Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων

Το Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων (DPKO) είναι τμήμα των Ηνωμένων Εθνών επιφορτισμένο με τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, τη διαχείριση και τη διεύθυνση των επιχειρήσεων των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ.

Ιστορία του τμήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το «Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων» DPKO έχει τις ρίζες του στο 1948 με τη δημιουργία του UNMOGIP και του UNTSO. Έως το τέλος της δεκαετίας του '80 οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις διοικούνταν από έξι αξιωματούχους του του «Γραφείου Ειδικών Πολιτικών Υποθέσεων του ΟΗΕ» με επικεφαλής αρχικά τον Μπράιαν Ούρκουχαρτ (Brian Urquhart) και κατόπιν τον Μάρακ Γκούλντιγκ (Marrack Goulding). Εξαρχής οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις λειτουργούσαν με καθαρό δόγμα, που εφαρμοζόταν στις παραδοσιακές ή κλασικές επιχειρήσεις ειρήνευσης και ανακωχής μεταξύ εμπλεκομένων μερών. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις δεν έπαιρναν την πλευρά κάποιου εμπλεκόμενου κράτους, ούτε χρησιμοποιούσαν όπλα, παρά μόνον για αυτοάμυνα, ούτε εμπλέκονταν σε πολιτικά ζητήματα.

Το επίσημο τμήμα (DPKO) δημιουργήθηκε το 1992μ όταν ο Μπούτρος Μπούτρος-Γκάλι έγινε Γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Η δημιουργία του ήταν μία από τις πρώτες αποφάσεις του. Ο Γκούλντιγκ έγινε υπογραμματέας (USG) με τον Κόφι Ανάν ως βοηθό του. Ο ρόλος του τμήματος, ωστόσο, δεν διασαφηνίστηκε έως τον Ιούνιο του 1992, όταν ο Μπούτρος-Γκάλι εξέδωσε σχέδιο για την ενδυνάμωση της ικανότητας αποτρεπτική διπλωματία διατήρησης της ειρήνης με τίτλο, Ατζέντα για την Ειρήνη (An Agenda for Peace).

Οργανωτική δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το «Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων» (DPKO) χωρίζεται σε δύο κύρια γραφεία: το Γραφείο Επιχειρήσεων και το Γραφείο Επιμελητείας Επιχειρήσεων.

Το Γραφείο Επιμελητείας Επιχειρήσεων (ή OMS) ανήκουν οι επιμελητείες και διοικητικές διαιρέσεις, οι οποίες παρέχουν υλικοτεχνική υποστήριξη, προσωπικό και υπηρεσίες χρηματοδοτικής στήριξης σε αποστολές του DPKO. Το OMS είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό της επιστροφής χρημάτων στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ για τη συμβολή τους σε εξοπλισμό, στρατεύματα και υπηρεσίες σε ειρηνευτικές αποστολές. Οι επιστολές βοηθείας αποτελούν σημαντικό τμήμα της όλης διαδικασίας. Επίσης, μέρος της DPKO είναι Ενεργειών Ναρκών, Εκπαίδευση, Βέλτιστες Πρακτικές και Στρατιωτικές και Αστυνομικές Διευθύνσεις.

Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών Μαρτίου του 2007 με τίτλο «Ενίσχυση της ικανότητας του οργανισμού σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις» ζήτησε την αναδιάρθρωση του τμήματος και τη δημιουργία ενός ξεχωριστού «Τμήματος Υποστήριξης Πεδίου». Ο νέος φορέας χρησιμεύει ως βασικός καταλύτης γα τον συντονισμό της διοίκησης και της επιμελητείας στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών. Το Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων επικεντρώνεται στο σχεδιασμό της πολιτικής και την παροχή στρατηγικών οδηγιών.

Η αναδιοργάνωση έγινε παράλληλα με την προσπάθεια μεταρρύθμισης του DPKO που ξεκίνησε το 2005 με τίτλο «Ειρηνευτικές επιχειρήσεις το 2010», η οποία επιδιώκει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις βάσει της «Αναφοράς Μπραχίμι» για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών. Οι διαδικασίες μεταρρύθμισης συνεχίστηκαν από το Τμήμα Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων στη μεταρρυθμιστική ατζέντα «Επιχειρήσεις ειρήνης 2010». Στην ατζέντα συμπεριλήφθηκε η αύξηση του προσωπικού, η εναρμόνιση των όρων παροχής υπηρεσιών στο πεδίο και το προσωπικό της έδρας, η ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών και τυποποιημένων διαδικασιών λειτουργίας και η βελτίωση της εταιρικής σχέσης μεταξύ του Τμήματος Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων (DPKO) και του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), της Αφρικανικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ανώτερο έγγραφο του δόγματος του DPKO εκδόθηκε το 2008, με τίτλο «Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών: Αρχές και κατευθυντήριες γραμμές»^[1].

Χρηματοδότηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο ποσοστό της χρηματοδότησης των ειρηνευτικών επιχειρήσεων προκύπτει από τον γενικό προϋπολογισμό του ΟΗΕ, αλλά τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας υποχρεούνται να καταβάλουν μεγαλύτερο μερίδιο, και όλα τα κράτη-μέλη είναι ελεύθερα να συμβάλλουν με πρόσθετη χρηματοδότηση, σε εξοπλισμό ή άλλες υπηρεσίες για τις αποστολές της επιλογής τους ή εκείνες που συμμετέχουν^[2].

Επιχειρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 2010 το DPKO διευθύνει 16 διαφορετικές αποστολές στην Αφρική, την Καραϊβική, τη Μέση Ανατολή, την Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία^[3]. Σε αυτές τις αποστολές συμμετείχαν πάνω από 100.000 άτομα σε στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό. Οι συνολικές ετήσιες δαπάνες της περιόδου 2006-7 υπερέβησαν τα 5 δισεκατομμύρια US $ για την περίοδο Ιούλιος 2006 - Ιούνιος 2007^[4].

Δελτίο τύπου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 2006 σε συνέντευξη τύπου ο υπογραμματέας Χαν-Μαρί Γκουεχένο (Jean-Marie Guéhenno) ανακοίνσε ότι οι ειρηνευτικές αποστολές έφτασαν στο απόγειό τους και θα συνεχίσουν να αυξάνονται έως ότου ολοκληρωθεί η UNIFIL και η UNMIT, με την προοπτική αποστολής ειρηνευτικών δυνάμεων στο Νταρφούρ^[5].