Τζενγκίς Τσοκουσού
| Τζενγκίς Τσοκουσού | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 7.439 μέτρα |
| Οροσειρά | Kakshaal Too |
| Ήπειρος | Ασία |
| Χώρες | Κιργιζία και Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας |
| wikidata () | |
Το Τζενγκίς Τσοκουσού ή «Κορυφή της Νίκης» (κιργ. Жеңиш чокусу, ρωσ. Пик Победы) είναι το υψηλότερο βουνό στην οροσειρά Τιεν Σαν της Κεντρικής Ασίας, με μέγιστο υψόμετρο 7.439 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στα σύνορα Κίνας-Κιργισίας. Αποτελεί μέρος του Κακσαάλ Τόο, του υψηλότερου τμήματος της οροσειράς Τιεν Σαν, και βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της λίμνης Ισσύκ-Κουλ.
Ονομασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βουνό έχει ταυτόσημες ονομασίες στην κιργισική και τη ρωσική γλώσσα, καθώς Jengish Chokusu και «Πικ Πομπέντυ» σημαίνουν αμφότερες «κορυφή της νίκης». Αντιθέτως, στην Κίνα είναι γνωστό ως Τουομούερ Φενγκ, από την ουιγουρική ονομασία του, Tömür, που σημαίνει «σίδηρος».
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην πραγματικότητα το Τζενγκίς Τσοκουσού είναι ένας μεγάλος επιμήκης ορεινός όγκος, με αρκετές κορυφές σε απόσταση μεταξύ τους, αλλά μόνο η ψηλότερη κορυφή υπερβαίνει σε υψόμετρο τις 7 χιλιάδες μέτρα. Απέχει 16 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Χαν Τένγκρι, που βρίσκεται στα σύνορα Κίνας-Κιριγισίας-Καζακστάν.
Καθέτως στον άξονα του Τζενγκίς Τσοκουσού κατέρχονται στις πλαγιές παγετώνες, που στη βόρεια πλευρά (Κιργισία) καταλήγουν στον Παγετώνα Ενγκιλτσέκ, τον μεγαλύτερο σε ολόκληρη την οροσειρά Τιεν Σαν, ο οποίος χωρίζει (για την ακρίβεια ο νότιος κλάδος του) το Τζενγκίς Τσοκουσού από το Χαν Τένγκρι. Οι ορειβάτες προσεγγίζουν συνήθως την ψηλότερη κορυφή του Τζενγκίς Τσοκουσού περπατώντας στον παγετώνα Ζβεζντότσκα («Αστεράκι» στα ρώσικα), που έχει μια ρόδινη απόχρωση εξαιτίας των τεμαχίων πετρώματος του βουνού που μεταφέρει.
Από διοικητικής πλευράς, η πλευρά του βουνού που ανήκει στην Κιργισία υπάγεται στην Επαρχία Ακ-Σούου της Περιφέρειας Ισσύκ-Κουλ, ενώ η κινεζική πλευρά υπάγεται στην Κομητεία Ουενσού του Νομού Ακσού της Αυτόνομης Περιοχής των Ουιγούρων του Σιντζιάνγκ.
«Πρωτιές»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Τζενγκίς Τσοκουσού είναι το υψηλότερο βουνό της Κιργισίας και το υψηλότερο που βρίσκεται βορείως του 39ου παραλλήλου βόρειου γεωγραφικού πλάτους σε ολόκληρη τη Γη. Από μια άποψη είναι και το βορειότερο βουνό της Γης που υπερβαίνει σε υψόμετρο κορυφής τα 7.000 μέτρα, καθώς αν το στρώμα αιώνιων πάγων που καλύπτει την κορυφή του γειτονικού βουνού Χαν Τένγκρι έλιωνε, τότε το υψόμετρό της θα μειωνόταν από 7.010 σε 6.995 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
Ο νότιος κλάδος του Παγετώνα Ενγκιλτσέκ, και οι παράπλευροι παγετώνες του καταλαμβάνουν ολόκληρη σχεδόν τη νότια πλευρά του βουνού. Αυτός ο παγετώνας είναι ο έκτος μακρύτερος στη Γη εκτός των πολικών περιοχών, με σημερινό μήκος 60,5 χιλιόμετρα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]thumb|Η κορυφή του βουνού σε φωτογραφία του Γιάαν Κύναπ από το 1987 Μέχρι την τοπογραφική επισκόπηση του 1943, το Χαν Τένγκρι πιστευόταν ότι είχε την υψηλότερη κορυφή στην οροσειρά Τιεν Σαν. Η πρώτη γνωστή ανάβαση στην κορυφή του Τζενγκίς Τσοκουσού αναφέρεται ότι έγινε από Σοβιετική αποστολή το 1938, με την ευκαιρία της 20ής επετείου από την ίδρυση της Κομσομόλ. Τα μέλη της αποστολής Λ. Γκούτμαν, Ε. Ιβάνοφ και Α. Σιντορένκο υποτίθεται ότι έφθασαν στην υψηλότερη κορυφή του βουνού στις 19 Σεπτεμβρίου 1938, αλλά δεδομένου ότι οι ίδιοι μέτρησαν το υψόμετρο ως 6.900 μέτρα, δηλαδή 539 μέτρα μικρότερο από το πραγματικό, παραμένει αβέβαιο το σε ποια ακριβώς κορυφή είχαν ανεβεί.
Το 1946 το βουνό μετονομάσθηκε σε «Πικ Πομπέντυ» (Пик Победы, δηλαδή «Κορυφή της Νίκης») ως ανάμνηση της σοβιετικής νίκης στον Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η επόμενη απόπειρα να «κατακτηθεί» η υψηλή κορυφή το 1955 κατέληξε σε τραγωδία, καθώς οι 11 από τους 12 ορειβάτες της αποστολής σκοτώθηκαν σε μια χιονοθύελλα.[1] Η πρώτη αδιαμφισβήτητη ανάβαση στην κορυφή έγινε το 1956 από την ομάδα του Βιτάλι Αμπαλάκοφ.[2] Ο Ουράλ Ουσένοφ, ο μοναδικός επιζήσας της αποστολής του προηγούμενου έτους, συνόδευσε τον Αμπαλάκοφ στην ανάβαση.[3]
Μια κινεζική αποστολή ανέβηκε στην κορυφή από την κινεζική πλευρά το 1977, ενώ η πρώτη χειμερινή ανάβαση εκεί έγινε στις 2 Φεβρουαρίου 1990 από τους Βαλέρι Χριστσάτιι (αρχηγός), Σ. Οβτσαρένκο, Γκ. Μιχαήλοφ και τους αδελφούς Μπογκομόλοφ.[4]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Garner, William (Αύγουστος 1986). «High Road to Victory: Soviet and U.S. Climbers conquer Pik Pobedy». National Geographic Magazine: 258. https://nationalgeographicbackissues.com/product/national-geographic-august-1986/. Ανακτήθηκε στις 2023-03-12.
- ↑ Το «Πικ Πομπέντα» στο summitpost.org
- ↑ Botchkov, Dimitri (2000). «Mountaineering in the Tien Shan». The Alpine Journal: 29-30. https://www.alpinejournal.org.uk/Contents/Contents_2000.html. Ανακτήθηκε στις 2024-03-03.
- ↑ Bonington, Chris (1994). Great Climbs: A Celebration of World Mountaineering. σελ. 206. ISBN 1-85732-573-7.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Garner, William (Αύγουστος 1986). «High Road to "Victory"». National Geographic 170 (2): 256–271. ISSN 0027-9358. OCLC 643483454.