Χρύσανθος ο εκ Μαδύτων
| Χρύσανθος εκ Μαδύτου | |
|---|---|
| Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου | |
| Περίοδος 1819 – 1833 | |
| Μητροπολίτης Σμύρνης | |
| Περίοδος 1833 – 1837 | |
| Προκάτοχος | Σεραφείμ |
| Διάδοχος | Παΐσιος |
| Μητροπολίτης Προύσης | |
| Περίοδος 1837 – 1846 | |
| Προκάτοχος | Άνθιμος |
| Διάδοχος | Κωνστάντιος |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 1770, Μάδυτος, Ανατολική Θράκη |
| Θάνατος | 1846 Προύσα, Μικρά Ασία |
| Εθνότητα | Ελληνική |
| Θρήσκευμα | Χριστιανός Ορθόδοξος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Χρύσανθος ο εκ Μαδύτων ή εκ Μαδύτου (κατά κόσμον Καράμαλης, 1770 - 1846) ήταν Έλληνας λόγιος και μουσικός διδάσκαλος του 19ου αιώνα από τη Μάδυτο της Θράκης. Ήταν επίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου και κατόπιν Μητροπολίτης Σμύρνης και Προύσης.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η καταγωγή του ήταν από τη Μάδυτο της Θράκης, όπου γεννήθηκε περί το 1770. Σπούδασε βυζαντινή μουσική στην Κωνσταντινούπολη με δάσκαλο τον Πέτρο Βυζάντιο, όπου και δίδαξε εκκλησιαστική ψαλμωδία από το 1815. Ήταν εξαιρετικός γνώστης της αραβικής και οθωμανικής παραδοσιακής μουσικής, και γνώριζε λατινικά και γαλλικά[1]. Το 1819 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου, όπου έζησε μέχρι το 1833, οπότε εξελέγη Μητροπολίτης Σμύρνης. Το 1837 εξελέγη Μητροπολίτης Προύσης, θέση στην οποία παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του, το 1846[2].
Το έργο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν ένας από τους τρεις ανανεωτές της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής, μαζί με τον Χουρμούζιο τον Χαρτοφύλακα και τον Γρηγόριο Λευίτη. Εισήγαγε μεταρρύθμιση, στόχος της οποίας ήταν να απλοποιήσει τη βυζαντινή νευματική σημειογραφία, η οποία στις αρχές του 19ου αιώνα θεωρούνταν εξαιρετικά περίπλοκη και ως εκ τούτου προσβάσιμη μόνο σε επαγγελματίες ψάλτες. Ο Χρύσανθος πρότεινε το δικό του είδος μουσικής ανάγνωσης, χρησιμοποιώντας τα πρώτα επτά γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου: Π α Β ου Γ α Δ ι Κ ε Ζ ω Ν η. Επιπλέον, ο Χρύσανθος πρότεινε μια νέα ταξινόμηση οκτώ τόνων που βασίζεται σε τρεις τύπους μελωδιών - διατονικών, χρωματικών και εναρμονικών, και περιέγραψε πιθανές μεταβάσεις κατά γένος. Για τον ίδιο σκοπό απλοποίησης, ο Χρύσανθος αναθεώρησε εκκλησιαστικούς ύμνους του 14ου-15ου αιώνα, αντικαθιστώντας τα αρχικά σημάδια με κατανοητές «θέσεις» του τόνου. Χάρη στη μεταρρύθμιση αυτή, το τεράστιο ρεπερτόριο της βυζαντινής μονωδίας έγινε διαθέσιμο σε απλούς τραγουδιστές που δεν γνώριζαν τις περιπλοκές της μεσοβυζαντινής σημειογραφίας.
Μουσικά έργα του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χρύσανθος εκ Μαδύτων (1821). Εισαγωγή εις το θεωρητικόν και πρακτικόν της Εκκλησιαστικής Μουσικής συνταχθείσα προς χρήσιν των σπουδαζόντων αυτήν κατά την νέαν μέθοδον παρά Χρυσάνθου του εκ Μαδύτων, Διδασκάλου του Θεωρητικού της Μουσικής. Παρίσι: Ριγνίου.
- Χρύσανθος Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου εκ Μαδύτων (1832). Θεωρητικόν μέγα της μουσικής συνταχθέν μεν παρά Χρυσάνθου αρχιεπισκόπου Διρραχίου του εκ Μαδύτων εκδοθέν δε υπό Παναγιώτου Γ. Πελοπίδου Πελοποννησίου διά φιλοτίμου συνδρομής των ομογενών. Τεργέστη: Μιχαήλ Βάις. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2013.
- Χρύσανθος Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου εκ Μαδύτων (1851). Δροβιανίτης, Μαργαρίτης, επιμ. Θεωρητική και πρακτική εκκλησιαστική μουσική. Συνταχθείσα κατά μεν το πρώτον παρά του αοιδίμου Διδασκάλου Χρυσάνθου ενός των τριών της νέας Μεθόδου εφευρετών΄ αντιγραφείσα δε το δεύτερον και τρίτον παρά των άλλων δύο, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου της Μεγάλης Εκκλησίας, και Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος επί το συντομότερον ωσαύτως και τέταρτον παρά Θεοδώρου Φωκαέως, και διαφόροις τύποις εκδοθείσα. Ήδη δε το πέμπτον και αύθις συνταχθείσα, και όσον οιόν τε επί το μεθοδικώτερον και εξηγηματικώτερον μετενεχθείσα παρά του εκδότου Μαργαρίτου ΠΠ. Χ. Δροβιανίτου προς χρήσιν των μαθηματευόντων, νυν πρώτον τύποις εκδέδοται. Γαλατά: Ε. Καγιόλ. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2013.
- Χρύσανθος Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου εκ Μαδύτων (1872). Μηνάς, Δομένικος, επιμ. Κρηπίς του θεωρητικού και πρακτικού της εκκλησιαστικής μουσικής συνταχθείσα παρά Χρυσάνθου Μητροπολίτου Προύσης, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου και Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος. Αθήναι: Χ. Ν. Φιλαδελφέως. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2013.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hannick Chr. Chrysanthos (von Madytos), Die Musik in Geschichte und Gegenwart
- ↑ Riemann, Hugo (1929). Musiklexikon (στα Γερμανικά) (11 έκδοση). Βερολίνο: Max Hesses Verlag. σελ. 320.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θίοντορ Μπέικερ (1851-1934) (1919). Baker's biographical dictionary of musicians. Νέα Υόρκη: G. Schirmer. σελίδες 159. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2011.
- Θεοδόσιος Β. Γεωργιάδης, Η Νέα Μούσα : Συνοπτική ιστορική και τεχνική μουσική μελέτη, Εν Σταμπουλ, Τύποις Μάρκου Δημητριάδου, 1936.
- Riemann, Hugo (1929). Musiklexikon (στα Γερμανικά) (11 έκδοση). Βερολίνο: Max Hesses Verlag.