Φεμινιστική ιστορία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο όρος φεμινιστική ιστορία αναφέρεται στην εκ νέου ανάγνωση της ιστορίας από τη σκοπιά της γυναίκας. Δεν είναι το ίδιο με την ιστορία του φεμινισμού, η οποία σκιαγραφεί την προέλευση και την εξέλιξη του φεμινιστικού κινήματος. Διαφέρει επίσης από την ιστορία των γυναικών, η οποία επικεντρώνεται στον ρόλο των γυναικών σε ιστορικά γεγονότα. Ο στόχος της φεμινιστικής ιστορίας είναι να εξερευνήσει και να φωτίσει τη γυναικεία οπτική της ιστορίας μέσω της ανακάλυψης γυναικών συγγραφέων, καλλιτεχνών, φιλοσόφων κ.λπ., προκειμένου να ανακτήσει και να δείξει τη σημασία των φωνών και των επιλογών των γυναικών στο παρελθόν.[1][2][3] Η φεμινιστική ιστορία επιδιώκει να αλλάξει τη φύση της ιστορίας ώστε να συμπεριλάβει το φύλο σε όλες τις πτυχές της ιστορικής ανάλυσης, ενώ εξετάζει επίσης έναν κρίσιμο φεμινιστικό φακό. Η Τζιλ Μάθιους (Αμερικανίδα πρώην επαγγελματίας μπόξερ που αγωνίστηκε από το 1995 έως το 1999) δηλώνει ότι «ο σκοπός αυτής της αλλαγής είναι πολιτικός: να αμφισβητηθούν οι πρακτικές της ιστορικής πειθαρχίας που έχουν υποτιμήσει και καταπιέσει τις γυναίκες και να δημιουργηθούν πρακτικές που επιτρέπουν στις γυναίκες μια αυτονομία και χώρο για αυτοπροσδιορισμό».[4]

Δύο συγκεκριμένα προβλήματα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει η φεμινιστική ιστορία είναι ο αποκλεισμός των γυναικών από την ιστορική και φιλοσοφική παράδοση και ο αρνητικός χαρακτηρισμός των γυναικών ή της θηλυκής πλευράς αυτής. Ωστόσο, η φεμινιστική ιστορία δεν ασχολείται αποκλειστικά με ζητήματα φύλου καθ' εαυτό, αλλά μάλλον με την επανερμηνεία της ιστορίας με πιο ολιστικό και ισορροπημένο τρόπο.

«Εάν θεωρήσουμε ότι ο φεμινισμός είναι αυτός που σκέφτεται ότι οι διαφορές και οι ανισότητες μεταξύ των φύλων είναι αποτέλεσμα ιστορικών διαδικασιών και δεν είναι «φυσικές», μπορούμε να καταλάβουμε γιατί η φεμινιστική ιστορία είχε πάντα μια διπλή αποστολή - από την μία, να ανακτήσει τις ζωές, τις εμπειρίες και τις νοοτροπίες των γυναικών από τη συγκατάθεση και την αφάνεια στην οποία έχουν τοποθετηθεί τόσο αφύσικα, και από την άλλη να επανεξετάσει και να ξαναγράψει ολόκληρη την ιστορική αφήγηση για να αποκαλύψει την κατασκευή και τη λειτουργία του φύλου.»[5]Σούζαν Πέντερσεν

Η «εξαφανισμένη γυναίκα» ήταν το επίκεντρο της προσοχής της ακαδημαϊκής φεμινιστικής λογιότητας. Η έρευνα για την ιστορία και τη λογοτεχνία των γυναικών αποκαλύπτει μια πλούσια κληρονομιά παραμελημένου πολιτισμού.[6][7]

Κατανόηση της φεμινιστικής ιστορίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φεμινιστική ιστορία συνδυάζει την αναζήτηση προηγούμενων γυναικών μελετητών με μια σύγχρονη φεμινιστική προοπτική για το πώς επηρεάζεται η ιστορία από αυτές. Ενώ πολλοί την μπερδεύουν με την ιστορία των γυναικών, η φεμινιστική ιστορία δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στην αναδιατύπωση της ιστορίας από τη σκοπιά μιας γυναίκας. Αντιθέτως, ερμηνεύει την ιστορία με ένα φεμινιστικό πλαίσιο σκέψης. Επίσης, δεν πρέπει να συγχέεται με την ιστορία του φεμινισμού, που αφηγείται την ιστορία των φεμινιστικών κινημάτων. Οι φεμινιστές ιστορικοί, αντίθετα, συμπεριλαμβάνουν «πολιτιστικές και κοινωνικές έρευνες» στην περιγραφή της εργασίας. Η φεμινιστική ιστορία δημιουργήθηκε καθώς οι γυναίκες άρχισαν να γράφουν απολογισμούς για τη δική τους και τη ζωή των άλλων γυναικών. Μερικές από αυτές, όπως η Σούζαν Μ. Άντονι και η Ώντρι Λόρντ, τεκμηρίωσαν ιστορίες των φεμινιστικών κινημάτων τους.[8]

