Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Για τα μάτια σου μόνο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Για τα μάτια σου μόνο
(For Your Eyes Only)
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΤζον Γκλεν[1][2][3]
ΠαραγωγήΆλμπερτ Ρ. Μπρόκολι
ΣενάριοΜάικλ Γουίλσον και Ρίτσαρντ Μέιμπαουμ
Βασισμένο σεFor Your Eyes Only
ΠρωταγωνιστέςΡότζερ Μουρ[2][3][4], Τζούλιαν Γκλόβερ[4][5], Καρόλ Μπουκέ[2][4][5], Χαΐμ Τοπόλ[5], Λιν-Χόλι Τζόνσον[2][4][5], Λόις Μάξγουελ[5], Ντέσμοντ Λιουέλιν[5], Κασσάνδρα Χάρις[5], Μάικλ Γκόθαρντ[5], Εύα Ρέμπερ-Στάιερ, Τζον Γουάιμαν[5], Τζέφρεϊ Κιν[5], Γουόλτερ Γκοτέλ[5], James Villiers[5], Janet Brown[5], Τσαρλς Ντανς[5], Γκράχαμ Κράουντεν[5], Jack Hedley[5], Τζέρεμι Μπούλοχ[5], Τζιλ Μπένετ[5], John Wells[5], Μάικλ Γουίλσον[5], Νόελ Τζόνσον[5], Paul Brooke[5], Τζον Χόλις[5], Stefan Kalipha[5], Caroline Cossey, Ρόμπερτ Ριέτι[6], Bob Simmons[6] και Fred Haggerty[6]
Ηθοποιοί φωνήςGerd Rigauer
ΜουσικήΜπιλ Κόντι
ΦωτογραφίαΆλαν Χιούμ
ΜοντάζJohn Grover
Εταιρεία παραγωγήςEon Productions
ΔιανομήInterCom και Netflix
Πρώτη προβολή26  Ιουνίου 1981 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[7], 22  Αυγούστου 1981 (Σουηδία)[8], 6  Αυγούστου 1981 (Γερμανία)[9] και 1981
Διάρκεια127 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο
Γλώσσααγγλικά, ελληνικά, ιταλικά[10]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Για τα μάτια σου μόνο (αγγλικά: For Your Eyes Only) είναι βρετανική κατασκοπευτική ταινία του 1981 σε σκηνοθεσία του Τζον Γκλεν (στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο σε ταινία μεγάλου μήκους) και παραγωγή του Άλμπερτ Ρ. Μπρόκολι. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Ρότζερ Μουρ ως ο φανταστικός πράκτορας της MI6 Τζέιμς Μποντ και συμπρωταγωνιστούν οι Καρόλ Μπουκέ, Χάιμ Τοπόλ, Λιν-Χόλι Τζόνσον και Τζούλιαν Γκλόβερ.

Πρόκειται για τη δωδέκατη ταινία της σειράς με ήρωα τον Τζέιμς Μποντ παραγωγής Eon Productions, που γράφτηκε από τους Ρίτσαρντ Μέιμπαουμ και Μάικλ Τζ. Γουίλσον, με βάση δύο διηγήματα του Ίαν Φλέμινγκ, τα "For Your Eyes Only" και "Risico".[11] Στην πλοκή της ταινίας, ο Μποντ επιχειρεί να εντοπίσει ένα σύστημα χειρισμού πυραύλων ενώ μπλέκεται σε έναν ιστό εξαπάτησης που περιστρέφεται από δύο αντίπαλους Έλληνες επιχειρηματίες μαζί με τη Μελίνα Χάβλοκ, μια γυναίκα που επιδιώκει να πάρει εκδίκηση για τη δολοφονία των γονιών της. Η έμπνευση για ορισμένα στοιχεία έχει προέλθει από τα μυθιστορήματα Live and Let Die, Goldfinger και On Her Majesty's Secret Service.

Μετά το Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Επιχείρηση Μούνρεϊκερ με επίκεντρο την επιστημονική φαντασία, οι παραγωγοί ήθελαν μια επιστροφή στο ύφος των πρώτων ταινιών του Μποντ και στα έργα του δημιουργού του 007, Ίαν Φλέμινγκ. Το Για τα μάτια σου μόνο ακολούθησε μια πιο σκληρή, πιο ρεαλιστική προσέγγιση και το αφηγηματικό θέμα της εκδίκησης και των συνεπειών της παρά τη φανταστική αφήγηση του Μούνρεϊκερ. Τα γυρίσματα έγιναν στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αγγλία, ενώ κάποια υποβρύχια πλάνα γυρίστηκαν στις Μπαχάμες. Η Σκωτσέζα ποπ σταρ Σίνα Ίστον ερμηνεύει το θεματικό τραγούδι.

Το Για τα μάτια σου μόνο κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 24 Ιουνίου 1981 και στις ΗΠΑ δύο ημέρες αργότερα. Έλαβε ανάμεικτες έως θετικές κριτικές. Η φήμη της ταινίας έχει βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι κριτικοί επαινούν τον πιο σοβαρό της τόνο. Η ταινία γνώρισε οικονομική επιτυχία, αποφέροντας 195,3 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Αυτή ήταν η τελευταία ταινία της σειράς Μποντ που διανεμήθηκε αποκλειστικά από την United Artists, καθώς η εταιρεία απορροφήθηκε από τη Metro-Goldwyn-Mayer αμέσως μετά την κυκλοφορία αυτής της ταινίας.

Το βρετανικό ανιχνευτικό σκάφος St Georges, το οποίο μεταφέρει το Αυτόματο Σύστημα Στόχευσης Επίθεσης (ATAC), που χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Άμυνας για τον συντονισμό του στόλου των υποβρυχίων Polaris του Βασιλικού Ναυτικού, βυθίζεται συγκρουόμενο κατά λάθος με μια παλιά νάρκη θαλάσσης στο Ιόνιο Πέλαγος. Ένας ενάλιος αρχαιολόγος, ο σερ Τίμοθι Χάβλοκ, καλείται από τους Βρετανούς να εντοπίσει κρυφά το St Georges. Ωστόσο, αυτός και η γυναίκα του δολοφονούνται από τον Κουβανό δολοφόνο Έκτορ Γκονζάλες. Η κόρη του, Μελίνα Χάβλοκ, γίνεται μάρτυρας του φόνου και ορκίζεται να εκδικηθεί.

