Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τόμας Ίκινς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τόμας Ίκινς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Thomas Eakins (Αγγλικά)
Γέννηση25  Ιουλίου 1844[1][2][3]
Φιλαδέλφεια[4][5][6]
Θάνατος25  Ιουνίου 1916[1][2][3]
Φιλαδέλφεια[7][5][6]
Τόπος ταφήςThe Woodlands
ΨευδώνυμοEakins, Thomas Cowperthwaite
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Ισπανικά
Γερμανικά
Αγγλικά[2][8]
ΣπουδέςΑκαδημία των Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια
Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[9][10]
γλύπτης[11]
φωτογράφος[11]
καθηγητής καλλιτεχνικών
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Ντρέξελ
Ακαδημία των Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια[12]
Αξιοσημείωτο έργοThe Chess Players
The Gross Clinic
Swimming
Max Schmitt in a Single Scull
Miss Amelia Van Buren
Περίοδος ακμής1869[13] - 1916[13]
Οικογένεια
ΣύζυγοςSusan Macdowell Eakins[14]
Ιστότοπος
www.thomaseakins.org
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Τόμας Ίκινς (αγγλικά:Thomas Cowperthwaite Eakins, ορθή προφορά Τόμας Έικινζ /ˈeɪkɪnz/, 25 Ιουλίου 1844 - 25 Ιουνίου 1916) ήταν Αμερικανός ζωγράφος, φωτογράφος, καθηγητής καλών τεχνών και ο μεγαλύτερος (μαζί με τον Γουίνσλοου Χόμερ) εκπρόσωπος της αμερικανικής ρεαλιστικής ζωγραφικής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς καλλιτέχνες.[15]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τόμας Ίκινς γεννήθηκε το 1844 στη Φιλαδέλφεια όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Η μητέρα του ήταν αγγλικής και ολλανδικής καταγωγής. Ο πατέρας του Μπέντζαμιν Ίκινς ήταν σκωτσέζικης και ιρλανδικής καταγωγής, δεξιοτέχνης της γραφής και δάσκαλος καλλιγραφίας, από τον οποίο ο καλλιτέχνης κληρονόμησε όχι μόνο την επιδεξιότητα και την αίσθηση της ακρίβειας που χαρακτηρίζει την τέχνη του αλλά και την αγάπη για υπαίθριες δραστηριότητες: ήταν ένα αθλητικό παιδί που του άρεσε η κωπηλασία, το πατινάζ, η κολύμβηση, η πάλη, η ιστιοπλοΐα και η γυμναστική, αργότερα τα χρησιμοποίησε ως θέματα στη ζωγραφική του. Στο σχολείο ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τις επιστήμες και τα μαθηματικά.[16]

Από το 1861 σπούδασε σχέδιο στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια και συγχρόνως παρακολουθούσε διαλέξεις ανατομίας στην Ιατρική σχολή Τζέφερσον. Όταν αποφοίτησε, βελτίωσε τις δεξιότητές του στην Ευρώπη, από το 1866 έως το 1870, κυρίως στο Παρίσι υπό την καθοδήγηση του Ζαν-Λεόν Ζερόμ. Παρακολούθησε επίσης το ατελιέ του Λεόν Μπονά, ενός ρεαλιστή ζωγράφου που έδινε έμφαση στην ανατομική ακρίβεια, μια τεχνική που εφάρμοσε αργότερα. Ενώ σπούδαζε στη Σχολή Καλών Τεχνών, φαίνεται ότι έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για το νέο ιμπρεσιονιστικό κίνημα, ούτε εντυπωσιάστηκε από τις κλασικές αξιώσεις της Γαλλικής Ακαδημίας. Ένα ταξίδι στην Ισπανία για έξι μήνες επιβεβαίωσε τον θαυμασμό του για τον ρεαλισμό μπαρόκ καλλιτεχνών όπως ο Ντιέγκο Βελάσκεθ και ο Χοσέ ντε Ριμπέρα.[17]

Επέστρεψε στη Φιλαδέλφεια το καλοκαίρι του 1870. Τα πρώτα καλλιτεχνικά του θέματα ήταν οι αδερφές του και άλλα μέλη της οικογένειάς του και η οικογένεια της αρραβωνιαστικιάς του Κάθριν Κρόγουελ, που απεικόνισε σε οικογενειακό περιβάλλον. Οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί ήταν σημαντικοί για τον καλλιτέχνη. Η αρμονία της οικιακής του ζωής διαταράχθηκε σοβαρά από το θάνατο πρώτα της μητέρας του και αργότερα της αρραβωνιαστικιάς του που τον κλόνισαν.

