Τζων Φώουλς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Τζον Φόουλς)
Τζων Φώουλς
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
John Fowles (Αγγλικά)
Γέννηση31 Μαρτίου 1926
Leigh-on-Sea του Έσσεξ στην Νοτιοανατολική Αγγλία
Θάνατος5 Νοεμβρίου 2005 (79 ετών)
Λάιμ Ρέγκις του Ντόρσετ (Lyme Regis, Dorset)
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
ΚατοικίαBelmont, Lyme Regis (από 1968)[1]
ΕθνικότηταΆγγλος
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο[2]
ΣπουδέςBedford School[3], Νιου Κόλετζ[3] και Alleyn Court Preparatory School
Ιδιότητασυγγραφέας[4], μυθιστοριογράφος[5], καθηγητής, σεναριογράφος και δοκιμιογράφος[5]
Είδος τέχνηςΛογοτεχνία, Πεζογραφία, Δοκίμιο
Σημαντικά έργαΟ Μάγος (The Magus), Ο Συλλέκτης (The Collector), Η ερωμένη του γάλλου υποπλοιάρχου (The French Lieutenant's Woman)
ΒραβεύσειςWH Smith Literary Award (1970)[3][6]
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Τζων Ρόμπερτ Φώουλς ή Τζον Φόουλς[7][8][9][10] (αγγλικά: John Robert Fowles,[11] 31 Μαρτίου 19265 Νοεμβρίου 2005) ήταν Άγγλος λογοτέχνης, διάσημος ανά τον κόσμο, που τοποθετείται ανάμεσα στη μοντερνιστική και την μεταμοντερνιστική λογοτεχνία. Το έργο του έχει επηρεαστεί κυρίως από τους Ζαν-Πολ Σαρτρ και Αλμπέρ Καμύ, καθώς και από άλλους.

Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, έγινε καθηγητής αγγλικής γλώσσας στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή στις Σπέτσες (1951-1953). Εκεί εμπνεύστηκε το μυθιστόρημά του Ο Μάγος (The Magus, 1965), ένα βιβλίο που έκανε εξαρχής ρεκόρ πωλήσεων. Ακολούθησε το βιβλίο Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου (The French Lieutenant's Woman, 1969), μια ρομαντική ιστορία της Βικτωριανής εποχής.

Τα βιβλία του Φώουλς έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και πολλά έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φώουλς γεννήθηκε στην πόλη Λέι-ον-Σι (Leigh-on-Sea) του Σάουθεντ-ον-Σι, στο νοτιοανατολικό Έσσεξ στην Αγγλία. Ήταν γιος τής Γλάντυς Μέι Ρίτσαρντς (Gladys May Richards) και του Ρόμπερτ Τζων Φώουλς (Robert John Fowles), μιας μεσοαστικής οικογένειας εμπόρων.[12]

Αρχικά φοίτησε σε σχολείο του Έσσεξ (στο Alleyn Court Preparatory School) και από το 1939 μέχρι το 1944 του Μπέντφορντ (στο Bedford School), όπου διακρίθηκε στο ράγκμπι και το κρίκετ. Στη συνέχεια έλαβε Ναυτική Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και υπηρέτησε στο Σώμα των Βασιλικών Πεζοναυτών (Corps of Royal Marines), του Βρετανικού Ναυτικού.

Το 1947, μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής θητείας του, σπούδασε γερμανική και γαλλική φιλολογία σε κολέγιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (στο New College, Oxford). Εκεί συνειδητοποίησε για πρώτη φορά ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας, ιδίως μετά από τη μελέτη λογοτεχνικών έργων του φιλοσοφικού υπαρξισμού, όπως του Σαρτρ και του Καμύ.

Όταν αποφοίτησε από την Οξφόρδη, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ (University of Poitiers), στη Γαλλία. Στο τέλος της χρονιάς, έλαβε δύο προτάσεις για να διδάξει: η μία από το Κολέγιο του Ουίντσεστερ (Winchester College), και η άλλη «από ένα παρακμιακό σχολείο στην Ελλάδα», κατά δήλωσή του. Και όπως είπε σε συνέντευξή του: «Φυσικά, ενάντια σε κάθε επιταγή της κοινής λογικής διάλεξα τη δουλειά στην Ελλάδα».[13]

Το 1951 ο Φώουλς έγινε καθηγητής αγγλικής γλώσσας στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών. Στις Σπέτσες γνώρισε τη μελλοντική του γυναίκα Ελισάβετ Κρίστυ (Elizabeth Christy). Τις εμπειρίες και τα βιώματά του από το νησί τα χρησιμοποίησε για τη συγγραφή του βιβλίου Ο Μάγος (The Magus, 1966). Την ίδια περίοδο έγραψε και κάποια ποιήματα, που δημοσίευσε αργότερα. Το 1953 απολύθηκε από το σχολείο, μαζί και με άλλους καθηγητές, γιατί θεωρήθηκε ότι επιχείρησαν να φέρουν αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επέστρεψε στην Αγγλία όπου συνέχισε να εργάζεται ως καθηγητής αγγλικής γλώσσας.