Ο επικεφαλής της Κα Γκε Μπε, στρατηγός Γκόγκολ, πληροφορείται επίσης την τύχη του St Georges και έχει ήδη ενημερώσει τον σύνδεσμό του στην Ελλάδα. Ο πράκτορας της MI6 Τζέιμς Μποντ λαμβάνει εντολή από τον υπουργό άμυνας, σερ Φρέντερικ Γκρέι, και τον αρχηγό του επιτελείου της MI6, Μπιλ Τάνερ, να ανακτήσει το ATAC πριν από τους Σοβιετικούς, καθώς ο πομπός θα μπορούσε να εξαπολύσει επιθέσεις από τους βαλλιστικούς πυραύλους Polaris των υποβρυχίων. Ο Μποντ πηγαίνει στην Ισπανία για να μάθει ποιος προσέλαβε τον Γκονζάλες.

Ενώ κατασκοπεύει τη βίλα του Γκονζάλες, ο Μποντ αιχμαλωτίζεται από τους άνδρες του δολοφόνου, αλλά δραπετεύει καθώς ο Γκονζάλες σκοτώνεται από βαλλίστρα. Ο Μποντ ανακαλύπτει ότι δολοφόνος του Γκονζάλες είναι η Μελίνα και οι δυο τους δραπετεύουν. Με τη βοήθεια του Μποντ, ο Q χρησιμοποιεί ηλεκτρονική τεχνολογία για να αναγνωρίσει τον άνδρα που είδε ο Μποντ να πληρώνει τον Γκονζάλες ως Εμίλ Λίοπολτν Λοκ και μετά πηγαίνει στην πιθανή βάση του Λοκ στην Κορτίνα της Ιταλίας. Εκεί ο Μποντ συναντά τον σύνδεσμό του, Λουίτζι Φεράρα, καθώς και τον Άρη Χριστάτο, έναν Έλληνα επιχειρηματία και πληροφοριοδότη με πολλές διασυνδέσεις, ο οποίος λέει στον Μποντ ότι ο Λοκ δουλεύει για τον Μίλος Κολούμπο, γνωστό στον ελληνικό υπόκοσμο ως «Περιστέρι», πρώην συνεργάτη του Χριστάτου κατά την Αντίσταση την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν ο Μποντ πηγαίνει με την προστατευόμενη του Χριστάτου και αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ Μπίμπι Νταλ σε μια προπόνηση δίαθλου, μια ομάδα τριών ανδρών, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ο Ανατολικογερμανός διαθλητής Έρικ Κρίγκλερ, καταδιώκει τον Μποντ προσπαθώντας να τον σκοτώσει. Ο Μποντ δραπετεύει και μετά πηγαίνει με τον Φεράρα να αποχαιρετήσει την Μπίμπι σε ένα παγοδρόμιο, όπου αποκρούει μία ακόμη απόπειρα κατά της ζωής του από άνδρες με εξοπλισμό χόκεϊ επί πάγου. Ο Φεράρα σκοτώνεται στο αυτοκίνητο του Μποντ, ο οποίος τον βρίσκει να κρατά μια καρφίτσα με ένα περιστέρι. Στη συνέχεια, ο Μποντ πηγαίνει στην Κέρκυρα για να βρει τον Κολούμπο.

Στο καζίνο της Κέρκυρας, ο Μποντ συναντά τον Χριστάτο και τον ρωτά πώς θα γνωρίσει τον Κολούμπο, μη γνωρίζοντας ότι οι άντρες του Κολούμπο ηχογραφούν κρυφά τη συνομιλία τους. Όταν ο Κολούμπο και η ερωμένη του, η κόμισσα Λισλ φον Σλαφ, μαλώνουν, ο Μποντ προσφέρεται να συνοδεύσει την κόμισσα το σπίτι της με το αυτοκίνητο και τον οδηγό του Χριστάτου. Στη συνέχεια οι δυο τους περνούν τη νύχτα μαζί. Το πρωί η Λισλ και ο Μποντ δέχονται επίθεση από τον Λοκ και η Λισλ σκοτώνεται. Ο Μποντ αιχμαλωτίζεται από τους άνδρες του Κολούμπο προτού προλάβει να τον σκοτώσει ο Λοκ. Στη συνέχεια, ο Κολούμπο λέει στον Μποντ ότι ο Λοκ δουλεύει στην πραγματικότητα για τον Χριστάτο, ο οποίος συνεργάζεται για την Κα Γκε Μπε για την ανάκτηση του ATAC. Ο Μποντ συνοδεύει τον Κολούμπο και το πλήρωμά του στην Αλβανία, σε μια έφοδο σε μια αποθήκη επεξεργασίας οπίου του Χριστάτου. Εκεί, ο Μποντ αποκαλύπτει νάρκες θαλάσσης, παρόμοιες με αυτήν που βύθισε το St Georges, στοιχείο που υποδηλώνει ότι η βύθιση δεν ήταν ατύχημα. Μετά την καταστροφή της αποθήκης, ο Μποντ κυνηγά τον Λοκ και τον σκοτώνει.

Στη συνέχεια, ο Μποντ συναντά τη Μελίνα και ανακτούν το ATAC από το ναυάγιο του St Georges, αλλά ο Κριστάτος τους περιμένει να ανέβουν στην επιφάνεια και παίρνει το ATAC. Αφού οι δυο τους γλιτώνουν από μια απόπειρα δολοφονίας, ανακαλύπτουν το σημείο του ραντεβού του Κριστάτου όταν ο παπαγάλος της Μελίνας επαναλαμβάνει τη φράση «ATAC στον Άγιο Κύριλλο». Με τη βοήθεια του Κολούμπο και των ανδρών του, ο Μποντ και η Μελίνα εισβάλλουν στον Άγιο Κύριλλο, ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι στην κορυφή του βουνού. Ενώ ο Κολούμπο παλεύει με τον Χριστάτο, ο Μποντ σκοτώνει τον διαθλητή Κρέγκλερ.

Ο Μποντ ανακτά το σύστημα ATAC και εμποδίζει τη Μελίνα να σκοτώσει τον Χριστάτο, ο οποίος έχει παραδοθεί. Ο Χριστάτος προσπαθεί να σκοτώσει τον Μποντ με ένα κρυμμένο μαχαίρι, αλλά σκοτώνεται ο ίδιος από ένα μαχαίρι που του πετάει ο Κολούμπο. Ο Γκόγκολ φτάνει με ελικόπτερο για να παραλάβει το ATAC, αλλά ο Μποντ το πετάει στον γκρεμό. Ο Μποντ και η Μελίνα περνούν αργότερα μια ρομαντική βραδιά στο σκάφος του πατέρα της, η οποία διακόπτεται από μια κλήση από την πρωθυπουργό.

