυσικής.

Την πρώτη ομάδα των νεορεαλιστών απετέλεσαν το 1910 έξι Αμερικανοί καθηγητές της φιλοσοφίας, οι Ουίλιαμ Μόνταγκιου, Ραλφ Μπάρτον Πέρι, Έντουιν Χολτ, Γ. Μάρβιν, Ουόλτερ Πίτκιν και Έ. Σπάουλντινκ. Αυτοί στην αρχή δημοσίευσαν στο Journal of Philosophy το «Πρόγραμμα των 6 ρεαλιστών». Το 1912 δημοσίευσαν έναν τόμο, στον οποίο εξέθεταν τις φιλοσοφικές ιδέες τους με την επωνυμία «Ο Νέος Ρεαλισμός».

Κλάδοι

Με την πάροδο του χρόνου ο νεορεαλισμός διαχωρίστηκε σε δύο κλάδους:

• στον αγγλικό: με αντιπροσώπους τον Μπέρτραντ Ράσελ, Σάμιουελ Αλεξάντερ, Τζορτζ Έντουαρντ Μουρ, Τ. Ναν, Άνταμ Γουλφ και Τζορτζ Στάουτ. Η θεμελιώδης φιλοσοφική αρχή του κλάδου αυτού του νεορεαλισμού είναι η πίστη στην ύπαρξη ενός αντικειμενικού κόσμου με όλες τις ιδιότητες τις οποίες αποκαλύπτει ότι υπάρχουν σ' αυτόν η αίσθηση.
• στον αμερικανικό: με οπαδούς τους προηγουμένως έξι μνημονευόμενους καθηγητές, καθώς και τους Φρέντερικ Γούντμπριτζ, Τζ. Φούλερτον και Μακ Γκίβαλρι. Ο κλάδος αυτός φέρεται πολύ πιο ριζοσπαστικός στην καταπολέμηση της μεταφυσικής ιδεοκρατίας. Ως πραγματικά δεδομένα δέχεται μόνο τον ανθρώπινο φυσικό οργανισμό και το πέριξ αυτού περιβάλλον. Τα ψυχικά φαινόμενα θεωρούνται κατά βάθος φυσικά, δυνάμενα να αναχθούν σε αντιδράσεις του οργανισμού στο περιβάλλον του.

Οι Αμερικανοί νεορεαλιστές ως προς τη ψυχολογική έρευνα ακολουθούν τη ψυχολογία της «συμπεριφοράς», η οποία και εξετάζει τη ψυχική ζωή θεωρώντας ότι αυτή ως σύνολο αντιδραστικών απαντήσεων σε ερεθισμούς, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα φαινόμενα της ψυχολογικής αυτοσυνειδησίας.

Επίσης, στους νεορεαλιστές συγκαταλέγονται και οι Ουάιτχεντ, Μπρόουντ και Άιερ.