Το έξυπνο πουλί (Φεντώ)
 Αφίσα του 1896 | |
| Συγγραφέας | Ζωρζ Φεντώ |
|---|---|
| Γλώσσα | Γαλλικά |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το έξυπνο πουλί (γαλλικός τίτλος: Le Dindon, κυριολεκτικά: η γαλοπούλα) ή Πουλιά στον αέρα! είναι τρίπρακτη φάρσα του Ζωρζ Φεντώ, που έκανε πρεμιέρα στο Παρίσι το 1896. [1]
Παρουσιάζει τις ανεπιτυχείς προσπάθειες του κεντρικού ήρωα να δημιουργήσει σχέση με μια παντρεμένη γυναίκα και τα χαοτικά γεγονότα και τις χιουμοριστικές περιπλοκές που προκαλούν οι άκαρπες μηχανορραφίες του. Το έργο, δείγμα πρώιμου σουρεαλισμού, καταγγέλλει την υποκρισία της καλής κοινωνίας στην αστική Γαλλία.[2]
Το έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα μέσα της δεκαετίας του 1890 ο Ζωρζ Φεντώ είχε καθιερωθεί ως ο κορυφαίος συγγραφέας της γαλλικής φάρσας της γενιάς του. Σε μια εποχή που μια σειρά από 100 παραστάσεις θεωρούνταν επιτυχία στα θέατρα του Παρισιού, ο Φεντώ είχε επιτύχει σειρές 434 παραστάσεων για το Σαμπινιόλ με το ζόρι (1892) και 371 για το Ξενοδοχείο ο Παράδεισος (1894).
Το έργο έκανε πρεμιέρα στις 8 Φεβρουαρίου 1896 και παρουσιάστηκε σε 238 παραστάσεις.
Ο τίτλος δεν έχει ακριβές ελληνικό αντίστοιχο με την έννοια που τον χρησιμοποιεί ο Φεντώ. Εκτός από την κυριολεκτική σημασία – γαλοπούλα – μπορεί να αποδοθεί ως ο ανόητος, το κορόιδο, αλλά και ο περίγελως, το θύμα ενός αστείου ή μιας φάρσας. Στα ελληνικά θέατρα η παράσταση έχει ανεβεί με διάφορους τίτλους μεταξύ των οποίων Το έξυπνο πουλί και Πουλιά στον αέρα! Έχει εκδοθεί σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη με τον τίτλο Κούκου.[3]
Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτη πράξη: Η σκηνή ανοίγει στο σαλόνι των Βατλέν στο Παρίσι. Ο Ποντανιάκ, αν και παντρεμένος με μια όμορφη σύζυγο, είναι αμετανόητος γυναικάς. Θαμπώνεται από την αξιοσέβαστη κυρία Λυσιέν Βατλέν και την ακολουθεί στο σπίτι της όπου ανακαλύπτει ότι ο σύζυγός της είναι παλιός φίλος του, ο Βατλέν, που έχει να δει πολύ καιρό. Ακολουθούν εξηγήσεις, όχι πειστικές, αλλά ο Βατλέν τον συγχωρεί. Ο Ποντανιάκ ωστόσο, εξακολουθεί να φλερτάρει τη Λυσιέν. Αυτή του λέει ότι χάνει τον χρόνο του: είναι αφοσιωμένη στον Βατλέν και όσο της είναι πιστός, θα του είναι και η ίδια πιστή. Επιπλέον, στην απίθανη περίπτωση που ο σύζυγός της θα παρέκκλινε, έχει ήδη βρει υποψήφιο εραστή για αντίποινα, τον ωραίο νεαρό Ρεντιγιόν, φίλο του ζευγαριού.[4]
Η σύζυγος του Ποντινιάκ, η Κλωτίλντ, έχει απόψεις παρόμοιες με της Λυσιέν: αν ποτέ πιάσει τον σύζυγό της να την απατά, θα πάρει την εκδίκησή της με έναν ελκυστικό νεαρό άνδρα, συμβαίνει ο νεαρός που έχει στο μυαλό της να είναι ο ίδιος Ρεντιγιόν. Ο Ποντανιάκ το αγνοεί αυτό. Ο Βατλέν, αν και δεν είναι κανένας γόης – είναι κοντός και άσχημος – έχει ερωμένη τη Μάγκυ, μια Αγγλίδα που γνώρισε όταν βρισκόταν στο Λονδίνο για δουλειές, η οποία τον αγαπάει τρελά, τον ακολούθησε στο Παρίσι και απειλεί να αυτοκτονήσει, εκτός κι αν τη συναντήσει στο ξενοδοχείο Ultimus. Ο Βατλέν συμφωνεί απρόθυμα. Ο Ποντινιάκ, μαθαίνοντάς το, το θεωρεί ως την ευκαιρία να ξεπεράσει τους ενδοιασμούς της Λυσιέν και την ενημερώνει.
