Μετάβαση στο περιεχόμενο

Χρονικά (Τάκιτου)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πρώτη σελίδα των βιβλίων 6–16 των Χρονικών του Τάκιτου (Βενετία: Βιντελίνος ντε Σπίρα, π. 1471/72).

Tα Χρονικά, λατιν.: Annales από τον Ρωμαίο ιστορικό και συγκλητικό Τάκιτο [1] είναι μια ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη βασιλεία του Τιβερίου έως εκείνη του Νέρωνα, τα έτη 14–68 μ.Χ. [2] Τα Χρονικά αποτελούν σημαντική πηγή για τη σύγχρονη κατανόηση της ιστορίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά τον 1ο αι. μ.Χ. [3] Το τελευταίο έργο του Τάκιτου, οι σύγχρονοι ιστορικοί γενικά το θεωρούν το μεγάλο έργο (magnum opus) του [4], που ο ιστορικός Ρόναλντ Μέλορ λέει ότι αντιπροσωπεύει την «κορυφή της ρωμαϊκής ιστορικής γραφής». [5]

Οι Ιστορίες και τα Χρονικά του Τάκιτου μαζί ανήλθαν σε 30 βιβλία, αν και ορισμένοι μελετητές διαφωνούν σχετικά με το σε ποιο έργο ανήκουν ορισμένα βιβλία: παραδοσιακά 14 αποδίδονται στις Ιστορίες, και 16 στα Χρονικά. Από τα 30 βιβλία που αναφέρει ο Ιερώνυμος, έχουν διασωθεί περίπου τα μισά. [2]

Οι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι ως Ρωμαίος συγκλητικός, ο Τάκιτος είχε πρόσβαση στις Πράξεις της Συγκλήτου (Acta Senatus) —τα αρχεία της Ρωμαϊκής Συγκλήτου—που παρείχε μια σταθερή βάση για το έργο του. [4] Παρόλο που ο Τάκιτος αναφέρεται σε μέρος τού έργου του ως "τα Χρονικά μου", ο τίτλος του έργου Annales που χρησιμοποιείται σήμερα, δεν ανατέθηκε από τον ίδιο τον Τάκιτο, αλλά προέρχεται από την για κάθε χρόνο αναφορά. [2] [3] Το όνομα του τρέχοντος χειρογράφου φαίνεται να είναι "Βιβλία Ιστορίας από το τέλος του θεϊκού Αυγούστου" (Ab Excessu divi Augusti Historiarum Libri).

Υπόβαθρο και δομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πυρκαγιά της Ρώμης, τον Ιούλιο του 64, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Νέρωνα, από τον Kαρλ φον Πιλότυ, 1861.

Τα Χρονικά ήταν το τελευταίο έργο του Τάκιτου, και παρέχει μια βασική πηγή για τη σύγχρονη κατανόηση της ιστορίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από την αρχή της βασιλείας του Τιβερίου το 14 μ.Χ. έως το τέλος της βασιλείας του Νέρωνα, το 68 μ.Χ. [3] Ο Τάκιτος έγραψε τα Χρονικά σε τουλάχιστον 16 βιβλία, αλλά λείπουν τα βιβλία 7–10, και μέρη των βιβλίων 5, 6, 11 και 16. [3]

Η περίοδος που καλύπτουν οι Ιστορίες (που γράφτηκαν πριν από τα Χρονικά) ξεκινά στις αρχές του έτους 69 μ.Χ., δηλαδή έξι μήνες μετά το τέλος του Νέρωνα, και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του Δομιτιανού το 96. [3] Δεν είναι γνωστό πότε ο Τάκιτος άρχισε να γράφει τα Χρονικά, αλλά είχε αρχίσει να τα γράφει μέχρι το 116 μ.Χ. [2] Οι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι ως συγκλητικός, ο Τάκιτος είχε πρόσβαση στο Acta Senatus, τα αρχεία της Ρωμαϊκής Συγκλήτου, παρέχοντας έτσι μια σταθερή βάση για το έργο του. [4]

