Φανούλα Παπάζογλου
| Φανούλα Παπάζογλου | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Fanula Papazoglu (Serbo-Croatian (Latin script)) και Фанула Папазоглу (Serbo-Croatian (Cyrillic script)) |
| Γέννηση | 3 Φεβρουαρίου 1917 Μπίτολα |
| Θάνατος | 26 Ιανουαρίου 2001 (83 ετών) Βελιγράδι |
| Υπηκοότητα | Βόρεια Μακεδονία |
| Σπουδές | Σχολή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου |
| Επιστημονική σταδιοδρομία | |
| Ερευνητικός τομέας | ιστορία, Αρχαία Ιστορία και παιδαγωγική |
| Ιδιότητα | ιστορικός, κλασικιστής και διδάσκων πανεπιστημίου |
| δεδομένα () | |
Η Φανούλα Παπάζογλου (σερβοκροατικά: Фанула Папазоглу, 1917 – 26 Ιανουαρίου 2001) ήταν Γιουγκοσλάβα κλασική μελετήτρια, επιγράφος και ακαδημαϊκός. Ήταν ειδική στην αρχαία ιστορία των Βαλκανίων. Ίδρυσε το Κέντρο Αρχαίας Επιγραφικής και Νομισματικής στο Βελιγράδι το 1970.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Παπάζογλου γεννήθηκε στη Μπίτολα, ζώνη των Συμμάχων Δυνάμεων (σημερινή Βόρεια Μακεδονία), από ελληνική οικογένεια βλάχικης καταγωγής[1] [2] [3]. Τελείωσε το γυμνάσιο (1936) στην Μπίτολα, προτού φοιτήσει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, όπου σπουδάζει κλασική φιλολογία, αρχαία ιστορία και αρχαιολογία. Κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Γιουγκοσλαβία υποστήριξε τους Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους ως μέλος της φοιτητικής οργάνωσης και πέρασε ένα χρόνο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπάνιτσα από το 1942 έως το 1943.
Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή το 1946 και εργάστηκε στο Τμήμα Αρχαίας Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής από το 1947. Η διδακτορική της διατριβή το 1955 ήταν Πόλεις της Μακεδονίας κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Έγινε τακτική καθηγήτρια το 1965.
Στις 21 Μαρτίου 1974 εξελέγη στη Σερβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών (SANU) ως αντεπιστέλλον μέλος και έγινε τακτικό μέλος στις 15 Δεκεμβρίου 1983.
Στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου η Παπαζόγλου γνώρισε και παντρεύτηκε τον εξέχοντα Γιουγκοσλάβο βυζαντινολόγο, ρωσικής καταγωγής, Γεώργιο Οστρογόρσκι, με τον οποίο απέκτησε μια κόρη, την Τατιάνα, και έναν γιο, τον Αλέξανδρο. Η Παπάζογλου συνταξιοδοτήθηκε το 1979. Πέθανε στο Βελιγράδι το 2001.
Ανάλυση και κριτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Παπάζογλου έγραψε με την ίδια παράδοση με άλλους αρχαιολόγους της εποχής της, την πολιτισμική ιστορική και εξελικτική αρχαιολογία. Η έρευνά της επικεντρώθηκε στο θέμα των «κεντρικών βαλκανικών φυλών» (Αυταριάτες, Σκορδίσκοι, Δάρδανοι, Τριβαλλοί, Μοισοί), τις οποίες όρισε ως συμπαγείς συλλογικές ομάδες, που συνδέονται με συγκεκριμένους αρχαιολογικούς πολιτισμούς διαφορετικούς από άλλους αρχαιολογικούς πολιτισμούς και καθόρισαν σταθερά σύνορα σε όλη την αρχαιότητα.