  • Ρότζερ Μουρ ως Τζέιμς Μποντ, πράκτορας 007 της MI6, ο οποίος αποστέλλεται για να ανακτήσει ένα κλεμμένο σύστημα "ATAC" που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο βρετανικών στρατιωτικών υποβρυχίων.
  • Καρόλ Μπουκέ ως Μελίνα Χάβλοκ, κόρη ενάλιων αρχαιολόγων που δολοφονούνται ενώ εντοπίζουν τα ίχνη του ATAC. Η Μπουκέ είχε περάσει από ακρόαση για τον ρόλο της Χόλι Γκούντχεντ στο Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Επιχείρηση Μούνρεϊκερ, αλλά χωρίς επιτυχία. [12]
  • Τοπόλ ως Μάιλος Κολούμπο, εχθρός και πρώην συνεργάτης του Χριστάτου. Πείθει τον Μποντ να έρθει με το μέρος του. Πήρε το όνομά του από τον Τζοακίνο Κολόμπο, τον σχεδιαστή του κινητήρα της Ferrari, και συγκεκριμένα της Ferrari 125, την οποία θαύμαζε ο Φλέμινγκ. [13] Ο Τοπόλ πρότεινε τα φιστίκια Αιγίνης ως σήμα κατατεθέν του ρόλου, τα οποία χρησιμοποιούνται σε μια σκηνή για να βοηθήσουν τους άντρες του Κολούμπο να εντοπίσουν το σημείο όπου πρέπει να πυροβολήσουν.[14]
  • Λιν Χόλι Τζόνσον ως Μπίμπι Νταλ, πρωταθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ που ερωτεύεται τον Μποντ. Η Μπίμπι προπονείται με την οικονομική υποστήριξη του Χριστάτου. Η Τζόνσον ήταν παγοδρόμος πριν στραφεί στην υποκριτική και είχε κατακτήσει τη δεύτερη θέση στο επίπεδο αρχαρίων του πρωταθλήματος καλλιτεχνικού πατινάζ Ηνωμένων Πολιτειών το 1974.[15]
  • Τζούλιαν Γκλόβερ ως Αριστοτέλης Κριστάτος (Άρης), πρώην ήρωας πολέμου που έγινε λαθρέμπορος. Αρχικά εμφανίστηκε ως σύμμαχος του Μποντ και αργότερα ως ο βασικός κακός που σχεδίαζε να επεκτείνει την περιουσία του πουλώντας το ATAC στην Κα Γκε Μπε. Ο Γκλόβερ είχε προκριθεί ως πιθανός Μποντ για το Ζήσε κι άσε τους άλλους να πεθάνουν, χάνοντας τελικά από τον Μουρ. [12]
  • Κασσάνδρα Χάρις ως κόμισσα Λισλ φον Σλαφ, ερωμένη του Κολούμπο. Την εποχή των γυρισμάτων η Χάρις ήταν παντρεμένη με τον μελλοντικό Μποντ, Πιρς Μπρόσναν, και το ζευγάρι γευμάτιζε με τον παραγωγό της ταινίας Άλμπερτ Ρ. Μπρόκολι στη διάρκεια των γυρισμάτων. [12]
  • Μάικλ Γκόθαρντ ως Εμίλ Λίοπολντ Λοκ, Βέλγος πληρωμένος δολοφόνος με χαρακτηριστικά οκταγωνικά γυαλιά. Στο τέλος αποδεικνύεται συνεργάτης του Χριστάτου.
  • Τζιλ Μπένετ ως Τζάκομπα Μπρινκ, προπονήτρια πατινάζ της Μπίμπι.
  • Τζακ Χέντλεϊ ως σερ Τίμοθι Χάβλοκ, πατέρας της Μελίνας και ενάλιος αρχαιολόγος που προσλήφθηκε από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες για να εντοπίσει το ναυάγιο του St. Georges.
  • Γουόλτερ Γκοτέλ ως στρατηγός Ανατόλι Γκόγκολ, επικεφαλής της Κα Γκε Μπε.
  • Τζέιμς Βιλιέρ ως Μπιλ Τάνερ, επικεφαλής του επιτελείου της MI6. Ο ρόλος του Τάνερ εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο στο Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Ο άνθρωπος με το χρυσό πιστόλι, αν και σε απροσδόκητη ιδιότητα. Ο Βιλιέρ υπέθεσε ότι θα έπαιζε τον ρόλο του M σε επόμενες ταινίες και απογοητεύτηκε που δεν του ζητήθηκε. Οι παραγωγοί τον θεωρούσαν υπερβολικά νέο για τον ρόλο και ήθελαν έναν ηθοποιό γύρω στα 70. [16]
  • Ντέσμοντ Λεουέλιν ως Q, επικεφαλής του τεχνικού τμήματος της MI6.
  • Τζον Μορένο ως Λουίτζι Φεράρα, σύνδεσμος του 007 στη Βόρεια Ιταλία.
  • Τζέφρι Κιν ως σερ Φρέντερικ Γκρέι, υπουργός άμυνας της βρετανικής κυβέρνησης. Ο ρόλος, μαζί με αυτόν του Μπιλ Τάνερ ως αρχηγού του επιτελείου, χρησιμοποιήθηκε για να ενημερώνει τον Μποντ αντί για τον M, μετά τον θάνατο του Μπέρναρντ Λι, του ηθοποιού που ενσάρκωνε ως τότε τον Μ. [17]
  • Λόις Μάξγουελ ως δεσποινίς Μανιπένι, γραμματέας του M.
  • Τζον Γουάιμαν ως Έρικ Κρίγκλερ, ολυμπιονίκης της Ανατολικής Γερμανίας στο δίαθλο. Αποκαλύπτεται ότι είναι συνεργάτης του Χριστάτου και σύνδεσμος της Κα Γκε Μπε.

