Φίλιππος Τσαλαχούρης

Φίλιππος Τσαλαχούρης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	16 Αυγούστου 1969 Καμίνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Εθνικό Ωδείο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συνθέτης σχεδιαστής ήχων
Εργοδότης	Ωδείο Αθηνών
Οικογένεια
Σύζυγος	Ευγενία Καλοφώνου

Ο Φίλιππος Τσαλαχούρης γεννήθηκε στην πόλη Καμίνα του Κονγκό το 1969 και είναι σύγχρονος Έλληνας συνθέτης. Είναι σήμερα Διευθυντής των Μουσικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών και Τακτικό Μέλος της Ιονικής Ακαδημίας

Βιογραφικά στοιχεία

Μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε φλάουτο (με τον Ν.Δεπούντη) και ανώτερα θεωρητικά (με τους Ν.Νευράκη & Δ.Δραγατάκη) στο Εθνικό Ωδείο με υποτροφία της κ. Χαράς Καλομοίρη και των δασκάλων του. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια του συστήματος Kodaly στην Ουγγαρία και κατέχει Δίπλωμα Σύνθεσης. Η επαφή του με την Ουγγρική μουσική παράδοση υπήρξε καθοριστική. Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών από το 1997 μέχρι το 2023.

Θεωρείται από τους πλέον δραστήριους και πολυγραφότερους συνθέτες της γενιάς του με περισσότερα από εκατόν τριάντα έργα που έχουν παρουσιαστεί σε πολλές χώρες στην Ελλάδα, Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν οι έξι Συμφωνίες, η όπερα «Ιούλιος Καίσαρας», οι τρείς Λειτουργίες, το Stabat Mater, το Λειτουργικό Δράμα "Η ώρα του Μυστικού Δείπνου, οι όπερες δωματίου "Πούσκιν" και "Ο Μιχαήλ Άγγελος στη Ρώμη", οι "24 Ελληνικοί Χοροί για το Μουσείο Μπενάκη", η "Ιουλιανή Σουίτα", έξι κουαρτέτα εγχόρδων, δύο κοντσέρτα για πιάνο, το Κοντσέρτο για βιολοντσέλο, έργα μουσικής δωματίου, το "Ιερό Άλσος των Ευμενίδων", "Lenz", τραγούδια για φωνή και πιάνο, χορωδιακά, έργα για πιάνο, "Ψυχοστασία", "Σμύρνη", "Επτά Λόγοι του Χριστού επάνω στο Σταυρό", "Εσπερινός", "Epilog", "Ο θάνατος του Λόρδου Βύρωνα", "Trauermusik", o "Χορός των Μουσών", "Laudate Silentium", "Cantate Domino", "Εν τη Ερήμω", 美月, Erebus, "Ραχήλ", "Η τελευταία Προσευχή Ιλδεγάρδης", "Ιώβ" κ.α.

Στα συγκροτήματα που έχουν παρουσιάσει έργα του συγκαταλέγονται η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, η Ορχήστρα των Χρωμάτων, η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, η Συμφωνική του Έγκερ, η Χορωδία της Ραδιοφωνίας της Μόσχας, η Arcadia Mundi, το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, Φιλαρμονική «Μιχαήλ Ζόρα» του Bacau, Σολίστες της Πράγας, Κουαρτέτο του Εδιμβούργου, το Κουαρτέτο Αθηνών, το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, η Χορωδία της ΕΡΤ, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, το Γυναικείο φωνητικό σύνολο Opus Femina, Συμφωνική Ορχήστρα του Πανεπιστημίου Dokuz της Σμύρνης, η Φιλαρμονική Kodály του Ντέμπρετσεν, Ορχήστρα Πατρών, η Sofia Sinfonietta, Κλασσική Ορχήστρα του Κιέβου, η Λουιζιάνα Συμφωνιέτα, η Εθνική Χορωδία της Ουγγαρίας, η Χορωδία Erkel, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, η Strauss Festival Orchester, η Ορχήστρα "Paul Constantineskou" του Πλοϊεστίου κ.α. Έργα του έχουν διευθύνει μεταξύ άλλων οι Βύρων Φιδετζής, Erdei Peter, Θόδωρος Αντωνίου, Νίκος Τσούχλος, Herman Makarenko, Λουκάς Καρυτινός, Αλέξανδρος Μυράτ, Νίκος Αθηναίος, Μίλτος Λογιάδης, Ανδρέας Τσελίκας, Máté Szabó Sipos, Αναστάσιος Στρίκος, Μιχάλης Πατσέας, Ντίνος Κωνσταντινίδης κ.α.

