Φραντσίσεκ Καρπίνσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φραντσίσεκ Καρπίνσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Franciszek Karpiński (Πολωνικά)
Γέννηση4  Οκτωβρίου 1741[1][2]
Goloskiv[3]
Θάνατος16  Σεπτεμβρίου 1825 ή 4  Σεπτεμβρίου 1825[1]
Βαουκαβίσκ
Τόπος ταφήςLyskava
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία
Ρωσική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[4][1][5]
Σπουδές21 Sheptytskoho Square, Ivano-Frankivsk
Lviv Jesuit College
Πανεπιστήμιο του Λβιβ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής[1]
μεταφραστής
θεατρικός συγγραφέας
συγγραφέας[6]
βιβλιοθηκονόμος[7]
Περίοδος ακμής1781
Οικογένεια
Οικογένειαd:Q124299574
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Φραντσίσεκ Καρπίνσκι (πολωνικά: Franciszek Karpiński) (4 Οκτωβρίου 1741 – 16 Σεπτεμβρίου 1825) ήταν ο κορυφαίος συναισθηματικός Πολωνός ποιητής της Εποχής του Διαφωτισμού. Μνημονεύεται ιδιαίτερα για τα θρησκευτικά του έργα που αργότερα αποδόθηκαν ως ύμνοι και κάλαντα.[8] Θεωρείται επίσης ένας από τους πιο πρωτότυπους Πολωνούς συγγραφείς των πρώιμων διαμελισμών.[9] Στην πατρίδα του, την Πολωνία, αγαπήθηκε κατά τη διάρκεια της πολωνικής ρομαντικής περιόδου στις αρχές του 19ου αιώνα.[10]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καρπίνσκι γεννήθηκε το 1741 στο Χοουόσκουφ (Hołosków) κοντά στην Κολομίγια και σπούδασε στο Στανιοσουάβουφ (τότε το έδαφος της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, τώρα Ιβάνο-Φρανκίβσκ στη δυτική Ουκρανία). Παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο του Λβουφ, αποκτώντας τον τίτλο του διδάκτορα της φιλοσοφίας. Πέρασε άλλους 18 μήνες στη Βιέννη, όπου σπούδασε ξένες γλώσσες. Η πρώτη του δουλειά ήταν ως δάσκαλος στις αυλές αρχόντων.

Το 1780, ο πρώτος του ποιητικός τόμος ήρθε στην προσοχή της ισχυρής οικογένειας Τσαρτορίσκι. Υπό την αιγίδα τους, ταξίδεψε στη Βαρσοβία για να γίνει γραμματέας του Πρίγκιπα Άνταμ Καζίμιες Τσαρτορίσκι. Έγραψε τρία βιβλία ποίησης, τα οποία γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα, αλλά μετά από λίγα χρόνια απογοητεύτηκε από την υποκρισία που επικρατούσε στην πρωτεύουσα και αποσύρθηκε πίσω στην ύπαιθρο, στο Κρέσι (Ανατολικά Σύνορα), τότε υπό τον Αυστριακό Διαμελισμό.

Μεταξύ 1785 και 1818 εργάστηκε ως δάσκαλος στην οικογένεια Μπρανίτσκι στο Μπιαουίστοκ. Εκεί έγραψε μερικά από τα πιο διάσημα έργα του, μεταξύ των οποίων το «Bóg się rodzi, moc truchleje» («Ο Θεός γεννιέται, η δύναμη τρέμει») και «Kiedy ranne wstają zorze» («Όταν τα πρωινά φώτα αναδύονται»). Ήταν πρωτίστως εκείνα τα θρησκευτικά και πατριωτικά τραγούδια, οι ύμνοι και τα κάλαντα που θα τραγουδούσαν οι επόμενες γενιές και θα απαθανάτιζαν τα έργα του στην Πολωνία.[8][10]> Το 1800 έγινε μέλος της νεοσύστατης Εταιρείας Φίλων της Επιστήμης της Βαρσοβίας.

Αρκετά από τα ποιήματά του κάνουν ρομαντικές αναφορές σε μια «Ιουστίνα», γι΄ αυτό ήταν γνωστός ως «ο εραστής της Ιουστίνας» κατά τη διάρκεια της ζωής του.[10] Κάποιοι εικάζουν ότι έδωσε το ψευδώνυμο Ιουστίνα σε όλους του έρωτες του και ότι αναφέρθηκε σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές γυναίκες με αυτό το όνομα.

Το 1818, αποσύρθηκε σε ένα αρχοντικό κοντά στο Βοουκόβισκ (τώρα Βαουκαβίσκ στη Λευκορωσία), όπου έγραψε τα απομνημονεύματά του. Πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου 1825.

Ο Καρπίνσκι ενταφιάστηκε στο Γουίσκουφ (σήμερα Λισκάβα στην Περιοχή Προυζάνι της Λευκορωσίας).[11]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Karpiński, Franz» (Γερμανικά) σελ. 16.
  2. 2,0 2,1 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. franciszek-karpinski-h-korab-wiesz.
  3. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12807231b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2007400367. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  6. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  7. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  8. 8,0 8,1 Ντέιβις, Νόρμαν (2005). God's Playground: A History of Poland in Two Volumes. Oxford University Press. σελ. 15. ISBN 978-0-19-925340-1. 
  9. Shipley, Joseph T. (2007). Dictionary of World Literature — Criticism, Forms, Technique. READ BOOKS. σελ. 446. ISBN 978-1-4067-6295-2. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Μίλος, Τσέσλαφ (1983). The History of Polish Literature. University of California Press. σελίδες 185–186. ISBN 978-0-520-04477-7. 
  11. Grób Franciszka Karpińskiego | Łysków

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]