Χοσέ Μανουέλ Μορένο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Χοσέ Μανουέλ Μορένο

Ο Μορένο το 1941
Προσωπικές πληροφορίες
Πλήρες όνομαΧοσέ Μανουέλ Μορένο Φερνάντες
Ημερ. γέννησης3 Αυγούστου 1916
Τόπος γέννησηςΜπουένος Άιρες, Αργεντινή
Ημερ. θανάτου26 Αυγούστου 1978 (62 ετών)
Τόπος θανάτουΜέρλο, Αργεντινή
Ύψος1,78 μ.
ΘέσηΕπιθετικός
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.†(Γκ.)†
1935–1944Ρίβερ Πλέιτ263(158)
1944–1946Ρεάλ Εσπάνια41(13)
1946–1948Ρίβερ Πλέιτ67(21)
1949Ουνιβερσιντάτ Κατόλικα22(8)
1950Μπόκα Τζούνιορς23(7)
1951Ουνιβερσιντάτ Κατόλικα12(2)
1952Ντεφενσόρ14(3)
1953Φέρρο Καρρίλ Οέστε15(1)
1954–1957Ιντεπεντιέντε Μεδεγίν42(12)
1960–1961Ιντεπεντιέντε Μεδεγίν3(1)
Σύνολο502(226)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.†(Γκ.)†
1936–1950Αργεντινή34(19)
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Χοσέ Μανουέλ Μορένο Φερνάντες (ισπανικά: José Manuel Moreno Fernández, 3 Αυγούστου 1916 – 26 Αυγούστου 1978), προσωνύμιο El Charro, ήταν Αργεντινός ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνίστηκε σε πολλούς συλλόγους στην Αργεντινή, το Μεξικό, τη Χιλή και την Κολομβία. Για πολλούς που τον είδαν να παίζει, είναι ένας από τους κορυφαίους του αθλήματος όλων των εποχών, ακόμη και συγκρινόμενος με τους Πελέ, Ντιέγκο Μαραντόνα και Αλφρέδο Ντι Στέφανο,[1][2][3][4][5] και ο πρώτος (ακολούθησαν άλλοι οκτώ μετά από τουλάχιστον μισό αιώνα[6]) ποδοσφαιριστής που έχει κερδίσει τίτλους πρωταθλήματος σε τέσσερις διαφορετικές χώρες.[7]

Ο Μορένο ήταν μέλος της ομάδας Ρίβερ Πλέιτ, γνωστής ως La Máquina, η οποία κυριάρχησε στην Αργεντινή τη δεκαετία του 1940 και ήταν μέλος της εθνικής ομάδας της Αργεντινής με την οποία κέρδισε το πρωτάθλημα της Νότιας Αμερικής το 1941 και το 1947 (το τωρινό Κόπα Αμέρικα), επιλεγόμενος στο τελευταίο ως ο καλύτερος παίκτης της διοργάνωσης.[8]

Θεωρούνταν ως πλήρης παίκτης που η παρουσία του έκανε μεγάλη διαφορά στις ομάδες που αγωνιζόταν.[2][7] Το 1999, ψηφίστηκε ως 5ος καλύτερος παίκτης της Νότιας Αμερικής και μεταξύ των 25 καλύτερων του 20ού αιώνα στις εκλογές της IFFHS.[9] Διέθετε υψηλή τεχνική, μεγάλη διορατικότητα και ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος στην μεγάλη περιοχή, τόσο με τα πόδια όσο και με το κεφάλι.[10] Αποτελούσε τον καλύτερο συνδυασμό δύναμης και τεχνικής. Παρά τις φήμες για το ποτό, το κάπνισμα και την έλλειψη επαρκούς προπόνησης (στοιχεία αληθή που ο ίδιος ουδέποτε διέψευσε), ο Μορένο ήταν γνωστός και για την καλή φυσική του κατάσταση, γεγονός που του επέτρεψε να παίζει επαγγελματικά σε υψηλό επίπεδο και μετά τα 40 του χρόνια.

