Χονδροειδές χιούμορ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα slap stick

Το χονδροειδές χιούμορ είναι ένα είδος χιούμορ που ενέχει υπερβολική σωματική δραστηριότητα, που υπερβαίνει τα όρια της κανονικής φυσικής κωμωδίας.[1][2][3] Ο αγγλικός όρος, slapstick, προκύπτει από μια συσκευή που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της ευρείας, φυσικής κωμωδίας, γνωστής ως Κομέντια ντελ άρτε στην Ιταλία του 16ου αιώνα. Το "slap stick" αποτελείται από δύο λεπτές ξύλινες σανίδες, οι οποίες κάνουν έναν ήχο που παραπέμπει σε "χαστούκι" και ακούγεται όταν ένας ηθοποιός "χτυπά" έναν άλλο ηθοποιό. Ο ήχος είναι δυναμικός και κωμικός. Το φυσικό stick slap παραμένει ένα βασικό στοιχείο της πλοκής στο παραδοσιακό και δημοφιλές σόου με μαριονέτες Punch and Judy.

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αγγλικό όνομα "slapstick" προέρχεται από το ιταλικό batacchio ή το bataccio —που ονομάζεται "slap stick" στα Αγγλικά— ένα αντικείμενο που μοιάζει με ρόπαλο και αποτελείται από δύο ξύλινες σανίδες που χρησιμοποιούνται στην commedia dell'arte. Όταν χτυπιούνται μεταξύ τους, το batacchio παράγει έναν δυνατό θόρυβο, αν και λίγη δύναμη μεταφέρεται από το αντικείμενο στο άτομο που χτυπά. Οι ηθοποιοί μπορούν έτσι να χτυπήσουν το ένα το άλλο επανειλημμένα με μεγάλη ακουστική επίδραση χωρίς να προκαλούν ζημιές και μόνο πολύ μικρό, αν υπάρχει, πόνο. Μαζί με τη κλανιόλα (της οποίας το κλανομαξίλαρο είναι μια σύγχρονη παραλλαγή), ήταν από τα πρώτα ειδικά εφέ.

Πρώτες χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διαφήμιση για το Punch and Judy επιδεικνύοντας τον Παντς με το slap stick του (1910)

Το ιστορικό του χονδροειδούς χιούμορ μετριέται σε αιώνες. Ο Σαίξπηρ ενσωμάτωσε πολλές σκηνές κυνηγητού και ξυλοδαρμό στις κωμωδίες του, όπως στο έργο του Η κωμωδία των παρεξηγήσεων. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η παντομίμα απέκτησε τη σημερινή μορφή της, η οποία περιλαμβάνει χονδροειδές χιούμορ, ενώ σε ρουτίνες κωμωδίας εμφανίζονταν επίσης σε μεγάλο βαθμό στο βρετανικό θέατρο συναυλιών, οι οποίες έγιναν δημοφιλείς στη δεκαετία του 1850.[4][5]

Στα σόου Punch and Judy, που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Αγγλία στις 9 Μαΐου 1662, ένα μεγάλο slap stick χτυπάει ο Παντς ενάντια στους άλλους χαρακτήρες.[6]

Φρεντ Κάρνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φρεντ Κάρνο, ιμπρεσάριος και πρωτοπόρος στην χονδροειδή κωμωδία

Βρετανοί κωμικοί, οι οποίοι ακόνιζαν τις ικανότητές τους σε σκετς παντομίμας, περιελάμβαναν τους Τσάρλι Τσάπλιν, Σταν Λόρελ, Τζορτζ Φόρμπι και Ντάν Λένο.[7][8] Ο με επιρροή κωμικός και ιμπρεσάριος Φρεντ Κάρνο ανέπτυξε μια μορφή κωμωδίας σκετς χωρίς διάλογο στη δεκαετία του 1890 και οι Τσάπλιν και Λόρελ ήταν από τους νέους κωμικούς που εργάστηκαν γι 'αυτόν ως μέρος του «στρατού του Φρεντ Κάρνο».[7] Η δεκαπενταετή καριέρα σε αίθουσες συναυλιών του Τσάπλιν αποτέλεσε έμπνευση για την κωμωδία περιελαμβανόμενη στα επόμενα κινηματογραφικά έργα του.[9] Στην βιογραφία του, ο Λόρελ δήλωσε ότι: "Ο Φρεντ Κάρνο δεν δίδαξε τον Τσάρλι [Τσάπλιν] και εμένα ότι γνωρίζουμε για την κωμωδία. Μας δίδαξε τα περισσότερα ως προς αυτό."[10] Ο Αμερικανός παραγωγός ταινιών Χαλ Ρόουτς περιέγραψε τον Κάρνο ως "όχι μόνο μια μεγαλοφυΐα, είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε την χονδροειδή κωμωδία. Εμείς στο Χόλιγουντ οφείλουμε πολλά σε αυτόν".[11]

Κινηματογράφος και τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκηνή χονδροειδούς χιούμορ από την ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν παραγωγής 1915 His New Job. Ο Τσάπλιν ξεκίνησε την κινηματογραφική καριέρα του ως φυσικός κωμικός, και η δουλειά του αργότερα ξεκίνησε να περιλαμβάνει στοιχεία χονδροειδούς χιούμορ.