Η Τζάνετ Μπράουν υποδύεται τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία εμφανίζεται στην τελευταία σκηνή δίπλα στον Τζον Γουέλς που υποδύεται τον Ντένις Θάτσερ.[18]

Ο Ίαν Φλέμινγκ έγραψε την αρχική ιστορία με τίτλο "For Your Eyes Only" για ένα επεισόδιο μιας ακυρωμένης τηλεοπτικής σειράς James Bond του CBS το 1958.[19] Η Eon Productions επρόκειτο αρχικά να γυρίσει το Για τα μάτια σου μόνο μετά το Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Η κατάσκοπος που με αγάπησε.[20][21] Ωστόσο, μετά την επιτυχία του Πολέμου των άστρων το 1977, οι παραγωγοί αποφάσισαν να γυρίσουν το Επιχείρηση Μούνρεϊκερ.[22] Το Μούνρεϊκερ ήταν επιτυχημένη, αλλά πολύ ακριβή παραγωγή, και λίγο αργότερα η United Artists υπέστη σημαντική οικονομική πτώση με το Η πύλη της δύσεως (Heaven's Gate) του Μάικλ Τσιμίνο. Έτσι, το Για τα μάτια σου μόνο αναγκαστικά έπρεπε να να έχει χαμηλότερο προϋπολογισμό. Οι σκηνοθέτες των προηγούμενων ταινιών της, Τέρενς Γιανγκ, Σκάι Χάμιλτον, Λιούις Γκίλμπερτ και Πίτερ Χαντ, δεν μπόρεσαν να σκηνοθετήσουν την ταινία, επειδή το στούντιο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να τους προσλάβει και έτσι προήχθη ο Τζον Γκλεν από τα καθήκοντά του ως μοντέρ σε σκηνοθέτη, θέση που θα κατείχε για τέσσερις επόμενες ταινίες της σειράς.[19][23] Η αλλαγή σκηνοθέτη και ο χαμηλότερος προϋπολογισμός οδήγησε σε ένα πιο αυστηρό σκηνοθετικό ύφος, με λιγότερη έμφαση στα γκάτζετ και στις εκτεταμένες σκηνές δράσης, όπως αυτές που είχε προτιμήσει ο Γκίλμπερτ στις δύο προηγούμενες ταινίες. [24] Δόθηκε έμφαση στην ένταση, την πλοκή και τους χαρακτήρες εκτός από την επιστροφή στις πιο σοβαρές ρίζες του Μποντ, [25] ενώ το Για τα μάτια σου μόνο «έκανε μια ξεκάθαρη προσπάθεια ενεργοποίησης ορισμένων ξεχασμένων και ανενεργών στοιχείων από τη μυθολογία του Μποντ». [26]

Η ταινία ήταν επίσης μια σκόπιμη προσπάθεια να επαναφέρει τη σειρά περισσότερο στην πραγματικότητα, μετά την επιτυχία του Επιχείρηση Μούνρεϊκερ το 1979. [27] Για τον σκοπό αυτό, η ιστορία που προέκυψε ήταν πιο απλή και όχι μια ιστορία στην οποία κινδύνευε ο κόσμος.[23] Ο Μποντ βασιζόταν επίσης περισσότερο στην εξυπνάδα του παρά στην τεχνολογία για να επιβιώσει.[28] Ο Γκλεν αποφάσισε να το αναπαραστήσει αυτό συμβολικά με μια σκηνή όπου η Lotus του Μποντ ανατινάζεται αναγκάζοντας τον 007 να βασιστεί στο ταπεινό Citroën 2CV της Μελίνας.[23] Δεδομένου ότι ο Κεν Άνταμ ήταν απασχολημένος με το γύρισμα του Pennies from Heaven, ο Πίτερ Λαμόντ, ο οποίος εργαζόταν μαζί του από την εποχή της ταινίας Τζέιμς Μποντ, Πράκτωρ 007 εναντίον Χρυσοδάκτυλου, προήχθη σε σκηνογράφο. Μετά από πρόταση του Γκλεν, ο Λαμόντ δημιούργησε ρεαλιστικά σκηνικά, αντί για τα περίτεχνα σκηνικά για τα οποία ήταν γνωστή η σειρά.[23]

Ο Ρότζερ Μουρ είχε αρχικά υπογράψει συμβόλαιο τριών ταινιών με την Eon Productions, το οποίο κάλυπτε τις τρεις πρώτες του εμφανίσεις μέχρι και το Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007: Η κατάσκοπος που με αγάπησε. Στη συνέχεια, ο ηθοποιός υπέγραφε ξεχωριστά συμβόλαια για κάθε ταινία. [29] Με δεδομένη την ηλικία του, οι ανησυχίες ως προς την εμπλοκή του στο Για τα μάτια σου μόνο οδήγησαν στη σκέψη να επιστρατευθούν άλλοι ηθοποιοί, όπως:

  • ο Λιούις Κόλινς, γνωστός για τον ρόλο του στη βρετανική σειρά Οι επαγγελματίες,[30]
  • ο Ίαν Όγκιλβι, που ενσάρωκωσε τον Σάιμον Τέμπλαρ στο Return of the Saint, σε έναν ρόλο που αρχικά είχε παίξει ο ίδιος ο Ρότζερ Μουρ,[31]
  • ο Μάικλ Μπίλινγκτον, ο οποίος είχε παίξει έναν ρόλο στην ταινία Η κατάσκοπος που με αγάπησε και έκανε ένα από τα πέντε συνολικά δοκιμαστικά για τον ρόλο του Μποντ πριν από το Για τα μάτια σου μόνο[32] και
  • ο Μάικλ Τζέιστον, που είχε εμφανιστεί στον ρόλο του ομώνυμου κατασκόπου στη βρετανική σειρά Quiller και τελικά έπαιξε τον Μποντ σε μια ραδιοφωνική παραγωγή του Ζεις μονάχα δυο φορές για το BBC το 1985. [29]

Επίσης, συζητήθηκε έντονα το όνομα του Τίμοθι Ντάλτον, αλλά ο Ντάλτον αρνήθηκε επειδή διαφωνούσε με την κατεύθυνση την οποία έπαιρνε η σειρά εκείνη την εποχή.[31][33][34][35] Όταν ο Μουρ ανακάλυψε ότι οι παραγωγοί έκαναν ακροάσεις σε άλλους ηθοποιούς εν αγνοία του, ανακοίνωσε στην εφημερίδα Daily Mail ότι δεν θα ξανάπαιζε τον Μποντ. Ωστόσο, οι παραγωγοί τον έπεισαν να επιστρέψει στον ρόλο μετά από δύο εβδομάδες.

