Τριγωνική επίθεση
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η τριγωνική επίθεση είναι επιθετική στρατηγική που χρησιμοποιείται στην καλαθοσφαίριση. Οι βασικές της ιδέες καθιερώθηκαν αρχικά από τον προπονητή του Πανθέου Σαμ Μπάρι στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Το σύστημά του αναπτύχθηκε περαιτέρω από τον πρώην προπονητή καλαθοσφαίρισης των Χιούστον Ρόκετς και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κάνσας, Τεξ Ουίντερ, ο οποίος έπαιξε για τον Μπάρι στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Ο Ουίντερ αργότερα υπηρέτησε ως βοηθός προπονητή για τους Σικάγο Μπουλς τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 και για τους Λος Άντζελες Λέικερς τη δεκαετία του 2000, κυρίως υπό τον προπονητή Φιλ Τζάκσον.
Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του συστήματος είναι το τρίγωνο που δημιουργείται από τον σέντερ, ο οποίος βρίσκεται στο χαμηλό ποστ, τον φόργουορντ στο φτερό και τον γκαρντ στη γωνία. Ο άλλος γκαρντ της ομάδας στέκεται στην κορυφή του ζωγραφιστού και ο φόργουορντ της αδύνατης πλευράς βρίσκεται στο ψηλό στύλο της αδύναμης πλευράς — σχηματίζοντας μαζί το "παιχνίδι δύο ατόμων". Ο στόχος της επίθεσης είναι να γεμίσει αυτές τις πέντε θέσεις, γεγονός που δημιουργεί καλό διάστημα μεταξύ των παικτών και επιτρέπει στον καθένα να πασάρει σε τέσσερις συμπαίκτες του. Κάθε πάσα και κάθε κόψιμο έχει έναν σκοπό και όλα υπαγορεύονται από την άμυνα.
Έχει υποστηριχθεί ότι η τριγωνική επίθεση είναι ο βέλτιστος τρόπος για πέντε παίκτες να καλύψουν το χώρο στο γήπεδο του μπάσκετ.[1]
Στρατηγική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η επίθεση ξεκινά όταν ένας γκαρντ πασάρει στην πτέρυγα και κόβει στη γωνία της δυνατής πλευράς. Το τρίγωνο δημιουργείται από έναν παίκτη με θέση στο μπλοκ της ισχυρής πλευράς, τη γωνία της ισχυρής πλευράς και τον εκτεταμένο ακραίο παίκτη της δυνατής πλευράς, ο οποίος αποκτά την κατοχή με την πρώτη πάσα. Η επιθυμητή αρχική επιλογή στην επίθεση είναι η πάσα προς τον παίκτη της ισχυρής πλευράς στο μπλοκ που βρίσκεται σε καλή θέση για σκοράρισμα. Από εκεί ο παίκτης έχει τις επιλογές να κοιτάξει να σκοράρει ή να πασάρει σε έναν από τους περιφερειακούς παίκτες που ανταλλάσσουν από τη γωνία της ισχυρής πλευράς και την πτέρυγα, μία βουτιά στον διάδρομο, ή την αντίθετη πτέρυγα που αναβοσβήνει στην κορυφή του ζωγραφιστού, η οποία ξεκινά μία άλλη κοινή επιλογή γνωστή ως "πιντς ποστ".