Μαζί οι Ιστορίες και τα Χρονικά ανήλθαν σε 30 βιβλία. [2] Αυτά τα τριάντα βιβλία αναφέρονται από τον Άγιο Ιερώνυμο, και περίπου τα μισά από αυτά έχουν διασωθεί. [2] Αν και ορισμένοι μελετητές διαφέρουν σχετικά με τον τρόπο ανάθεσης των βιβλίων σε κάθε έργο, παραδοσιακά 14 ανατίθενται στις Ιστορίες και 16 στα Χρονικά . [2] Ο φίλος του Τάκιτου, Πλίνιος, αναφέρεται ως «οι Ιστορίες σου», όταν του έγραφε για το προηγούμενο έργο του. [2] Παρόλο που ο Τάκιτος αναφέρεται σε μέρος του έργου του ως "τα Χρονικά μου", ο τίτλος του έργου Annales που χρησιμοποιείται σήμερα, δεν ανατέθηκε από τον ίδιο τον Τάκιτο, αλλά προέρχεται από τη δομή του έργου για κάθε χρόνο. [2] [3]

Από τα δεκαέξι βιβλία του Annals, η βασιλεία του Τιβέριου καταλαμβάνει έξι βιβλία, από τα οποία λείπει μόνο το Βιβλίο 5. Αυτά τα βιβλία χωρίζονται προσεκτικά σε δύο σύνολα των τριών, που αντιστοιχούν στην αλλαγή της φύσης του πολιτικού κλίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου. [3]

Τα επόμενα έξι βιβλία είναι αφιερωμένα στη βασιλεία του Καλιγούλα και του Κλαύδιου. Τα βιβλία 7 έως 10 λείπουν. Τα βιβλία 11 και 12 καλύπτουν την περίοδο από την προδοσία της Μεσσαλίνας έως το τέλος της βασιλείας του Κλαυδίου.

Τα τέσσερα τελευταία βιβλία καλύπτουν τη βασιλεία του Νέρωνα, και το Βιβλίο 16 διακόπτεται στα μέσα του έτους 66 μ.Χ. [3] Αυτό αφήνει χαμένο το υλικό, που θα κάλυπτε τα τελευταία δύο χρόνια της βασιλείας του Νέρωνα. [2]

Περιεχόμενο και ύφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τάκιτος κατέγραψε ένα ρωμαϊκό αυτοκρατορικό σύστημα διακυβέρνησης. Ο Τάκιτος επέλεξε να ξεκινήσει το έργο του με το τέλος του Αυγούστου το 14 μ.Χ. και τη διαδοχή του από τον Τιβέριο. [4]

Όπως και στις Ιστορίες, ο Τάκιτος διατηρεί τη θέση του για την αναγκαιότητα του Πριγκιπάτου. Λέει ξανά ότι ο Αύγουστος έδωσε και εγγυήθηκε την ειρήνη στο κράτος μετά από χρόνια εμφυλίου πολέμου, αλλά από την άλλη μας δείχνει τη σκοτεινή πλευρά της ζωής υπό τους Καίσαρες. Η ιστορία της αρχής του Πριγκιπάτου είναι επίσης η ιστορία του τέλους της πολιτικής ελευθερίας, που απολάμβανε κατά τη διάρκεια της δημοκρατίας η συγκλητική αριστοκρατία, την οποία ο Τάκιτος θεωρούσε ως ηθικά παρακμιακή, διεφθαρμένη και δουλοπρεπή απέναντι στον Αυτοκράτορα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Νέρωνα υπήρξε μια ευρεία διάδοση λογοτεχνικών έργων υπέρ αυτού του αυτοκτονικού τέλους των επιφανών ανδρών (exitus illustrium virorum). Και πάλι, όπως και στο Agricola του, ο Τάκιτος είναι αντίθετος με εκείνους που επέλεξαν το άχρηστο μαρτύριο, μέσω μάταιων αυτοκτονιών.