Έχει συνεργαστεί με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος κ.α., συνθέτοντας μουσική για περισσότερα από τριάντα θεατρικά έργα των Ιονέσκο, Τσέχωφ, Μπέρνχαρντ, Στρίντμπεργκ, Ροντρίγκες, Αναγνωστάκη, Γκολντόνι, Καμπανέλλη, Παίητζ, Αρού, Κολτές, Ουίλιαμς, Γκάτζο, Λεοτιέ, Χορν, Σαίξπηρ, Ομπράιαν, Ίψεν, Σοφοκλή, Αριστοφάνη, Μίλερ  κ.α.. Δίδαξε στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης "Κάρολος Κουν" από το 1991 μέχρι το 2005 και στην Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών από το 2004 μέχρι το 2018. Έχει εμφανιστεί στα φεστιβάλ Επιδαύρου, Αθηνών, Εφέσου, Δωδώνης, Φιλίππων, στα Δημήτρια Θεσσαλονίκης κ.α. Στο πλαίσιο της εργασίας του στο θέατρο, για παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης, δίδαξε τον Χορό και επιμελήθηκε την μουσική του Γιάννη Χρήστου για τα έργα "Βάτραχοι" (1992) και "Πέρσες" (2000).

Προσκεκλημένος ομιλητής στο Πρόγραμμα εντατικών καλοκαιρινών μαθημάτων του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης των Παραστάσεων των Αρχαίου Ελληνικού Δράματος [Arc-Net] στην Επίδαυρο μίλησε για τη μουσική στο Αρχαίο Δράμα αλλά και τη διδασκαλία του Χορού (2004-2011/2013-2015).

Τον Νοέμβριο του 2017 συνέβαλε υπό τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, στο ανέβασμα του έργου Υο-κι-χι (Yōkihi / 楊貴妃) που αποδίδεται στο συγγραφέα Komparu Zenchiku, συνθέτοντας τη μουσική και ερμηνεύοντάς την ζωντανά παίζοντας φλάουτο. Το έργο ανήκει στην παράδοση του θεάτρου Νο και παρουσιάστηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Tο 1999 η Sarolta Kodály και η Διεθνής Εταιρεία Kodály του ανέθεσαν να συνθέσει ένα χορωδιακό στη μνήμη του Kodály για να παρουσιαστεί σε πρώτη εκτέλεση σε διεθνές συμπόσιο στην Ουγγαρία ("The cat & the moon"). Το 2002 το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από το θάνατο του Μανώλη Καλομοίρη, του ανέθεσε τη σύνθεση ενός έργου για βιολί και μικρή ορχήστρα ("Σμύρνη, η πόλη που ταξίδευε στον ουρανό"). Έπειτα από παραγγελία του Μουσείου Μπενάκη συνέθεσε ένα μεγάλο έργο για μεγάλη ορχήστρα και χορωδία, στη μνήμη του Νίκου Σκαλκώτα ("24 Ελληνικοί Χοροί για το Μουσείο Μπενάκη"). Ο Δήμος Κορίνθου το 2008 του ανέθεσε τη σύνθεση ενός έργου με αφορμή την 150ή επέτειο από τον καταστροφικό σεισμό και τη θεμελίωση της νέας πόλης της Κορίνθου ("Ο Ύμνος της Αγάπης"). Τον Οκτώβριο του 2012 το Hellenic Institute, του Κολλεγίου Royal Holloway του Πανεπιστημίου Λονδίνου του ανέθεσε τη σύνθεση ενός συμφωνικού έργου στη μνήμη της διακεκριμένης βυζαντινολόγου Ιουλιανής Χρυσοστομίδου ("Ιουλιανή Σουΐτα"). Τον Φεβρουάριο του 2019 ολοκλήρωσε την 6η του Συμφωνία με τίτλο "Arcadia" μετά από ανάθεση από το Hellenic Institute και την Διεθνή Αρκαδική Εταιρεία με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνέθεσε τον Ύμνο για το Olymp'Arts και την τελετή που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2023.

Τον Οκτώβριο του 2021, κυκλοφόρησε από την διεθνή δισκογραφική εταιρεία NAXOS σε cd το έργο "Χάι-κου" για φωνή & κιθάρα, opus 109.