Ο Μπέρναρντ Λι πέθανε από καρκίνο του στομάχου στις 16 Ιανουαρίου 1981,[36] αφοόυ είχαν ξεκινήσει τα γυρίσματα του Για τα μάτια σου μόνο, αλλά πριν προλάβει να γυρίσει τις σκηνές του ως Μ, επικεφαλής της MI6, όπως είχε κάνει στις προηγούμενες έντεκα ταινίες της σειράς. Από σεβασμό, δεν προσλήφθηκε κανένας νέος ηθοποιός για να αναλάβει το ρόλο και, αντ' αυτού, το σενάριο γράφτηκε ξανά, αναφέρονται ότι ο χαρακτήρας βρίσκεται σε άδεια. [37]

Ο Τοπόλ επιλέχθηκε μετά από πρόταση της συζύγου του Μπρόκολι, Ντάνα, ενώ ο Τζούλιαν Γκλόβερ εντάχθηκε στο καστ καθώς οι παραγωγοί τον θεωρούσαν κομψό – ο Γκλόβερ ήταν υποψήφιος για τον ίδιο τον ρόλο του Μποντ κάποια στιγμή, αλλά ο Μάικλ Τζ. Γουίλσον είχε πει ότι «όταν το σκεφτήκαμε πρώτη φορά ήταν πολύ μικρός και την εποχή του Για τα μάτια σου μόνο ήταν πολύ μεγάλος».[23] Η Καρόλ Μπουκέ ήταν πρόταση του υπεύθυνου δημοσιίων σχέσεων της United Artists, Τζέρι Τζάροου. Αφού ο Γκλεν και ο Μπρόκολι την είδαν στο Σκοτεινό αντικείμενο του οόθου, πήγαν στη Ρώμη για να την καλέσουν να υποδυθεί τη Μελίνα.[38]

A yellow car drives down a grassy road.
Ένα από τα Citroën 2CV 007 που χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία

Η παραγωγή του Για τα μάτια σου μόνο ξεκίνησε στις 2 Σεπτεμβρίου 1980 στη Βόρεια Θάλασσα, με τριήμερα γυρίσματα εξωτερικών σκηνών του St Georges.[23][39] Αν και η προηγούμενη ταινία της σειράς είχε γυριστεί σχεδόν εξ ολοκλήρου εκτός Ηνωμένου Βασιλείου, οι φορολογικές περικοπές της νέας συντηρητικής πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ επέτρεψαν στα γυρίσματα να επιστρέψουν στη Βρετανία.[19] Οι εσωτερικοί χώροι γυρίστηκαν αργότερα στα Pinewood Studios, καθώς και η έκρηξη στο σκάφος, η οποία έγινε με τη χρήση μινιατούρας στη δεξαμενή των στούντιο.[40] Στις 15 Σεπτεμβρίου άρχισαν τα γυρίσματα στην Κέρκυρα, και συγκεκριμένα στη Βίλα Σίλβα στο Κανόνι, πάνω από την πόλη της Κέρκυρας, [27] η οποία λειτούργησε ως τοποθεσία της ισπανικής βίλας. Πολλά από τα τοπικά σπίτια βάφτηκαν λευκά για σκηνογραφικούς λόγους.[41] Ο Γκλεν επέλεξε να χρησιμοποιήσει τις τοπικές πλαγιές και τις ελιές για τη σκηνή καταδίωξης μεταξύ του Citroën 2CV της Μελίνας και των ανδρών του Γκονζάλες οι οποίοι οδηγούσαν Peugeot 504.[38] Η σκηνή γυρίστηκε σε δώδεκα ημέρες, με τον οδηγό κασκαντέρ Ρεμί Ζιλιέν –ο οποίος θα παρέμενε στη σειρά μέχρι το Επιχείρηση χρυσά μάτια– να οδηγεί το Citroën.[42] Χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα 2CV, με τροποποιήσεις για τα ακροβατικά.[43][44]

Τον Οκτώβριο τα γυρίσματα μεταφέρθηκαν σε άλλες ελληνικές τοποθεσίες, όπως τα Μετέωρα[45] και, πάλι στην Κέρκυρα, το Αχίλλειο,[45] το Παλαιό Φρούριο και το Καλάμι. Τον Νοέμβριο, η κύρια ομάδα μετακόμισε στην Αγγλία για εσωτερικά γυρίσματα στο στούντιο, ενώ η δεύτερη ομάδα γύριζε υποβρύχιες σκηνές στις Μπαχάμες. Την 1η Ιανουαρίου 1981, η παραγωγή μεταφέρθηκε στην Κορτίνα της Ιταλίας, όπου και ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα τον Φεβρουάριο.[23] Δεδομένου ότι μέχρι τη στιγμή των γυρισμάτων δεν είχε χιονίσει στην Κορτίνα, οι παραγωγοί αναγκάστηκαν να πληρώσουν φορτηγά για να μεταφέρουν χιόνι από κοντινά βουνά, το οποίο στη συνέχεια πετάχτηκε στους δρόμους της πόλης.[46]

Ο Ρότζερ Μουρ δεν ήθελε να γυρίσει τη σκηνή όπου ο Μποντ κλοτσάει το αυτοκίνητο μέσα στο οποίο βρίσκεται ο Λοκ από το χείλος ενός γκρεμού, λέγοντας ότι «ήταν Μποντ, αλλά όχι Μποντ αλά Ρότζερ Μουρ».[23]

A monastery stands atop a large mountain.
Γυρίσματα έγιναν στη Μονή Αγίας Τριάδας στα Μετέωρα

Για τα γυρίσματα των Μετεώρων, πληρώθηκε ένας Έλληνας επίσκοπος για να επιτρέψει τα γυρίσματα στα μοναστήρια, αλλά οι ορθόδοξοι μοναχοί, που δεν είχαν ενημερωθεί, ήταν αντίθετοι με τα γυρίσματα στις εγκαταστάσεις τους. Μετά από δίκη, ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η μόνη περιουσία των μοναχών ήταν οι εσωτερικοί χώροι – οι εξωτερικοί χώροι και τα γύρω τοπία ελέγχονται από την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, οι μοναχοί παρέμειναν κλεισμένοι μέσα στα μοναστήρια κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων,[23][41] ενώ προσπάθησαν να σαμποτάρουν τα γυρίσματα όσο το δυνατόν περισσότερο, κρεμώντας την μπουγάδα τους από τα παράθυρά τους, [16] καλύπτοντας το κεντρικό κτήριο του μοναστηριού με πλαστικά σημαιάκια να χαλάσουν τα πλάνα και τοποθετώντας βαρέλια για να εμποδίσουν το κινηματογραφικό συνεργείο να προσγειώνεται με ελικόπτερα. Η ομάδα παραγωγής έλυσε το πρόβλημα με κατάλληλο φωτισμό και με την κατασκευή ενός παρόμοιου μοναστηριού-σκηνικού σε έναν κοντινό βράχοκαι ενός μοναστηριού στο στούντιο.[39]