Ξανάρχισε τις υπαίθριες δραστηριότητες των προηγούμενων χρόνων του - κυνήγι, ιστιοπλοΐα, ψάρεμα, κολύμπι, κωπηλασία- οι οποίες, όπως και ο οικογενειακός του κύκλος, του παρείχαν θέματα για την τέχνη του. Ως ρεαλιστής, ζωγράφισε τους ανθρώπους και τον κόσμο που γνώριζε καλύτερα, επιλέγοντας τα θέματά του από τη ζωή που έζησε και συχνά συμπεριλάμβανε τον εαυτό του ως παρατηρητή στους πίνακές του.

Η κλινική του Δρ Γκρος, (244 x 198 cm) 1875

Μεταξύ των πιο σημαντικών έργων του Ίκινς είναι πορτρέτα σε πολυμορφικές συνθέσεις, όπως Η κλινική του Δρ Γκρος που ετοίμασε το 1875 για την έκθεση της Εκατονταετηρίδας της Φιλαδέλφειας. Ο πίνακας απεικονίζει τον διάσημο χειρουργό της Ιατρικής σχολής Τζέφερσον στη Φιλαδέλφεια Σάμιουελ Γκρος να χειρουργεί μπροστά σε ένα αμφιθέατρο γεμάτο φοιτητές στην Ιατρική σχολή, φωτισμένος από έναν φεγγίτη πάνω. Πέντε γιατροί (ο ένας από τους οποίους κρύβεται από τον Δρ. Γκρος) παρακολουθούν τον ασθενή, του οποίου ο αριστερός μηρός, οι αποστεωμένοι γλουτοί και τα ντυμένα με κάλτσες πόδια είναι όλα ορατά στον θεατή. Ο αναισθησιολόγος κρατά μια διπλωμένη πετσέτα εμποτισμένη με χλωροφόρμιο στο πρόσωπο του ασθενούς, ενώ κάποιος καταγράφει τη διαδικασία. Μια γυναίκα στα αριστερά, ίσως η μητέρα του ασθενούς, κρύβει το πρόσωπό της, ανίκανη να κοιτάξει. Βέβαιος για το αποτέλεσμα της επέμβασης, ο Δρ. Ο Γκρος γυρίζει ήρεμα, με το ένα χέρι κρατώντας ένα ματωμένο νυστέρι, για να εξηγήσει στους μαθητές του, μεταξύ των οποίων ο ίδιος ο Ίκινς, ο οποίος κάθεται στη δεξιά άκρη του πίνακα. Ο πίνακας θεωρείται το αριστούργημα του καλλιτέχνη, ωστόσο προς απογοήτευσή του, δεν έτυχε θερμής υποδοχής από τους σύγχρονους του, οι οποίοι συγκλονίστηκαν από την απεικόνιση του αίματος και του πόνου και απορρίφθηκε από την έκθεση. Ήταν μια από τις πολλές απογοητεύσεις του καλλιτέχνη από τους συγχρόνους του.[18]

Από το 1876 δίδαξε στη γενέτειρά του Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια και το 1882 έγινε διευθυντής. Ωστόσο, αν και τη μετέτρεψε σε κορυφαία σχολή τέχνης στην Αμερική, σε όλη τη διδακτική του σταδιοδρομία, είχε προστριβές με το διοικητικό συμβούλιο της Ακαδημίας λόγω της έμφασης που έδινε στη μελέτη και την απεικόνιση του γυμνού, ενώ επέδειξε μια στάση ελεύθερης σκέψης που δεν συμβάδιζε με τον καθωσπρεπισμό και την ευπρέπεια της εποχής (για παράδειγμα, στις τάξεις του, μερικές φορές οι μαθητές πόζαραν ο ένας για τον άλλον γυμνοί). Το 1886, τοποθέτησε έναν άνδρα μοντέλο εντελώς γυμνό, χωρίς φύλλο συκής, σε τάξη όπου φοιτούσαν άνδρες και γυναίκες. Ως αποτέλεσμα των οργισμένων διαμαρτυριών γονέων και μαθητών απολύθηκε.[19]