Δεύτερη πράξη: Η σκηνή διαδραματίζεται στο δωμάτιο 39 του ξενοδοχείου Ultimus. Στο δωμάτιο που έχει κρατήσει η Μάγκυ έχει διπλή κράτηση κατά λάθος. Δόθηκε επίσης σε έναν ηλικιωμένο ταγματάρχη και τη σύζυγό του που είναι κωφή. Η τελευταία, αδιάθετη, πηγαίνει για ύπνο, ενώ ο ταγματάρχης φεύγει από το δωμάτιο για να της ετοιμάσει ένα ζεστό κατάπλασμα. Ο Βατλέν μπαίνει κρυφά και πέφτει στο κρεβάτι, όπου υποθέτει ότι τον περιμένει η Μάγκυ. Αμέσως χτυπούν κουδούνια σε τρομερή ένταση. Ο Ποντανιάκ, που περιμένει με τη Λυσιέν στο διπλανό δωμάτιο για να παρακολουθήσουν την ανάρμοστη συμπεριφορά του συζύγου της, έχει τοποθετήσει έναν μηχανισμό κάτω από το στρώμα που πυροδοτεί τα κουδούνια. Το δωμάτιο γίνεται η σκηνή του χάους, ο ταγματάρχης επιστρέφει και εφαρμόζει το ζεστό κατάπλασμα στον Βατλέν κατά λάθος, καταφθάνει ο σύζυγος της Μάγκυ, επίσης ο Ρεντιγιόν με τη φίλη του Αρμαντίν, εκδικητικές σύζυγοι μπαινοβγαίνουν και ακολουθεί καβγάς όπου δύο αστυνομικοί προσπαθούν να συλλάβουν τον Ποντανιάκ για ανάρμοστη συμπεριφορά.[5]
Τρίτη πράξη: Η Λυσιέν πηγαίνει στο διαμέρισμα του Ρεντιγιόν, σκοπεύοντας να σχετισθεί μαζί του για να εκδικηθεί τον σύζυγό της, αλλά ο Ρεντιγιόν είναι πολύ κουρασμένος από τις απαιτητικές νυχτερινές του δραστηριότητες με τη φίλη του Αρμαντίν. Η Κλωτίλντ καταφτάνει με τις ίδιες προθέσεις, αλλά ο Ρεντιγιόν επίσης δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Ο Ποντανιάκ φτάνει στο κατόπι της Λυσιέν. Μπαίνει ο Βατλέν, ακολουθούμενος από έναν αστυνομικό για μάρτυρα της μοιχείας. Ο Βατλέν εξομολογείται στον Ρεντιγιόν ότι είναι ακόμη ερωτευμένος με τη γυναίκα του και, όταν μαθαίνει ότι δεν έχει συμβεί τίποτα μεταξύ τους, κλαίει με ανακούφιση και ευχαρίστηση. Η Λυσιέν κρυφακούει και πέφτει στην αγκαλιά του συζύγου της. Όλοι είναι ικανοποιημένοι, εκτός από τον Ποντινιάκ, που η γυναίκα του τον εγκατέλειψε και συνειδητοποιεί ότι ο ίδιος είναι το κορόιδο.[6]
Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το έργο έχει διασκευαστεί αρκετές φορές για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, πιο πρόσφατη είναι η ταινία του 2019 Πουλιά στον Αέρα (Le Dindon), σε σκηνοθεσία Ζαλίλ Λεσπέρ με τους ηθοποιούς Ντάνι Μπουν, Γκιγιόμ Γκαλιέν, Αλίς Πολ.[7] [8]
Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κούκου, μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης, εκδόσεις Καστανιώτης, 1999. [9]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «elculture.gr/Το έξυπνο πουλί».
- ↑ . «francais.forumactif.org/: Le Dindon de Georges Feydeau :: Resumé».
- ↑ . «viva.gr/tickets/theater/theatro-aliki/poulia-ston-aera/».
- ↑ . «krinomen.over-blog.com/article-le-dindon-georges-feydeau-philippe-adrien».
- ↑ . «libretheatre.fr/le_dindon_feydeau_LT.pdf» (PDF).
- ↑ . «babelio.com/livres/Feydeau-Le-Dindon».
- ↑ . «flix.gr/cinema/le-dindon-review».
- ↑ . «imdb.com/Original title: Le dindon/2019».
- ↑ . «politeianet.gr/books/feydeau-georges-kastaniotis-koukou».