Φόβος, αβεβαιότητα και αμφιβολία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Φόβος, αβεβαιότητα και αμφιβολίαFUD, από τα αρχικά των λέξεων Fear, Uncertainty and Doubt) είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται στις πωλήσεις, το μάρκετινγκ, τις δημόσιες σχέσεις,[1][2] την πολιτική και την προπαγάνδα. Σε γενικές γραμμές πρόκειται για μια στρατηγική προσπάθεια να επηρεαστεί η αντίληψη του αποδέκτη μέσω της διάδοσης αρνητικών και διφορούμενων ή ψευδών πληροφοριών. Μια εταιρία, για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τακτικές FUD για να προκαλέσει αρνητικές γνώμες και προσδοκίες για τα προϊόντα ενός ανταγωνιστή, να διογκώσει τις εκτιμήσεις για το κόστος αλλαγής αποτρέποντας έτσι τους πελάτες της από το να προτιμήσουν κάποια άλλη εταιρία, ή να διατηρήσει θέση ισχύος απέναντι σε έναν συνέταιρο που θα μπορούσε δυνητικά να γίνει ανταγωνιστής.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να περιγράψει τακτικές παραπληροφόρησης στη βιομηχανία υλικών υπολογιστών αλλά έκτοτε χρησιμοποιείται πιο πλατιά.[3] Η τακτική FUD είναι μια εκδήλωση της προσφυγής στον φόβο, μιας λογικής πλάνης όπου η τρομοκράτηση χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει υποστήριξη σε μια άποψη ή σκοπό.

Ορισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος έχει εμφανιστεί μέσα σε άλλα συμφραζόμενα ήδη από τη δεκαετία του 1920.[4][5] Μια παρόμοια διατύπωση, "αμφιβολίες φόβοι και αβεβαιότητες" χρονολογείται από το 1695.[6] Κατά το 1975, ο όρος ήδη εμφανιζόταν ως το αρκτικόλεξο FUD σε κείμενα σχετικά με το μάρκετινγκ και τις πωλήσεις:[7]

Ένα από τα μηνύματα που αναλύονται είναι το FUD -ο φόβος, η αβεβαιότητα και η αμφιβολία τόσο του πελάτη όσο και του πωλητή που καταπνίγουν την προσέγγιση και τον χαιρετισμό.

Το FUD ορίστηκε για πρώτη φορά με τη συγκεκριμένη, σημερινή του σημασία από τον αρχιτέκτονα υπολογιστών Τζιν Άμνταλ την ίδια χρονιά, το 1975, όταν έφυγε από την IBM για να ιδρύσει τη δική του εταιρία, Amdahl Corporation: "FUD είναι ο φόβος, η αβεβαιότητα, και η αμφιβολία που οι πωλητές της IBM ενσταλάζουν στο νου πιθανών πελατών που μπορεί να σκέφτονται [να αγοράσουν] προϊόντα Amdahl".[8] Ο όρος έχει αποδοθεί επίσης στον βετεράνο αναλυτή υπολογιστών της Μόργκαν Στάνλει Ούλριχ Βάιλ. Όπως γράφει ο Έρικ Ρέιμοντ:[9]

Η ιδέα, φυσικά, ήταν να πειστούν οι αγοραστές να προτιμήσουν τον ασφαλή εξοπλισμό της IBM παρά αυτόν του ανταγωνιστή. Αυτός ο ξεκάθαρος εξαναγκασμός επιτυγχανόταν παραδοσιακά μέσω των υποσχέσεων ότι Καλά Πράγματα θα συνέβαιναν σε αυτούς που θα παρέμεναν πελάτες της IBM, αλλά Σκοτεινές Σκιές σκέπαζαν το μέλλον του εξοπλισμού ή του λογισμικού των ανταγωνιστών. Μετά το 1990 ο όρος σχετιζόταν όλο και πιο συχνά με τη Microsoft, και έχει γενικευτεί ώστε να αναφέρεται σε κάθε είδους παραπληροφόρηση που χρησιμοποιείται σαν ανταγωνιστικό όπλο.