Οι φεμινιστές ιστορικοί συλλέγουν για να αναλύσουν και αναλύουν για να συνδέσουν, αντί να καταγράφουν μόνο την ιστορία των γυναικών, επιτρέπουν τη σύνδεση με το «δημόσιο ιστορικό». Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα στην ενσωμάτωση αυτής της βελτιωμένης ιστορίας σε ένα πρόγραμμα σπουδών κατάλληλο για φοιτητές. Τέλος, οι φεμινιστές / φεμινίστριες ιστορικοί πρέπει τώρα να μπορούν να κατανοήσουν ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες που εμπλέκονται στη δημιουργία μιας διαδικτυακής βάσης δεδομένων των κύριων πηγών τους, καθώς και δημοσιευμένων έργων που έγιναν από σημαντικούς φεμινιστές ιστορικούς. Οι φεμινιστές ψηφιακοί ανθρωπιστές συνεργάζονται με φεμινιστές ιστορικούς για να αποκαλύψουν μια διαδικτυακή ολοκλήρωση των δύο ιστοριών. Η βάση δεδομένων γυναικείων μελετών του Χάρβαρντ περιέχει πηγές, όπως τη Συλλογή Γκέριτσεν, που επιτρέπει τη συγγραφή επιστημονικών εργασιών από φεμινίστριες και μεταδίδουν δημόσια το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερες από μία ιστορίες και την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο συνδυασμό τους.[9]

Συσχετισμοί με την ιστορία των γυναικών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι φεμινιστές ιστορικοί χρησιμοποιούν την ιστορία της γυναίκας για να εξερευνήσουν τις διαφορετικές οπτικές των προηγούμενων γυναικών. Αυτή η συλλογή πληροφοριών απαιτεί τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σε αυτήν την επιδίωξη. Παρέχει στους ιστορικούς πρωτεύοντες πηγές που είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση των ιστοριών. Από προσωπικής πείρας απολογισμοί, όπως το And the Walls Come Tumbling Down της Σόγια Φίντλερ (μια φεμινιστική άποψη από το Ανατολικό Βερολίνο) αφηγείται την καθημερινή ζωή των προηγούμενων γυναικών. Καταγράφει πώς επηρεάστηκαν οι ζωές τους από τους νόμους της κυβέρνησής τους. Οι ιστορικοί των γυναικών συνεχίζουν να ερμηνεύουν πώς οι νόμοι άλλαξαν τη ζωή αυτών των γυναικών, αλλά οι φεμινιστές ιστορικοί βασίζονται σε αυτές τις πληροφορίες για να παρατηρήσουν την «εξαφανισμένη γυναίκα». Η Φίντλερ ανέφερε ακόμη ότι «[αυτές] οι φεμινίστριες απογοητεύτηκαν όταν εννοούσαν συνηθισμένες ανατολικές γυναίκες που ήταν και καλές νοικοκυρές, ενώ απολάμβαναν δουλειά έξω». Επειδή αυτές οι φεμινίστριες γνώριζαν μόνο τη δημόσια ιστορία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, προβάλλονταν στο φανταστικό.[10]

Ενσωμάτωση ιστοριών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι φεμινιστές ιστορικοί βλέπουν κυρίως δύο συγκεκριμένες ιστορίες. Το πρώτο είναι η δημόσια, μοναδική ιστορία. Αποτελείται από πολιτικά γεγονότα και εφημερίδες. Το δεύτερο αποτελείται από την ιστορία των γυναικών και αναλύθηκαν οι πρωτογενείς πηγές. Η ενσωμάτωση αυτών των δύο ιστοριών βοηθά τους ιστορικούς να κοιτάξουν το παρελθόν με έναν πιο φεμινιστικό φακό, όπως κάνουν οι φεμινιστές ιστορικοί. Ο καθηγητής Πίτερ Τζ. Φίλεν του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας ανέφερε στην πανεπιστημιακή εφημερίδα του «Ενσωμάτωση της Ιστορίας των Γυναικών και της Τακτικής Ιστορίας» ότι «ο σκοπός του είναι να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τις αξίες και τη συμπεριφορά των ανθρώπων που είναι αντίθετοι από τον εαυτό τους. Μέσα από την ιστορία μπαίνουμε σε άλλες ζωές, αναλύουμε τις δυνάμεις που διαμόρφωσαν αυτές τις ζωές, και τελικά καταλαβαίνουμε τα πρότυπα του πολιτισμού.». Στην πραγματικότητα, όταν ζητήθηκε από τον Φίλεν να διδάξει ένα μάθημα για την ιστορία των αμερικανών γυναικών, οι αποκαλύψεις των προηγούμενων γυναικών επέτρεψαν να αναγνωρίσει ότι δεν μαθαίνει ιστορία ηρωίδας αλλά μια αντισταθμιστική ιστορία. Ωστόσο, αυτή η σκέψη περιόρισε τις σπουδές του. Βρήκε τον εαυτό του να σκέφτεται τις συνεισφορές των γυναικών σε αυτά που είχαν ήδη γράψει οι άντρες. Αντί να έχει κάποιος τις ιστορίες της «δημόσιας» και «εγχώριας» σφαίρας, θα έπρεπε να γνωρίζει ότι αυτή η γραμμή μεταξύ των δύο είναι φανταστική.[9]