Στα Annales, ο Τάκιτος βελτίωσε περαιτέρω το ύφος της προσωπογραφίας που είχε χρησιμοποιήσει τόσο καλά στις Historiae. Ίσως το καλύτερο πορτρέτο είναι αυτό του Τιβέριου, που απεικονίζεται με έμμεσο τρόπο, ζωγραφίζεται προοδευτικά κατά τη διάρκεια μιας αφήγησης, με παρατηρήσεις και σχόλια στην πορεία να συμπληρώνουν λεπτομέρειες. [2] Ο Τάκιτος απεικονίζει τόσο τον Τιβέριο όσο και τον Νέρωνα ως τυράννους, που προκαλούσαν φόβο στους υπηκόους τους. [2] Αλλά ενώ βλέπει τον Τιβέριο ως κάποιον που ήταν κάποτε σπουδαίος άνδρας, ο Τάκιτος θεωρεί τον Νέρωνα ως απλώς απεχθή. [2]

Προέλευση και αυθεντικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αβαείο Κόρβεϋ στη Γερμανία, όπου ανακαλύφθηκαν τα Χρονικά 1–6. [6]

Από τον 18ο αι., τουλάχιστον πέντε προσπάθειες έχουν γίνει για να αμφισβητηθεί η αυθεντικότητα των Χρονικών ότι γράφτηκαν από κάποιον άλλο, εκτός από τον Τάκιτο, με την κριτική του Βολταίρου να είναι ίσως η πρώτη. Ο Βολταίρος ήταν γενικά επικριτικός με τον Τάκιτο, και είπε ότι ο Τάκιτος δεν συμμορφωνόταν με τα πρότυπα για την παροχή ιστορικών πηγών στον πολιτισμό. [7] Το 1878, ο Τζον Γουίλσον Ρος και το 1890 ο Πόλυντορ Χότσαρτ πρότειναν, ότι το σύνολο των Χρονικών είχε πλαστογραφηθεί από τον Ιταλό μελετητή Πότζιο Μπρατσολίνι (1380–1459). [8] [9] [10] Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Φαν Φοορστ, αυτή ήταν μια «ακραία υπόθεση», που δεν απέκτησε ποτέ θαυμαστές μεταξύ των σύγχρονων μελετητών.[10] Ο Φόορστ, ωστόσο, δεν απευθύνεται σε καμία από τις αντιρρήσεις του Ρος σχετικά με πολυάριθμες υποτιθέμενες ιστορικές ανακρίβειες στα Χρονικά, αλλά παραβιάζει μόνο τον Χόρτσαρτ σε μερικά σημεία σε μια υποσημείωση.