Εάν δεν είναι δυνατή η πάσα στο μπλοκ, η δεύτερη επιλογή είναι είτε η πάσα προς τον γκαρντ της αδύναμης πλευράς που αναβοσβήνει στην κορυφή του ζωγραφιστού από τη θέση της πτέρυγας της αδύναμης πλευράς είτε η πάσα προς τη γωνία της ισχυρής πλευράς. Αν η μπάλα περάσει στη γωνία, οι επιλογές είναι είτε σουτ, είτε πάσα στο μπλοκ της ισχυρής πλευράς, είτε πικ εντ ποπ με τον ακραίο. Αν περάσει στον αμυντικό της αδύναμης πλευράς, ξεκινάει η επιλογή "πιντς ποστ". Υπάρχουν δύο επιλογές. Η πρώτη και πιο συνηθισμένη είναι η πάσα στον επιθετικό της αδύναμης πλευράς, ο οποίος φεύγει προς τον αγκώνα (γωνία του ζωγραφιστού στη γραμμή των ελεύθερων βολών) για να λάβει την πάσα. Όταν το κάνει, οι επιλογές του είναι η παράδοση με τρίψιμο, το κόψιμο από πίσω πόρτα από τον γκαρντ χωρίς τη μπάλα, η τοποθέτηση του γκαρντ σε έναν μικρότερο παίκτη ή η επίθεση. Η δεύτερη επιλογή είναι ένα πικ εν ρολ με τον επιθετικό. Το πλεονέκτημα της πρώτης επιλογής είναι ότι υπάρχουν τόσα πολλά όπλα για να επιτεθούν στην άμυνα που ανοίγουν μεγάλη ελευθερία και δυνατότητα να σκοράρουν αποτελεσματικά. Το πλεονέκτημα της δεύτερης επιλογής είναι ότι ο παίκτης που έχει την μπάλα και χρησιμοποιεί το σκριν έχει πλέον ολόκληρη την πλευρά του γηπέδου για να δουλέψει και να πάει ένας εναντίον ενός. Εν τω μεταξύ, στην άλλη πλευρά, ο ακραίος βάζει σκριν για τον γωνιακό γκαρντ στην τριγωνική διαίρεση. Εάν η παράδοση δεν είναι διαθέσιμη, ο επιθετικός ή ο γκαρντ μπορεί να πασάρει στον γωνιακό γκαρντ που βγαίνει από το σκριν. Αν η άμυνα κάνει υπερβολικό παιχνίδι ή περιμένει το σπάσιμο, τόσο ο ακραίος όσο και ο γκαρντ μπορούν να κόψουν προς το καλάθι. Κατά τη διάρκεια όλου αυτού του χρόνου ο αρχικός παίκτης του μπλοκ από την ισχυρή πλευρά μπορεί να πάρει θέση για ένα εύκολο σουτ, ενώ ο αμυντικός παρασύρεται από όλη την κίνηση και το κόψιμο των άλλων παικτών.
Εάν η πάσα από την πτέρυγα προς τον γκαρντ της ισχυρής πλευράς δεν είναι δυνατή, η τρίτη επιλογή είναι ο φόργουορντ της αδύναμης πλευράς να πηγαίνει στον αγκώνα της ισχυρής πλευράς, να παίρνει την πάσα και να κόβει προς το καλάθι με το χαρακτηριστικό παιχνίδι μπακντόρ της επίθεσης. Εν τω μεταξύ, ο ακραίος και ο γωνιακός γκαρντ ανταλλάσσουν ένα ντάουν σκριν. Ο φόργουορντ με τη μπάλα μπορεί να πασάρει στον κόφτη γκαρντ ή στον γωνιακό γκαρντ που έρχεται από το σκριν του ακραίου. Αν δεν υπάρχει τίποτα διαθέσιμο, μπορεί να ρίξει την μπάλα μόνος του.
Η επίθεση έχει επίσης μία ποικιλία επιλογών αν υπάρχει μεγάλη πίεση από την άμυνα. Εάν η αρχική πάσα από τον γκαρντ δεν είναι διαθέσιμη, το τρίγωνο μπορεί να δημιουργηθεί από την άλλη πλευρά με πάσα στον άλλο γκαρντ, ο οποίος στη συνέχεια πασάρει στον επιθετικό της αδύναμης πλευράς (ο οποίος στη συνέχεια γίνεται ο γκαρντ της ισχυρής πλευράς). Ο γκαρντ, ο οποίος αρχικά είχε την μπάλα, στη συνέχεια κόβει προς την άλλη γωνία. Το κέντρο ή η πτέρυγα που δέχεται πίεση μπορεί να αναβοσβήνει προς το αντίθετο ποστ. Αν η πάσα από γκαρντ σε γκαρντ δεν είναι διαθέσιμη, ο επιθετικός της αδύναμης πλευράς μπορεί να κάνει ένα παρόμοιο φλας κόψιμο που αναφέρθηκε προηγουμένως. Αυτό δημιουργεί επίσης πολλές ευκαιρίες κοπής. Αν υπάρχει μεγάλη πίεση σε όλους, ο σέντερ μπορεί να αποφορτίσει την πίεση κόβοντας προς το ψηλό ποστ για μία πάσα από τον γκαρντ που χειρίζεται τη μπάλα. Αυτό θα δημιουργούσε επίσης χώρο για πιθανά κοψίματα.
ΝΒΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο επικεφαλής προπονητής Φιλ Τζάκσον, με τη βοήθεια του βοηθού προπονητή Τεξ Ουίντερ, κέρδισε 11 τελικούς ΝΒΑ με την τριγωνική επίθεση. Ο Τζάκσον ήταν προπονητής των Μπουλς από το 1989 έως το 1998. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως επικεφαλής προπονητής των Λέικερς δύο φορές, πρώτα την περίοδο 1999-2004 και στη συνέχεια την περίοδο 2005-2011. Οι Σικάγο Μπουλς υπό τον Τζάκσον κέρδισαν έξι πρωταθλήματα τη δεκαετία του 1990 παίζοντας στο τρίγωνο. Οι πρώτες τρεις ομάδες του που κέρδισαν τίτλο στο Σικάγο παρουσίασαν τους υπεραστέρες Μάικλ Τζόρνταν και Σκότι Πίπεν. Οι μετέπειτα τρεις τίτλοι του Τζάκσον με τους Μπουλς ήρθαν με τον Τζόρνταν, τον Πίπεν και τον άλλο υπεραστέρα Ντένις Ρόντμαν. Οι Λος Άντζελες Λέικερς του Τζάκσον κέρδισαν πέντε πρωταθλήματα χρησιμοποιώντας το τρίγωνο. Στις τρεις πρώτες ομάδες του στο πρωτάθλημα των Λέικερς συμμετείχαν οι υπεραστέρες Σακίλ Ο'Νιλ και Κόμπι Μπράιαντ, ενώ στις δύο τελευταίες ομάδες τίτλου συνδυάστηκε με τον Μπράιαντ με τον άλλον αστέρα, τον Πάου Γκασόλ.
Όταν ο Τζάκσον έγινε προπονητής των Σικάγο Μπουλς πριν από την έναρξη της περιόδου 1989-1990 στο ΝΒΑ, αυτός και ο Ουίντερ εγκατέστησαν αρχικά την τριγωνική επίθεση σε μία προσπάθεια να ανατρέψουν τη στρατηγική Κανόνων του Τζόρνταν που χρησιμοποιούσαν οι αντίπαλοί τους στην Ανατολική Περιφέρεια, οι Ντιτρόιτ Πίστονς.[2] Οι "κανόνες του Τζόρνταν" ήταν μία αμυντική στρατηγική που συνίστατο αποκλειστικά στη στοχοποίηση του Μάικλ Τζόρνταν. Ο Τζόρνταν είχε ήδη καθιερωθεί ως υπεραστέρας της αφρόκρεμας του ΝΒΑ μετατρέποντας μόνος του το Σικάγο σε διεκδικητή των πλέι οφ. Ωστόσο, με το να μοιράζεται την ευθύνη αντί να την επωμίζεται, συνέχισε να ανθίζει ως ένας σπουδαίος καλαθοσφαιριστής. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι Μπουλς βελτιώθηκαν σημαντικά και ως ομάδα, ολοκληρώνοντας με επίδοση 55-27.[3] Οι Μπουλς έπεσαν στους Πίστονς σε 7 αγώνες στους τελικούς της Ανατολικής Περιφέρειας το 1990. Την επόμενη χρονιά, ωστόσο, το Σικάγο ολοκλήρωσε τη χρονιά 1990-1991 στο ΝΒΑ με επίδοση 61-21, η οποία ήταν η καλύτερη επίδοση του πρωταθλήματος, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στην Ανατολή, και στη συνέχεια νίκησε με 4-0 τους αντίπαλους Πίστονς στους τελικούς της Ανατολικής Περιφέρειας το 1991. Στη συνέχεια οι Μπουλς νίκησαν τους Λος Άντζελες Λέικερς στους τελικούς του ΝΒΑ, με τέσσερα παιχνίδια έναντι ενός. Ο Μάικλ Τζόρνταν κέρδισε το δεύτερο βραβείο πολυτιμότερου παίκτη του NBA εκείνη την αγωνιστική περίοδο και κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα.