Ενασχόληση με τη λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφίσα της κινηματογραφικής ταινίας Ο συλλέκτης (1965).
Αφίσα της ταινίας Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού (1981).

Στα τέλη του 1960, ο Φώουλς, αν και ήδη είχε ξεκινήσει να γράφει τον Μάγο (The Magus), άρχισε να συγγράφει και τον Συλλέκτη (The Collector). Αφού ολοκλήρωσε το έργο του, κάνοντας αρκετές αναθεωρήσεις, το έδειξε στον εκδότη του και εκδόθηκε το 1963. Η υψηλή τιμή που πληρώθηκε για τα δικαιώματα του βιβλίου και η επιτυχία του Συλλέκτη, σήμαινε πως ο Φώουλς μπορούσε να σταματήσει τη διδασκαλία και να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Δύο χρόνια αργότερα, το 1965, το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, με τον ομώνυμο τίτλο, σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουάιλερ.[13]

Το επόμενο βιβλίο του, Ο Άριστος (The Aristos), ήταν μια συλλογή φιλοσοφικών δοκιμίων. Στη συνέχεια, ο Φώουλς δούλεψε τα προσχέδιά του γι’ αυτό που έμελλε να αποδειχτεί το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο του, Ο Μάγος (The Magus), που εν μέρει βασίστηκε στις εμπειρίες του από την παραμονή του στην Ελλάδα.[13]

Το 1965 έφυγε από το Λονδίνο και μετακόμισε σε ένα αγρόκτημα (στο Underhill) στο Ντόρσετ (Dorset), όπου άρχισε να γράφει το έργο Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου (The French Lieutenant's Woman, 1969). Το 1968, πριν ολοκληρώσει το βιβλίο του, μετακόμισαν με τη σύζυγό του στο Μπελμόντ (Belmont), το οποίο το χρησιμοποίησε ως σκηνικό σε τμήματα του έργου του.

Την ίδια χρονιά διασκεύασε τον Μάγο για τον κινηματογράφο. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1968 σε σκηνοθεσία του Γκέι Μέρβιν Τσαρλς Γκριν (Guy Mervin Charles Green) και με πρωταγωνιστές τους Μάικλ Κέιν και Άντονι Κουίν. Η κινηματογραφική εκδοχή θεωρήθηκε γενικά απαίσια. Χαρακτηριστική θεωρείται η απάντηση του Πίτερ Σέλερς όταν ρωτήθηκε αν θα άλλαζε κάτι στη ζωή του αν είχε την ευκαιρία να την ξαναρχίσει: «Θα έκανα τα πάντα ακριβώς το ίδιο, εκτός από το να παρακολουθήσω τον Μάγο [ενν. η ταινία]».[14][15][α]

Η έκδοση του μυθιστορήματος Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου, το 1969, και η μετάφρασή του σε πάνω από δέκα γλώσσες, εδραίωσε τη φήμη του Φώουλς. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1981, ο τίτλος του αποδίδεται και ως Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού, σε σενάριο του Χάρολντ Πίντερ, σκηνοθεσία Κάρελ Ράιζ και με πρωταγωνιστές τη Μέριλ Στριπ και τον Τζέρεμι Άιρονς.

Τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην αγγλική κωμόπολη Λάιμ Ρέγκις στη νοτιοδυτική Αγγλία.

Ο Φώουλς, το 1998, παρατέθηκε στην Επιθεώρηση Βιβλίου των Νιού Γιορκ Τάιμς (The New York Times Book Review) να λέει: «Το να είσαι άθεος δεν είναι ζήτημα ηθικής επιλογής, αλλά ανθρώπινης υποχρέωσης».[16][17]

Το 2008 η εφημερίδα Τάιμς του Λονδίνου ανέδειξαν τον Φώουλς ως έναν από τους 50 σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς από το 1945.[18]

Συνέγραψε και κάποια ποιήματα και διηγήματα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν ή τα κατέστρεψε ο ίδιος.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φώουλς, από το 1979 ως το 1988 διετέλεσε έφορος του Μουσείου του Λάιμ Ρέγκις (Lyme Regis Museum). Περιστασιακά προσπάθησε να ασχοληθεί και με τα κοινά στην πόλη του, γενικά όμως ζούσε μια κάπως μοναχική ζωή.

Το 1990 ο θάνατος της πρώτης γυναίκας του Ελισάβετ τον επηρέασε σοβαρά και για έναν χρόνο σταμάτησε να γράφει.[14]

Το 1998 παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, Σάρα Σμιθ (Sarah Smith).