Καριέρα σε συλλόγους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη γειτονιά της Λα Μπόκα, στο Μπουένος Άιρες, και μεγάλωσε στη γύρω περιοχή του γηπέδου Λα Μπομπονέρα (La Bombonera), έδρα της Μπόκα Τζούνιορς.[11] Ήταν από πτωχή οικογένεια και αναγκάζονταν να δουλεύει στα πλυντήρια του λιμανιού. Ξεκίνησε να ασχολείται με την πυγμαχία αλλά έσπασε τη μύτη του και δεν θέλησε να συνεχίσει. Μοναχογιός με τρεις μεγαλύτερες αδερφές, ο πατέρας του ήταν αστυνομικός και φίλαθλος του ποδοσφαίρου και τον υποστήριξε στις πρωτοβουλίες του σε αυτή την κατεύθυνση. Ξεκίνησε σε ένα μέτριας δυναμικότητας σύλλογο, την Estrela de Brandes στην ηλικία των 14 ετών. Στα 15 του, προσπάθησε να ενταχθεί στη Μπόκα Τζούνιορς, αλλά δεν τα κατάφερε. Για ένα μικρό διάστημα εργάστηκε στο περιοδικό El Gráfico στην αρχειοθέτηση υλικού και σε άλλες βοηθητικές εργασίες.[12][13] Ακολούθως του δόθηκε η ευκαιρία να γίνει μέλος των τμημάτων της Ρίβερ Πλέιτ, της αντιπάλου της Μπόκα, το 1933.[14]

Αργεντινή και Ρίβερ Πλέιτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1934 επιλέχθηκε μαζί με άλλους νέους παίκτες από το σύλλογο από τον προπονητή της ομάδας για να συμμετάσχει σε μια περιοδεία φιλικών αγώνων στη Βραζιλία. Η πρώτη εμφάνισή του ήταν απέναντι στη Βάσκο ντε Γκάμα (4–1 υπέρ της Ρίβερ) σημειώνοντας ένα γκολ και αφήνοντας άριστες εντυπώσεις.[15] Η αυτοπεποίθηση τον χαρακτήριζε από την αρχή της καριέρας του και πριν από τον αγώνα με την Μποταφόγκο, με άγνοια κινδύνου είπε στους συμπαίκτες του: «Ήρεμα παιδιά, θα τους βάλουμε πέντε γκολ. Δεν βλέπετε αυτόν που με μαρκάρει πόσο άσχημος είναι; Θα τον χορέψω». Πράγματι, σκόραρε ένα γκολ κι η Ρίβερ κέρδισε με 5–1.[16] Έκανε το ντεμπούτο του στο πρωτάθλημα Αργεντινής στις 17 Μαρτίου 1935, με νίκη 2–1 επί της Πλατένσε, σημειώνοντας ένα γκολ.[17] Καθιερώθηκε στην ομάδα το 1936 και άρχισε να πλαισιώνεται από άλλους ιδιαίτερα ταλαντούχους παίκτες με πρώτο τον Αντόλφο Πεντερνέρα και με τον ήδη αγωνιζόμενο Κάρλος Πεουσέλε κέρδισαν το πρώτο πρωτάθλημα εκείνη τη χρονιά. Σε 16 συμμετοχές ο Μορένο σημείωσε 11 τέρματα στο πρωτάθλημα.[18]