Η προέλευση των χειρογράφων που περιέχουν τα Χρονικά ανάγεται στην Αναγέννηση. Ενώ ο Μπρατσιολίνι είχε ανακαλύψει τρία μικρά έργα στο Αβαείο Χέρσφελντ στη Γερμανία το 1425, ο Τσανόμπι ντα Στράντα (απεβ. το 1361) είχε πιθανώς ανακαλύψει νωρίτερα τα Χρονικά 11–16 στο Μόντε Κασίνο, όπου έζησε για κάποιο διάστημα. [6] [11] Τα αντίγραφα των Χρονικών στο Μόντε Κασίνo πιθανότατα μεταφέρθηκαν στη Φλωρεντία από τον Τζιοβάννι Βοκάκιo (1313–1375), φίλο του ντα Στράντα, στον οποίο πιστώνεται επίσης η ανακάλυψή τους στο Mόντε Κασίνo. [11] [12] [13] Ανεξάρτητα από το αν τα χειρόγραφα του Mόντε Κασίνo μεταφέρθηκαν στη Φλωρεντία από τον Boκάκιo ή τον ντα Στράντα, ο Μποκάτσιo χρησιμοποίησε τα Χρονικά, όταν έγραψε το Σχόλιο στον Δάντη (Commento di Dante) π. 1374 (πριν από τη γέννηση του Πότζιο Μπρατσολίνι), δίνοντας μια αφήγηση για το τέλος του Σενέκα απευθείας, με βάση την αφήγηση του Τάκιτου στο βιβλίο Χρονικά 15. [14] Ο Φράνσις Νιούτον δηλώνει ότι είναι πιθανό τα Χρονικά 11–16 να βρίσκονταν στο Mόντε Κασίνo κατά το πρώτο μισό της διακυβέρνησης του ηγουμένου Δεσιδέριου (1058–1087), ο οποίος αργότερα έγινε ο πάπας Βίκτωρ Γ΄. [15] Τα Χρονικά 1–6 ανακαλύφθηκαν στη συνέχεια ανεξάρτητα στο αβαείο Κόρβεϋ στη Γερμανία το 1508 από τον Τζιοβάννι Άντζελο Αρτσιμπόλντι, μετέπειτα αρχιεπίσκοπο του Μιλάνου, και εκδόθηκαν για πρώτη φορά στη Ρώμη το 1515 από τον Μπερολάντο, κατόπιν εντολής του πάπα Λέοντα Ι΄, ο οποίος στη συνέχεια κατέθεσε το χειρόγραφο στη Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας. [6]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μελέτες για τονΤάκιτο
  • Ο Τάκιτος για τον Ιησού
  • Ο Βίριος Νικόμαχος Φλαβιανός έγραψε ένα χαμένο ιστορικό έργο με τίτλο Χρονικά (Annals), πιθανότατα μια συνέχεια του έργου του Τάκιτου.

Αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Tacitus· Church, Alfred John. The Annals (109 A.C.E.). 
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 The Annals: The Reigns of Tiberius, Claudius, and Nero by Cornelius Tacitus and J. C. Yardley (ISBN 0-19-282421-X) Oxford pages ii to xxvii
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Tacitus and the Writing of History by Ronald H. Martin 1981 (ISBN 0-520-04427-4) pages 104–105
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 The annals by Cornelius Tacitus, Anthony John Woodman 2004 (ISBN 0-87220-558-4) pages x to xx
  5. ↑ Mellor, Ronald (2010). Tacitus' Annals. Oxford: Oxford University press. σελ. 23. ISBN 978-0-19-515192-3. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Latin Literature: A History by Gian Biagio Conte, Don P. Fowler, Glen W. Most and Joseph Solodow (Nov 4, 1999) (ISBN 0-8018-6253-1) Johns Hopkins University Press page 543
  7. ↑ The Classical Foundations of Modern Historiography by Arnaldo Momigliano and Riccardo Di Donanto (ISBN 0-520-07870-5) Univ California Press 1992 page 127
  8. ↑ John Wilson Ross, Tacitus and Bracciolini: The Annals Forged In The XVth Century (ISBN 978-1-4068-4051-3). Originally published London: Diprose and Bateman, 1878.
  9. ↑ Polydore Hochart 1890, De L'Authenticité Des Annales Et Des Histoires de Tacite republished by Bibliobazar, 2009 (ISBN 1-103-22125-6)
  10. ↑ 10,0 10,1 Robert Van Voorst Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence 2000 (ISBN 0-8028-4368-9) page 42
  11. ↑ 11,0 11,1 Medieval Italy: An Encyclopedia by Christopher Kleinhenz (Nov 2003) (ISBN 0-415-93931-3) page 1174
  12. ↑ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) (ISBN 0-521-58395-0) Cambridge University Press page 327
  13. ↑ The Fortunes of Apuleius by Julia Haig Gaisser (Jan 3, 2008) (ISBN 0-691-13136-8) Princeton University Press pages 93–94
  14. ↑ The Deaths of Seneca by James Ker (ISBN 0-19-538703-1) Oxford University Press 2009 page 201
  15. ↑ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) (ISBN 0-521-58395-0) Cambridge University Press pages 104–105

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χρονικά_(Τάκιτου)&oldid=11037639"