Στο χώρο των υπολογιστών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Microsoft[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και αρχικά σχετισμένος με την IBM, ο όρος από τη δεκαετία του '90 και μετά χρησιμοποιήθηκε όλο και συχνότερα σε σχέση με τον γίγαντα παραγωγής λογισμικού Microsoft. Τα εσωτερικά έγγραφα της Microsoft που διέρρευσαν και έμειναν γνωστά ως "Έγγραφα του Χάλοουϊν" δήλωναν πως "Το ΛΑΚ (Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα) είναι μακροπρόθεσμα πειστικό... [επομένως] δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τακτικές FUD για να το πολεμήσουμε".[10]

Το Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα, και πιο συγκεκριμένα η κοινότητα του GNU/Linux, θεωρείται ευρέως συχνός στόχος του FUD της Microsoft. Αρκετά γνωστές είναι δηλώσεις της Microsoft όπως "το ΛΑΚ παραβιάζει όχι λιγότερες από 235 πατέντες της Microsoft", πριν καν οι πατέντες λογισμικού αποτελέσουν νομικό προηγούμενο,[11] ή αυτές στην καμπάνια της Microsoft εναντίον του ανοικτού λογισμικού "Get the Facts" (ελεύθερα Πάρτε τα Στοιχεία) ότι τα Windows έχουν χαμηλότερο συνολικό κόστος ιδιοκτησίας από το Linux, για να αποδειχτεί κατόπιν ότι συνέκριναν τη χρήση του Linux σε έναν πολύ ακριβό mainframe υπολογιστή της IBM με τη χρήση των Windows σε ένα PC.[12] [13] Το ίδιο το όνομα της καμπάνιας "Get the Facts" παρωδείται από τον 'Ερικ Ρέιμοντ και τον αναλυτή Στίβεν Βων-Νίκολς ως "Get the FUD" (Πάρτε το FUD). [14]

Apple[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ισχυρισμοί της Apple ότι το ξεκλείδωμα του iPhone θα μπορούσε να επιτρέψει σε χάκερς να κρασάρουν πύργους τηλεπικοινωνιών περιγράφηκε από τον βον Λόμαν, εκπρόσωπο του EFF, ως ένα "...είδος θεωρητικής απειλής..." που "είναι περισσότερο FUD παρά αλήθεια".[15]

SCO εναντίον IBM[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παράδειγμα χρήσης FUD αποτελεί η μήνυση της εταιρίας SCO εναντίον της IBM, με την οποία η SCO Group αξίωνε αποζημίωση 5 δις δολαρίων για καταπάτηση της πνευματικής της ιδιοκτησίας από την κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού, πιο συγκεκριμένα για τη χρήση του UNIX, του οποίου ισχυριζόταν ότι κατείχε τα πνευματικά δικαιώματα, και παρόμοιων με το UNIX λειτουργικών όπως το Linux. Η IBM στην ανταπαίτησή της ανέφερε ότι η SCO διέσπειρε "φόβο, αβεβαιότητα και αμφιβολία".[16]

Στη διαταγή του δικαστηρίου που περιόριζε τις απαιτήσεις της SCO, οι δικαστές ανέφεραν: "Το δικαστήριο βρίσκει τα επιχειρήματα της SCO μη πειστικά. Τα επιχειρήματα της SCO ισοδυναμούν με το να λέει στην IBM 'Συγνώμη, αλλά δεν πρόκειται να σας πούμε που σφάλλατε γιατί ήδη ξέρετε...' Το δικαστήριο θεωρεί αδικαιολόγητο το ότι η SCO δεν... βάζει όλες τις λεπτομέρειες στο τραπέζι... Θα ήταν παράλογο αν ένας αστυνομικός έλεγε στον κατηγορούμενο 'Ξέρεις τι έκλεψες, δεν θα σου πω.' "[17]

Σχετικά με την υπόθεση, ο Νταρλ ΜακΜπράιντ, πρόεδρος της SCO, είχε κάνει μεταξύ άλλων δηλώσεις όπως:

