Τζομολχάρι
| Τζομολχάρι | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 7.326 μέτρα |
| Οροσειρά | Ιμαλάια |
| Χώρες | Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και Μπουτάν |
| wikidata () | |
Το Τζομολχάρι ή Τσομολχάρι (μεταγραφές Jomolhari και Chomolhari, σπανιότερα Jomolari ή Jumolhari), γνωστό κάποτε με το προσωνύμιο «η νύφη του Κανγκτσενγιούνγκα», είναι βουνό των Ιμαλαΐων, στα σύνορα του Θιβέτ με το Μπουτάν. Το επίσημο υψόμετρο της κορυφής του είναι 7.326 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (σύμφωνα με άλλες πηγές 7.050 μ.), ενώ η βόρεια πλαγιά του υψώνεται περί τα 2.700 μέτρα πάνω από το γυμνό οροπέδιο. Από το Τζομολχάρι πηγάζει ο ποταμός Πάρο (Πάρο Τσου), που κατεβαίνει από τη νότια πλευρά του, και ο ποταμός Άμο (Άμο Τσου), που κατεβαίνει από τη βόρεια πλευρά.
Θρησκευτική σημασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βουνό είναι ιερό για τους Θιβετιανούς Βουδιστές, που πιστεύουν ότι είναι η κατοικία μιας από τις Πέντε αδελφές Τσερίνγκμα (Tsheringma[1], jo mo tshe ring mched lnga, προστάτιδες θεές (τζόμο) του Θιβέτ και του Μπουτάν, που είχαν δώσει όρκο στον Παντμασαμπάβα να προστατεύουν τη γη, τη βουδιστική πίστη και τους κατοίκους της περιοχής.
Στην πλευρά που ανήκει στο Μπουτάν υπάρχει ο Ναός του Τζομολχάρι, προς τη νότια πλαγιά, περίπου μισής ημέρας πεζοπορία από το στρατιωτικό φυλάκιο μεταξύ Θανγκθάνγκχα και Τζανγκοτάνγκ, σε υψόμετρο 4.150 μέτρα. Θρησκευόμενοι και προσκυνητές που επισκέπτονται το βουνό διαμένουν στον ναό αυτόν. Υπάρχουν αρκετές άλλες ιερές θέσεις εκεί κοντά, όπως τα σπήλαια διαλογισμού του Μιλαρέπα και του Γκυάλουα Λορέπα.[2] Σε απόσταση μιας ώρας πορείας από τον ναό, σε υψόμετρο περίπου 4.450 μέτρα, βρίσκεται η Τσερίνγκμα Λάτσο, η «λίμνη του πνεύματος των Τσερίνγκμα».[3]
Ιστορία αναβάσεων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επειδή το Τζομολχάρι ήταν ιερό, θεωρούμενο κατοικία για κάποιες θεές, οι κάτοικοι των γειτονικών περιοχών πίστευαν ότι θα ήταν αδύνατο να το ανεβεί άνθρωπος, καθώς όποιος ανέβαινε υπερβολικά υψηλά σε αυτό θα πετιόταν κάτω.[4] Εξαιτίας αυτού, παρά την εντυπωσιακή εικόνα που παρουσιάζει όπως φαίνεται από την παλαιά εμπορική οδό Ινδίας-Λάσα (που διέρχεται από την Κοιλάδα Τσούμπι[5], το όρος Τζομολχάρι δεν γνώρισε σχεδόν ορειβάτες. Πάντως ήταν γνωστό σε ορειβάτες που το περνούσαν στον δρόμο τους προς το Έβερεστ, και ο Νόελ Όντελ το περιηγήθηκε[6] το 1924. Το 1937 δόθηκε μια άδεια αναβάσεως στο ιερό βουνό σε μια βρετανική εξερευνητική oμάδα με επικεφαλής τον Φρέντι Σπένσερ Τσάπμαν (1907-1971), τόσο από τις αρχές του Θιβέτ όσο και από τον «Μαχαραγιά του Μπουτάν».[7] Παρά το ότι καμιά προηγηθείσα άρνηση των αρχών σε καποια προηγούμενο αίτημα για ανάβαση δεν είναι γνωστή, ο Τσάπμαν πίστευε ότι αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο δεν είχαν υπάρξει αναβάσεις έως τότε. Η κυρίως ομάδα ήταν πενταμελής, συνοδευόμενη από 6 αχθοφόρους, και ξεκίνησε από το Φάρι[8] Ο Τσάπμαν και ο Πάσανγκ Ντάγουα Λάμα έφθασαν στην κορυφή του βουνού από το νοτιοανατολικό έξαρμα στις 21 Μαΐου 1937.[9] Η παρατεταμένη και επική κάθοδος, από την οποία ήταν τυχεροί που επέζησαν, περιγράφεται με λεπτομέρεια στο βιβλίο του Τσάπμαν Helvellyn to Himalaya (1940).
Η δεύτερη στην ιστορία ανάβαση μέχρι την κορυφή έγινε μόλις στις 24 Απριλίου 1970, από κοινή στρατιωτική αποστολή Ινδίας και Μπουτάν με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ναρέντρα Κούμαρ (1933-2020). Στην κορυφή έφθασαν ο Ντόρτζη Λάτου και ο Πρεμ Τσαντ (γνωστός από τη μετέπειτα δεύτερη ανάβαση του Κανγκτσενγιούνγκα, το 1977). Το εγχείρημα όμως σημαδεύτηκε από την εξαφάνιση του δεύτερου, τριμελούς, αποσπάσματος που όδευε για την κορυφή την επόμενη ημέρα.
Η τρίτη ανάβαση έγινε από μια κοινή ιαπωνική-κινεζική αποστολή το 1996 από την πλευρά του Θιβέτ, αλλά με τελική άνοδο από τη νότια διάβαση, αυτή τη φορά χωρίς αγνοούμενους.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Lopon Kunzang Thinley 2008, σελ. 200
- ↑ «Jomolhari, where Guru Rinpoche Meditated before flying to Tibet». bhutanpilgrimage.com. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ Lopon Kunzang Thinley 2008, σσ. 200-202
- ↑ Chapman, σσ. 200-201
- ↑ Chapman: χάρτης που δέιχνει τη διαδρομη του συγγραφέως για την ανάβασή του στο Τσομολχάρι.
- ↑ Odell, N.E. (Οκτώβριος 1925). «Observations on the rocks and glaciers of Mount Everest 1925». The Geographical Journal 66 (4): 289-313. https://www.jstor.org/stable/1782942?. Ανακτήθηκε στις 23 March 2025.
- ↑ Chapman, σελ. 214
- ↑ Chapman, σσ. 222, 226
- ↑ Chapman, F. Spencer (1938). «The ascent of Chomolhari 1937». Himalayan Journal 10. https://www.himalayanclub.org/hj/10/10/the-ascent-of-chomolhari-1937/. Ανακτήθηκε στις 23 March 2025.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Chapman, F. Spencer (1940). Helvellyn to Himalaya: Including an Account of the First Ascent of Chomolhari. Λονδίνο: Chatto & Windus.
- Dorjee Lhatoo (2000). «Expeditions and Notes - Ascent of Chomolhari». The Himalayan Journal 56: 149-154.
- Thinley, Lopon Kunzang· KMT Research Group (2008). Seeds of Faith: A Comprehensive Guide to the Sacred Places of Bhutan. Volume 1. Thimphu: KMT Publications. ISBN 99936-22-41-9.