Δάκος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δάκος

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Συνομοταξία: Αρθρόποδα
Ομοταξία: Έντομα
Τάξη: Δίπτερα
Οικογένεια: Τεφριτίδες
Γένος: Δάκος (Dakus)
Υπογένη
Συνώνυμα
  • Ραμφόδακος Munro, 1984
  • Τρίδακος Bezzi, 1915
  • Νεόδακος Perkins, 1937
  • Δεσμόδακος Munro, 1984
  • Ανκυλόδακος Munro, 1984
  • Δορυλόδακος Munro, 1984
  • Tythocalama Munro, 1984

Μορφολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δάκος είναι γένος εντόμων της οικογένειας των Τεφριτίδων.[1][2][3][4]

Ενήλικο: Πρόκειται για μια μικρή μύγα μήκους 5mm, σκούρου έως ανοιχτού καστανού χρώματος. Ο θώρακας φέρει 3 κατά μήκος σκοτεινές γραμμές και υπόλευκο θυρέο (scutellum) ενώ έχει υπόλευκες ή υποκίτρινες κηλίδες στα πλάγια. Οι πτέρυγες είναι διαφανείς, ιριδίζουσες με χαρακτηριστικό γνώρισμά τους μια σκοτεινή κηλίδα στην άκρη κάθε πτέρυγας.[5] Ο ωοθέτης είναι αιχμηρός και ευδιάκριτος.

Αυγό: Πολύ στενόμακρο, λευκό και λεπτότερο στο ένα άκρο.

Προνύμφη: Υπόλευκη, μήκους 7-8 mm σε πλήρη ανάπτυξη, με το πρόσθιο μέρος του σώματος στενότερο από το οπίσθιο. Δεν έχει κεφαλική κάψα και στο πρόσθιο μέρος του σώματος είναι σκοτεινόχρωμα μόνο τα στοματικά άγκιστρα.

Νύμφη: Ελλειψοειδής, καστανή μήκους 5-6 mm που έχει ως περίβλημα το σκληρυμένο δερμάτιο της αναπτυγμένης προνύμφης.

Ωοτοκία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ωοτοκία αρχίζει όταν ο καρπός μαλακώσει και το έντομο μπορεί με τον ωοθέτη του να τον τρυπήσει και ο πυρήνας αρχίζει να σκληραίνει. Το ενήλικο τοποθετεί ένα αυγό σε κάθε ωπή ωοτοκίας και πολλές φορές ένα αυγό ανά καρπό. Αυτή η περίοδος ωοτοκίας διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι και τον Νοέμβριο.

Ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης του δάκου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η υψηλή υγρασία και η αυξημένη βροχόπτωση κατά την θερινή και φθινοπωρινή περίοδο.[6]
  • Η ανάπτυξη δροσιάς σε συνδυασμό με τη μέση ημερήσια θερμοκρασία, που κυμαίνεται μεταξύ 10°C και 25°C. Αντίθετα, όταν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 35°C για αρκετό χρονικό διάστημα ελαττώνεται ο πληθυσμός του δάκου.[6]
  • Το τακτικό πότισμα και η λίπανση των ελαιώνων προκαλούν μεγαλύτερες συνθήκες υγρασίας και μεγαλύτερη παραγωγή ελαιόκαρπου.[6]

Ζημιές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ζημιές που προκαλούνται είναι δύο ειδών, ποσοτικές και ποιοτικές. Η ποσοτική αφορά την πρώιμη συγκομιδή της ελιάς πριν την κανονική περίοδο συλλογής της. Ο δάκος προκαλεί αύξηση της καρπόπτωσης και μείωση της παραγωγής. Η ποιοτική αφορά την οξύτητα του ελαιολάδου και την αλλοίωση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του όπως είναι η γεύση.[5][6]Όταν η ελιά έχει προσβληθεί σε μεγάλο βαθμό από δάκο μπορούν να προκληθούν στο δέντρο διάφορες μυκητολογικές ασθένειες όπως το γλοιοσπόριο, το καμαροσπόριο και το κυκλοκώνιο.[6]

Καταπολέμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταπολέμηση του εντόμου γίνεται με ψεκασμό όπως είναι οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα. Επίσης υπάρχουν και οι μαζικοί τρόποι καταπολέμησης όπως είναι οι δολωματικοί ψεκασμοί εδάφους, ο ψεκασμός με καολίνη και η χρήση παγίδων στα ελαιόδεντρα.[5][6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. [1]
  2. [2]
  3. http://data.gbif.org/species/browse/taxon/13143053
  4. Fauna.org.uk[νεκρός σύνδεσμος]
  5. 5,0 5,1 5,2 Γιάννης Κουτσοδημητρόπουλος (Γεωπόνος), Χρήστος Κουτσοδημητρόπουλος (Τεχνολόγος Γεωπόνος). «Εχθροί και Ασθένειες της Ελιάς - Δάκος». elies-ladikalamatiano.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2014. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς (+video) | Τα Μυστικά του Κήπου». 23 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022.