Ο Ρότζερ Μουρ είπε ότι φοβόταν πολύ τα ύψη και για να κάνει τις σκηνές της αναρρίχησης, έπινε λίγο αλκοόλ για να ηρεμήσει τα νεύρα του.[23] Αργότερα στην ίδια σειρά, ο Ρικ Σιλβέστερ, ο κασκαντέρ που είχε κάνει το άλμα με σκι στο Η κατάσκοπος που με αγάπησε, ανέλαβε την αντικατάσταση του Μουρ όταν ο Μποντ έπεσε στον γκρεμό.[47] Το ακροβατικό ήταν επικίνδυνο, αφού το ξαφνικό τράνταγμα με το σχοινί στο κάτω μέρος θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο, αλλά τελικά ολοκληρώθηκε με επιτυχία.[23]

Η μουσική του Για τα μάτια σου μόνο γράφτηκε από τον Μπιλ Κόντι, ο οποίος διατήρησε ορισμένα στοιχεία από τη μουσική του Τζον Μπάρι, αλλά πρόσθεσε και στοιχεία χορευτικής και φανκ μουσικής.[48] Ενώ ένας κριτικός σχολίασε ότι "η μουσική του Μπιλ Κόντι είναι μια συνεχής πηγή ενόχλησης",[49] ενώ ένας άλλος ισχυρίστηκε ότι "Στο τέλος, το Για τα μάτια σου μόνο είναι ένα από τις καλύτερα σάουντρακ των ταινιών Τζέιμς Μποντ της δεκαετίας του 1980".[48]

Το τραγούδι του τίτλου, που γράφτηκε από τους Κόντι και Μάικλ Λίσον, τραγούδησε η Σίνα Ίστον, η οποία ήταν η πρώτη καλλιτέχνιδα που εμφανίστηκε επί οθόνης σε ταινία Τζέιμς Μποντ. [50] Οι παραγωγοί της ταινίας προσέλαβαν την Ντέμπι Χάρι για να τραγουδήσει το τραγούδι των Κόντι και Λίσον, αλλά εκείνη παραιτήθηκε όταν οι παραγωγοί αρνήθηκαν να επιτρέψουν στο συγκρότημά της Blondie να γράψει και να ερμηνεύσει ένα πρωτότυπο τραγούδι για την ταινία.[51] Το απορριφθέν τραγούδι των Blondie, με τίτλο "For Your Eyes Only", βρίσκεται στο άλμπουμ τους με τίτλο The Hunter που κυκλοφόρησε το 1982.[52]

Κυκλοφορία και υποδοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Για τα μάτια σου μόνο έκανε πρεμιέρα στο Odeon Leicester Square στο Λονδίνο στις 24 Ιουνίου 1981,[53] σημειώνοντας ρεκόρ όλων των εποχών κάθε ταινίας σε κάθε σινεμά στο Ηνωμένο Βασίλειο με ακαθάριστα έσοδα 14.998 λίρες.[54] Η ταινία κυκλοφόρησε σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο την ίδια μέρα και έκανε πρεμιέρα στον Καναδά και τις ΗΠΑ την Παρασκευή 26 Ιουνίου, σε περίπου 1.100 κινηματογραφικές αίθουσες.[54]

An oblong-shaped digital watch. Above the face is the name "JAMES BOND". Below the face are a stylised "007" and the logo of the film, "FOR YOUR EYES ONLY".
Το ρολόι Για τα μάτια σου μόνο κυκλοφόρησε ως προϊόν της ταινίας

Η ταινία έκανε έσοδα 54,8 εκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες[55] και 195,3 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, [56] κάνοντάς την τη δεύτερη ταινία Μποντ με τις περισσότερες εισπράξεις μετά το Επιχείρηση Μούνρεϊκερ.[55] Ήταν η τελευταία ταινία Τζέιμς Μποντ που κυκλοφόρησε αποκλειστικά από την United Artists, καθώς η ιδιοκτήτρια εταιρεία, η Transamerica Corporation, είχε οριστικοποιήσει την πώλησή της στη MGM. Μετά τη συγχώνευση της MGM και της United Artists, κυκλοφόρησαν μεταγενέστερες εκδόσεις.

Η διαφημιστική αφίσα της ταινίας παρουσίαζε μια γυναίκα που κρατούσε μια βαλλίστρα φωτογραφημένη από πίσω, με ντύσιμο που άφηνε ακάλυπτο το κάτω μισό των γλουτών της. Το αποτέλεσμα επιτεύχθηκε βάζοντας το μοντέλο να φορέσει ένα ζευγάρι μπικίνι ανάποδα, έτσι ώστε το μέρος που φαίνεται στην πίσω πλευρά της να είναι το μπροστινό μέρος του μαγιό. [57] Η αφίσα προκάλεσε οργή —σε μεγάλο βαθμό στις ΗΠΑ— [58]

Ένας αριθμός εμπορευμάτων κυκλοφόρησε μαζί με την ταινία, συμπεριλαμβανομένου ενός ψηφιακού ρολογιού 007 και ενός αντιγράφου του Citroën 2CV της Μελίνας από την Corgi Toys. [57] Η ίδια η Citroën παρήγαγε ειδική έκδοση «007» του 2CV, η οποία είχε ακόμη και διακοσμητικές τρύπες από σφαίρες στην πόρτα.[59] Η Marvel Comics έκανε επίσης μια προσαρμογή της ταινίας σε κόμικ. [57]

Ο Ντέρεκ Μάλκολμ στην εφημερίδα Guardian έγραψε ότι δεν του άρεσε η ταινία, λέγοντας ότι ήταν «υπερβολικά μεγάλη... και πολύ βαρετή ανάμεσα στα ακροβατικά», αν και παραδέχτηκε ότι τα ακροβατικά ήταν υψηλής ποιότητας.[60] Γράφοντας στην εφημερίδα The Observer, ο Φίλιπ Φρενς σχολίασε ότι «δεν είναι για πρώτη φορά που στη σειρά οι τίτλοι αρχής είναι το καλύτερο μέρος της ταινίας».[61]