Γρήγορα έγινε ο μεγαλύτερος αστέρας του ποδοσφαίρου της Αργεντινής, μέλος της ομάδας που κατέκτησε τον τίτλο πρωταθλήματος και του 1937, κερδίζοντας το 85 % των πόντων, σημείωσε 106 γκολ σε 34 αγώνες με το Μορένο να σκοράρει 32 τέρματα σε ισάριθμες συναντήσεις που αγωνίστηκε.[18] Την τριετία 1936–39 η ομάδα σκόραρε σε 96 συνεχόμενα επίσημα παιχνίδια, ρεκόρ κόσμου που παραμένει ακατάρριπτο σημειώνοντας 316 τέρματα, από τα οποία τα 84 του Μορένο.[19] Συνέχισε να είναι ο βασικός μοχλός στον επιθετικό σχηματισμό της ομάδας που σταδιακά δημιουργήθηκε και έμεινε γνωστός ως La Máquina (Η Μηχανή), τη γραμμή επιθέσεων που αποτελούνταν από τους Μορένο, Πεντερνέρα, Άνχελ Λαμπρούνα, Χουάν Κάρλος Μουνιός και Φέλιξ Λουστάου.[20][13] Παρόλο που αυτό το κουιντέτο έπαιξε μόνο 18 παιχνίδια όλοι μαζί μεταξύ 1942 και του 1946, με πρώτο στις 28 Ιουνίου 1942 απέναντι στην Πλατένσε που έληξε με νίκη 1–0, άφησε βαθύ σημάδι στο ποδόσφαιρο της Αργεντινής (όχι μόνο στην ιστορία του σωματείου), γιατί περισσότερο από το ποδόσφαιρο κάθε φορά που συγκεντρώνονταν αυτοί οι πέντε σπουδαίοι παίκτες παρήγαγαν μαγεία. Η ομάδα κυριάρχησε στο ποδόσφαιρο της Αργεντινής καθιστώντας τη χώρα τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική δύναμη της Νότιας Αμερικής και θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους σχηματισμούς στην ιστορία του αθλήματος, παίζοντας γρήγορα και με πολλές εναλλαγές θέσεων κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1940, κερδίζοντας μεταξύ άλλων δύο εθνικούς τίτλους πρωταθλήματος (1941, 1942) και τέσσερα Aldao Cups (διπλοί αγώνες μεταξύ των πρωταθλητών Αργεντινής-Ουρουγουάης). Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένας τακτικός, τεχνικός και φυσικός πρόδρομος σε θεαματικές ομάδες, όπως η «Χρυσή Ομάδα» της Ουγγαρίας της δεκαετίας του 1950, και η εθνική Ολλανδίας της δεκαετίας του 1970.[21]

Στο πρωτάθλημα του 1941 η ομάδα σημείωσε 19 νίκες, 6 ισοπαλίες και 5 ήττες και ο Μορένο πέτυχε 14 τέρματα.[18] Ο πρώτος τίτλος της δεκαετίας εξασφαλίστηκε στις 19 Οκτωβρίου του 1941 με μια συντριπτική νίκη επί της Μπόκα με 5–1 με ένα γκολ του Μορένο.[22][23] Στο πρωτάθλημα του 1942 η ομάδα είχε την καλύτερη πορεία με 20 νίκες, 6 ισοπαλίες, 4 ήττες και τέρματα 79–37, 10 εκ των οποίων του Μορένο. Στις 19 Ιουλίου 1942 άλλη μια συντριπτική νίκη επί της Μπόκα Τζούνιορς με 4–0 ήταν η μεγαλύτερη απόδειξη ισχύος.[14] Οι αριθμοί μπορεί να μην θεωρούνται εντυπωσιακοί μιας και η ομάδα λειτουργικά δεν βιαζόταν να κερδίσει πρωτίστως ενδιαφερόμενη να έχει τον έλεγχο του παιχνιδιού, συχνά ρισκάρωντας νίκες στο τέλος των αγώνων. Αυτός ήταν και ο λόγος που τους αποκαλούσαν Los caballeros de la angustia («Οι ιππότες της αγωνίας»). Επίσης το πρωτάθλημα της χώρας ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό ευρισκόμενο σε υψηλότερο επίπεδο από αυτά των άλλων της Νότιας Αμερικής. Τα δύο επόμενα χρόνια ο τίτλος έφυγε από τα χέρια της Ρίβερ που κατετάγη δεύτερη μετά τη Μπόκα Τζούνιορς, το 1943 με ένα βαθμό διαφορά και την επόμενη χρονιά με δύο.[22]

«Η μηχανή» της Ρίβερ Πλέιτ. Από αριστερά: Μουνιός, Μορένο, Πεντερνέρα, Λαμπρούνα, Λουστάου