Η τριγωνική επίθεση χρησιμοποιήθηκε πολύ αποτελεσματικά από τους Μπουλς κατά τη διάρκεια της χρονιάς 1995-96. Ο Τζόρνταν, που επέστρεψε στο τιμόνι της ομάδας στην πρώτη του πλήρη αγωνιστική περίοδο μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση, κέρδισε το τέταρτο βραβείο του ως Πολυτιμοτέρου Παίχτη (MVP) του ΝΒΑ. Επίσης, ολοκλήρωσε τη χρονιά ως πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος για 8η φορά. Οι Μπουλς σημείωσαν μία χρονιά με επίδοση 72-10 [4] καθ' οδόν για το τέταρτο πρωτάθλημα τους στο ΝΒΑ. Ο Τζάκσον κέρδισε το πρώτο του (και μοναδικό) βραβείο προπονητή της χρονιάς στο ΝΒΑ για τις προσπάθειές του κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου που έσπασε τις επιδόσεις της ομάδας του. Συνολικά, οι Μπουλς κατέκτησαν έξι τίτλους στο ΝΒΑ κατά τη δεκαετία του 1990 και η ομάδα θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες δυναστείες του ΝΒΑ.
Ο Τζάκσον εγκατέστησε ξανά την τριγωνική επίθεση όταν άρχισε να προπονεί τους Λέικερς την περίοδο 1999-2000, με τον Ουίντερ να υπηρετεί και πάλι ως βοηθός στο επιτελείο του. Αυτή τη φορά, ο Σακίλ Ο' Νιλ και ο Κόμπε Μπράιαντ ήταν τα κεντρικά σημεία της επίθεσης της ομάδας. Ο Ο'Νιλ κέρδισε το βραβείο Πολυτιμοτέρου Παίχτη (MVP) του ΝΒΑ το 2000 και ο Μπράιαντ αναδείχθηκε σε ένα από τα νεότερα αστέρια του ΝΒΑ. Οι Λέικερς έγιναν μία ομάδα της αφρόκρεμας του ΝΒΑ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τζάκσον ως προπονητή τους, με τέσσερις συμμετοχές στους τελικούς του ΝΒΑ μέσα σε πέντε χρόνια και τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα από το 2000 έως το 2002. Μετά το τέλος των τελικών του 2004, οι οποίοι κατέληξαν σε ήττα από τους Ντιτρόιτ Πίστονς, το συμβόλαιό του δεν ανανεώθηκε. Ο Τζάκσον επέστρεψε στους Λέικερς ως προπονητής από τη χρονιά 2005-2006. Παρά την παρουσία του Μπράιαντ ως κεντρικό πρόσωπο της ομάδας, οι Λέικερς δεν κατάφεραν να περάσουν τον πρώτο γύρο των πλέι οφ το 2006 ή και το 2007. Ωστόσο, η ομάδα απέκτησε τον πολυτάλαντο φόργουορντ Πάου Γκασόλ από τους Μέμφις Γκρίζλις κατά τη διάρκεια της περιόδου του 2008. Με τον Μπράιαντ και τον Γκασόλ να τρέχουν την τριγωνική επίθεση, οι Λέικερς έφτασαν τρεις συνεχόμενες φορές στους τελικούς του ΝΒΑ και κέρδισαν το 2009 και το 2010. Στην πορεία, ο Τζάκσον ξεπέρασε την επίδοση του Ρεντ Άουερμπαχ για τους περισσότερους τίτλους που έχει κερδίσει προπονητής του ΝΒΑ.