Ο κριτικός κινηματογράφου για το περιοδικό Time Out ήταν σύντομος και εύστοχος: «χωρίς πλοκή και με κακούς διαλόγους, ενώ ο Μουρ ηλικιακά θα μπορούσε να είναι θείος αυτών των κοριτσιών».[62]

Ο Γάλλος σκηνοθέτης Ρομπέρ Μπρεσόν θαύμασε την ταινία: «Με εξέπληξε λόγω της κινηματογραφικής της γραφής... αν μπορούσα να την έβλεπα δύο φορές στη σειρά και ξανά την επόμενη μέρα, θα το είχα κάνει».[63][64] Ο Μπρεσόν είπε επίσης ότι του άρεσε και η σκηνή της καταδίωξης με τα σκι. [65]

Οι γνώμες για την ταινία έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου, αν και ορισμένες κριτικές εξακολουθούν να είναι από ανάμεικτες έως θετικές: Η ταινία, μέχρι το 2019, κατατασσόταν στην ενδέκατη θέση μεταξύ των 24 ταινιών Μποντ. Ο Ίαν Νέιθαν του περιοδικού Empire δίνει στην ταινία μόνο δύο από πέντε αστέρια, παρατηρώντας ότι η ταινία «ακόμα θεωρείται ένας από τους πιο ξεχασμένους Μποντ που έχουν υπάρξει».[66] Το 2006, το IGN επέλεξε το Για τα μάτια σου μόνο ως την έκτη καλύτερη ταινία Μποντ, ισχυριζόμενο ότι είναι «μια καλή παλιομοδίτικη ιστορία κατασκοπείας».[67]

Το τραγούδι του τίτλου For Your Eyes Only που ερμήνευσε η τραγουδίστρια Σίνα Ίστον προτάθηκε για Καλύτερο Πρωτότυπο Τραγούδι στα 39ες Χρυσές Σφαίρες[68] και Καλύτερο Πρωτότυπο Τραγούδι στα Βραβεία Όσκαρ του 1981, χάνοντας και στις δύο τελετές από το "Arthur's Theme" της ταινίας Άρθουρ.[69] Ωστόσο, στην τελετή των βραβείων Όσκαρ το 1981 απονεμήθηκε το Βραβείο Έρβιν Θάλμπεργκ στον παραγωγό Άλμπερτ Ρ. Μπρόκολι.[70] Το Writers Guild of America πρότεινε το σενάριο ως το Καλύτερο Διασκευασμένο Σενάριο – Κωμωδία ή Μιούζικαλ.[71] Το 2004 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου πρότεινε το τραγούδι "For Your Eyes Only" για μια θέση στο 100 Years...100 Songs.[72]

Η Marvel Comics δημοσίευσε μια προσαρμογή της ταινίας στο τεύχος 19 του περιοδικού Marvel Comics Super Special, το οποίο επαναπροσαρμόστηκε ως κόμικ δύο τευχών. [57] Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1981 και σύντομα ακολούθησε το δεύτερο τεύχος τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Ήταν η δεύτερη ταινία της σειράς Μποντ που έγινε κόμικ, μετά από το Δόκτωρ Νο το 1962. Η Marvel Comics κυκλοφόρησε το 1983 σε κόμικ και μια προσαρμογή του Επιχείρηση Οκτόπουσι.

Σε μια συνέντευξη του 2015 στο CBC Radio One, οι Λι Ντεμάρμπρ και Ίαν Ντρίσκολ ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους να κάνουν μια καναδική κινηματογραφική μεταφορά του Για τα μάτια σου μόνο που θα διαδραματίζεται στην Οττάβα, ως πρώτο μέρος μιας σειράς τεσσάρων ταινιών.[73] Οι Ντεμάρμπρ και Ντρίσκολ εξέφρασαν ενδιαφέρον να παίξει ο Ράιαν Ρέινολντς τον Τζέιμς Μποντ και η Τζέσικα Παρέ ως Τζούντι Χάβλοκ, ενώ συζητούνταν οι Ντόναλντ Σάδερλαντ, Κρίστοφερ Πλάμερ και Μάικλ Άιρονσαϊντ ως δεύτεροι ρόλοι. και οι Dead Obies ως ερμηνευτές του ομότιτλου τραγουδιού.[74]