Ο Μορένο είχε κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των επιθέσεων αγωνιζόμενος ως εσωτερικός επιθετικός (inside forward), είτε δεξιά είτε αριστερά στο σχηματισμό (στην πιο οπίσθια θέση του κουιντέτου που στη σημερινή εποχή αντιστοιχεί σε αυτή του επιθετικού μέσου) χάρη στην ευχέρεια που διέθετε στη χρήση και των δύο ποδιών του και έχοντας λιγότερο εκτελεστικό στόχο σε σχέση με τη δεκαετία του 1930.[13] Και ήταν ίσως, ο πρώτος παίκτης που προσαρμόστηκε σε αυτό το προφίλ που έγινε δημοφιλές πολλά χρόνια αργότερα: αυτό του πλήρους ποδοσφαιριστή, του συνολικού ποδοσφαίρου.[3][24] Μερικοί τον χαρακτήρισαν ως χορευτή των γηπέδων, γιατί του άρεσε να «παίζει» με τους αντίπαλους αμυντικούς, τους οποίους απέφευγε ξανά και ξανά μέχρι να εξαντληθούν. Και συνεργάστηκε λίγα μέτρα πίσω από την πρώτη γραμμή της επίθεσης, επειδή είχε επίσης εξαιρετική διορατικότητα στο παιχνίδι και αποτελεσματικά περάσματα. Ήταν επίσης ικανότατος σουτέρ. Οι περιγραφές για τις δυναμικές επελάσεις του αναφέρονται στο χαρακτηρισμό ενός τυφώνα. Δεν είχε τον κύριο εκτελεστικό ρόλο αλλά τα γκολ που σημείωνε εντυπωσίαζαν.[25] Ήταν ένα παιχνίδι που λάτρευαν οι θεατές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των ομάδων που υπέφεραν από αυτό σε κάθε αγώνα. Ο χαρακτήρας του, εξωστρεφής και με χαρακτηριστικό σεβασμό προς το κοινό, τον έκαναν εξαιρετικά δημοφιλή και εκτός γηπέδου.[26] Ήταν ο απόλυτος σταρ του αργεντίνικου αθλητισμού έχοντας μια άγρια ​​προσωπικότητα και παρουσίαζε την εικόνα ενός ποδοσφαιριστή που ήταν πολύ διαφορετική από τους συνομηλίκους του, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος του.[27] Μελαχρινός, ευθυτενής, με περιποιημένα μαλλιά, μουστάκι και μποέμ χαρακτήρα, σαγήνευε τους πάντες με τις προσπάθειες των υπευθύνων της ομάδας να του αλλάξουν την εξωγηπεδική ζωή να πέφτουν στο κενό.[28] Ήταν λάτρης της νύχτας, τακτικός στα κέντρα διασκέδασης και οπαδός του τάνγκο. «Είναι η καλύτερη προπόνηση» διαβεβαίωνε.[10] Το 1939 μετά από ήττα της Ρίβερ από την Ιντεπεντιέντε με 3–2 η διοίκηση τιμώρησε το Μορένο για την εξωγηπεδική απειθαρχία του και το αποτέλεσμα ήταν οι συμπαίκτες του ν' αρνηθούν να αγωνιστούν υποχρεώνοντας την ομάδα να παρουσιαστεί με αναπληρωματικούς σε 9 αγώνες.[12][15]

Μεξικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1944, μεταγράφηκε στο Μεξικό στο σύλλογο Ρεάλ Εσπάνια, τους δευτεραθλητές της χώρας στην αγωνιστική περίοδο 1943–44, που ήταν η πρώτη επαγγελματική στη χώρα. Ο σύλλογος κέρδισε τον εθνικό τίτλο και κατά την αγωνιστική περίοδο 1944–45 έχοντας στις τάξεις της τον κορυφαίο Ισπανό σκόρερ Ισίδρο Λάνγκαρα και πέτυχε οκτώ συνεχόμενες νίκες συγκεντρώνοντας συνολικά 18, με δύο ισοπαλίες και μόνο τέσσερις ήττες. Οι δεξιότητες του Μορένο αξιοποιήθηκαν επαρκώς από τον Βασκικής καταγωγής Ισπανό και ενώθηκαν με αυτές και άλλων ικανών ποδοσφαιριστών όπως ο τερματοφύλακας ανάλογης καταγωγής José Sanjenís.[29] Την περίοδο της ζωής του στο Μεξικό απέκτησε το ψευδώνυμο El Charro («Ελ Τσάρο»), που είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να αναφερθούμε στον παραδοσιακό καουμπόι του Μεξικού και σε πιστή μετάφραση σημαίνει ιππέας.[26][28]