Όταν ο Φιλ Τζάκσον αποσύρθηκε ως προπονητής στο τέλος της περιόδου 2010-2011, ολοκλήρωσε την σταδιοδρομία του με πάνω από 1000 νίκες κατά τη διάρκεια της προπονητικής σταδιοδρομίας του, σε αγώνες κανονικής περιόδου και πλέι οφ μαζί. Ο Τζάκσον, ο Τζόρνταν, ο Πίπεν, ο Ρόντμαν και ο Ο'Νιλ είναι όλοι μέλη του Πανθέου. Ο Κόμπι Μπράιαντ εισήλθε μετά θάνατον στο Πάνθεον στην τάξη του 2020.[5] Ο Τεξ Ουίντερ κέρδισε την εισαγωγή στο Πάνθεον το 2011 για τη συνεισφορά του στην καλαθοσφαίριση που περιελάμβανε την τριγωνική επίθεση. Ήταν βοηθός τόσο των Μπουλς όσο και των Λέικερς στις πρώτες εννιά από τις 11 ομάδες του Τζάκσον που κατέκτησαν το πρωτάθλημα, και υπηρέτησε ως σύμβουλος των Λέικερς στις δύο τελευταίες.
Το 2014, ο Τζάκσον πήγε στους Νιου Γιορκ Νικς ως πρόεδρος των καλαθοσφαιριστικών επιχειρήσεων και προσέλαβε τον πρώην Λέικερ Ντέρεκ Φίσερ ως προπονητή με την ελπίδα να εγκαταστήσει την τριγωνική επίθεση. Ωστόσο, οι Νικς δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν μία νικηφόρα χρονιά. Επίσης, η ομάδα δεν συμμετείχε στα πλέι οφ σε κάθε μία από τις τρεις χρονιές του Τζάκσον. Η θητεία του Φίσερ διήρκεσε μέχρι τα μέσα της περιόδου 2015-16, οπότε και απολύθηκε. Η τριγωνική επίθεση, αν και επιτυχημένη κατά τη διάρκεια της προπονητικής σταδιοδρομίας του Τζάκσον, αποδείχθηκε αναποτελεσματική απέναντι στις σύγχρονες επιθέσεις του ΝΒΑ που έδιναν μεγαλύτερη προτεραιότητα στο περιφερειακό σουτ και στην ευελιξία των παικτών. Επίσης, δεν βοήθησε το γεγονός ότι οι παίκτες των Νικς, ειδικά ο Καρμέλο Άντονι, ήταν απρόθυμοι και δεν είχαν την απαραίτητη πειθαρχία και υπομονή για να τρέξουν το τρίγωνο. Ο Τζάκσον απολύθηκε μετά τη χρονιά 2016-17.[6]
Διεθνώς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Τιμ Κόουν, ο σημερινός προπονητής της Μπαρανγάι Χινέμπρα Σαν Μιγκέλ, συνέχισε το κίνημα στην τριγωνική επίθεση και την έφερε στο PBA το 1989, βοηθώντας τον ούτως να κατακτήσει 23 πρωταθλήματα (υψηλό) με τρεις διαφορετικές ομάδες.[7]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Basketball – A Game of Geometry» (στα αγγλικά). Relativity Digest. 2016-11-12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-11-18. https://web.archive.org/web/20201118112455/https://relativitydigest.com/2016/11/12/basketball-a-game-of-geometry/. Ανακτήθηκε στις 2018-02-10.
- ↑ «The Jordan Rules». answers.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2009.
- ↑ «1989-90 Chicago Bulls season». answers.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2009.
- ↑ «Warriors End Regular Season in Record-Breaking Fashion - Golden State Warriors». nba.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2018.
- ↑ Gleeson, Scott. «kobe-bryant-inducted-into-pro-basketball-hall-fame-2020». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Barry, Dan. «The Triangle Offense, a Simple Yet Perplexing System, Dies». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Teicher, Jordan (September 14, 2017). «Where the Triangle Offense Lives». The New Yorker. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 18, 2020. https://web.archive.org/web/20201118112448/https://www.newyorker.com/sports/sporting-scene/where-the-triangle-offense-lives. Ανακτήθηκε στις June 20, 2020.