  • "Βρίσκουμε... περιπτώσεις όπου υπάρχει γραμμή-προς-γραμμή κώδικας στον πυρήνα Linux που ταιριάζει με τον δικό μας κώδικα στο UnixWare"
  • "...εκτός και αν περισσότερες εταιρίες αρχίσουν [να πληρώνουν για] την αδειοδότηση της ιδιοκτησίας της SCO... [η SCO] μπορεί να μηνύσει και τον Λίνους Τόρβαλντς για καταπάτηση πατέντας"
  • "Και οι δυο εταιρίες [IBM και Redhat] μετέφεραν την ευθύνη στους καταναλωτές και κατόπιν μας προκάλεσαν να τους μηνύσουμε"
  • "Έχουμε τη δυνατότητα να πάμε τους χρήστες στα δικαστήρια και θα το κάνουμε αν αναγκαστούμε"
  • "Από σήμερα, Παρασκευή 13 Ιουνίου [2003], τελειώσαμε τις κουβέντες μας με την IBM, και πλέον θα απευθυνόμαστε κατευθείαν στους πελάτες της και θα τους κάνουμε εφόδους για να τους ελέγξουμε. Η IBM δεν έχει πλέον δυνατότητα να πουλά ή να διανέμει το IBM AIX και οι πελάτες δεν έχουν πλέον το δικαίωμα να χρησιμοποιούν λογισμικό AIX".[18]

Η μετοχή της SCO εκτινάχθηκε από κάτω από $3 ανά μετοχή σε πάνω από $20 σε λίγες μόνο βδομάδες το 2003, αλλά κατέληξε κάτω από τα 50 σεντς το 2007, μετά την απόφαση του δικαστηρίου ότι τα πνευματικά δικαιώματα του UNIX δεν ανήκαν στην SCO αλλά στην Novell.[19]

Τομέας ασφάλειας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το FUD αναγνωρίζεται επίσης πλατιά ως τακτική η οποία χρησιμοποιείται για να προωθηθεί η πώληση ή η εφαρμογή προϊόντων και μέτρων ασφαλείας υπολογιστών. Το μειονέκτημα της τακτικής FUD σε αυτό το πεδίο είναι ότι, όταν οι περιγραφόμενες ή υπονοούμενες απειλές δεν φαίνονται να υλοποιούνται, ο πάροχος ασφάλειας χάνει το κύρος του και ο πελάτης αποσύρει τη χρηματοδότησή του.[20]

Ευρύτερη χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος FUD χρησιμοποιείται πλέον και σε πεδία εκτός από αυτό του χώρου των υπολογιστών, με το ίδιο νόημα. Για παράδειγμα, στην πολιτική η μια πλευρά μπορεί να κατηγορεί την άλλη ότι διασπείρει φόβο και αμφιβολίες προκειμένου να κρύψει τα πραγματικά ζητήματα. Σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές, παραδείγματα πολιτικού FUD είναι: η "θεωρία του ντόμινο", με βάση την οποία οι ΗΠΑ επενέβησαν σε μια σειρά χωρών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το "ηλεκτρονικό Περλ Χάρμπορ" του Ρίτσαρντ Κλαρκ, αναλυτή και αξιωματούχου αντιτρομοκρατίας των κυβερνήσεων Κλίντον και Μπους, σύμφωνα με ένα σενάριο του οποίου οι ΗΠΑ καταστρέφονται μέσα σε 15 λεπτά μετά από μια συντονισμένη κυβερνοεπίθεση των εχθρών τους, και τα "όπλα μαζικής καταστροφής"[21] που υποτίθεται ότι διέθετε το Ιράκ και χρησιμοποιήθηκαν ως δικαιολογία για την εισβολή στη χώρα το 2003.