Ο Μαξ Σμιτ σε κανό, 1871

Στους πίνακες και τις φωτογραφίες του Ίκινς εξέχουσα θέση κατέχει το γυμνό και ημίγυμνο σώμα (συνήθως ανδρικό). Επίσης, φιλοτέχνησε πολλούς πίνακες αθλητών, ιδιαίτερα κωπηλατών και παλαιστών. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την αποτύπωση των κινήσεων του ανθρώπινου σώματος, κάτι που εν μέρει οδήγησε στο πάθος του για τη φωτογραφία. Πολλοί από τους διάσημους πίνακές του είχαν προηγουμένως αποτελέσει αντικείμενα φωτογραφικών «μελετών».[20] Τα πρώτα έργα του κατά την επιστροφή του από την Ευρώπη περιλάμβαναν μια μεγάλη ομάδα σκηνών κωπηλασίας, μανιώδης κωπηλάτης και ο ίδιος, έντεκα έργα σε λάδι και ακουαρέλα, από τα οποία το πρώτο και πιο γνωστό είναι Ο Μαξ Σμιτ σε κανό (1871) που πλέον εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Στον πίνακα, ο Ίκινς αναπαριστά τον εαυτό του σε μια μικρότερη βάρκα με το όνομά του πάνω της, πίσω από τον φίλο του Σμιτ. Οι πίνακες με πυγμάχους είναι επαναστατικοί στο θέμα τους όσο και οι προηγούμενες σκηνές κωπηλασίας.

Αρκαδία, 1883

Ο Ίκινς ζωγράφισε επίσης μια σειρά από σημαντικά πορτρέτα, μεταξύ των οποίων του Ουώλτ Ουίτμαν, το οποίο ο ίδιος ο ποιητής θεωρούσε το καλύτερο του.

Αν και πάντα ήταν σεβαστός για την καλλιτεχνική του επιδεξιότητα, ο Ίκινς παρέμεινε σε όλη τη ζωή του αποξενωμένος από την κοινωνία. Πούλησε λίγους πίνακες, αλλά ευτυχώς ένα μικρό ιδιωτικό εισόδημα κάλυπτε τις μέτριες ανάγκες του. Δεν αναλάμβανε παραγγελίες, έτσι, χωρίς περιορισμούς από τις απαιτήσεις των πελατών, ήταν ελεύθερος να ζωγραφίσει ό,τι και όποιον ήθελε και η τέχνη του παρέμεινε ανεπηρέαστη από συμβιβασμούς.

Η τέχνη του άσκησε μακροπρόθεσμη επίδραση και χρησίμευσε ως πρότυπο στην ανάπτυξη της ρεαλιστικής αμερικανικής ζωγραφικής κατά τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, ειδικά στο έργο του Τζορτζ Μπέλοους και της Ασκανικής σχολής που αποτύπωνε σκηνές της καθημερινής ζωής. [21]

Η πρώτη μεγάλη έκθεση έργων του έγινε το 1917, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του στο Μητροπολιτικό μουσείο τέχνης. Μεταξύ των διάσημων μαθητών του ήταν ο Ουίλιαμ Κένταλ, η Άλις Κεντ Στόνταρντ, η Ελίζαμπεθ Σίπεν Γκριν και ο Ίβαν Ολμπράιτ.

Ο Τόμας Ίκινς πέθανε στις 25 Ιουνίου 1916, σε ηλικία 71 ετών στη Φιλαδέλφεια. Ήταν παντρεμένος από το 1884 με την επίσης ζωγράφο Σούζαν Μακντόουελ, που υπήρξε μαθήτριά του.


Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118681486. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11953541k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Thomas Eakins» (Ολλανδικά) 25287.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 (Ολλανδικά) RKDartists. 25287.
  6. 6,0 6,1 The Fine Art Archive. 58885.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. CONOR.SI. 10420579.
  9. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500115198.
  10. The Fine Art Archive. 58885. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. 11,0 11,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 14  Νοεμβρίου 2017. 500115198. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  12. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
  13. 13,0 13,1 13,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 25287. Ανακτήθηκε στις 11  Νοεμβρίου 2022.
  14. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 14  Νοεμβρίου 2017. 500115198. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
  15. . «britannica.com/biography/Thomas-Eakins». 
  16. . «fractalart.gr/thomas-eakins». 
  17. . «metmuseum.org/Thomas Eakins (1844–1916)». 
  18. . «philamuseum.org/The Gross Clinic». 
  19. . «wikiart.org/en/thomas-eakins». 
  20. . «metmuseum.org/Thomas Eakins: Photography, 1880s–90s». 
  21. . «wikiart.org/en/artists-by-painting-school/ashcan-school».