Επιστροφή στη Νότια Αμερική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακολούθως επέστρεψε στην πατρίδα του και στην Ρίβερ στο τέλος του 1946. Η δεύτερη θητεία του διήρκεσε τρεις χρονιές. Πρωταθλητής και πάλι το 1947, ήδη είχε συμπαίκτη τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο ο οποίος όπως είχε παραδεχθεί αργότερα έμαθε πολλά πράγματα από τον «καουμπόι» του ποδοσφαίρου.[30] Στην επανεμφάνισή του με την Ρίβερ στο γήπεδο Arquitecto Ricardo Etcheverri (έδρα της Οέστε) εισέρχονται 45.000 άτομα, 10.000 περισσότεροι από την κανονική του χωρητικότητα, πολλοί μένουν έξω και ο Μορένο τους αποζημιώνει με ένα χατ-τρικ απέναντι στην Ατλάντα στο τελικό 5–1. Εκείνη τη χρονιά σημείωσε 10 από τα 90 τέρματα της ομάδας.[18] Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα εναντίον της Εστουδιάντες, δεκάδες οπαδοί ήρθαν στο γήπεδο για να «εκτελέσουν» τον διαιτητή. Ο Μορένο μπόρεσε και τους σταμάτησε. Σε ένα παιχνίδι με αντίπαλο την Τίγρε, ο Μορένο δέχθηκε ένα αντικείμενο στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να πέσει στο έδαφος αιμόφυρτος. Ο νεαρός Ντι Στέφανο έτρεξε δίπλα του και τον ρώτησε αν χρειάζεται να διακοπεί ο αγώνας για να του προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες. Η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Μικρέ, άκουσέ με. Αν ένας παίκτης πέσει στο γήπεδο και δεν μπορέσει να σηκωθεί μόνος του, τότε καλύτερα να είναι νεκρός»! Ο Μορένο σηκώθηκε και συνέχιζε να παίζει σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.[12][28] Οι αναμνήσεις των Αργεντινών του 20ού αιώνα και των αθλητικών δημοσιογράφων της εποχής, αναφέρουν ότι ο Ντι Στέφανο παίζοντας σαν το Μορένο έγινε ο βασιλιάς της Ευρώπης.[31]

«Ο Μορένο ήταν ο ηγέτης. Ο καλύτερος ποδοσφαιριστής που έχω δει ποτέ. Ένας καλλιτέχνης, ένας ζωγράφος. Ένας καλλιτέχνης του θεάτρου, του κινηματογράφου, ένας χορευτής». Αλφρέδο Ντι Στέφανο (2008) σε συνέντευξή του (Süddeutsche Zeitung).[32]

Τα εσωτερικά προβλήματα στη χώρα υποχρέωσαν το Μορένο να μεταναστεύσει μετά την απεργία των παικτών το 1948, όπως και πολλοί άλλοι. Μετακόμισε στην Ουνιβερσιντάτ Κατόλικα της Χιλής, όπου την ίδια χρονιά κέρδισε τον πρώτο της τίτλο πρωταθλήματος. Επέστρεψε στην Αργεντινή το 1950, αυτή τη φορά για να παίξει για τη Μπόκα Τζούνιορς (αγαπημένη ομάδα της εφηβείας του) και το επόμενο έτος έπαιξε ξανά για την ομάδα της Χιλής.[33] Αγωνίστηκε επίσης μία σεζόν στην Ουρουγουάη, με την ομάδα Ντεφενσόρ. Εκείνη τη χρονιά, έπαιξε 14 παιχνίδια για το σύλλογο και σημείωσε τρία γκολ. Σύμφωνα με το ετήσιο βιβλίο του περιοδικού Fútbol Actualidad, ήταν ο καλύτερος παίκτης στην ομάδα εκείνη τη χρονιά.[34] Το 1953, επέστρεψε στην Αργεντινή και στην Οέστε.[35] Στο σύλλογο έμεινε λίγους μήνες, κάνοντας το ντεμπούτο του στις 19 Απριλίου σε αγώνα εναντίον της Πλατένσε (5–3) όπου έδωσε τρεις ασίστ και κέρδισε ένα πέναλτι. Η επιστροφή του στη χώρα του ήταν πόλος έλξης πολλών οπαδών και άλλων ομάδων με πολλούς φιλάθλους να μένουν εκτός γηπέδου. Αγωνίστηκε μόνο στο μισό πρωτάθλημα σημειώνοντας ένα γκολ απέναντι στην Εστουδιάντες ντε Λα Πλάτα.[36]