Αν και δεν είναι όλες οι γυναίκες πολιτικοί ή στρατηγοί πολέμου, τα αγόρια μεγαλώνονται στην εγχώρια σφαίρα. Όχι μόνο αυτό, αλλά οι άνδρες επιστρέφουν σε αυτή καθημερινά στα ιδιωτικά τους σπίτια. Ακόμη και ο Πρόεδρος Θεόδωρος Ρούζβελτ αναφέρει ότι «ο άντρας μπορεί να είναι καλός πολίτης που δεν είναι καλός σύζυγος και καλός πατέρας». Παρόμοια με το πώς η ιστορία χρειάζεται να ενσωματωθεί η εγχώρια ιστορία, η ιστορία των ανδρών δεν μπορεί να είναι κατανοητή χωρίς να είναι γνωστές οι προσωπικές τους εμπειρίες. Η γυναικεία ιστορία χρειάζεται λοιπόν τις προσωπικές τους εμπειρίες για να συνδυαστεί με το κοινό τους. Για να ενσωματώσει κανείς επιτυχώς αυτές τις ιστορίες, δεν πρέπει να έχει αρσενικές και γυναικείες σφαίρες. Οι συνδέσεις που βρίσκονται στη δημόσια και ιδιωτική ιστορία ανδρών και γυναικών πρέπει να συντεθούν συστηματικά για να ενσωματωθούν επιτυχώς. Έτσι, η ιδέα των δύο ιστοριών δημιουργεί την πρόκληση που έχουν οι περισσότεροι φεμινιστές ιστορικοί.[9]

Φεμινιστική ιστοριογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φεμινιστική ιστοριογραφία είναι μια άλλη αξιοσημείωτη πτυχή της φεμινιστικής ιστορίας. Μία σημαντική συγγραφέας και ερευνητής φεμινιστικής ιστοριογραφίας είναι η Τζούντιθ Μ. Μπένετ. Στο βιβλίο της, History Matters: Patriarchy and the Challenge of Feminism, η Μπένετ γράφει σχετικά με τη σημασία της μελέτης μιας «πατριαρχικής ισορροπίας».[11] Η Τσέριλ Γκλεν γράφει επίσης για τη σημασία της φεμινιστικής ιστοριογραφίας «Το να γράφεις γυναίκες (ή οποιαδήποτε άλλη παραδοσιακά απαλλαγμένη ομάδα) στην ιστορία της ρητορικής, μπορεί να είναι μια ηθικά και διανοητικά υπεύθυνη χειρονομία που διαταράσσει αυτές τις παγωμένες αναμνήσεις για να αντιμετωπίσει τις σιωπές, να αμφισβητήσει τις απουσίες, και να διεκδικήσει τις γυναικείες συνεισφορές στη δημόσια ζωή». Αυτή η πτυχή της φεμινιστικής ιστορίας επιθεωρεί ιστορικά κείμενα που θεωρούνται τυπικά κανόνα και τα εφευρίσκει ξανά κάτω από έναν φεμινιστικό φακό.[12]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Cain, William E. (1994). Making feminist history : the literary scholarship of Sandra M. Gilbert and Susan Gubar. New York: Garland Pub. ISBN 0-8153-1467-1. 27896300. 
  2. Laslett, Barbara (1997). History and theory : feminist research, debates, contestations. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-46930-1. 35986212. 
  3. Lerner, Gerda (2005). The majority finds its past : placing women in history. Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-5606-1. 58592769. 
  4. Matthews, Jill (1986). «Feminist History». Labour History (50): 147–153. doi:10.2307/27508788. ISSN 0023-6942. https://www.jstor.org/stable/27508788. 
  5. «The Future of Feminist History | Perspectives on History | AHA». www.historians.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2021. 
  6. Spender, Dale. Invisible woman: The schooling scandal. Writers & Readers. London 1982
  7. Spender, Dale. Women of ideas - and what men have done to them from Aphra Behn to Adrienne Rich. Routledge & Kegan Paul. London 1982
  8. Smith, Bonnie G. (2010-03-01). «Women’s History: A Retrospective from the United States». Signs: Journal of Women in Culture and Society 35 (3): 723–747. doi:10.1086/648517. ISSN 0097-9740. https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/648517. 
  9. 9,0 9,1 9,2 Filene, Peter G. (1980). «Integrating Women's History and Regular History». The History Teacher 13 (4): 483–492. doi:10.2307/494019. ISSN 0018-2745. https://www.jstor.org/stable/494019. 
  10. Fiedler, Soja (1993). «And the Walls Come Tumbling Down? A Feminist View from East Berlin». Alternatives: Global, Local, Political 18 (1): 97–108. ISSN 0304-3754. https://www.jstor.org/stable/40644766. 
  11. Bennett, Judith (2009). History Matters: Patriarchy and the Challenge of Feminism.
  12. Glenn, Cheryl (2000). «Truth, Lies, and Method: Revisiting Feminist Historiography». College English 62 (3): 387–389. doi:10.2307/378937. ISSN 0010-0994. https://www.jstor.org/stable/378937. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]