Πέθανε στις 5 Νοεμβρίου 2005, σε ηλικία 79 ετών, στο Λάιμ Ρέγκις (νοσοκομείο Axminster).[19]

Το 2008, μια πρώην ερωμένη του (η Elena van Lieshout) δημοπράτησε μια σειρά από 120 ερωτικές επιστολές στην δημοπρασία του οίκου Σόθμπις. Η μεταξύ τους αλληλογραφία ξεκίνησε το 1990, όταν ο Φώουλς ήταν 65 ετών. Η Έλενα, μια νεαρή Ουαλή θαυμάστρια και μαθήτρια στο St. Hilda’s College της Οξφόρδης, ήρθε σε επαφή με τον μοναχικό συγγραφέα και ανέπτυξαν μια τρυφερή σχέση μεταξύ τους.[20]

Έργα του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • (1963) The CollectorΣυλλέκτης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[21]
  • (1964) The Aristos (δοκίμια)
  • (1965) The Magus (Ο Μάγος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[22]
  • (1969) The French Lieutenant's Woman (Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[23]
  • (1973) Poems by John Fowles
  • (1974) The Ebony Tower (Εβένινος πύργος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[24]
  • (1974) Shipwreck
  • (1977) Daniel Martin
  • (1978) Islands
  • (1979) The Tree
  • (1980) The Enigma of Stonehenge
  • (1982) A Short History of Lyme Regis
  • (1982) Mantissa
  • (1985) A Maggot (Ένα καπρίτσιο, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[25]
  • (1985) Land (με τον φωτογράφο Fay Godwin)
  • (1990) Lyme Regis Camera
  • (1998) Wormholes - Essays and Occasional Writings (Σκουληκότρυπες, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[26]
  • (2003) The Journals – Volume 1
  • (2006) The Journals – Volume 2

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Το σχόλιο του Πίτερ Σέλερς συχνά αποδίδεται λανθασμένα στον Γούντι Άλλεν.

Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ανακτήθηκε στις 2  Αυγούστου 2021.
  2. artist list of the National Museum of Sweden. 12  Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/c5789ed2-2ff5-40f5-97f1-18e4397c12f7. Ανακτήθηκε στις 27  Φεβρουαρίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Who's who» (Βρετανικά αγγλικά, Αγγλικά) A & C Black. U16265.
  4. «John Fowles | Open Library». Ανακτήθηκε στις 17  Σεπτεμβρίου 2023.
  5. 5,0 5,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/158730. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  6. «John Fowles' third novel wins» (Αγγλικά) Times Newspapers. Λονδίνο. 4  Δεκεμβρίου 1970. σελ. 5.
  7. Καλούσης, Λεωνίδας (5 Νοεμβρίου 2021). «Τζον Φόουλς: «Ενάντια σε κάθε επιταγή λογικής, διάλεξα την Ελλάδα»». bookpress.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023. 
  8. Βατόπουλος, Νίκος (8 Νοεμβρίου 2005). «Τζον Φόουλς, ο ερημίτης της βρετανικής λογοτεχνίας». Η Καθημερινή (στα greek). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  9. «Πέθανε ο Βρετανός συγγραφέας Τζον Φόουλς». in.gr. 8 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023. 
  10. «Ο Σαμ Μέντες θα γυρίσει στις Σπέτσες μια τηλεοπτική σειρά βασισμένη στον «Μάγο» του Τζον Φόουλς - FLIX». flix.gr. 29 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023. 
  11. Προφέρεται /faʊlz/. Στα ελληνικά το όνομά του έχει μεταφραστεί και ως Τζον Φόουλς ή Φάουλς.
  12. Warburton, Eileen (2004). John Fowles; A Life in Two Worlds. Viking Press. σελ. 9 κ.ε. ISBN 0-670-03283-2. 
  13. 13,0 13,1 13,2 Aubrey, James R., (1991). John Fowles; A Reference Companion. Greenwood Press. σελ. 22-24. ISBN 0-313-26399-X. 
  14. 14,0 14,1 «John Fowles» (στα αγγλικά). The Independent. 2005-11-08. http://www.independent.co.uk/news/obituaries/john-fowles-325435.html. Ανακτήθηκε στις 2017-04-08. 
  15. Goldman, William (1983). Adventures in the Screen Trade. New York: Warner Books. σελ. 227. ISBN 0446512737. 
  16. The New York Times, 31 May 1998.
  17. «Wormholes». www.nytimes.com. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  18. «The 50 greatest British writers since 1945» (στα αγγλικά). http://www.thetimes.co.uk/article/the-50-greatest-british-writers-since-1945-ws3g69xrf90. Ανακτήθηκε στις 2017-04-08. 
  19. Higgins, Charlotte; correspondent, arts (2005-11-08). «Reclusive novelist John Fowles dies at 79» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/uk/2005/nov/08/books.booksnews. Ανακτήθηκε στις 2017-04-08. 
  20. «English Literature, History, Children's Books & Illustrations» (PDF). 17 Ιουλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. 
  21. «.:BiblioNet : Ο συλλέκτης / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  22. «.:BiblioNet : Ο μάγος / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  23. «.:BiblioNet : Η ερωμένη του γάλλου υποπλοιάρχου / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  24. «.:BiblioNet : Εβένινος πύργος / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  25. «.:BiblioNet : Ένα καπρίτσιο / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 
  26. «.:BiblioNet : Σκουληκότρυπες / Fowles, John, 1926-2005». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα John Fowles στο Wikimedia Commons