Ο Μορένο στη συνέχεια μετακόμισε στην Κολομβία το 1954, στην Ιντεπεντιέντε Μεδεγίν, όπου θα τελειώσει την καριέρα του. Ήταν ταυτόχρονα παίκτης και προπονητής του συλλόγου. Κέρδισε το πρωτάθλημα της Κολομβίας το 1955, καθιστώντας τον μοναδικό ποδοσφαιριστή που είχε κερδίσει τίτλους πρωταθλήματος σε πρωταθλήματα τεσσάρων διαφορετικών χωρών, στην Αργεντινή, το Μεξικό, τη Χιλή και την Κολομβία. Το 1957 κέρδισε τον τελευταίο και 12ο συνολικά τίτλο πρωταθλήματος σε ηλικία 41 ετών και ουσιαστικά αποσύρθηκε από την ενεργό δράση. Οριστικά αποχώρησε αγωνιζόμενος με την Ιντεπεντιέτε Μεντεγίν, σε φιλική συνάντηση με τη Μπόκα Τζούνιορς στις 27 Σεπτεμβρίου του 1961, έναν αγώνα κατά τον οποίο συμμετείχε τόσο ως προπονητής όσο και ως παίκτης. Η Μπόκα νικούσε στον αγώνα 0–2 και ο Μορένο, που ήταν ντυμένος με ρούχα στον πάγκο, παίρνει ένα μπλουζάκι, παντελονάκι, κάλτσες και φοράει τα παπούτσια του. Μπαίνει στο γήπεδο, σκοράρει δύο γκολ και η Ιντεπεντιέτε κερδίζει το παιχνίδι με 5–2.[25][37]

Κατά την διάρκεια των 26 χρόνων της επαγγελματικής του πορείας σημείωσε 226 γκολ σε αγώνες πρωταθλήματος πρώτης κατηγορίας.[38]

Διεθνής καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την φανέλα της εθνικής Αργεντινής

Ο Μορένο ήταν μέλος της εθνικής ομάδας της Αργεντινής από το 1936 έως το 1950, με 34 συμμετοχές και σημειώνοντας 19 γκολ.[39] Στις 10 Οκτωβρίου 1937, σκόραρε απέναντι στην Ουρουγουάη στο Μοντεβιδέο και καθιερώθηκε στην στη εθνική ομάδα.[40] Ήταν μέρος των νικητήριων ομάδων στο πρωτάθλημα της Νότιας Αμερικής (τώρα Κόπα Αμέρικα) του 1941 και του 1947, ενώ έφτασε στον τελικό του 1942. Η δεκαετία του 1940 θεωρείται η καλύτερη στην ιστορία της εθνικής της χώρας συγκρινόμενη ακόμα και με τις ομάδες που στέφθηκαν παγκόσμιες πρωταθλήτριες δεκαετίες αργότερα.[41] Το 1941 η Αργεντινή κέρδισε και τους τέσσερεις αγώνες της και ο ίδιος σημείωσε τρία γκολ.[42] Σημείωσε τον αριθμό γκολ 500 της διοργάνωσης σε αγώνα εναντίον του Ισημερινού το 1942: πέτυχε πέντε γκολ σε αυτή τη συνάντηση, ένα ρεκόρ για την διοργάνωση. Εκείνη την ημέρα, η Αργεντινή νίκησε τον Ισημερινό 12–0, η οποία είναι επίσης η μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων σε ένα αγώνα της διοργάνωσης.[43]

Ήταν ο κορυφαίος σκόρερ του πρωταθλήματος της Νότιας Αμερικής το 1942 με επτά γκολ (6 αγώνες),[44] και επιλέχτηκε ως ο καλύτερος παίκτης της διοργάνωσης του 1947 που πραγματοποιήθηκε στον Ισημερινό. Σε εκείνη τη διοργάνωση η Αργεντινή πέτυχε 6 νίκες παραχωρώντας μία ισοπαλία, ο Μορένο έκανε εντυπωσιακές εμφανίσεις και σημείωσε τρία τέρματα.[45][46] Είναι επίσης στους δέκα πρώτους σκόρερ της ιστορίας του θεσμού με 13 τέρματα.[47]