  1. www.imdb.com/title/tt0082398/. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka.pl/film/tylko-dla-twoich-oczu. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/es/film311420.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=3749.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 5,21 5,22 5,23 www.imdb.com/title/tt0082398/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  6. 6,0 6,1 6,2 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  7. www.boxofficemojo.com/movies/?id=foryoureyesonly.htm.
  8. www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=5824&type=MOVIE&iv=Basic.
  9. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0082398/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  10. https://www.filmy.gr/movies-database/for-your-eyes-only/
  11. Μουστάκη, Μαρία (25 Ιουνίου 2019). «ΕΡΤ2 - «Τζέιμς Μποντ, Πράκτωρ 007: Για τα μάτια σου μόνο» 05.07.2019». Γραφείο Τύπου ΕΡΤ. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2022. 
  12. 12,0 12,1 12,2 Barnes & Hearn 2001, σελ. 137.
  13. Chancellor 2005, σελ. 197.
  14. Chaim Topol. For Your Eyes Only audio commentary. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 1: MGM Home Entertainment. 
  15. Brady, Shirley. «Good Skate». People. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2011. 
  16. 16,0 16,1 Barnes & Hearn 2001, σελ. 138.
  17. Pfeiffer & Worrall 1998, σελ. 128.
  18. Moore, Roger (2008). My Word is My Bond: A Memoir. London: Michael O’Mara Publications. ISBN 9780732288716. 
  19. 19,0 19,1 19,2 Field, Matthew (2015). Some kind of hero : 007 : the remarkable story of the James Bond films. Ajay Chowdhury. Stroud, Gloucestershire. ISBN 978-0-7509-6421-0. 
  20. «For Your Eyes Only». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2021. 
  21. «Another Interview With: Christopher Wood) @ Universal Exports, The Home of James Bond, 007». www.universalexports.net. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2021. 
  22. Rothman, Lily (2012-09-25). «'Moonraker' Was Made Because of 'Star Wars' | James Bond, Declassified: 50 Things You Didn't Know About 007» (στα αγγλικά). Time. ISSN 0040-781X. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 October 2020. https://web.archive.org/web/20201001025122/https://entertainment.time.com/2012/10/04/james-bond-declassified-50-things-you-didnt-know-about-007/slide/star-wars-and-moonraker/. Ανακτήθηκε στις 2020-09-08. 
  23. 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 23,10 Inside For Your Eyes Only. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 2: MGM Home Entertainment. 
  24. Cork & Stutz 2007, σελ. 299.
  25. Benson 1988, σελ. 226.
  26. Lindner 2003.
  27. 27,0 27,1 Cork & Stutz 2007, σελ. 292.
  28. Michael G. Wilson. For Your Eyes Only audio commentary. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 1: MGM Home Entertainment. 
  29. 29,0 29,1 Barnes & Hearn 2001, σελ. 135.
  30. Roberts, Andrew (8 November 2006). «The Bond bunch». The Independent. 
  31. 31,0 31,1 «MI6 :: The Home of James Bond». MI6-HQ.COM. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2017. 
  32. Solomans, Jason (17 April 2005). «My kingdom for a Bond: More than 70 contenders and still no new 007». The Observer. 
  33. Heritage, Stuart (6 Απριλίου 2014). «For Your Eyes Only recap: just when Bond show his soft side, out come the guns». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2017. 
  34. «Timothy Dalton Chat Group». www.pelicanpromotions.com.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2017. 
  35. «For Your Eyes Only». www.007museum.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2017. 
  36. «Spy Chief 'M' Dies». UPI (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2022. 
  37. Pfeiffer & Worrall 1998, σελ. 98.
  38. 38,0 38,1 John Glen. For Your Eyes Only audio commentary. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 1: MGM Home Entertainment. 
  39. 39,0 39,1 Glen, John (August 1981). «The director talks about For Your Eyes Only». American Cinematographer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 March 2005. https://web.archive.org/web/20050316221208/http://www.ianfleming.org/mkkbb/magazine/81acm34.shtml. 
  40. Derek Meddings. For Your Eyes Only audio commentary. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 1: MGM Home Entertainment. 
  41. 41,0 41,1 Bond in Greece. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 2: MGM Home Entertainment. 
  42. David Naylor. For Your Eyes Only audio commentary. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 1: MGM Home Entertainment. 
  43. Lightman, Herb A. (August 1981). «Behind the scenes of James Bond 007: For Your Eyes Only». American Cinematographer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 April 2005. https://web.archive.org/web/20050412211009/http://ianfleming.org/mkkbb/magazine/81acm12.shtml. 
  44. Samuelson, David (August 1981). «For Your Eyes Only and Its Special Effects». American Cinematographer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 March 2005. https://web.archive.org/web/20050316221208/http://www.ianfleming.org/mkkbb/magazine/81acm34.shtml. 
  45. 45,0 45,1 Exotic Locations. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 2: MGM Home Entertainment. 
  46. Bond in Cortina. For Your Eyes Only – Ultimate Edition, Disk 2: MGM Home Entertainment. 
  47. Double-O Stuntmen. 'The Man with the Golden Gun Ultimate Edition, Disk 2: MGM Home Entertainment. 
  48. 48,0 48,1 Guarisco, Donald· Ed, Bruce. «For Your Eyes Only (Original Motion Picture Soundtrack)». Rovi Corporation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2011. 
  49. Lee Davies, Adam. «'For Your Eyes Only' revisited». Time Out. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2011. 
  50. Benson 1988, σελ. 231.
  51. March 13, Martin KieltyPublished· 2020. «Why James Bond Rejected Blondie's Version of 'For Your Eyes Only'». Ultimate Classic Rock (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2020. 
  52. O'Brien, Glenn (January 1986). «Debbie's Back». Spin 1 (9): 49. ISSN 0886-3032. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 January 2014. https://web.archive.org/web/20140104160317/http://books.google.com/books?id=O8JuDPDsl1gC&pg=PA49. Ανακτήθηκε στις 23 September 2016. 
  53. «Premieres». The Illustrated London News. 27 June 1981. 
  54. 54,0 54,1 «DATELINE: London, June 26». PR Newswire. 26 June 1981. 
  55. 55,0 55,1 «Box Office History for James Bond Movies». The Numbers. Nash Information Services, LLC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2011. 
  56. Barnes & Hearn 2001, σελ. 143.
  57. 57,0 57,1 57,2 57,3 Pfeiffer & Worrall 1998, σελ. 131.
  58. Barnes & Hearn 2001, σελ. 140.
  59. «The 10 worst cars driven by James Bond: Citroën 2CV (For Your Eyes Only)». MSN. 10 November 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 October 2010. https://web.archive.org/web/20101015045212/http://autos.in.msn.com/gallery.aspx?cp-documentid=4450197&page=1. Ανακτήθηκε στις 1 September 2011. 
  60. Malcolm, Derek (25 June 1981). «The Bond wagon rolls on». The Guardian. 
  61. French, Philip (28 June 1981). «Bergman and Bond». The Observer. 
  62. «For Your Eyes Only (1981)». From Time Out Film Guide. Time Out. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2011. 
  63. «Bresson in Germany». 11 Μαΐου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2012. 
  64. Robert Bresson (July 2005). «Chatterbox: Armond White & Robert Bresson». Film Comment 41 (4): 8. 
  65. Ciment 2009, σελ. 36.
  66. Nathan, Ian. «For Your Eyes Only». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2011. 
  67. «James Bond's Top 20». IGN. 17 Νοεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2011. 
  68. «Awards Search – Best Original Song – Motion Picture». Hollywood Foreign Press Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2014. 
  69. «The 54th Academy Awards (1982) Nominees and Winners». Oscar Legacy. Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2011. 
  70. «Irving G. Thalberg Award». Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2011. 
  71. Riggs, Thomas, επιμ. (2006). Contemporary Theatre, Film and Television, Volume 72. Thomson Gale. ISBN 978-0-7876-9045-8. Michael G. Wilson. Honors: Best comedy adapted from another medium (with Richard Maibaum), Writers Guild of America, 1982, for For Your Eyes Only 
  72. «AFI's 100 Years...100 Songs Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016. 
  73. Jagernauth, Kevin (30 Νοεμβρίου 2015). «Canadian Remake of James Bond Film 'For Your Eyes Only' In The Works, 'Spectre' Followup Starts in Spring». IndieWire (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2020. 
  74. Andrew Pulver (2015-12-01). «James Bond goes to Ottawa in For Your Eyes Only remake» (στα αγγλικά). The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 November 2020. https://web.archive.org/web/20201105022803/https://www.theguardian.com/film/2015/dec/01/james-bond-for-your-eyes-only-remake-ian-fleming. Ανακτήθηκε στις 2020-09-08. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]