Τραόσταλος
Συντεταγμένες: 35°9′N 26°15′E / 35.150°N 26.250°E
Ο Τραόσταλος είναι κορυφή στο δήμο Σητείας, στην ανατολική Κρήτη, στην οποία βρίσκεται μινωικό ιερό κορυφής. Το ιερό κορυφής ανακαλύφθηκε από τον Εμμανουήλ Φυγετάκη και, μετά από δοκιμαστική ανασκαφή το 1962, ανασκάφηκε από τον Πολ Φορ το 1963/1964 και από τον Κωστή Δαβάρα το 1978. Το 1995 έγινε ανασκαφή υπό την εποπτεία της Στέλλας Χρυσουλάκη, αφού στο μεταξύ είχαν γίνει λαθρανασκαφές. Η χρήση του ιερού ανάγεται στη Μεσομινωική περίοδο των φάσεων ΜΜ Ι προς ΜΜ III, πιθανότατα μέχρι την υστερομινωική φάση ΥΜ I (περίπου 1800–1500 π.Χ.).
Τοποθεσία και περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ιερό της κορυφής ήταν στο διαστάσεων 20 × 12 μέτρα μεγάλο ορθογώνιο πλάτωμα σε υψόμετρο 495 μέτρων, ακριβώς κάτω από την ψηλότερη κορυφή, η οποία έχει ύψος 515,4 μέτρα.[1][2] Η ανατολική ακτή της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο απέχει από την κορυφή του Τραόσταλου 1,2 χιλιόμετρα. Το μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου βρίσκεται στο 3,2 χιλιόμετρα νότια, και αυτό του Ρουσόλακκου 7,7 χιλιόμετρα βόρεια. Κοντά στο τελευταίο βρισκόταν το ιερό κορυφής του Πετσοφά. Το χωριό Αζοκέραμος βρίσκεται 1,5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, και από εκεί ξεκινάει μη ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί στο ιερό κορυφής.
Ενώ το έδαφος έχει έντονη κλίση στη δυτική πλευρά της κορυφής, το ορθογώνιο οροπέδιο που μοιάζει με βεράντα είναι εύκολα προσβάσιμο μέσω της ήπιας ανατολικής πλαγιάς. Ένας τοίχος τεμένους σε σχήμα Ζ που οδηγούσε βόρεια από το δίχωρο ιερό στη βόρεια γωνία προστάτευε την τοποθεσία από αυτή την πλευρά. Οι αρχιτεκτονικές δομές διατηρούνται σε πολύ κακή κατάσταση.[3] Το οροπέδιο και η ανατολική πλαγιά χρησιμοποιούνταν για τη θεοποίηση των αναθημάτων, ενώ η δυτική και η νότια γωνία του οροπεδίου είχαν στάχτες από μεγάλες φωτιές ανακατεμένες με χώμα και με ελαιώδη σύσταση.[4] Ένα σημείο στο οποίο βρέθηκαν συγκεντρωμένοι πέτρινοι δίσκοι πάχους 3-5 mm με διάμετρο 12-15 cm ερμηνεύτηκαν από την Στέλλα Χρυσουλάκη ως τραπέζια προσφοράς.[3]
Τα πιο πολυάριθμα ευρήματα ήταν αναθήματα, όπως αυτά που ανασκάφηκαν σε άλλα ιερά κορυφής. Τα αγαλματίδια από τερακότα που βρέθηκαν ως επί το πλείστον είχαν τη μορφή ανδρικών και γυναικείων, όρθιων ή καθιστών μορφών, για παράδειγμα καθιστή γυναίκας με πρησμένο αριστερό πόδι, αλλά και διάφορα μέρη του σώματος που υποδηλώνουν θεραπευτική λατρεία, καθώς και αντίγραφα ζώων. Μεταξύ των τελευταίων υπήρχαν βοοειδή, πρόβατα, πουλιά (ίσως και περιστέρια), αγριόγιδα και σκαθάρια ρινόκερων.[5] Επίσης, βρέθηκε ομοίωμα πλοίου από πηλό, ράβδοι, παπούτσια μινιατούρες, ανθρώπινα αγαλματίδια και βελόνες από μπρούτζο, επτά μικρές χρυσές ταινίες, διάφορα αγγεία, μεταξύ των οποίων και αγγεία σπονδής, όπως αυτό σε σχήμα ψαριού, και επιγραφές σε γραμμική γραφή Α. Καμένα οστά και κοχύλια ζώων βρέθηκαν στα στρώματα της στάχτης.
Συνολικά, η περίοδος ταξινόμησης των ευρημάτων στον Τραόσταλο κυμαίνεται από τη νεολιθική έως τη μεταμινωική περίοδο. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα χρονολογούνται στη Νεοανακτορική περίοδο.[6] Οι ανασκαφές το 1978 κατέληξαν σε αποτελέσματα που υποδεικνύουν επικάλυψη του υλικού από την ΜΜ Ι προς ΜΜ III από ένα στρώμα της υστερομινωικής ΥΜ Ι από πού θα μπορούσε να προέλθει το κτίριο με τα δύο δωμάτια..[7]
- Ευρήματα από τον χώρο των ανασκαφών
-
Επτά σκαθάρια -
Πήλινο ειδώλιο -
Ψάρι- ρυτό -
Κορδέλες από φύλλο χρυσού -
Χάλκινα ειδώλια
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Monika Zacher (3 Φεβρουαρίου 2012). «Possible Minoan Crete Proto-Palatial Communications Infrastructure of Palaces and Peak Sanctuaries with Gavdos and Malaxa». minoer.net. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Stella Chryssoulaki. The Traostalos Peak Sanctuary: Aspects of Spatial Organisation. Universite de Liege, University of Texas. https://web.archive.org/web/20110706132259/http://www2.ulg.ac.be/archgrec/IMG/aegeum/aegaeum22%28pdf%29/09%20CHRYSSOULAKI.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-09-25.
- ↑ 3,0 3,1 Constanze Aichner (2013). «Traostalos, Lasithiou» (στα γερμανικά) (PDF). Höhenheiligtümer und Schreine in Palästen und Siedlungen der Altpalastzeit Kretas. Ein Vergleich des rituellen Inventars. Wien: Universität Wien, σελ. 50. http://othes.univie.ac.at/25469/1/2013-01-27_9572039.pdf#page=50. Ανακτήθηκε στις 2018-09-25.
- ↑ Costis Davaras (1967) (στα γερμανικά). [Digitalisat Zur Herkunft des Diskos von Phaistos]. Berlin: de Gruyter, σελ. 102. ISSN 0022-7498. Digitalisat. Ανακτήθηκε στις 2018-09-25.
- ↑ Angeliki Pilali-Papasteriou (1985). «Tierstatuetten als Votivgaben: Bergheiligtümer». Die bronzenen Tierfiguren aus Kreta. Prähistorische Bronzefunde (στα Γερμανικά). München: Beck. σελίδες 150–151. ISBN 9783406302411. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Constanze Aichner (2013). «Traostalos, Lasithiou». Höhenheiligtümer und Schreine in Palästen und Siedlungen der Altpalastzeit Kretas. Ein Vergleich des rituellen Inventars (PDF) (στα Γερμανικά). Wien: Universität Wien. σελίδες 51–52. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Elissa Z. Faro (2008). «Appendix II: Catalogue of Peak Sanctuaries». Ritual Activity and Regional Dynamics: Towards a Reinterpretation of Minoan Extra-Urban Ritual Space (στα Αγγλικά). Ann Arbor: University of Michigan. σελ. 277.