Δεν έλαβε μέρος σε κανένα Παγκόσμιο Κύπελλο, καθώς δραστηριοποιήθηκε την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και οι δύο ευκαιρίες που είχε ήταν το 1938 και το 1950, σε καμία από τις οποίες η Αργεντινή δεν δέχθηκε να συμμετάσχει, στην πρώτη περίπτωση λόγω διαφωνίας στη διαδικασία της προκριματικής φάσης και στη δεύτερη περίπτωση λόγω εσωτερικών προβλημάτων.[16]

Μετά την αποχώρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής σταδιοδρομίας ακολούθησε καριέρα προπονητή σε ομάδες όπως τόσο η Μπόκα Τζούνιορς όσο και η Ρίβερ Πλέιτ, χωρίς αξιοσημείωτη επιτυχία.[25] Τελευταία ομάδα που προπόνησε ήταν η Ντεπορτίβο Μέρλο της ιδιαίτερης πατρίδας του από το 1976 έως το θάνατό του, η οποία τον τίμησε δίνοντας το όνομά του στο γήπεδό της, ενώ οι παίκτες της αποκαλούνται Los Charros.[28][39]

Παντρεύτηκε την ηθοποιό του κινηματογράφου Πόλα Αλόνσο και μαζί της εμφανίστηκε σε ταινίες, ενώ σκηνοθέτησε και μία.[25]

Τόσο λαμπρή και ενδιαφέρουσα ήταν η καριέρα του, που υπήρχαν σπουδαίοι συγγραφείς που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στην πρόκληση να γράψουν γι'αυτόν, όπως ο Εδουάρδο Γκαλεάνο στο βιβλίο του «Ποδόσφαιρο στον ήλιο και τη σκιά» (Soccer in Sun and Shadow). Είναι αδύνατο να ποσοτικοποιηθεί η κληρονομιά του.[48] Ο θάνατός του συνέβη το 1978, μόλις δύο μήνες μετά την κατάκτηση του πρώτου παγκόσμιου πρωταθλήματος της Αργεντινής. Τα επιτεύγματά του, που κορυφώθηκαν στη δεκαετία του 1940, είναι χρονικά πολύ μακριά για να έχουν την αντικειμενική αναγνώριση. Παρά τα εντυπωσιακά του πεπραγμένα, την εκκεντρική προσωπικότητά του και τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες, η απαιτούμενη αναγνώρισή του χάθηκε μαζί με εκείνες τις γενιές που έζησαν τις καλύτερες στιγμές του.[49] Το 1980 το ίδρυμα Konex της Αργεντινής τον τίμησε με το πλατινένιο βραβείο (μεταθανάτια τιμή) ως τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή στην ιστορία της χώρας μέχρι τότε.[50]

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ρίβερ Πλέιτ

  • Πρωτάθλημα Αργεντινής (6) : 1936 Copa Campeonato, 1936 Copa de Oro , 1937 , 1941 , 1942 , 1947
  • Copa Aldao (4) : 1936 , 1937 , 1941 , 1947
  • Copa Ibarguren (3) : 1937 , 1941 , 1942
  • Copa Adrián C. Escobar : 1941