Με βάση την μετέπειτα δημοτικότητά του στις εθνοτικές ρουτίνες του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα των αμερικανικών βαριετέ θεάτρων, το στυλ διερευνήθηκε εκτενώς κατά την «χρυσή εποχή» των ασπρόμαυρων και σιωπηλών ταινιών που σκηνοθέτησαν οι Μακ Σενέτ και Χαλ Ρόουτς και με πρωταγωνιστές αξιόλογους όπως τους Τσάρλι Τσάπλιν, Μέιμπελ Νόρμαντ, Χοντρός και Λιγνός, οι Αδελφοί Μαρξ, οι Κίστοουν Κοπς και Τσεσπερίτο. Η αθόρυβη χονδροειδής κωμωδία ήταν επίσης δημοφιλής στις πρώτες γαλλικές ταινίες και περιελάμβανε ταινίες των Μαξ Λίντερ, Τσαρλς Πρινς και της Σάρα Ντουχάμελ.[12]

Το χονδροειδές χιούμορ έγινε επίσης ένα κοινό στοιχείο σε κινούμενα σχέδια από τη δεκαετία του 1930. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τα της Disney με τον Γκούφυ, του Γούντυ του Τρυποκάρυδου, των Τομ και Τζέρι, της Warner Bros. και του Τέξ Άβερι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τα κινούμενα σχέδια Τομ και Τζέρι της MGM, τα στοιχεία χονδροειδούς χιούμορ προέρχοντας κυρίως από τη βία των χαρακτήρων, ενώ άλλα οφείλονται κυρίως σε ατυχίες.

Χονδροειδές χιούμορ χρησιμοποιήθηκε αργότερα στην Ιαπωνική σειρά Τοκουσάτσου Kamen Rider Drive καθώς εμφανίζονται πολλές κωμικές επεισοδιακές σκηνές.

Σύγχρονη παρουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χονδροειδές χιούμορ συνεχίζει να διατηρεί την παρουσία του στη σύγχρονη κωμωδία που βασίζεται στη γενεαλογία του, περιελαμβανόμενη σε κινηματογραφικές ταινίες από των Μπάστερ Κίτον και Λουί ντε Φυνές στων Τζέρι Λιούις και Μελ Μπρουκς, στην τηλεοπτική σειρά Jackass, σε κωμικές ταινίες από τους Αδελφούς Φαρέλι και σε ζωντανές παραστάσεις από των Τζο Βέμπερ και Λου Φιλντς στων Τζάκι Γκλέσον σε Ρόουαν Άτκινσον. Στην Αγγλία, το χονδροειδές χιούμορ ήταν ένα βασικό στοιχείο του κωμικού θίασου Monty Python και σε τηλεοπτικές σειρές όπως το Fawlty Towers και το The Benny Hill Show. Το χονδροειδές χιούμορ παραμένει ως μια δημοφιλής μορφή τέχνης μέχρι σήμερα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «slapstick - definition of slapstick by the Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia» (στα Αγγλικά). Thefreedictionary.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  2. «Slapstick Comedy - film, cinema» (στα Αγγλικά). Filmreference.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  3. «Slapstick comedy definition of Slapstick comedy in the Free Online Encyclopedia» (στα Αγγλικά). Encyclopedia2.thefreedictionary.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  4. Ντέιβιντ Κρίστοφερ (2002). British Culture: An Introduction. p. 74. Routledge,
  5. Τζέφρι Ρίτσαρντς (2014). The Golden Age of Pantomime: Slapstick, Spectacle and Subversion in Victorian England. I.B.Tauris,
  6. Μίλερ, Τζούντιθ (2017). Miller's Antiques Handbook & Price Guide 2018-2019. Hachette UK. σελ. 351. 
  7. 7,0 7,1 Μασάμπι, Τζον. "Comedy World of Stan Laurel". σελ. 143. Λονδίνο: Robson Books, 2005, Πρώτη έκδοση 1975
  8. "Enjoy Cumbria - Stan Laurel". BBC. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2015
  9. Στ. Πιέρ, Πολ (2009). Music Hall Mimesis in British Film, 1895-1960: On the Halls on the Screen. Associated University Press. σελ. 38. 
  10. Μπάρτον, Άλαν (2000). Pimple, pranks & pratfalls: British film comedy before 1930. Flicks Books. σελ. 51. 
  11. Τζ. Π. Γκάλαχερ (1971). "Fred Karno: master of mirth and tears". σελ. 165. Hale.
  12. Maggie Hennefeld "Specters of Slapstick and Silent Film Comediennes", Columbia UP, 2018.