Χρήστης:Reda Raouchaia/Μελάνι κεφαλόποδου
Το μελάνι κεφαλόποδου είναι σκουρόχρωμη χρωστική ουσία που εκτοξεύουν στο νερό τα περισσότερα κεφαλόποδα, ως μέρος μηχανισμού διαφυγής. Υπάρχει σε όλα τα κεφαλόποδα εκτός από τα Ναυτιλοειδή και τα Cirrina (χταπόδια της βαθιάς θάλασσας).[1]
Το μελάνι προέρχεται από το μελανοφόρο σάκο (που βρίσκεται ανάμεσα στα βράγχια) και διαχέεται ευρύτερα, όταν η εκτόξευση συνοδεύεται από ένα πίδακα νερού από το σιφόνι. Το σκούρο χρώμα οφείλεται στο κύριο συστατικό του, τη μελανίνη. Διαφορετικά είδη κεφαλόποδων συνθέτουν μελάνια διαφορετικών αποχρώσεων, γενικά, τα χταπόδια παράγουν μαύρο μελάνι, των καλαμαριών είναι μπλε-σκούρο, και της σουπιάς είναι καφετί.
Παρόμοιος μηχανισμός διαφυγής από κίνδυνο υπάρχει σε αρκετά υδατικά μαλάκια, όπως τα γαστερόποδα Anaspidea.
Χαρακτηριστικά της μελάνης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κάρολος Δαρβίνος, The Voyage of the Beagle
Οι μηχανισμοί διαφυγής με μελάνι είναι δύο τύπων. Ο ένας είναι η εκτόξευση μεγάλης ποσότητας μελάνης στο νερό ώστε να δημιουργηθεί ένα σκοτεινό σύννεφο (σαν παραπέτασμα καπνού), που περιορίζει την ορατότητα του αρπακτικού, επιτρέποντας στο κεφαλόποδο να ξεφύγει με βιαστικά τινάγματα.
Ο δεύτερος μηχανισμός διαφυγής είναι η απελευθέρωση ψευδόμορφων ("ψεύτικα σώματα"), δηλαδή συννεφάκια εμπλουτισμένα με βλέννα, που διαχέονται αργά και παραμένουν συμπυκνωμένα σε κηλίδες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εν τω μεταξύ, το κεφαλόποδο θα αλλάξει χρώμα. Τα ψευδόμορφα μοιάζουν σε διαστάσεις και σχήμα με το κεφαλόποδο που τα δημιούργησε, και όπως διαπιστώθηκε τα αρπακτικά επανειλημμένα επιτίθενται στην ψευδομορφή, επιτρέποντας στα κεφαλόποδα να ξεφύγουν (ο μηχανισμός αποκαλείται και "χρωματική αλλαγή-μελάνι-ελιγμοί").[εκκρεμεί παραπομπή]
Όμοια, τα νεογνά της πράσινης χελώνας (Chelonia mydas) επανειλημμένα έχουν επιτεθεί σε ψευδομορφή που δημιούργησε το Χταπόδι bocki και στη συνέχεια αγνόησαν εντελώς τα ομοειδή χταπόδια.[2]
Πολλοί κυνηγοί κεφαλόποδων, όπως οι σμέρνες, έχουνε εξελιγμένα συστήματα χημειοϋποδοχέων, και φαίνεται πως συστατικά της μελάνης (όπως η τυροσινάση) ερεθίζουν, αναισθητοποιούν ή απενεργοποιούν το σύστημα. Για να τεκμηριωθούν όλα αυτά χρειάζονται περαιτέρω έρευνες. Το μελάνι κεφαλόποδου είναι γενικά πολύ περισσότερα από ένα απλό παραπέτασμα καπνού. Για τις σουπιές και τα καλαμάρια είναι χημικός συναγερμός. Σφάλμα αναφοράς: Η αρχική ετικέτα <ref> έχει κακή μορφή ή έχει κακό όνομα
Τα χταπόδια ίσως εκτοξεύσουν μελάνι σε σαλιγκάρια ή τα καβούρια που πλησιάζουν τα αυγά τους.
Πολλά είδη σουπιάς κρύβουν τα αυγά τους από κυνηγούς καλύπτοντάς τα με μία στρώση μελάνης.[3]
Φυσικές ιδιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μελάνι του Sepia officinalis μελάνι είναι πολυδιασπειρώμενο εναιώρημα από σφαιρικά σωματίδια διαστάσεων από 80 έως 150 νανόμετρα (οι μετρήσεις έγιναν με TRP και SEM). Τα σωματίδια έχουν πυκνότητα 1.27 g cm−3, και περιεκτικότητα σε μέταλλα 4.7% κατά βάρος.[4]
Χημική σύνθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μελάνι αποτελείται από μελανίνη, βλέννα και άλλες χημικές ουσίες όπως: τυροσινάση, ντοπαμίνη και L-DOPA,[5] και μικρές ποσότητες ελεύθερων αμινοξέων, όπως ταυρίνη, ασπαρτικό οξύ, γλουταμινικό οξύ, αλανίνη και λυσίνη.
The typical defence response of the sea hare to a predator is the release of chemicals such as free amino acids, ink from the ink gland and opaline from the opaline gland. Chemical deterrence involves the release of toxic chemicals that are noxious to predators and rapidly dissuades them from feeding. Ink creates a dark, diffuse cloud in the water that disrupts the sensory perception of the predator by acting as a smoke screen and as a decoy. The opaline, which affects the senses dealing with feeding, causes the predator to instinctively attack the cloud of chemicals as if it were indeed food.[6][7]
Use by humans[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Cephalopod ink has, as its name suggests, been used in the past as ink; indeed, the Greek name for cuttlefish, and the taxonomic name of a cuttlefish genus, Sepia, is associated with the brown colour of cuttlefish ink (for more information, see sepia). Modern use of cephalopod ink is generally limited to cooking, where it is used as a food colouring and flavouring, for example in pasta and sauces. For this purpose it is generally obtainable from fishmongers or gourmet food suppliers. The ink is extracted from the ink sacs during preparation of the dead cephalopod, usually squid, and therefore contains no mucus.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Roger T. Hanlon, John B. Messenger: Cephalopod Behaviour, page 2. Cambridge University Press, 1999, (ISBN 0-521-64583-2)
- ↑ Roy L. Caldwell (2005), "An Observation of Inking Behavior Protecting Adult Octopus bocki from Predation by Green Turtle (Chelonia mydas) Hatchlings" http://muse.jhu.edu/journals/pacific_science/v059/59.1caldwell.pdf
- ↑ Roper, Clyde F. E.· Jereb, P (2005). Cephalopods of the World: Chambered nautiluses and sepioids (Nautilidae, Sepiidae, Sepiolidae, Sepiadariidae, Idiosepiidae, and Spirulidae). Rome: Food and Agriculture Organization. σελ. 8.
- ↑ Soto-Gómez, Diego; Pérez-Rodríguez, Paula; López-Periago, J. Eugenio; Paradelo, Marcos. «Sepia ink as a surrogate for colloid transport tests in porous media». Journal of Contaminant Hydrology 191: 88–98. doi:. https://doi.org/10.1016/j.jconhyd.2016.05.005.
- ↑ http://nationalzoo.si.edu/Animals/Invertebrates/Facts/cephalopods/inking.cfm
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομαDerby, Kicklighter et al (2007). - ↑ Inman, Mason (29 Μαρτίου 2005). «Sea Hares Lose Their Lunch». Sciencemag.org. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2015.