Ρεάλ Εσπάνια

  • Πρωτάθλημα Μεξικού : 1944–45

Ουνιβερσιντάτ Κατόλικα

  • Πρωτάθλημα Χιλής : 1949

Ιντεπεντιέντε Μεδεγίν

  • Πρωτάθλημα Κολομβίας (2) : 1955 , 1957

Αργεντινή

Ατομικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πρωτάθλημα Νότιας Αμερικής (Κόπα Αμέρικα ) πρώτος σκόρερ : 1942
  • Πρωτάθλημα Νότιας Αμερικής (Κόπα Αμέρικα) καλύτερος παίκτης : 1947
  • Καλύτερος παίκτης στη Χιλή : 1949
  • Premio Konex de Platino : 1980
  • IFFHS : 25ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα
  • IFFHS : 5ος καλύτερος ποδοσφαιριστής της Νότιας Αμερικής του 20ού αιώνα
  • IFFHS : 3ος καλύτερος Αργεντινός ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «South American greats» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «BRITANNICA : José Manuel Moreno». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «JOSE MANUEL MORENO, el mejor jugador en la historia del fútbol argentino» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020. 
  4. ↑ «José Manuel Moreno: More Than Worth The Trouble» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 
  5. ↑ «FUTBOL ARGENTINO: VOLANTES DERECHOS : Puro talento» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2022. 
  6. ↑ «UEFA : Players with most league titles in different countries» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «5 amazing footballers who never played in Europe» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  8. ↑ «RSSSF : Copa América archives» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  9. ↑ «IFFHS Century Elections» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «FIFA(es) : El Charro inoxidable (03ago.2015)» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020. 
  11. ↑ «El Charro, los goles, la noche» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «CRAQUE IMORTAL : JOSE MANUEL MORENO» (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «JOSE' MANUEL "El Charro" MORENO: Nessuno mai più come lui» (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2020. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «River Plate 1942 : les cinq doigts de la Máquina» (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2022. 
  15. ↑ 15,0 15,1 «Moreno, o melhor jogador argentino da 1ª metade do século XX» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2020. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «Ο μποέμ σταρ της Αργεντινής που έκανε τα πάντα στο γήπεδο». Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2020. 
  17. ↑ «Efemerides mes de marzho-dia 1» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 «La Máquina do River - de 1942 a 1946» (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2020. 
  19. ↑ «Real Madrid quedó lejos del récord histórico de River» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  20. ↑ «Hace 100 años nacía José Manuel Moreno, una gloria del fútbol argentino» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  21. ↑ «Football's greatest : River Plate 1941-47» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  22. ↑ 22,0 22,1 «Esquadrão Imortal : River Plate 1941-1947» (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020. 
  23. ↑ «La Máquina» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  24. ↑ «Before Maradona and Messi, there was Jose Manuel Moreno» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 «José Manuel Moreno» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020. 
  26. ↑ 26,0 26,1 «El mejor jugador del mundo, hace 70 años» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2020. 
  27. ↑ «José Manuel Moreno : A Different Type of Player» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2020. 
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 «Ο άστατος δάσκαλος του Αλφρέδο ντι Στέφανο». Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2020. 
  29. ↑ «"El Club España: 100 años"» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  30. ↑ «José Manuel Moreno, el futbolista que inspiró a Di Stéfano» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 
  31. ↑ «El Charro Moreno» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2020. 
  32. ↑ «"Fußball ohne Tore ist wie ein Tag ohne Sonne"» (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  33. ↑ ««El "Charro" Moreno dio cátedra en Chile». La Cuarta» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  34. ↑ «José Manuel Moreno: el Maradona de los años 40 jugó por Defensor» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2020. 
  35. ↑ «José Manuel Moreno» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020. 
  36. ↑ «1953 // EL CHARRO MORENO JUEGA UN AÑO EN FERRO» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2020. 
  37. ↑ «EL CHARRO MORENO SE RETIRABA CONTRA BOCA Y HACIENDO DOS GOLES» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020. 
  38. ↑ «JOSE MANUEL MORENO» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2020. 
  39. ↑ 39,0 39,1 «José Manuel Moreno, un ídolo de época» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2020. 
  40. ↑ «ЧЕМПИОН ЧЕТЫРЕХ СТРАН» (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  41. ↑ «SELEÇÕES IMORTAIS – ARGENTINA 1941-1947» (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2020. 
  42. ↑ «Southamerican Championship 1941» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  43. ↑ «Dossier : José Manuel Moreno» (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020. 
  44. ↑ «Copa America top scorers» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2020. 
  45. ↑ «1981. En la casa de Obdulio Varela» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  46. ↑ «Southamerican Championship 1947» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2020. 
  47. ↑ «List of all time leading scorers of Copa America» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2020. 
  48. ↑ «La leyenda del Charro Moreno» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  49. ↑ «El Charro Moreno: el futbolista y la leyenda» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  50. ↑ «Konex Awards - 1980 - Sports» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 


Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χοσέ_Μανουέλ_Μορένο&oldid=9599867"