Υπηρεσία Στρατιωτικής Ασφάλειας
Η Υπηρεσία Στρατιωτικής Ασφάλειας (ΥΣΑ) ήταν το σώμα στρατιωτικής αστυνομίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) κατά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Αποτέλεσε το ένα από τα δύο αστυνομικά σώματα που δημιούργησε το ΚΚΕ εκείνη την περίοδο: το άλλο ήταν η Λαϊκή Πολιτοφυλακή, με δικαιοδοσία στους κατοίκους των περιοχών υπό τον έλεγχο του ΔΣΕ. Αντίθετα, η ΥΣΑ είχε ως καθήκον την ασφάλεια εντός του ΔΣΕ, στον οποίο ανήκαν διοικητικά και τα μέλη της.[1]
Ιστορία και δράση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόδρομος της ΥΣΑ υπήρξε η Υπηρεσία Τάξεως Ομάδας (ΥΤΟ), η οποία λειτούργησε στο στρατόπεδο εκπαίδευσης ανταρτών του Μπούλκες στην Γιουγκοσλαβία. Οι άνδρες της ΥΤΟ φορούσαν γιουγκοσλαβικές στρατιωτικές στολές με περιβραχιόνια και είχαν ως επικεφαλής τον Μιχάλη Πεχτασίδη (ανηψιό του κορυφαίου στελέχους του ΚΚΕ Γιάννη Ιωαννίδη) ο οποίος με την σειρά του είχε ως βασικό βοηθό και σύμβουλο έναν «πενηντάρη παλιό αξιωματικό του ελληνικού Στρατού» γνωστό μόνο με το παρατσούκλι «Καπετάν Αλέξης».[1] Η ΥΤΟ αποτελείτο από περίπου 300 άνδρες, όταν το σύνολο των Ελλήνων στο Μπούλκες κυμαινόταν από 3 χιλιάδες (Ιούνιος 1946) έως και 25 χιλιάδες (Δεκέμβριος 1948).[1]
Με την δημιουργία του Γενικού Στρατηγείου του ΔΣΕ το 1947 υπό τον Μάρκο Βαφειάδη (στα πρότυπα των γενικών επιτελείων των τακτικών στρατών) δημιουργήθηκε η Διεύθυνση Προσωπικού του ΔΣΕ, την οποία ήλεγχε απόλυτα ο Γιάννης Ιωαννίδης, και στην οποία εντάχθηκε και η ΥΣΑ. Στην ΥΣΑ υπηρετούσαν έμπιστοι αντάρτες, με καθήκον την εσωτερική ασφάλεια του ΔΣΕ, την αντικατασκοπεία, την καταπολέμηση της δολιοφθοράς και της εχθρικής προπαγάνδας. Μεταξύ άλλων η ΥΣΑ διατηρούσε φακέλους με προσωπικά στοιχεία των μαχητών του ΔΣΕ, δημιούργησε δίκτυο πολιτικών επιτρόπων (κομισαρίων) σε όλες τις Μονάδες, ήταν υπεύθυνη για την πειθαρχία και το ηθικό των μαχητών, επέβλεπε την πολιτική καθοδήγηση εντός του ΔΣΕ και συνέτασσε δελτία πληροφοριών για την στρατιωτική ηγεσία.[1]
Από τις πλέον σημαντικές λειτουργίες της ήταν και ο χειρισμός των επαφών με Σοβιετικές και λοιπές Ανατολικοευρωπαϊκές υπηρεσίες για την μεταφορά και διανομή στρατιωτικού εξοπλισμού και προμηθειών στον ΔΣΕ.[1]
Ο Ιωαννίδης ενέπλεκε την ΥΣΑ και σε καθαρά επιχειρησιακά θέματα, παρά τις διαμαρτυρίες του Βασίλη Βενετσανόπουλου (διευθυντή της Διεύθυνσης Επιχειρήσεων του Γενικού Στρατηγείου) και του Στέφανου Παπαγιάννη (γενικού επιτελάρχη).[1]