Το έργο της είχε επιρροή στην εποχή της, αλλά έχει επικριθεί στη σύγχρονη αρχαιολογία. Τα συμπεράσματα για την ύπαρξη και την οργάνωση των «κεντρικών βαλκανικών φυλών» συχνά προϋποθέτουν ένα θεωρητικό πλαίσιο, που αντιστοιχεί στις σύγχρονες έννοιες για τη διαμόρφωση ταυτότητας. Το πλαίσιο αυτό χρησιμοποιήθηκε ανεξάρτητα από τις γραπτές και υλικές καταγραφές που έγιναν για να αντιστοιχούν σε προκαταρκτικά συμπεράσματα για τις «Κεντροβαλκανικές Φυλές». [4] Συχνά αυτά τα θεωρητικά μοντέλα χρησίμευαν για την κατηγοριοποίηση των υλικών ευρημάτων. Ο Μιχάιλοβιτς (2014) σημειώνει ότι Τριβαλλοί είναι το όνομα ενός προρωμαϊκού λαού κοντά στον ρωμαϊκό Οίσκο, για τους οποίους η Παπαζόγλου κατασκεύασε μια καθορισμένη περιοχή, η οποία στην πραγματικότητα είναι απροσδιόριστη μέσω των διαθέσιμων δεδομένων. Με τη σειρά τους, οι αρχαιολόγοι εκείνης της εποχής στη Γιουγκοσλαβία άρχισαν να κατηγοριοποιούν όλα τα ευρήματα στην περιοχή, που ορίστηκε ως τριβαλλική από την Παπάζογλου, ως αντικείμενα της φυλής των Τριβαλλών[5]. Με παρόμοιο τρόπο, η Παπάζογλου κατασκεύασε ένα Βασίλειο της Δαρδανίας, που ποτέ δεν ορίζεται ως τέτοιο σε γραπτά αρχεία, και καθόρισε τα σύνορά του[5]. Στην πραγματικότητα, στην προρωμαϊκή εποχή ορίζονται μόνο τα νότια «σύνορα» της Δαρδανίας, αλλά δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για τα όριά της προς τα βόρεια. Η Παπάζογλου αντιπαραβάλλει την κατασκευή της δαρδανικής κοινωνίας με τους πιο «πολιτισμένους» και «οργανωμένους» Ιλλυριούς. Επικρίνεται η σύγκρισή της ως ένδειξη ότι «επιθυμούσε όχι μόνο να αποσυνδέσει τους Ιλλυριούς από τους Δάρδανους, αλλά και τους Ιλλυριούς από τους Αλβανούς». [6]
Έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Makedonski gradovi u rimsko doba («Μακεδονικές πόλεις κατά τη ρωμαϊκή περίοδο»), 1955, διατριβή
- Prilozi istoriji Singidunuma i srednjeg Podunavlja Gornje Mezije, 1957
- Makedonski gradovi u rimsko doba, 1957
- Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba ("Οι φυλές των Κεντρικών Βαλκανίων στην Προρωμαϊκή Εποχή"), 1969, 1978
- Rimski građanski ratovi, 1991
- Istorija helenizma ("Ιστορία του Ελληνισμού"), 1995
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Robin J. Fox, Robin Lane Fox eds., Brill's Companion to Ancient Macedon: Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 BC - 300 AD, Edition illustrated, BRILL, 2011, (ISBN 9004206507), p. 39.
- ↑ Richard Clogg, Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society. C. Hurst & Co. Publishers. 2002, (ISBN 978-1-85065-705-7), p. 153.
- ↑ Roudometof, Victor, "Nationalism and Identity Politics in the Balkans: Greece and the Macedonian Question". Journal of Modern Greek Studies. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, (1996), σελ. 286, σημείωση # 29.
- ↑ Mihailović 2014, σελ. 101.
- ↑ 5,0 5,1 Mihailović 2014.
- ↑ Winnifrith 2021, σελ. 43.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Mihailović, Vladimir (2014). «Tracing Ethnicity Backwards: the case of the "Central Balkan Tribes"». Στο: Popa, Catalin, επιμ. Fingerprinting the Iron Age: Approaches to identity in the European Iron Age: Integrating South-Eastern Europe into the debate. Oxbow Books. ISBN 978-1782976783.
- Winnifrith, Tom (2021). Nobody's Kingdom: A History of Northern Albania. Signal Books. ISBN 978-1909930957.
- SANU. «Фанула Папазоглу (Biography)» (PDF) (στα Serbian). SANU. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2015.
- OLGA PELCER-VUJAČIĆ. «FANULA PAPAZOGLU I RAZVOJ GRČKE EPIGRAFIKE». Στο: Ksenija Maricki-Gađanski, επιμ. Antika i savremeni svet: naučnici, istraživači, tumači (PDF). σελίδες 319–323.