Έχει συνεργαστεί με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος γράφοντας και ερμηνεύοντας ζωντανά τη μουσική στο πιάνο για τις βουβές ταινίες «Αστέρω» (D.Γαζιάδης) και «Δάφνις & Χλόη» (O. Λάσκος). Η παρουσία του στον κινηματογράφο περιλαμβάνει επίσης τη μουσική για δύο ταινίες μεγάλου μήκους, «Κοράκια» του Τ. Σπετσιώτη (1991) και «Ο δραπέτης του φεγγαριού» του Θ. Μαραγκού (1994),  καθώς και δύο ταινίες μικρού μήκους, «Μετά το χαρακτηριστικό ήχο» (2009) του Αχ. Κυριακίδη και «Οι δύο θάνατοι» του Γ. Χαρμπάτση (2017). Για την ταινία του Αχ. Κυριακίδη βραβεύτηκε στο φεστιβάλ της Δράμας και για την ταινία του Γ. Χαρμπάτση στα φεστιβάλ Masters of Cinema στη Μόσχα και στο Φεστιβάλ της Σιγκαπούρης. Συνέθεσε επίσης τη μουσική και για την βουβή ταινία του 1928 "Sex in Chains" του W. Dieterle  (2014).

Συνέθεσε τη μουσική για την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία τον Μάρτιο του 2008 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου έπειτα από πρόσκληση της χορογράφου Α. Ιγνατίου.

Συνέγραψε το φιλοσοφικό δοκίμιο "Η Λύπη του Χρόνου" (Εκδόσεις Πολύτροπο) που φέρει το τίτλο της 3ης του Συμφωνίας (2004). Έχει συντάξει κείμενα για το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Φεστιβάλ Αθηνών, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (πλήρης η σειρά των προγραμμάτων για τη σαιζόν 2006-2007) και τις δισκογραφικές εταιρείες Λύρα, BIS και ΝΑΧΟS.

Από τους βασικούς μελετητές του έργου του Καλομοίρη εργάστηκε για πολλά χρόνια ως υπεύθυνος του Αρχείου "Μ. Καλομοίρης" ενώ επί σειρά ετών ήταν μέλος του ΔΣ του Συλλόγου "Μ. Καλομοίρης". Έχει πραγματοποιήσει δεκάδες διαλέξεις σε σημαντικούς χώρους (Ακαδημία Αθηνών, "Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών", Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης", Εστία Νέας Σμύρνης, Ελληνοαμερικανική Ένωση κ.α.) Προλόγισε την πρώτη πλήρη έκδοση των Απομνημονευμάτων του Καλομοίρη «Η ζωή μου και η τέχνη μου» ( Εκδόσεις Νεφέλη 1987), ενώ πολλά σχετικά άρθρα του έχουν δημοσιευθεί (Καθημερινή, Μουσικολογία κ.ά.). Εκπόνησε "Νέο Κατάλογο Έργων Μανώλη Καλομοίρη" που εκδόθηκε από τον Σύλλογο "Μανώλης Καλομοίρης" το 2003. Επίσης εξέδωσε συλλογή κειμένων που αφορούν στον Μανώλη Καλομοίρη (Εκδόσεις ORPHEUS).

Είναι μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη από το 2010. Είναι τακτικό μέλος των Ελληνο-Γαλλικών Διεπιστημονικών Συναντήσεων (Rencontres Interdisciplinaires Franco-helléniques).

Η διδασκαλία είναι ένα από τα σημαντικότερα δεδομένα στην εξέλιξή της προσωπικότητάς του. Διδάσκει αδιάλειπτα από το 1990. Εργάστηκε στο Εθνικό Ωδείο (1990-1995), στο Ωδείο Kodály (1992 – 2017) και στη Μαδριγάλειο Μουσική Σχολή στην Κόρινθο (2005 – 2015). Από το Σεπτέμβριο του 2004 διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών (Σύνθεση, Ενορχήστρωση, Ιστορία της Μουσικής & Οργανογνωσία). Τον Ιούλιο του 2019 ανέλαβε καθήκοντα Διευθυντή των Μουσικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών.

Βραβεύτηκε το 2008 από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο "Γ. Α. Παπαϊωάννου" για το σύνολο του έργου του και για την προσφορά του στη μουσική. Επίσης έχει λάβει το Αργυρό μετάλλιο της πόλης της Ρόδου (2009) και το Πανδωδεκανησιακό βραβείο "Βαλσάμη" (2009). Του έχουν επιδοθεί τιμητικές πλακέτες από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, τον Δήμο Κορινθίων κ.α.