Η τακτική FUD χρησιμοποιήθηκε από την αυστραλέζικη εταιρία πετρελαιοειδών Caltex το 2003 εναντίον όσων είχαν franchise των πρατηρίων της, προκειμένου να αναγκαστούν να κλείσουν συμφωνία για εκπτώσεις στα καύσιμα μέσω της αλυσίδας σουπερμάρκετ Woolworths, με την οπία συνεργαζόταν η Caltex, με όσο το δυνατόν μικρότερο οικονομικό αντάλλαγμα. Το εσωτερικό κείμενο της εταιρίας που περιέγραφε το πώς ο "παράγοντας FUD" θα χρησιμοποιούνταν για να αναγκάσει τους πρατηριούχους να ζητήσουν λιγότερα χρήματα, χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα ασυνείδητης συμπεριφοράς σε μια έρευνα της Γερουσίας της Αυστραλίας. Η ανώτερη διοίκηση της εταιρίας ισχυρίστηκε ότι το εσωτερικό κείμενο ήταν αντίθετο με τις αρχές της εταιρίας.[22]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Harris, Rhonda (1998). The Complete Sales Letter BookΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Armonk: Sharpe Professional. ISBN 0-7656-0083-8. 
  2. Ο όρος FUD αποδίδεται επίσης εναλλακτικά και ως Fear, Uncertainty and Disinformation, Φόβος, Αβεβαιότητα και Παραπληροφόρηση. Βλ. π.χ., Jansen, Erin (2002). NetlingoΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Ojai.: NetLingo. ISBN 0-9706396-7-8.  p. 179
  3. Elliott, Gail (2003). School Mobbing and Emotional Abuse. Philadelphia: Brunner–Routledge. ISBN 0-415-94551-8. 
  4. "Suspicion has no place in our interchanges; it is a shield for ignorance, a sign of fear, uncertainty, and doubt." Caesar Augustus Yarbrough, The Roman Catholic Church Challenged, p. 75. The Patriotic Societies of Macon, 1920.
  5. "Again he was caught in a tempest of fear, uncertainty, and doubt." Monica Mary Gardner, The Patriot Novelist of Poland, Henryk Sienkiewicz, p. 71. J.M. Dent ; E.P. Dutton & Co, 1926.
  6. "This will give unspeakable comfort peace and satisfaction to his Mind, and set him not only out of danger and free him from an ill state, but out of all doubts fears and uncertainties in his thoughts about it; ..." William Payne, A practical discourse of repentance, rectifying the mistakes about it, especialy such as lead either to despair or presumption: ..., p. 557. S. Smith, 1695.
  7. Clothes (PRADS, Inc.) 10 (14-24): 19, http://books.google.com/books?ei=mVjyTbVyk7ywA9bDhcUL&ct=result&id=B8XxAAAAMAAJ&dq=%22fear%2C+uncertainty+and+doubt%22&q=FUD, ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2012 
  8. Τζιν Άμνταλ, όπως αναφέρεται στο Eric S. Raymond, The Jargon File: FUD".
  9. Eric S. Raymond, "The Jargon File: FUD".
  10. Open Source Initiative. "Halloween I: Open Source Software (New?) Development Methodology"
  11. Parloff, Roger (2007-05-14). «Microsoft takes on the free world». Fortune (magazine) via CNNMoney.com. http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune_archive/2007/05/28/100033867/. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. . Ο υπεύθυνος αδειοδοτήσεων της Microsoft ισχυρίστηκε ότι συγκεκριμένα παραδείγματα είχαν δοθεί κατ' ιδίαν, στο: Parloff, Roger. «Legal Pad, MSFT: Linux, free software, infringe 235 of our patents». [νεκρός σύνδεσμος].
  12. «Microsoft's Linux ad 'misleading'». BBC News. 2004-08-26. http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/3600724.stm. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. 
  13. «Linux 10 times more expensive? Get the facts, watchdog tells Microsoft». CNet. 26 Αυγούστου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2012. 
  14. «Get The FUD». eWeek. 6 Ιανουαρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2012. 
  15. Kravets, David (2009-07-28). «iPhone Jailbreaking Could Crash Cellphone Towers, Apple Claims». Wired. http://www.wired.com/threatlevel/2009/07/jailbreak/. 
  16. The SCO Group v IBM – answer to amended complaint and counterclaims (Undecided, US District Court – Utah, Kimball J, filed 6 August 2004) Section E, paragraph 22
  17. The SCO Group v IBM – ORDER GRANTING IN PART IBM'S MOTION TO LIMIT SCO's CLAIMS (Undecided, US District Court – Utah, Kimball J, filed 6 August 2004) Section IV, paragraphs 33,34
  18. McBride, Darl. «Show Person». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2012. 
  19. «Investors bailing on SCO stock, SCOX plummets». arstechnica. 
  20. «The FUD Factor». csoonline.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2012. 
  21. «Dirty Bomber? Dirty Justice». Bulletin of the Atomic Scientists 60 (1): 60. Ιανουάριος 2004. 
  22. http://www.warwickhughes.com/petrol/fudctx.gif

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]